Pravachansar-Gujarati (English transliteration). Gatha: 27.

< Previous Page   Next Page >


Page 45 of 513
PDF/HTML Page 76 of 544

 

kahAnajainashAstramALA ]
gnAnatattva-pragnApan
45
अथात्मज्ञानयोरेकत्वान्यत्वं चिन्तयति —

णाणं अप्प त्ति मदं वट्टदि णाणं विणा ण अप्पाणं ।

तम्हा णाणं अप्पा अप्पा णाणं व अण्णं वा ।।२७।।
ज्ञानमात्मेति मतं वर्तते ज्ञानं विना नात्मानम् ।
तस्मात् ज्ञानमात्मा आत्मा ज्ञानं वा अन्यद्वा ।।२७।।

अर्थाकारा अप्यर्था भण्यन्ते । ते च ज्ञाने तिष्ठन्तीत्युच्यमाने दोषो नास्तीत्यभिप्रायः ।।२६।। अथ ज्ञानमात्मा भवति, आत्मा तु ज्ञानं सुखादिकं वा भवतीति प्रतिपादयति — णाणं अप्प त्ति मदं ज्ञानमात्मा भवतीति मतं सम्मतम् । कस्मात् । वट्टदि णाणं विणा ण अप्पाणं ज्ञानं कर्तृ विनात्मानं जीवमन्यत्र 1

naimittikabhUt gneyAkArone Atmastha (AtmAmAn rahelA) dekhIne ‘sarva padArtho Atmagat

(-AtmAmAn) chhe’ em upachAr karavAmAn Ave chhe; parantu paramArthe temanun ek- bIjAmAn gaman nathI, kAraN ke sarva dravyo svarUpaniShTha ( – potapotAnA svarUpamAn nishchaL rahelAn) chhe.

A kram gnAnamAn paN nakkI karavo. (AtmA ane gneyo viShe nishchay -vyavahArathI kahyun tem gnAn ane gneyo viShe paN samajavun.) 26.

have AtmA ane gnAnanun ekatva -anyatva vichAre chhe —

chhe gnAn AtmA jinamate; AtmA vinA nahi gnAn chhe,
te kAraNe chhe gnAn jIv, jIv gnAn chhe vA anya chhe. 27.

anvayArtha — [ज्ञानं आत्मा] gnAn AtmA chhe [इति मतं] em jinadevano mat chhe. [आत्मानं विना] AtmA vinA (bIjA koI dravyamAn) [ज्ञानं न वर्तते] gnAn hotun nathI [तस्मात्] tethI [ज्ञानं आत्मा] gnAn AtmA chhe; [आत्मा] ane AtmA to [ज्ञानं वा] (gnAnaguN dvArA) gnAn chhe [अन्यत् वा] athavA (sukhAdi anya guN dvArA) anya chhe.

1. naimittikabhUt gneyAkAro = gnAnamAn thatA (gnAnanI avasthArUp) gneyAkAro. (A gneyAkArone gnAnAkAro paN kahevAmAn Ave chhe, kAraN ke gnAn A gneyAkArarUpe pariName chhe. A gneyAkAro naimittik
chhe ane par padArthonAn dravya -guN -paryAyo temanAn nimitta chhe. A gneyAkArone AtmAmAn dekhIne ‘samasta
par padArtho AtmAmAn chhe’ em upachAr karavAmAn Ave chhe. A vAt 31mI gAthAnI TIkAmAn
darpaNanA draShTAntathI samajAvashe.)