सर्वसावद्ययोगप्रत्याख्यानलक्षणैकमहाव्रतव्यक्तिवशेन हिंसानृतस्तेयाब्रह्मपरिग्रहविरत्या- त्मकं पञ्चतयं व्रतं, तत्परिकरश्च पञ्चतयी समितिः पञ्चतय इन्द्रियरोधो लोचः षट्तयमा- वश्यकमचेलक्यमस्नानं क्षितिशयनमदन्तधावनं स्थितिभोजनमेकभक्तश्चैवं एते निर्विकल्प- गाथासप्तकं गतम् । अथ निर्विकल्पसामायिकसंयमे यदा च्युतो भवति तदा सविकल्पं छेदोपस्थापन- चारित्रमारोहतीति प्रतिपादयति — वदसमिदिंदियरोधो व्रतानि च समितयश्चेन्द्रियरोधश्च व्रतसमितीन्द्रय- रोधः । लोचावस्सयं लोचश्चावश्यकानि च लोचावश्यकं, ‘‘समाहारस्यैकवचनम्’’ । अचेलमण्हाणं खिदिसयणमदंतवणं ठिदिभोयणमेगभत्तं च अचेलकास्नानक्षितिशयनादन्तधावनस्थितिभोजनैकभक्तानि । एदे खलु मूलगुणा समणाणं जिणवरेहिं पण्णत्ता एते खलु स्फु टं अष्टाविंशतिमूलगुणाः श्रमणानां जिनवरैः प्रज्ञप्ताः । तेसु पमत्तो समणो छेदोवट्ठावगो होदि तेषु मूलगुणेषु यदा प्रमत्तः च्युतो भवति । सः कः । श्रमणस्तपोधनस्तदाकाले छेदोपस्थापको भवति । छेदे व्रतखण्डने सति पुनरप्युपस्थापकश्छेदोपस्थापक इति । तथाहि — निश्चयेन मूलमात्मा, तस्य केवलज्ञानाद्यनन्तगुणा मूलगुणास्ते च निर्विकल्पसमाधिरूपेण
anvayArtha — [व्रतसमितीन्द्रियरोधः] vrat, samiti, indriyarodh, [लोचावश्यकम्] loch, Avashyak, [अचेलम्] achelapaNun [अस्नानं] asnAn, [क्षितिशयनम्] kShitishayan, [अदन्तधावनं] adantadhAvan, [स्थितिभोजनम्] UbhAn UbhAn bhojan [च] ane [एकभक्तं] ek vakhat AhAr — [एते] A [खलु] kharekhar [श्रमणानां मूलगुणाः] shramaNonA mULaguNo [जिनवरैः प्रज्ञप्ताः] jinavaroe kahyA chhe; [तेषु] temAn [प्रमत्तः] pramatta thayo thako [श्रमणः] shramaN [छेदोपस्थापकः भवति] chhedopasthApak thAy chhe.
TIkA — sarva sAvadyayoganA pratyAkhyAnasvarUp ek mahAvratanI vyaktio (visheSho, pragaTatAo) hovAne lIdhe, hinsA, asatya, chorI, abrahma ane parigrahanI viratisvarUp pAnch prakAranAn vrat tathA tenA 1parikarabhUt pAnch prakAranI samiti, pAnch prakArano indriyarodh, loch, chha prakAranAn Avashyak, 2achelakapaNun, asnAn, 3kShitishayan, 4adantadhAvan, UbhAn
1. parikar = anusaranAro samudAy; anucharasamUh. [samiti, indriyarodh vagere guNo pAnch vratonI pAchhaL pAchhaL hoy ja chhe tethI samiti vagere guNo pAnch vratono parikar arthAt anucharasamUh chhe.]
2. achelakapaNun = vastrarahitapaNun; digambarapaNun.
3. kShitishayan = bhUmishayan, pRithvI par sUvun.
4. adantadhAvan = dAnt sAph na karavA te; dAtaN na karavun te.