एगम्हि संति समये संभवठिदिणाससण्णिदा अट्ठा । समयस्स सव्वकालं एस हि कालाणुसब्भावो ।।१४३।।
अस्ति हि समस्तेष्वपि वृत्त्यंशेषु समयपदार्थस्योत्पादव्ययध्रौव्यत्वमेकस्मिन् वृत्त्यंशे तस्य
दर्शनात् । उपपत्तिमच्चैतत्, विशेषास्तित्वस्य सामान्यास्तित्वमन्तरेणानुपपत्तेः । अयमेव च
दुभयाधारभूताङ्गुलिद्रव्यस्थानीयेन कालाणुद्रव्यरूपेण ध्रौव्यमिति कालद्रव्यसिद्धिरित्यर्थः ।।१४२।।
अथ पूर्वोक्तप्रकारेण यथा वर्तमानसमये कालद्रव्यस्योत्पादव्ययध्रौव्यत्वं स्थापितं तथा सर्वसमयेष्व- स्तीति निश्चिनोति — एगम्हि संति समये संभवठिदिणाससण्णिदा अट्ठा एकस्मिन्समये सन्ति विद्यन्ते । के । (kALapadArtha) avasthit na hoy? (kALapadArthane ek
vRuttyanshamAn paN utpAd ane vinAsh yugapad thatA hovAthI te niranvay arthAt khanDit nathI mATe svabhAve avashya dhruv chhe.)
A pramANe ek vRuttyanshamAn kALapadArtha utpAd -vyay -dhrauvyavALo chhe em siddha thayun. 142.
have (jem ek vRuttyanshamAn kALapadArtha utpAdavyayadhrauvyavALo siddha karyo tem) sarva vRuttyanshomAn kALapadArtha utpAdavyayadhrauvyavALo chhe em siddha kare chhe —
anvayArtha — [एकस्मिन् समये] ek ek samayamAn [संभवस्थितिनाशसंज्ञिताः अर्थाः] utpAd, dhrauvya ane vyay nAmanA artho [समयस्य] kALane [सर्वकालं] sadAy [सन्ति] hoy chhe. [एषः हि] A ja [कालाणुसद्भावः] kALANuno sadbhAv chhe (arthAt A ja kALANunA astitvanI siddhi chhe).
TIkA — kALapadArthane badhAy vRuttyanshomAn utpAd -vyay -dhrauvya hoy chhe, kAraN ke (142mI gAthAmAn siddha thayun tem) ek vRuttyanshamAn teo (utpAdavyayadhrauvya) jovAmAn Ave chhe. ane A yogya ja chhe, kAraN ke visheSh astitva sAmAnya astitva vinA banI shake