द्रव्यनाम्नाभिनिर्वर्त्यमानो द्रव्यमय एव । यथैव च पटेऽवस्थायी विस्तारसामान्य- समुदायोऽभिधावन्नायतसामान्यसमुदायो वा गुणैरभिनिर्वर्त्यमानो गुणेभ्यः पृथगनुपलम्भाद्- गुणात्मक एव, तथैव च पदार्थेष्ववस्थायी विस्तारसामान्यसमुदायोऽभिधावन्नायत- सामान्यसमुदायो वा द्रव्यनामा गुणैरभिनिर्वर्त्यमानो गुणेभ्यः पृथगनुपलम्भाद्गुणात्मक एव । यथैव चानेकपटात्मको द्विपटिका त्रिपटिकेति समानजातीयो द्रव्यपर्यायः, तथैव चानेकपुद्गलात्मको द्वयणुकस्त्र्यणुक इति समानजातीयो द्रव्यपर्यायः । यथैव चानेककौशेयककार्पासमयपटात्मको द्विपटिका त्रिपटिकेत्यसमानजातीयो द्रव्यपर्यायः, तथैव चानेकजीवपुद्गलात्मको देवो मनुष्य इत्यसमानजातीयो द्रव्यपर्यायः । यथैव च क्वचित्पटे स्थूलात्मीयागुरुलघुगुणद्वारेण कालक्रमप्रवृत्तेन नानाविधेन परिणमनान्नानात्व- प्रतिपत्तिर्गुणात्मकः स्वभावपर्यायः, तथैव च समस्तेष्वपि द्रव्येषु सूक्ष्मात्मीयात्मीयागुरु-
तम्हा तस्स णमाइं किच्चा यस्मात्सम्यक्त्वं विना श्रमणो न भवति तस्मात्कारणात्तस्य
सम्यक्चारित्रयुक्तस्य पूर्वोक्ततपोधनस्य नमस्यां नमस्क्रियां नमस्कारं कृत्वा णिच्चं पि तम्मणो होज्ज नित्यमपि तद्गतमना भूत्वा वोच्छामि वक्ष्याम्यहं कर्ता संगहादो संग्रहात्संक्षेपात् सकाशात् । किम् । परमट्ठ-
AyatasAmAnyasamudAy vaDe rachAto thako dravyamay ja chhe. vaLI jem paTamAn, avasthAyI vistArasAmAnyasamudAy ke doDato AyatasAmAnyasamudAy guNothI rachAto thako guNothI judo aprApta hovAthI guNAtmak ja chhe, tem padArthomAn, avasthAyI vistArasAmAnyasamudAy ke doDato AyatasAmAnyasamudAy — jenun nAm ‘dravya’ chhe te — guNothI rachAto thako guNothI judo aprApta hovAthI guNAtmak ja chhe. vaLI jem anekapaTAtmak ( – ekathI vadhAre vastronA banelA) 1dvipaTik, tripaTik evA samAnajAtIy dravyaparyAy chhe, tem anekapudgalAtmak dvi -aNuk, tri -aNuk evA samAnajAtIy dravyaparyAy chhe; ane jem anek reshamI ane sutarAu paTonA banelA 1dvipaTik, tripaTik evA asamAnajAtIy dravyaparyAy chhe, tem anekajIvapudgalAtmak dev, manuShya evA asamAnajAtIy dravyaparyAy chhe. vaLI jem kyArek paTamAn potAnA sthUl agurulaghuguN dvArA kALakrame pravartatA anek prakArorUpe pariNamavAne lIdhe anekapaNAnI pratipatti te guNAtmak svabhAvaparyAy chhe, tem samasta dravyomAn potapotAnA sUkShma aguru-
1. dvipaTik = be tAkA sAndhIne banAvelun ek vastra. [banne tAkA ek ja jAtanA hoy to samAnajAtIy dravyaparyAy kahevAy ane jo be tAkA bhinna jAtinA ( – jem ke ek reshamI ne bIjo sutarAu) hoy to asamAnajAtIy dravyaparyAy kahevAy.]