मात्रम् । घातिकर्माणि हि महामोहोत्पादकत्वादुन्मत्तकवदतस्मिंस्तद्बुद्धिमाधाय परिच्छेद्यमर्थं प्रत्यात्मानं यतः परिणामयन्ति, ततस्तानि तस्य प्रत्यर्थं परिणम्य परिणम्य श्राम्यतः खेदनिदानतां प्रतिपद्यन्ते । तदभावात्कुतो हि नाम केवले खेदस्योद्भेदः । यतश्च त्रिसमया- वच्छिन्नसकलपदार्थपरिच्छेद्याकारवैश्वरूप्यप्रकाशनास्पदीभूतं चित्रभित्तिस्थानीयमनन्तस्वरूपं स्वयमेव परिणमत्केवलमेव परिणामः । ततः कुतोऽन्यः परिणामो यद्द्वारेण खेदस्यात्मलाभः । यतश्च समस्तस्वभावप्रतिघाताभावात्समुल्लसितनिरङ्कुशानन्तशक्तितया सकलं त्रैकालिकं लोका- लोकाकारमभिव्याप्य कूटस्थत्वेनात्यन्तनिःप्रकम्पं व्यवस्थितत्वादनाकुलतां सौख्यलक्षण- यत्केवलमिति ज्ञानं तत्सौख्यं भवति, तस्मात् खेदो तस्स ण भणिदो तस्य केवलज्ञानस्य खेदो दुःखं न भणितम् । तदपि कस्मात् । जम्हा घादी खयं जादा यस्मान्मोहादिघातिकर्माणि क्षयं गतानि । तर्हि तस्यानन्तपदार्थपरिच्छित्तिपरिणामो दुःखकारणं भविष्यति । नैवम् । परिणमं च सो चेव तस्य केवलज्ञानस्य संबन्धी परिणामश्च स एव सुखरूप एवेति । इदानीं विस्तरः — ज्ञानदर्शनावरणोदये सति युगपदर्थान् ज्ञातुमशक्यत्वात् क्रमकरणव्यवधानग्रहणे खेदो भवति, आवरणद्वयाभावे सति युगपद्ग्रहणे केवलज्ञानस्य खेदो नास्तीति सुखमेव । तथैव तस्य भगवतो जगत्त्रयकालत्रयवर्तिसमस्तपदार्थ- युगपत्परिच्छित्तिसमर्थमखण्डैकरूपं प्रत्यक्षपरिच्छित्तिमयं स्वरूपं परिणमत्सत् केवलज्ञानमेव परिणामो, न

(1) khedanān āyatano ( – sthāno) ghātikarmo chhe, kevaḷ pariṇāmamātra nahi. ghātikarmo mahā mohanān utpādak hovāthī dhatūrānī māphak ¹atatmān tatbuddhi dhāraṇ karāvī ātmāne gney padārtha prati pariṇamāve chhe, tethī te ghātikarmo, darek padārtha prati pariṇamī pariṇamīne thākatā te ātmāne khedanān kāraṇ thāy chhe. temano (ghātikarmono) abhāv hovāthī kevaḷagnānamān khedanun pragaṭavun kyāthī thāy? (2) vaḷī traṇ kāḷarūp traṇ bhedo jemān pāḍavāmān āve chhe evā samasta padārthonā gneyākārorūp vividhatāne prakāshavānā sthānabhūt kevaḷagnān, chītarelī bhīntanī māphak, anantasvarūpe pote ja pariṇamatun hovāthī kevaḷagnān ja pariṇām chhe. māṭe anya pariṇām kyān chhe ke je dvārā khedanī utpatti thāy? (3) vaḷī kevaḷagnān samasta

²svabhāvapratighātanā abhāvane līdhe niraṅkush anant shakti ullasī hovāthī sakaḷ trikāḷik lokālok -ākāramān vyāpīne ³kūṭasthapaṇe atyant niṣhkamp rahyun chhe tethī ātmāthī pra. 14

1. atatmān tatbuddhi = vastu je -svarūpe na hoy te -svarūpe hovānī mānyatā; jem ke — jaḍamān chetanabuddhi (arthāt jaḍamān chetananī mānyatā), duḥkhamān sukhabuddhi vagere.

2. pratighāt = vighna; rukāvaṭ; haṇāvun te; ghāt.
3. kūṭastha = sarvakāḷe ek rūpe rahenārun; achaḷ. (kevaḷagnān sarvathā apariṇāmī nathī; parantu te ek gneyathī anya gney prati palaṭātun nathī — sarvadā traṇe kāḷanā samasta gneyākārone jāṇyā kare chhe, tethī tene kūṭastha kahyun chhe.)