अमीषां प्राणिनां हि प्रत्यक्षज्ञानाभावात्परोक्षज्ञानमुपसर्पतां तत्सामग्रीभूतेषु स्वरसत एवेन्द्रियेषु मैत्री प्रवर्तते । अथ तेषां तेषु मैत्रीमुपगतानामुदीर्णमहामोहकालानलकवलितानां ‘‘समसुखशीलितमनसां च्यवनमपि द्वेषमेति किमु कामाः । स्थलमपि दहति झषाणां किमङ्ग पुनरङ्गमङ्गाराः’’ ।।६२।। एवमभेदनयेन केवलज्ञानमेव सुखं भण्यते इति कथनमुख्यतया गाथाचतुष्टयेन चतुर्थस्थलं गतम् । अथ संसारिणामिन्द्रियज्ञानसाधकमिन्द्रियसुखं विचारयति — मणुआसुरामरिंदा मनुजा- सुरामरेन्द्राः । कथंभूताः । अहिद्दुदा इंदिएहिं सहजेहिं अभिद्रुताः कदर्थिताः दुखिताः । कैः । इन्द्रियैः सहजैः । असहंता तं दुक्खं तद्दुःखोद्रेकमसहमानाः सन्तः । रमंति विसएसु रम्मेसु रमन्ते विषयेषु रम्याभासेषु इति । अथ विस्तरः — मनुजादयो जीवा अमूर्तातीन्द्रियज्ञानसुखास्वादमलभमानाः सन्तः मूर्तेन्द्रिय- ज्ञानसुखनिमित्तं तन्निमित्तपञ्चेन्द्रियेषु मैत्री कुर्वन्ति । ततश्च तप्तलोहगोलकानामुदकाकर्षणमिव विषयेषु तीव्रतृष्णा जायते । तां तृष्णामसहमाना विषयाननुभवन्ति इति । ततो ज्ञायते पञ्चेन्द्रियाणि
have parokShagnAnavALAonA apAramArthik indriyasukhano vichAr kare chhe —
anvayArtha — [ मनुजासुरामरेन्द्राः ] manuShyendro, asurendro ane surendro [इन्द्रियैः सहजैः] svAbhAvik (arthAt parokShagnAnavALAone je svAbhAvik chhe evI) indriyo vaDe [अभिद्रुताः] pIDit vartatA thakA [ तद् दुःखं ] te dukh [असहमानाः] nahi sahI shakavAthI [ रम्येषु विषयेषु ] ramya viShayomAn [ रमन्ते ] rame chhe.
TIkA — pratyakSha gnAnanA abhAvane lIdhe parokSha gnAnano Ashray karatA A prANIone tenI ( – parokSha gnAnanI) sAmagrIrUp indriyo pratye nij rasathI ja ( – svabhAvathI ja) maitrI pravarte chhe. have, indriyo pratye maitrI pAmelA te prANIone, udayamAn Avel mahAmoharUpI kAlAgni (temane) koLiyo karI gayo hovAthI, tapta thayelA
110pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-