श्रुतं हि तावत्सूत्रम् । तच्च भगवदर्हत्सर्वज्ञोपज्ञं स्यात्कारकेतनं पौद्गलिकं शब्दब्रह्म । तज्ज्ञप्तिर्हि ज्ञानम् । श्रुतं तु तत्कारणत्वात् ज्ञानत्वेनोपचर्यत एव । एवं सति सूत्रस्य ज्ञप्तिः श्रुतज्ञानमित्यायाति । अथ सूत्रमुपाधित्वान्नाद्रियते ज्ञप्तिरेवावशिष्यते । सा च केवलिनः श्रुतकेवलिनश्चात्मसंचेतने तुल्यैवेति नास्ति ज्ञानस्य श्रुतोपाधिभेदः ।। ३४ ।। प्रदीपस्थानीयेन रागादिविकल्परहितपरमसमाधिना निजात्मानं पश्यतीति । अयमत्राभिप्रायः ---आत्मा परोक्षः, कथं ध्यानं क्रियते इति सन्देहं कृत्वा परमात्मभावना न त्याज्येति ।।३३।। अथ शब्दरूपं द्रव्यश्रुतं व्यवहारेण ज्ञानं निश्चयेनार्थपरिच्छित्तिरूपं भावश्रुतमेव ज्ञानमिति कथयति । अथवात्मभावनारतो निश्चयश्रुतकेवली भवतीति पूर्वसूत्रे भणितम् । अयं तु व्यवहारश्रुतकेवलीति कथ्यते ---सुत्तं द्रव्यश्रुतम् । कथम्भूतम् । जिणोवदिट्ठं जिनोपदिष्टम् । कैः कृत्वा । पोग्गलदव्वप्पगेहिं वयणेहिं पुद्गलद्रव्यात्मकैर्दिव्यध्वनिवचनैः । तं जाणणा हि णाणं तेन पूर्वोक्त शब्दश्रुताधारेण ज्ञप्तिरर्थपरि- च्छित्तिर्ज्ञानं भण्यते हि स्फु टम् । सुत्तस्स य जाणणा भणिया पूर्वोक्तद्रव्यश्रुतस्यापि व्यवहारेण ज्ञानव्यपदेशो भवति न तु निश्चयेनेति । तथा हि --यथा निश्चयेन शुद्धबुद्धैकस्वभावो जीवः पश्चाद्वयवहारेण नरनारकादिरूपोऽपि जीवो भण्यते; तथा निश्चयेनाखण्डैकप्रतिभासरूपं समस्त- वस्तुप्रकाशकं ज्ञानं भण्यते, पश्चाद्वयवहारेण मेघपटलावृतादित्यस्यावस्थाविशेषवत्कर्मपटलावृता- खण्डैकज्ञानरूपजीवस्य मतिज्ञानश्रुतज्ञानादिव्यपदेशो भवतीति भावार्थः ।।३४।। अथ भिन्नज्ञानेनात्मा

TIkA — pratham to shrut eTale sUtra; ane sUtra eTale bhagavAn arhat -sarvagne svayam jANIne upadeshelun, ¹syAtkAr jenun chihna chhe evun, paudgalik shabdabrahma. tenI ²gnapti ( – shabdabrahmane jANanArI jANanakriyA) te gnAn chhe; shrut( – sUtra) to tenun ( – gnAnanun) kAraN hovAthI gnAn tarIke upachArathI ja kahevAy chhe (jem annane prAN kahevAy chhe tem). Am hovAthI em phalit thAy chhe ke ‘sUtranI gnapti’ te shrutagnAn chhe. have jo sUtra to upAdhi hovAthI teno Adar na karavAmAn Ave to ‘gnapti’ ja bAkI rahe chhe; (‘sUtranI gnapti’ kahIe chhIe tyAn nishchayathI gnapti kAI paudgalik sUtranI nathI, AtmAnI chhe; sUtra gnaptinA svarUpabhUt nathI, vadhArAnI vastu arthAt upAdhi chhe; kAraN ke sUtra na hoy tyAn paN gnapti to hoy chhe. mATe jo sUtrane na gaNIe to ‘gnapti’ ja bAkI rahe chhe;) ane te ( – gnapti) kevaLIne ane shrutakevaLIne Atma -anubhavanamAn tulya ja chhe. mATe gnAnamAn shrut -upAdhikRut bhed nathI. 34.

58pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-

1. syAtkAr = ‘syAt’ shabda. ( syAt = kathanchit; koI apekShAthI. )

2. gnapti = jANavun te; jANavAnI kriyA; jANanakriyA.