Pravachansar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 94.

< Previous Page   Next Page >


Page 167 of 513
PDF/HTML Page 198 of 544

 

kahAnajainashAstramALA ]
gneyatattva-pragnApan
167
मात्रमेवावलम्ब्य तत्त्वाप्रतिपत्तिलक्षणं मोहमुपगच्छन्तः परसमया भवन्ति ।।९३।।
अथानुषङ्गिकीमिमामेव स्वसमयपरसमयव्यवस्थां प्रतिष्ठाप्योपसंहरति —
जे पज्जएसु णिरदा जीवा परसमइग त्ति णिद्दिट्ठा ।
आदसहावम्हि ठिदा ते सगसमया मुणेदव्वा ।।९४।।
ये पर्यायेषु निरता जीवाः परसमयिका इति निर्दिष्टाः ।
आत्मस्वभावे स्थितास्ते स्वकसमया ज्ञातव्याः ।।९४।।

शरीराकारगतिमार्गणाविलक्षणः सिद्धगतिपर्यायः तथाऽगुरुलघुकगुणषड्वृद्धिहानिरूपाः साधारणस्वभाव- गुणपर्यायाश्च, तथा सर्वद्रव्येषु स्वभावद्रव्यपर्यायाः स्वजातीयविजातीयविभावद्रव्यपर्यायाश्च, तथैव स्वभावविभावगुणपर्यायाश्च ‘जेसिं अत्थि सहाओ’ इत्यादिगाथायां, तथैव ‘भावा जीवादीया’ इत्यादि- गाथायां च पञ्चास्तिकाये पूर्वं कथितक्रमेण यथासंभवं ज्ञातव्याः । पज्जयमूढा हि परसमया यस्मादित्थंभूत- (jIvo) paryAyamAtrane ja avalambIne

tattvanI apratipatti jenun lakShaN chhe evA mohane pAmatA thakA parasamay thAy chhe.

bhAvArtha — padArtha dravyasvarUp chhe. dravya anantaguNamay chhe. dravyo ane guNothI paryAyo thAy chhe. paryAyo be prakAranA chhe (1) dravyaparyAy; (2) guNaparyAy. temAn dravyaparyAyo be prakAranA chhe (1) samAnajAtIy — jem ke dvi -aNuk, tri -aNuk vagere skandh; (2) asamAn- jAtIy — jem ke manuShya, dev vagere. guNaparyAyo paN be prakAranA chhe (1) svabhAvaparyAy — jem ke siddhanA guNaparyAyo; (2) vibhAvaparyAy — jem ke svaparahetuk matignAnaparyAy.

Avun jinendrabhagavAnanI vANIe darshAvelun sarva padArthonun dravya -guN -paryAyasvarUp ja yathArtha chhe. je jIvo dravya -guNane nahi jANatA thakA kevaL paryAyane ja avalambe chhe teo nij svabhAvane nahi jANatA thakA parasamay chhe. 93.

have *AnuShangik evI A ja svasamay -parasamayanI vyavasthA (arthAt svasamay ane parasamayano bhed) nakkI karIne (te vAtano) upasanhAr kare chhe —

paryAyamAn rat jIv je te ‘parasamay’ nirdiShTa chhe;
AtmasvabhAve sthit je te ‘svakasamay’ gnAtavya chhe. 94.

anvayArtha — [ये जीवाः] je jIvo [पर्यायेषु निरताः] paryAyomAn lIn chhe [परसमयिकाः इति निर्दिष्टाः] temane parasamay kahevAmAn AvyA chhe; [आत्मस्वभावे स्थिताः] je jIvo AtmasvabhAvamAn sthit chhe [ते] te [स्वकसमयाः ज्ञातव्याः] svasamay jANavA.

*AnuShangik = pUrva gAthAnA kathan sAthe sambandhavALI