अथ चारित्रपरिणामसंपर्कसम्भववतोः शुद्धशुभपरिणामयोरुपादानहानाय फल- मालोचयति —
वस्तुस्वभावश्चेति गृह्यते । स एव धर्मः पर्यायान्तरेण चारित्रं भण्यते । ‘चारित्तं खलु धम्मो’ इति
vaLI vastu to dravya -guN -paryAyamay chhe. tyAn traikAlik Urdhva pravAhasAmAnya te dravya chhe, sAthe sAthe rahenArA bhedo te guNo chhe ane krame krame thatA bhedo te paryAyo chhe. AvAn dravya, guN ne paryAyanI ekatA vinAnI koI vastu hotI nathI. bIjI rIte kahIe to, vastu utpAd -vyay -dhrauvyamay chhe arthAt te Upaje chhe, viNase chhe ane Take chhe. Am te dravya- guN -paryAyamay ane utpAd -vyay -dhrauvyamay hovAthI, temAn kriyA (pariNaman) thayA ja kare chhe. mATe pariNAm vastuno svabhAv ja chhe. 10.
have jemane chAritrapariNAm sAthe samparka (sambandh) chhe evA je shuddha ane shubh (be prakAranA) pariNAmo temanA grahaN tathA tyAg mATe ( – shuddha pariNAmane grahavA ane shubh pariNAmane chhoDavA mATe) temanun phaL vichAre chhe —
anvayArtha — [धर्मेण परिणतात्मा] dharme pariNamelA svarUpavALo [आत्मा] AtmA [यदि] jo [शुद्धसंप्रयोगयुतः] shuddha upayogamAn joDAyelo hoy to [निर्वाणसुखं] mokShanA sukhane [प्राप्नोति] pAme chhe [शुभोपयुक्तः वा] ane jo shubh upayogavALo hoy to [स्वर्गसुखं] svarganA sukhane (bandhane) pAme chhe. pra. 3