समस्तमहामोहमूर्धाभिषिक्तस्कन्धावारस्यात्यन्तक्षये संभूतत्वान्मोहरागद्वेषरूपाणामुपरंजकानाम- भावाच्चैतन्यविकारकारणतामनासादयन्ती नित्यमौदयिकी कार्यभूतस्य बन्धस्याकारणभूततया कार्यभूतस्य मोक्षस्य कारणभूततया च क्षायिक्येव कथं हि नाम नानुमन्येत । अथानुमन्येत चेत्तर्हि कर्मविपाकोऽपि न तेषां स्वभावविघाताय ।।४५।।
तत्त्वविपरीतकर्मोदयजनितत्वात्सर्वाप्यौदयिकी भवति हि स्फु टम् । मोहादीहिं विरहिदा निर्मोह-
शुद्धात्मतत्त्वप्रच्छादकममकाराहङ्कारोत्पादनसमर्थमोहादिविरहितत्वाद्यतः तम्हा सा खायग त्ति मदा तस्मात्
सा यद्यप्यौदयिकी तथापि निर्विकारशुद्धात्मतत्त्वस्य विक्रियामकुर्वती सती क्षायिकीति मता । अत्राह
शिष्यः ---‘औदयिका भावाः बन्धकारणम्’ इत्यागमवचनं तर्हि वृथा भवति । परिहारमाह --औदयिका
भावा बन्धकारणं भवन्ति, परं किंतु मोहोदयसहिताः । द्रव्यमोहोदयेऽपि सति यदि शुद्धात्मभावनाबलेन
भावमोहेन न परिणमति तदा बंधो न भवति । यदि पुनः कर्मोदयमात्रेण बन्धो भवति तर्हि संसारिणां
सर्वदैव कर्मोदयस्य विद्यमानत्वात् सर्वदैव बन्ध एव, न मोक्ष इत्यभिप्रायः ।।४५।। अथ यथार्हतां
शुभाशुभपरिणामविकारो नास्ति तथैकान्तेन संसारिणामपि नास्तीति सांख्यमतानुसारिशिष्येण पूर्वपक्षे
thayelī) hovā chhatān te sadā audayikī kriyā mahā moharājānī samasta senānā atyant kṣhaye utpanna thaī hovāthī moharāgadveṣharūp *uparañjakonā abhāvane līdhe chaitanyanā vikāranun kāraṇ nahi thatī hovāthī, kāryabhūt bandhanā akāraṇabhūtapaṇā vaḍe ane kāryabhūt mokṣhanā kāraṇabhūtapaṇā vaḍe kṣhāyikī ja kem na mānavī joīe? (jarūr mānavī joīe.) ane jo kṣhāyikī ja mānavī joīe to karmavipāk ( – karmano uday) paṇ temane (arhantbhagavantone) svabhāvavighātanun kāraṇ thato nathī (em nakkī thāy chhe).
bhāvārthaḥ — arhantabhagavānane je divya dhvani, vihār ādi kriyāo chhe te niṣhkriy shuddha ātmatattvane pradeshaparispandamān nimittabhūt pūrvabaddha karmanā udayathī utpanna thaī chhe tethī audayikī chhe. te kriyāo arhantabhagavānane chaitanyavikārarūp bhāvakarma utpanna karatī nathī, kāraṇ ke nirmoh shuddha ātmatattvane rāgadveṣhamoharūp vikāramān nimittabhūt mohanīyakarmano (temane) kṣhay thayo chhe. vaḷī te kriyāo temane rāgadveṣhamohanā abhāvane līdhe navīn bandhamān kāraṇarūp nathī, parantu pūrvakarmanā kṣhayamān kāraṇarūp chhe kem ke je karmanā udayathī te kriyāo thāy chhe te karma potāno ras daī kharī jāy chhe. ā rīte mohanīyakarmanā kṣhaye utpanna thaī hovāthī ane karmanā kṣhayamān kāraṇabhūt hovāthī arhantabhagavānanī te audayikī kriyā kṣhāyikī kahevāmān āvī chhe. 45.
76pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
*uparañjako = uparāg — malinatā karanārā (vikārī bhāvo)