अहमेष मोक्षाधिकारी ज्ञायकस्वभावात्मतत्त्वपरिज्ञानपुरस्सरममत्वनिर्ममत्वहानोपादान- विधानेन कृत्यान्तरस्याभावात्सर्वारम्भेण शुद्धात्मनि प्रवर्ते । तथाहि — अहं हि तावत् ज्ञायक एव स्वभावेन; केवलज्ञायकस्य च सतो मम विश्वेनापि सहजज्ञेयज्ञायकलक्षण एव सम्बन्धः, न पुनरन्ये स्वस्वामिलक्षणादयः सम्बन्धाः । ततो मम न क्वचनापि ममत्वं, सर्वत्र निर्ममत्वमेव । अथैकस्य ज्ञायकभावस्य समस्तज्ञेयभावस्वभावत्वात् प्रोत्कीर्णलिखितनिखात- कीलितमज्जितसमावर्तितप्रतिबिम्बितवत्तत्र क्रमप्रवृत्तानन्तभूतभवद्भाविविचित्रपर्यायप्राग्भारमगाध- स्वभावं गम्भीरं समस्तमपि द्रव्यजातमेकक्षण एव प्रत्यक्षयन्तं ज्ञेयज्ञायकलक्षणसम्बन्धस्या- निर्वाणमार्गाय च । ततोऽवधार्यते अयमेव मोक्षमार्गो, नान्य इति ।।१९९।। अथ ‘उवसंपयामि सम्मं जत्तो णिव्वाणसंपत्ती’ इत्यादि पूर्वप्रतिज्ञां निर्वाहयन् स्वयमपि मोक्षमार्गपरिणतिं स्वीकरोतीति प्रतिपादयति — तम्हा यस्मात्पूर्वोक्त शुद्धात्मोपलम्भलक्षणमोक्षमार्गेण जिना जिनेन्द्राः श्रमणाश्च सिद्धा जातास्तस्मादहमपि तह तथैव तेनैव प्रकारेण जाणित्ता ज्ञात्वा । कम् । अप्पाणं निजपरमात्मानम् । किंविशिष्टम् । जाणगं ज्ञायकं केवलज्ञानाद्यनन्तगुणस्वभावम् । केन कृत्वा ज्ञात्वा । सभावेण समस्त- रागादिविभावरहितशुद्धबुद्धैकस्वभावेन । पश्चात् किं करोमि । परिवज्जामि परि समन्ताद्वर्जयामि । काम् । ममत्तिं समस्तसचेतनाचेतनमिश्रपरद्रव्यसंबन्धिनीं ममताम् । कथंभूतः सन् । उवट्ठिदो उपस्थितः परिणतः । क्व । णिम्ममत्तम्हि समस्तपरद्रव्यममकाराहंकाररहितत्वेन निर्ममत्वलक्षणे परमसाम्याभिधाने वीतराग- चारित्रे तत्परिणतनिजशुद्धात्मस्वभावे वा । तथाहि – अहं तावत्केवलज्ञानदर्शनस्वभावत्वेन ज्ञायकैक- टङ्कोत्कीर्णस्वभावः । तथाभूतस्य सतो मम न केवलं स्वस्वाम्यादयः परद्रव्यसंबन्धा न सन्ति, निश्चयेन

TIkA — hun A mokShAdhikArI, gnAyakasvabhAvI AtmatattvanA parignAnapUrvak mamatvanA tyAgarUp ane nirmamatvanA grahaNarUp vidhi vaDe sarva ArambhathI (udyamathI) shuddhAtmAmAn pravartun chhun, kAraN ke anya kRutyano abhAv chhe (arthAt bIjun kAI karavAyogya nathI). te A pramANe (arthAt hun A pramANe shuddhAtmAmAn pravartun chhun) — pratham to hun svabhAvathI gnAyak ja chhun; kevaL gnAyak hovAthI mAre vishvanI (samasta padArthonI) sAthe paN sahaj gneyagnAyakalakShaN sambandh ja chhe, parantu bIjA svasvAmilakShaNAdi sambandho nathI; tethI mAre koI pratye mamatva nathI, sarvatra nirmamatva ja chhe. have, ek gnAyakabhAvano sarva gneyone jANavAno svabhAv hovAthI, krame pravartatA, anant, bhUt -vartamAn -bhAvI vichitra paryAyasamUhavALAn, *agAdhasvabhAv ane gambhIr evAn samasta dravyamAtrane — jANe ke te dravyo gnAyakamAn kotarAI gayA hoy, chItarAI gayA hoy, daTAI gayA hoy, khoDAI gayA hoy, DUbI gayA hoy, samAI gayA hoy, pratibimbit thayAn hoy em — ek kShaNamAn ja je (shuddha

368pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-

*agAdh jemano svabhAv chhe ane jeo gambhIr chhe evAn samasta dravyone bhUt, vartamAn tem ja
bhAvI kALanA, krame thatA, anek prakAranA, anant paryAyo sahit ek samayamAn ja pratyakSha jANavAno
AtmAno svabhAv chhe.