एकद्रव्यपर्याया हि गुणपर्यायाः, गुणपर्यायाणामेकद्रव्यत्वात् । एकद्रव्यत्वं हि तेषां सहकारफलवत् । यथा किल सहकारफलं स्वयमेव हरितभावात् पाण्डुभावं परिणम- त्पूर्वोत्तरप्रवृत्तहरितापाण्डुभावाभ्यामनुभूतात्मसत्ताकं हरितपाण्डुभावाभ्यां सममविशिष्टसत्ताक- विनाशो नास्ति, ततः कारणाद्द्रव्यपर्याया अपि द्रव्यलक्षणं भवन्तीत्यभिप्रायः ।।१०३।। अथ द्रव्यस्योत्पादव्ययध्रौव्याणि गुणपर्यायमुख्यत्वेन प्रतिपादयति — परिणमदि सयं दव्वं परिणमति स्वयं स्वयमेवोपादानकारणभूतं जीवद्रव्यं कर्तृ । कं परिणमति । गुणदो य गुणंतरं निरुपरागस्वसंवेदनज्ञान-
anvayArtha — [सदविशिष्टं] sattA -apekShAe avishiShTapaNe, [द्रव्यं स्वयं] dravya pote ja [गुणतः च गुणान्तरं] guNamAnthI guNAntare [परिणमति] pariName chhe (arthAt dravya pote ja ek guNaparyAyamAnthI anya guNaparyAye pariName chhe ane tenI sattA guNaparyAyonI sattA sAthe avishiShTa — abhinna — ek ja rahe chhe), [तस्मात् पुनः] tethI vaLI [गुणपर्यायाः] guNaparyAyo [द्रव्यम् एव इति भणिताः] dravya ja kahevAmAn AvyA chhe.
TIkA — guNaparyAyo ekadravyaparyAyo chhe, kAraN ke guNaparyAyone ekadravyapaNun chhe (arthAt guNaparyAyo ek dravyanA paryAyo chhe kAraN ke teo ek ja dravya chhe — bhinna bhinna dravyo nathI). temanun ek dravyapaNun AmraphaLanI mAphak chhe. (te A pramANe) jem AmraphaL pote ja haritabhAvamAnthI pItabhAve pariNamatun thakun, pahelAn ane pachhI pravartatA evA 1haritabhAv ane 2pItabhAv vaDe potAnI sattA anubhavatun hovAne lIdhe, haritabhAv ane 1. haritabhAv = lIlo bhAv; lIlI avasthA; lIlApaNun. 2. pItabhAv = pILo bhAv; pILI dashA; pILApaNun. (pahelAn kerInI lIlI avasthA hoy chhe, pachhI