देवो मनुष्य इत्यादि । गुणद्वारेणायतानैक्यप्रतिपत्तिनिबन्धनो गुणपर्यायः । सोऽपि द्विविधः, स्वभावपर्यायो विभावपर्यायश्च । तत्र स्वभावपर्यायो नाम समस्तद्रव्याणामात्मीयात्मीयागुरुलघु- गुणद्वारेण प्रतिसमयसमुदीयमानषट्स्थानपतितवृद्धिहानिनानात्वानुभूतिः, विभावपर्यायो नाम रूपादीनां ज्ञानादीनां वा स्वपरप्रत्ययप्रवर्तमानपूर्वोत्तरावस्थावतीर्णतारतम्योपदर्शितस्वभाव- विशेषानेकत्वापत्तिः । अथेदं दृष्टान्तेन द्रढयति — यथैव हि सर्व एव पटोऽवस्थायिना विस्तार- सामान्यसमुदायेनाभिधावताऽऽयतसामान्यसमुदायेन चाभिनिर्वर्त्यमानस्तन्मय एव, तथैव हि सर्व एव पदार्थोऽवस्थायिना विस्तारसामान्यसमुदायेनाभिधावताऽऽयतसामान्यसमुदायेन च द्रव्यपर्यायगुणपर्यायनिरूपणमुख्यता । अथानन्तरं ‘ण हवदि जदि सद्दव्वं’ इत्यादिगाथाचतुष्टयेन सत्ता- द्रव्ययोरभेदविषये युक्तिं कथयति, तदनन्तरं ‘जो खलु दव्वसहावो’ इत्यादि सत्ताद्रव्ययोर्गुणगुणिकथनेन प्रथमगाथा, द्रव्येण सह गुणपर्याययोरभेदमुख्यत्वेन ‘णत्थि गुणो त्ति व कोई’ इत्यादि द्वितीया चेति स्वतन्त्रगाथाद्वयं, तदनन्तरं द्रव्यस्य द्रव्यार्थिकनयेन सदुत्पादो भवति, पर्यायार्थिकनयेनासदित्यादि- कथनरूपेण ‘एवंविहं’ इतिप्रभृति गाथाचतुष्टयं, ततश्च ‘अत्थि त्ति य’ इत्याद्येकसूत्रेण नयसप्तभङ्गीव्याख्यानमिति समुदायेन चतुर्विंशतिगाथाभिरष्टभिः स्थलैर्द्रव्यनिर्णयं करोति । तद्यथा – अथ सम्यक्त्वं कथयति — tri -aNuk vagere; (2) asamAnajAtIy te — jevA ke jIvapudgalAtmak dev, manuShya vagere. guN dvArA AyatanI anekatAnI pratipattinA kAraNabhUt guNaparyAy chhe. te paN dvividh chhe (1) svabhAvaparyAy ane (2) vibhAvaparyAy. temAn, samasta dravyone potapotAnA agurulaghuguN dvArA pratisamay pragaTatI ShaTsthAnapatit hAnivRuddhirUp anekapaNAnI anubhUti te svabhAvaparyAy; (2) rUpAdikane ke gnAnAdikane ¹sva -paranA kAraNe pravartatI ²pUrvottar avasthAmAn thatun je tAratamya tene lIdhe jovAmAn AvatA svabhAvavisheShorUp anekapaNAnI ³Apatti te vibhAvaparyAy. have A (pUrvokta kathan) draShTAntathI draDh karavAmAn Ave chhe —

jem Akhuny ⁴paT avasthAyI ( – sthir rahetA) evA vistArasAmAnyasamudAy vaDe ane doDatA ( – vahetA, pravAharUp) evA AyatasAmAnyasamudAy vaDe rachAtun thakun te -may ja chhe, tem Akhoy padArtha ‘dravya’nAmanA avasthAyI vistArasAmAnyasamudAy vaDe ane doDatA

164pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-

1. sva te upAdAn ane par te nimitta.
2. pUrvottar = pahelAnI ane pachhInI
3. Apatti = AvI paDavun te
4. paT = vastra