यथा हि महिलानां प्रयत्नमन्तरेणापि तथाविधयोग्यतासद्भावात् स्वभावभूत एव मायोपगुण्ठनागुण्ठितो व्यवहारः प्रवर्तते, तथा हि केवलिनां प्रयत्नमन्तरेणापि तथाविध- योग्यतासद्भावात् स्थानमासनं विहरणं धर्मदेशना च स्वभावभूता एव प्रवर्तन्ते । अपि चाविरुद्धमेतदम्भोधरदृष्टान्तात् । यथा खल्वम्भोधराकारपरिणतानां पुद्गलानां गमनमवस्थानं गर्जनमम्बुवर्षं च पुरुषप्रयत्नमन्तरेणापि दृश्यन्ते, तथा केवलिनां स्थानादयोऽबुद्धिपूर्वका एव दृश्यन्ते । अतोऽमी स्थानादयो मोहोदयपूर्वकत्वाभावात् क्रियाविशेषा अपि केवलिनां क्रियाफलभूतबन्धसाधनानि न भवन्ति ।।४४।। अनीहिताः । केषाम् । तेसिं अरहंताणं तेषामर्हतां निर्दोषिपरमात्मनाम् । क्व । काले अर्हदवस्थायाम् । क इव । मायाचारो व्व इत्थीणं मायाचार इव स्त्रीणामिति । तथा हि — यथा स्त्रीणां स्त्रीवेदोदय- सद्भावात्प्रयत्नाभावेऽपि मायाचारः प्रवर्तते, तथा भगवतां शुद्धात्मतत्त्वप्रतिपक्षभूतमोहोदयकार्येहापूर्व-

anvayārthaḥ — [ तेषाम् अर्हतां ] te arhantabhagavantone [काले] te kāḷe [स्थान- निषद्याविहाराः] ūbhā rahevun, besavun, vihār [धर्मोपदेशः च] ane dharmopadesh, [स्त्रीणां मायाचारः इव] strīone māyāchāranī māphak, [नियतयः] svābhāvik ja — prayatna vinā ja — hoy chhe.

ṭīkāḥ — jem strīone, prayatna vinā paṇ, tevā prakāranī yogyatānā sadbhāvathī svabhāvabhūt ja māyānā ḍhāṅkaṇathī ḍhaṅkāyelo vyavahār pravarte chhe, tem kevaḷībhagavantone, prayatna vinā paṇ ( – prayatna na hovā chhatān paṇ), tevā prakāranī yogyatānā sadbhāvathī sthān (-ūbhā rahevun), āsan (-besavun), vihār ane dharmadeshanā svabhāvabhūt ja pravarte chhe. vaḷī ā (prayatna vinā vihār thavo vagere), vādaḷānā draṣhṭāntathī aviruddha chhe. jem vādaḷā -ākāre pariṇamelān pudgalonun gaman, avasthān (-sthir rahevun), garjan ane jaḷ -varṣhaṇ puruṣh -prayatna vinā paṇ jovāmān āve chhe, tem kevaḷībhagavantone sthānādik ( – ūbhā rahevun, besavun vagere vyāpāro) abuddhipūrvak ja (arthāt ichchhā vinā ja) jovāmān āve chhe. āthī ā sthānādik ( – ūbhā rahevun vagere vyāpāro), mohodayapūrvak nahi hovāne līdhe, kriyāvisheṣho ( – kriyānā prakāro) hovā chhatān kevaḷībhagavantone kriyāphaḷabhūt bandhanān sādhan thatān nathī.

bhāvārthaḥ — kevaḷībhagavantone sthān, āsan ane vihār e kāyayogasambandhī kriyāo tathā divya dhvanithī nishchayavyavahārasvarūp dharmano upadesh e vachanayogasambandhī kriyā aghātī karmanā nimitte sahaj ja thāy chhe. temān kevaḷībhagavantanī ichchhā leshamātra

74pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-