न पर्यायो यच्च द्रव्यमन्यो गुणः पर्यायो वा स न सत्तागुण इतीतरेतरस्य यस्तस्याभावः स तदभावलक्षणोऽतद्भावोऽन्यत्वनिबन्धनभूतः ।।१०७।। इति भण्यते । यश्च परमात्मपदार्थः केवलज्ञानादिगुणः सिद्धत्वपर्याय इति तैश्च त्रिभिः (प्रदेशाभेदेन ?)
शुद्धसत्तागुणो भण्यत इति तद्भावस्य लक्षणमिदम् । तद्भावस्येति कोऽर्थः । परमात्मपदार्थ-
केवलज्ञानादिगुणसिद्धत्वपर्यायाणां शुद्धसत्तागुणेन सह संज्ञादिभेदेऽपि प्रदेशैस्तन्मयत्वमिति । जो खलु
तस्स अभावो यस्तस्य पूर्वोक्तलक्षणतद्भावस्य खलु स्फु टं संज्ञादिभेदविवक्षायामभावः सो तदभावो स
पूर्वोक्तलक्षणस्तदभावो भण्यते । स च तदभावः किं भण्यते । अतब्भावो न तद्भावस्तन्मयत्वम् किंच
अतद्भावः संज्ञालक्षणप्रयोजनादिभेदः इत्यर्थः । तद्यथा — यथा मुक्ताफलहारे योऽसौ शुक्लगुणस्तद्वाचके न
शुक्लमित्यक्षरद्वयेन हारो वाच्यो न भवति सूत्रं वा मुक्ताफलं वा, हारसूत्रमुक्ताफलशब्दैश्च शुक्लगुणो वाच्यो न भवति । एवं परस्परं प्रदेशाभेदेऽपि योऽसौ संज्ञादिभेदः स तस्य पूर्वोक्त लक्षण- तद्भावस्याभावस्तदभावो भण्यते । स च तदभावः पुनरपि किं भण्यते । अतद्भावः संज्ञा-
लक्षणप्रयोजनादिभेद इति । तथा मुक्तजीवे योऽसौ शुद्धसत्तागुणस्तद्वाचकेन सत्ताशब्देन मुक्तजीवो
je sattAguN chhe te dravya nathI, anya guN nathI ke paryAy nathI, ane je dravya, 1anya guN ke paryAy chhe te sattAguN nathI — em ekabIjAne je ‘teno abhAv’ arthAt ‘te -paNe hovAno abhAv chhe’ te 2‘tadabhAv’lakShaN ‘atadbhAv’ chhe ke je anyatvanun kAraN chhe.
bhAvArtha — ek AtmAne vistArakathanamAn ‘Atmadravya’ tarIke, ‘gnAnAdiguN’ tarIke ane ‘siddhatvAdiparyAy’ tarIke — em traN prakAre varNavavAmAn Ave chhe. e ja pramANe sarva dravyo viShe samajavun.
vaLI ek AtmAnA hayAtIguNane ‘hayAt Atmadravya,’ ‘hayAt gnAnAdiguN’ ane ‘hayAt siddhatvAdiparyAy’ — em traN prakAre vistAravAmAn Ave chhe. e ja pramANe sarva dravyo viShe samajavun.
vaLI ek AtmAno je hayAtIguN chhe te Atmadravya nathI, (hayAtIguN sivAyano) gnAnAdiguN nathI ke siddhatvAdiparyAy nathI, ane je Atmadravya chhe, (hayAtI sivAyano) gnAnAdiguN chhe ke siddhatvAdiparyAy chhe te hayAtIguN nathI — em paraspar temane atadbhAv chhe ke je atadbhAvane lIdhe temane anyatva chhe. A ja pramANe sarva dravyo viShe samajavun. pra. 27
1. anya guN = sattA sivAyano bIjo koI paN guN
2. tad -abhAv = teno abhAv. [ तद् -अभावः ===== तस्य अभावः।]
[tad -abhAv atadbhAvanun lakShaN (athavA svarUp) chhe. atadbhAv anyatvanun kAraN chhe.]