मात्रम् । घातिकर्माणि हि महामोहोत्पादकत्वादुन्मत्तकवदतस्मिंस्तद्बुद्धिमाधाय परिच्छेद्यमर्थं प्रत्यात्मानं यतः परिणामयन्ति, ततस्तानि तस्य प्रत्यर्थं परिणम्य परिणम्य श्राम्यतः खेदनिदानतां प्रतिपद्यन्ते । तदभावात्कुतो हि नाम केवले खेदस्योद्भेदः । यतश्च त्रिसमया- वच्छिन्नसकलपदार्थपरिच्छेद्याकारवैश्वरूप्यप्रकाशनास्पदीभूतं चित्रभित्तिस्थानीयमनन्तस्वरूपं स्वयमेव परिणमत्केवलमेव परिणामः । ततः कुतोऽन्यः परिणामो यद्द्वारेण खेदस्यात्मलाभः । यतश्च समस्तस्वभावप्रतिघाताभावात्समुल्लसितनिरङ्कुशानन्तशक्तितया सकलं त्रैकालिकं लोका- लोकाकारमभिव्याप्य कूटस्थत्वेनात्यन्तनिःप्रकम्पं व्यवस्थितत्वादनाकुलतां सौख्यलक्षण- यत्केवलमिति ज्ञानं तत्सौख्यं भवति, तस्मात् खेदो तस्स ण भणिदो तस्य केवलज्ञानस्य खेदो दुःखं न भणितम् । तदपि कस्मात् । जम्हा घादी खयं जादा यस्मान्मोहादिघातिकर्माणि क्षयं गतानि । तर्हि तस्यानन्तपदार्थपरिच्छित्तिपरिणामो दुःखकारणं भविष्यति । नैवम् । परिणमं च सो चेव तस्य केवलज्ञानस्य संबन्धी परिणामश्च स एव सुखरूप एवेति । इदानीं विस्तरः — ज्ञानदर्शनावरणोदये सति युगपदर्थान् ज्ञातुमशक्यत्वात् क्रमकरणव्यवधानग्रहणे खेदो भवति, आवरणद्वयाभावे सति युगपद्ग्रहणे केवलज्ञानस्य खेदो नास्तीति सुखमेव । तथैव तस्य भगवतो जगत्त्रयकालत्रयवर्तिसमस्तपदार्थ- युगपत्परिच्छित्तिसमर्थमखण्डैकरूपं प्रत्यक्षपरिच्छित्तिमयं स्वरूपं परिणमत्सत् केवलज्ञानमेव परिणामो, न
(1) khedanAn Ayatano ( – sthAno) ghAtikarmo chhe, kevaL pariNAmamAtra nahi. ghAtikarmo mahA mohanAn utpAdak hovAthI dhatUrAnI mAphak 1atatmAn tatbuddhi dhAraN karAvI AtmAne gney padArtha prati pariNamAve chhe, tethI te ghAtikarmo, darek padArtha prati pariNamI pariNamIne thAkatA te AtmAne khedanAn kAraN thAy chhe. temano (ghAtikarmono) abhAv hovAthI kevaLagnAnamAn khedanun pragaTavun kyAthi thAy? (2) vaLI traN kALarUp traN bhedo jemAn pADavAmAn Ave chhe evA samasta padArthonA gneyAkArorUp vividhatAne prakAshavAnA sthAnabhUt kevaLagnAn, chItarelI bhIntanI mAphak, anantasvarUpe pote ja pariNamatun hovAthI kevaLagnAn ja pariNAm chhe. mATe anya pariNAm kyAn chhe ke je dvArA khedanI utpatti thAy? (3) vaLI kevaLagnAn samasta
2svabhAvapratighAtanA abhAvane lIdhe nirankush anant shakti ullasI hovAthI sakaL trikALik lokAlok -AkAramAn vyApIne 3kUTasthapaNe atyant niShkamp rahyun chhe tethI AtmAthI pra. 14
1. atatmAn tatbuddhi = vastu je -svarUpe na hoy te -svarUpe hovAnI mAnyatA; jem ke — jaDamAn chetanabuddhi (arthAt jaDamAn chetananI mAnyatA), dukhamAn sukhabuddhi vagere.
2. pratighAt = vighna; rukAvaT; haNAvun te; ghAt.
3. kUTastha = sarvakALe ek rUpe rahenArun; achaL. (kevaLagnAn sarvathA apariNAmI nathI; parantu te ek
gneyathI anya gney prati palaTAtun nathI — sarvadA traNe kALanA samasta gneyAkArone jANyA kare chhe,
tethI tene kUTastha kahyun chhe.)