Pravachansar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 120.

< Previous Page   Next Page >


Page 237 of 513
PDF/HTML Page 268 of 544

 

kahAnajainashAstramALA ]
gneyatattva-pragnApan
237

संभवात्संभवविलयस्वरूपे संभवतः ततो देवादिपर्याये संभवति मनुष्यादिपर्याये विलीयमाने चान्यः संभवोऽन्यो विलय इति कृत्वा संभवविलयवन्तौ देवादिमनुष्यादिपर्यायौ संभाव्येते ततः प्रतिक्षणं पर्यायैर्जीवोऽनवस्थितः ।।११९।।

अथ जीवस्यानवस्थितत्वहेतुमुद्योतयति

तम्हा दु णत्थि कोई सहावसमवट्ठिदो त्ति संसारे संसारो पुण किरिया संसरमाणस्स दव्वस्स ।।१२०।।

तस्मात्तु नास्ति कश्चित् स्वभावसमवस्थित इति संसारे
संसारः पुनः क्रिया संसरतो द्रव्यस्य ।।१२०।।

घटाधारभूतमृत्तिकाद्रव्यवत् मनुष्यपर्यायदेवपर्यायाधारभूतसंसारिजीवद्रव्यवद्वा क्षणभङ्गसमुद्भवे हेतुः कथ्यते संभवविलय त्ति ते णाणा संभवविलयौ द्वाविति तौ नाना भिन्नौ यतः कारणात्ततः पर्यायार्थिकनयेन भङ्गोत्पादौ तथाहिय एव पूर्वोक्तमोक्षपर्यायस्योत्पादो मोक्षमार्गपर्यायस्य विनाश- स्तावेव भिन्नौ न च तदाधारभूतपरमात्मद्रव्यमिति ततो ज्ञायते द्रव्यार्थिकनयेन नित्यत्वेऽपि पर्यायरूपेण विनाशोऽस्तीति ।।११९।। अथ विनश्वरत्वे कारणमुपन्यस्यति, अथवा प्रथमस्थलेऽ- धिकारसूत्रेण मनुष्यादिपर्यायाणां कर्मजनितत्वेन यद्विनश्वरत्वं सूचितं तदेव गाथात्रयेण विशेषेण


anya vilay chhe’ em kahevAmAn AvatAn, te bannenA AdhArabhUt dhrauvyanun anyatva asambhavit hovAthI udbhavanun ne vilayanun svarUp pragaT thAy chhe; tethI devAdiparyAy utpanna thatAn ne manuShyAdiparyAy naShTa thatAn, ‘anya udbhav chhe ane anya vilay chhe’ em gaNavAthI (arthAt evI apekShA levAthI) udbhav ane vilayavALA devAdiparyAy ane manuShyAdiparyAy pragaT thAy chhe(khyAlamAn Ave chhe). mATe pratikShaN paryAyothI jIv anavasthit chhe. 119.

have jIvanA anavasthitapaNAno hetu prakAshe chhe
tethI svabhAve sthir evun na koi chhe sansAramAn;
sansAr to sansaraN karatA dravya kerI chhe kriyA.120.

anvayArtha[तस्मात् तु] tethI [संसारे] sansAramAn [स्वभावसमवस्थितः इति] svabhAvathI avasthit evun [कश्चित् न अस्ति] koI nathI (arthAt sansAramAn koIno svabhAv kevaL ekarUp rahevAno nathI); [संसार पुनः] sansAr to [संसरतः] *sansaraN karatA [द्रव्यस्य] dravyanI [क्रिया] kriyA chhe.

*sansaraN karavun = goL pharyA karavun; palaTAyA karavun.