लक्षणभूतेन सादृश्योद्भासिनानोकहत्वेनोत्थापितमेकत्वं तिरियति, तथा बहूनां बहुविधानां
द्रव्याणामात्मीयात्मीयस्य विशेषलक्षणभूतस्य स्वरूपास्तित्वस्यावष्टम्भेनोत्तिष्ठन्नानात्वं, सामान्य-
लक्षणभूतेन सादृश्योद्भासिना सदित्यस्य भावेनोत्थापितमेकत्वं तिरियति । यथा च तेषामनो-
विशेषलक्षणभूतस्य स्वरूपास्तित्वस्यावष्टम्भेनोत्तिष्ठन्नानात्वमुच्चकास्ति, तथा सर्वद्रव्याणामपि
सामान्यलक्षणभूतेन सादृश्योद्भासिना सदित्यस्य भावेनोत्थापितेनैकत्वेन तिरोहितमपि विशेष-
लक्षणभूतस्य स्वरूपास्तित्वस्यावष्टम्भेनोत्तिष्ठन्नानात्वमुच्चकास्ति ।।९७।।
jem ghaNAn bahuvidh vRukShone potapotAnA visheShalakShaNabhUt svarUp -astitvanA avalambanathI Ubhun thatun je anekatva tene, sAmAnyalakShaNabhUt 1sAdrashyadarshak vRukShapaNA vaDe Ubhun thatun ekatva 2tirohit kare chhe, tem ghaNAn bahuvidh dravyone potapotAnA visheShalakShaNabhUt svarUp -astitvanA avalambanathI Ubhun thatun je anekatva tene, sAmAnyalakShaNabhUt sAdrashyadarshak ‘sat’paNA vaDe ( – ‘sat’ evA bhAv vaDe, hovApaNA vaDe, ‘chhe’paNA vaDe) Ubhun thatun ekatva tirohit kare chhe. vaLI jem te vRukShonI bAbatamAn, sAmAnyalakShaNabhUt sAdrashyadarshak vRukShapaNAthI UbhA thatA ekatva vaDe tirohit thatun hovA chhatAn (potapotAnA) visheShalakShaNabhUt svarUp -astitvanA avalambanathI Ubhun thatun anekatva spaShTapaNe prakAshamAn rahe chhe ( – AbAd rahe chhe, naShTa thatun nathI), tem sarva dravyonI bAbatamAn paN, sAmAnyalakShaNabhUt sAdrashyadarshak ‘sat’paNAthI UbhA thatA ekatva vaDe tirohit thatun hovA chhatAn (potapotAnA) visheShalakShaNabhUt svarUp -astitvanA avalambanathI Ubhun thatun anekatva spaShTapaNe prakAshamAn rahe chhe. [ghaNAn (arthAt sankhyAthI anek) ane bahuvidh (arthAt AmravRukSha, ashokavRukSha ityAdi anek prakAranAn) vRukShonun potapotAnun svarUp -astitva bhinna bhinna hovAthI svarUp- astitvanI apekShAe temanAmAn anekapaNun chhe, parantu vRukShapaNun ke je sarva vRukShonun sAmAnya lakShaN chhe ane je sarva vRukShomAn sAdrashya (samAnapaNun) batAve chhe tenI apekShAe sarva vRukShomAn ekapaNun chhe; A ekapaNAne mukhya karIe tyAre anekapaNun gauN thAy chhe; tevI rIte ghaNAn (arthAt anant) ane bahuvidh (arthAt chha prakAranAn) dravyonun potapotAnun svarUp -astitva 1. sAdrashya = samAnapaNun; sarakhApaNun. 2. tirohit = tirobhUt; AchchhAdit; adrashya.