182pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
अथ द्रव्यैर्द्रव्यान्तरस्यारम्भं द्रव्यादर्थान्तरत्वं च सत्तायाः प्रतिहन्ति —
दव्वं सहावसिद्धं सदिति जिणा तच्चदो समक्खादा ।
सिद्धं तध आगमदो णेच्छदि जो सो हि परसमओ ।।९८।।
द्रव्यं स्वभावसिद्धं सदिति जिनास्तत्त्वतः समाख्यातवन्तः ।
सिद्धं तथा आगमतो नेच्छति यः स हि परसमयः ।।९८।।
स्तथा किंचिदूनचरमशरीराकारादिपर्यायैश्च संकरव्यतिकरपरिहाररूपजातिभेदेन भिन्नानामपि सर्वेषां
सिद्धजीवानां ग्रहणं भवति, तथा ‘सर्वं सत्’ इत्युक्ते संग्रहनयेन सर्वपदार्थानां ग्रहणं भवति । अथवा
सिद्धजीवानां ग्रहणं भवति, तथा ‘सर्वं सत्’ इत्युक्ते संग्रहनयेन सर्वपदार्थानां ग्रहणं भवति । अथवा
सेनेयं वनमिदमित्युक्ते अश्वहस्त्यादिपदार्थानां निम्बाम्रादिवृक्षाणां स्वकीयस्वकीयजातिभेदभिन्नानां
युगपद्ग्रहणं भवति, तथा सर्वं सदित्युक्ते सति सादृश्यसत्ताभिधानेन महासत्तारूपेण शुद्धसंग्रह-
नयेन सर्वपदार्थानां स्वजात्यविरोधेन ग्रहणं भवतीत्यर्थः ।।९७।। अथ यथा द्रव्यं स्वभावसिद्धं तथा
युगपद्ग्रहणं भवति, तथा सर्वं सदित्युक्ते सति सादृश्यसत्ताभिधानेन महासत्तारूपेण शुद्धसंग्रह-
नयेन सर्वपदार्थानां स्वजात्यविरोधेन ग्रहणं भवतीत्यर्थः ।।९७।। अथ यथा द्रव्यं स्वभावसिद्धं तथा
bhinna bhinna hovAthI svarUp -astitvanI apekShAe temanAmAn anekapaNun chhe, parantu satpaNun
( – hovApaNun, ‘chhe’ evo bhAv) ke je sarva dravyonun sAmAnya lakShaN chhe ane je sarva dravyomAn
sAdrashya batAve chhe tenI apekShAe sarva dravyomAn ekapaNun chhe; A ekapaNAne mukhya karIe
tyAre anekapaNun gauN thAy chhe. vaLI A pramANe jyAre sAmAnya satpaNAne mukhyapaNe
tyAre anekapaNun gauN thAy chhe. vaLI A pramANe jyAre sAmAnya satpaNAne mukhyapaNe
lakShamAn letAn sarva dravyonA ekatvanI mukhyatA thavAthI anekatva gauN thAy chhe, tyAre paN
te (samasta dravyonun svarUp -astitvasambandhI) anekatva spaShTapaNe prakAshamAn ja rahe chhe.]
te (samasta dravyonun svarUp -astitvasambandhI) anekatva spaShTapaNe prakAshamAn ja rahe chhe.]
(A pramANe sAdrashya -astitvanun nirUpaN thayun.) 97. have dravyothI dravyAntaranI utpatti hovAnun ane dravyathI sattAnun *arthAntarapaNun hovAnun khanDan kare chhe (arthAt koI dravyathI anya dravyanI utpatti thatI nathI ane dravyathI astitva koI judo padArtha nathI em nakkI kare chhe) —
dravyo svabhAve siddha ne ‘sat’ — tattvata shrI jino kahe;
e siddha chhe Agam thakI, mAne na te parasamay chhe. 98.
anvayArtha — [द्रव्यं] dravya [स्वभावसिद्धं] svabhAvathI siddha ane [सत् इति] (svabhAvathI ja) ‘sat’ chhe em [जिनाः] jinoe [तत्त्वतः] tattvata [समाख्यातवन्तः] kahyun chhe; [तथा] e pramANe [आगमतः] Agam dvArA [सिद्धं] siddha chhe; [यः] je [न इच्छति] na mAne [सः] te [हि] kharekhar [परसमयः] parasamay chhe. *arthAntar = anya padArtha; judo padArtha.