द्विप्रदेशाद्युद्भवहेतुभूततथाविधस्निग्धरूक्षगुणपरिणामशक्तिस्वभावात्प्रदेशोद्भवत्वमस्ति । ततः पर्यायेणानेकप्रदेशत्वस्यापि संभवात् द्वयादिसंख्येयासंख्येयानन्तप्रदेशत्वमपि न्याय्यं पुद्गलस्य ।।१३७।।
परमाणोर्गतिपरिणतेः सहकारित्वेन वर्तते । कस्य संबन्धी योऽसौ परमाणुः । पदेसमेत्तस्स दव्वजादस्स
प्रदेशमात्रपुद्गलजातिरूपपरमाणुद्रव्यस्य । किं कुर्वतः । वदिवददो व्यतिपततो मन्दगत्या गच्छतः । कं
प्रति । पदेसं कालाणुव्याप्तमेकप्रदेशम् । कस्य संबन्धिनम् । आगासदव्वस्स आकाशद्रव्यस्येति । तथाहि –
कालाणुरप्रदेशो भवति । कस्मात् । द्रव्येणैकप्रदेशत्वात् । अथवा यथा स्नेहगुणेन पुद्गलानां
chhe topaN *be pradesho vagerenA udbhavanA hetubhUt tathAvidh (te prakAranA) snigdha -rUkShaguNarUpe pariNamavAnI shaktirUp svabhAvane lIdhe tene pradeshono udbhav chhe; tethI paryAye anek- pradeshIpaNAno paN sambhav hovAthI pudgalane dvipradeshIpaNAthI mAnDIne sankhyAt, asankhyAt ane anantapradeshIpaNun paN nyAyayukta chhe. 137.
anvayArtha — [समयः तु] kAL to [अप्रदेशः] apradeshI chhe. [प्रदेशमात्रस्य द्रव्यजातस्य] pradeshamAtra pudgal -paramANu [आकाशद्रव्यस्य प्रदेशं ] AkAsh dravyanA pradeshane [व्यतिपततः] mand gatithI oLangato hoy tyAre [सः वर्तते] te varte chhe arthAt nimittabhUtapaNe pariName chhe.
272pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-
*dvipradeshI vagere skandhonI utpattinA kAraNabhUt je snigdha -rUkSha guNo te -rUpe pariNamavAnI shakti
pudgalano svabhAv chhe.