णरणारयतिरियसुरा जीवा खलु णामकम्मणिव्वत्ता ।
वर्त्याधारेण दीपशिखारूपेण परिणमयति, तथा कर्माग्निः कर्ता तैलस्थानीयं शुद्धात्मस्वभावं तिरस्कृत्य वर्तिस्थानीयशरीराधारेण दीपशिखास्थानीयनरनारकादिपर्यायरूपेण परिणमयति । ततो ज्ञायते मनुष्यादिपर्यायाः निश्चयनयेन कर्मजनिता इति ।।११७।। अथ नरनारकादिपर्यायेषु कथं जीवस्य
स्वभावाभिभवो जातस्तत्र किं जीवाभाव इति प्रश्ने प्रत्युत्तरं ददाति — णरणारयतिरियसुरा जीवा
नरनारकतिर्यक्सुरनामानो जीवाः सन्ति तावत् । खलु स्फु टम् । कथंभूताः । णामकम्मणिव्वत्ता
नरनारकादिस्वकीयस्वकीयनामकर्मणा निर्वृत्ताः । ण हि ते लद्धसहावा किंतु यथा माणिक्यबद्धसुवर्ण-
कङ्कणेषु माणिक्यस्य हि मुख्यता नास्ति, तथा ते जीवाश्चिदानन्दैकशुद्धात्मस्वभावमलभमानाः सन्तो
chhe, tem karmanA svabhAv vaDe jIvanA svabhAvano parAbhav karIne karAtA manuShyAdiparyAyo karmanAn kArya chhe.
bhAvArtha — manuShyAdiparyAyo 116mI gAthAmAn kahelI rAgadveShamay kriyAnAn phaL chhe; kAraN ke te kriyAthI karma bandhAy chhe ane karma jIvanA svabhAvano parAbhav karIne manuShyAdiparyAyo nipajAve chhe. 117.
have manuShyAdiparyAyomAn jIvane svabhAvano parAbhav kayA kAraNe thAy chhe teno nirdhAr kare chhe —
anvayArtha — [नरनारकतिर्यक्सुराः जीवाः] manuShya, nArak, tiryanch ne devarUp jIvo [खलु] kharekhar [नामकर्मनिर्वृत्ताः] nAmakarmathI niShpanna chhe. [हि] kharekhar [स्वकर्माणि] teo potAnA karmarUpe [परिणममानाः] pariNamatA hovAthI [ते न लब्धस्वभावाः] temane svabhAvanI upalabdhi nathI. pra. 30