यथा हि द्रव्येण वा क्षेत्रेण वा कालेन वा भावेन वा कार्तस्वरात् पृथगनुपलभ्यमानैः कर्तृकरणाधिकरणरूपेण पीततादिगुणानां कुण्डलादिपर्यायाणां च स्वरूपमुपादाय प्रवर्तमान- प्रवृत्तियुक्तस्य कार्तस्वरास्तित्वेन निष्पादितनिष्पत्तियुक्तैः पीततादिगुणैः कुण्डलादिपर्यायैश्च यदस्तित्वं कार्तस्वरस्य स स्वभावः, तथा हि द्रव्येण वा क्षेत्रेण वा कालेन वा भावेन वा द्रव्यात्पृथगनुपलभ्यमानैः कर्तृकरणाधिकरणरूपेण गुणानां पर्यायाणां च स्वरूपमुपादाय शेषजीवानां च भिन्नं भवति न च तथा । कैः सह । गुणेहिं सगपज्जएहिं केवलज्ञानादिगुणैः किञ्चिदूनचरमशरीराकारादिस्वकपर्यायैश्च सह । कथंभूतैः । चित्तेहिं सिद्धगतित्वमतीन्द्रियत्वमकायत्वम- योगत्वमवेदत्वमित्यादिबहुभेदभिन्नैः । न केवलं गुणपर्यायैः सह भिन्नं न भवति । उप्पादव्वयधुवत्तेहिं शुद्धात्मप्राप्तिरूपमोक्षपर्यायस्योत्पादो रागादिविकल्परहितपरमसमाधिरूपमोक्षमार्गपर्यायस्य व्ययस्तथा मोक्षमोक्षमार्गाधारभूतान्वयद्रव्यत्वलक्षणं ध्रौव्यं चेत्युक्तलक्षणोत्पादव्ययध्रौव्यैश्च सह भिन्नं न भवति । कथम् । सव्वकालं सर्वकालपर्यन्तं यथा भवति । कस्मात्तैः सह भिन्नं न भवतीति चेत् । यतः कारणाद्गुणपर्यायास्तित्वेनोत्पादव्ययध्रौव्यास्तित्वेन च कर्तृभूतेन शुद्धात्मद्रव्यास्तित्वं साध्यते, hovā chhatān pradeshabhed nahi hovāne kāraṇe dravyanī sāthe ekapaṇun dharatun, dravyano svabhāv ja kem na hoy? (jarūr hoy.) te astitva — jem bhinna bhinna dravyone viṣhe pratyekamān samāpta thaī jāy chhe tem — dravya -guṇ -paryāyane viṣhe pratyekamān samāpta thaī jatun nathī, kāraṇ ke temanī siddhi paraspar thatī hovāthī (arthāt dravya, guṇ ane paryāy ekabījāthī paraspar siddha thatān hovāthī — ek na hoy to bījān be paṇ siddha nahi thatān hovāthī) temanun astitva ek ja chhe; — suvarṇanī jem.
jem dravye, kṣhetra, kāḷe ke bhāve suvarṇathī 1jeo pr̥uthak jovāmān āvatā nathī, kartā- karaṇ -adhikaraṇarūpe pīḷāshaādiguṇonā ane kuṇḍaḷādiparyāyonā svarūpane dhāraṇ karīne pravartatā suvarṇanā astitva vaḍe jemanī 2niṣhpatti thāy chhe, — evā pīḷāshaādiguṇo ane kuṇḍaḷādiparyāyo vaḍe je suvarṇanun astitva chhe, te (suvarṇano) svabhāv chhe; tem dravye, kṣhetre, kāḷe ke bhāve dravyathī jeo pr̥uthak jovāmān āvatā nathī, 3kartā -karaṇ -adhikaraṇarūpe guṇonā 1. jeo = je pīḷāshaādi guṇo ane kuṇḍaḷādi paryāyo 2. niṣhpatti = nīpajavun te; thavun te; siddhi. 3. dravya ja guṇ -paryāyonun kartā (karanār), temanun karaṇ (sādhan) ane temanun adhikaraṇ (ādhār) chhe;