इह किल प्रपञ्चितवैचित्र्येण द्रव्यान्तरेभ्यो व्यावृत्य वृत्तेन प्रतिद्रव्यं सीमानमासूत्रयता विशेषलक्षणभूतेन च स्वरूपास्तित्वेन लक्ष्यमाणानामपि सर्वद्रव्याणामस्तमितवैचित्र्यप्रपञ्चं प्रवृत्य वृत्तं प्रतिद्रव्यमासूत्रितं सीमानं भिन्दत्सदिति सर्वगतं सामान्यलक्षणभूतं सादृश्यास्तित्वमेकं खल्ववबोधव्यम् । एवं सदित्यभिधानं सदिति परिच्छेदनं च सर्वार्थपरामर्शि स्यात् । यदि पुनरिदमेवं न स्यात्तदा किंचित्सदिति किंचिदसदिति किंचित्सच्चासच्चेति किंचिदवाच्यमिति च स्यात् । तत्तु विप्रतिषिद्धमेव । प्रसाध्यं चैतदनोकहवत् । यथा हि बहूनां बहुविधानामनो- समस्तशेषद्रव्याणामपि व्यवस्थापनीयमित्यर्थः ।।९६।। अथ सादृश्यास्तित्वशब्दाभिधेयां महासत्तां प्रज्ञापयति — इह विविहलक्खणाणं इह लोके प्रत्येकसत्ताभिधानेन स्वरूपास्तित्वेन विविधलक्षणानां भिन्नलक्षणानां चेतनाचेतनमूर्तामूर्तपदार्थानां लक्खणमेगं तु एकमखण्डलक्षणं भवति । किं कर्तृ । सदित्ति सर्वं सदिति महासत्तारूपम् । किंविशिष्टम् । सव्वगयं संकरव्यतिकरपरिहाररूपस्वजात्यविरोधेन

anvayārthaḥ — [धर्मं] dharmane [खलु] kharekhar [उपदिशता] upadeshatā [जिनवरवृषभेण] ¹jinavaravr̥uṣhabhe [इह] ā vishvamān [विविधलक्षणानां] vividh lakṣhaṇavāḷān (bhinna bhinna svarūp -astitvavāḷān sarva) dravyonun, [सत् इति] ‘sat’ evun [सर्वगतं] ²sarvagat [लक्षणं] lakṣhaṇ (sādrashya -astitva) [एकं] ek [प्रज्ञप्तम्] kahyun chhe.

ṭīkāḥ — ā vishvamān, vichitratāne vistāratā (vividhapaṇun – anekapaṇun darshāvatā), anya dravyothī ³vyāvr̥utta rahīne vartatā ane pratyek dravyanī sīmā bāndhatā evā visheṣhalakṣhaṇabhūt svarūp -astitva vaḍe (sarva dravyo) lakṣhit thatān hovā chhatān, sarva dravyonun, vichitratānā vistārane asta karatun, sarva dravyomān pravartīne vartatun ane pratyek dravyanī bandhāyelī sīmāne avagaṇatun, ‘sat’ evun je sarvagat sāmānyalakṣhaṇabhūt sādrashya -astitva te kharekhar ek ja jāṇavun. e rīte ‘sat’ evun kathan ane ‘sat’ evun gnān sarva padārthono ⁴parāmarsha karanārun chhe. jo te em na hoy (arthāt jo te sarvapadārthaparāmarshī na hoy) to koīk padārtha sat (hayātīvāḷo) hovo joīe, koīk asat (hayātī vināno) hovo joīe, koīk sat tathā asat hovo joīe, ane koīk avāchya hovo joīe; parantu te to viruddha ja chhe. ane ā (‘sat’ evun kathan ane gnān sarvapadārthaparāmarshī hovānī vāt) to siddha thaī shake chhe, vr̥ukṣhanī jem. 1. jinavaravr̥uṣhabh = jinavaromān shreṣhṭha; tīrthaṅkar. 2.sarvagat = sarvamān vyāpanārun 3. vyāvr̥utta = judun; chhūṭun; bhinna. 4. parāmarsha = sparsha; khyāl; vichār; lakṣha; smaraṇ.