ये खलु जीवपुद्गलात्मकमसमानजातीयद्रव्यपर्यायं सकलाविद्यानामेकमूलमुपगता यथोदितात्मस्वभावसंभावनक्लीबास्तस्मिन्नेवाशक्तिमुपव्रजन्ति, ते खलूच्छलितनिरर्गलैकान्त- दृष्टयो मनुष्य एवाहमेष ममैवैतन्मनुष्यशरीरमित्यहङ्कारममकाराभ्यां विप्रलभ्यमाना अविचलित- चेतनाविलासमात्रादात्मव्यवहारात् प्रच्युत्य क्रोडीकृतसमस्तक्रियाकुटुम्बकं मनुष्यव्यवहारमाश्रित्य रज्यन्तो द्विषन्तश्च परद्रव्येण कर्मणा संगतत्वात्परसमया जायन्ते । ये तु पुनरसंकीर्ण- द्रव्यगुणपर्यायसुस्थितं भगवन्तमात्मनः स्वभावं सकलविद्यानामेकमूलमुपगम्य यथोदितात्म- द्रव्यगुणपर्यायपरिज्ञानमूढा अथवा नारकादिपर्यायरूपो न भवाम्यहमिति भेदविज्ञानमूढाश्च परसमया मिथ्यादृष्टयो भवन्तीति । तस्मादियं पारमेश्वरी द्रव्यगुणपर्यायव्याख्या समीचीना भद्रा भवतीत्यभि- प्रायः ।।९३।। अथ प्रसंगायातां परसमयस्वसमयव्यवस्थां कथयति — जे पज्जएसु णिरदा जीवा ये पर्यायेषु
ṭīkāḥ — jeo jīvapudgalātmak asamānajātīy dravyaparyāyano — ke je sakaḷ avidyāonun ek mūḷ chhe teno — āshray karatā thakā 1yathokta ātmasvabhāvanī 2sambhāvanā karavāne napunsak hovāthī temān ja baḷ dhāraṇ kare chhe (arthāt te asamānajātīy dravyaparyāy pratye ja joravāḷā chhe), teo — jemane 3nirargaḷ ekāntadraṣhṭi ūchhaḷe chhe evā — ‘ā hun manuṣhya ja chhun, mārun ja ā manuṣhyasharīr chhe’ em 4ahaṅkār -5mamakār vaḍe ṭhagātā thakā, avichalitachetanāvilāsamātra 6ātmavyavahārathī chyut thaīne, jemān samasta kriyākalāpane chhātī -saraso bheṭavāmān āve chhe evā 7manuṣhyavyavahārano āshray karīne rāgī ane dveṣhī thatā thakā paradravyarūp karma sāthe saṅgatapaṇāne līdhe ( – paradravyarūp karma sāthe joḍātā hovāne līdhe) kharekhar 8parasamay thāy chhe arthāt parasamayarūpe pariṇame chhe.
ane jeo, 9asaṅkīrṇa dravya -guṇ -paryāyo vaḍe susthit evā bhagavān ātmānā svabhāvano — ke je sakaḷ vidyāonun ek mūḷ chhe teno — āshray karīne yathokta ātmasvabhāvanī sambhāvanāmān samartha hovāne līdhe paryāyamātra pratyenun baḷ (jor) dūr karīne
168pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
1.yathokta = (pūrva gāthāmān) jevo kahyo tevo
2. sambhāvanā = sañchetan; anubhav; mānyatā; ādar.
3. nirargaḷ = aṅkush vinānī; behad. (jeo manuṣhyādi paryāyamān līn chhe, temane behad ekāntadraṣhṭi
ūchhaḷe chhe.)
4. ahaṅkār = ‘hun’paṇun
5. mamakār = ‘mārā’paṇun
6. ātmavyavahār = ātmārūp vartan; ātmārūp kārya; ātmārūp vyāpār.
7. manuṣhyavyavahār = manuṣhyarūp vartan (arthāt ‘hun manuṣhya ja chhun’ evī mānyatāpūrvakanun vartan)
8. je jīv par sāthe ekapaṇānī mānyatāpūrvak joḍāy tene parasamay kahevāmān āve chhe.
9. asaṅkīrṇa = bheḷaseḷ nahi evā; spaṣhṭapaṇe bhinna. [bhagavān ātmasvabhāv spaṣhṭa -bhinna ( – par
sāthe bheḷaseḷ nahi evān) dravya -guṇ -paryāyo vaḍe susthit chhe.]