182pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
अथ द्रव्यैर्द्रव्यान्तरस्यारम्भं द्रव्यादर्थान्तरत्वं च सत्तायाः प्रतिहन्ति —
दव्वं सहावसिद्धं सदिति जिणा तच्चदो समक्खादा ।
सिद्धं तध आगमदो णेच्छदि जो सो हि परसमओ ।।९८।।
द्रव्यं स्वभावसिद्धं सदिति जिनास्तत्त्वतः समाख्यातवन्तः ।
सिद्धं तथा आगमतो नेच्छति यः स हि परसमयः ।।९८।।
स्तथा किंचिदूनचरमशरीराकारादिपर्यायैश्च संकरव्यतिकरपरिहाररूपजातिभेदेन भिन्नानामपि सर्वेषां
सिद्धजीवानां ग्रहणं भवति, तथा ‘सर्वं सत्’ इत्युक्ते संग्रहनयेन सर्वपदार्थानां ग्रहणं भवति । अथवा
सिद्धजीवानां ग्रहणं भवति, तथा ‘सर्वं सत्’ इत्युक्ते संग्रहनयेन सर्वपदार्थानां ग्रहणं भवति । अथवा
सेनेयं वनमिदमित्युक्ते अश्वहस्त्यादिपदार्थानां निम्बाम्रादिवृक्षाणां स्वकीयस्वकीयजातिभेदभिन्नानां
युगपद्ग्रहणं भवति, तथा सर्वं सदित्युक्ते सति सादृश्यसत्ताभिधानेन महासत्तारूपेण शुद्धसंग्रह-
नयेन सर्वपदार्थानां स्वजात्यविरोधेन ग्रहणं भवतीत्यर्थः ।।९७।। अथ यथा द्रव्यं स्वभावसिद्धं तथा
युगपद्ग्रहणं भवति, तथा सर्वं सदित्युक्ते सति सादृश्यसत्ताभिधानेन महासत्तारूपेण शुद्धसंग्रह-
नयेन सर्वपदार्थानां स्वजात्यविरोधेन ग्रहणं भवतीत्यर्थः ।।९७।। अथ यथा द्रव्यं स्वभावसिद्धं तथा
bhinna bhinna hovāthī svarūp -astitvanī apekṣhāe temanāmān anekapaṇun chhe, parantu satpaṇun
( – hovāpaṇun, ‘chhe’ evo bhāv) ke je sarva dravyonun sāmānya lakṣhaṇ chhe ane je sarva dravyomān
sādrashya batāve chhe tenī apekṣhāe sarva dravyomān ekapaṇun chhe; ā ekapaṇāne mukhya karīe
tyāre anekapaṇun gauṇ thāy chhe. vaḷī ā pramāṇe jyāre sāmānya satpaṇāne mukhyapaṇe
tyāre anekapaṇun gauṇ thāy chhe. vaḷī ā pramāṇe jyāre sāmānya satpaṇāne mukhyapaṇe
lakṣhamān letān sarva dravyonā ekatvanī mukhyatā thavāthī anekatva gauṇ thāy chhe, tyāre paṇ
te (samasta dravyonun svarūp -astitvasambandhī) anekatva spaṣhṭapaṇe prakāshamān ja rahe chhe.]
te (samasta dravyonun svarūp -astitvasambandhī) anekatva spaṣhṭapaṇe prakāshamān ja rahe chhe.]
(ā pramāṇe sādrashya -astitvanun nirūpaṇ thayun.) 97. have dravyothī dravyāntaranī utpatti hovānun ane dravyathī sattānun *arthāntarapaṇun hovānun khaṇḍan kare chhe (arthāt koī dravyathī anya dravyanī utpatti thatī nathī ane dravyathī astitva koī judo padārtha nathī em nakkī kare chhe)ḥ —
dravyo svabhāve siddha ne ‘sat’ — tattvataḥ shrī jino kahe;
e siddha chhe āgam thakī, māne na te parasamay chhe. 98.
anvayārthaḥ — [द्रव्यं] dravya [स्वभावसिद्धं] svabhāvathī siddha ane [सत् इति] (svabhāvathī ja) ‘sat’ chhe em [जिनाः] jinoe [तत्त्वतः] tattvataḥ [समाख्यातवन्तः] kahyun chhe; [तथा] e pramāṇe [आगमतः] āgam dvārā [सिद्धं] siddha chhe; [यः] je [न इच्छति] na māne [सः] te [हि] kharekhar [परसमयः] parasamay chhe. *arthāntar = anya padārtha; judo padārtha.