न खलु द्रव्यैर्द्रव्यान्तराणामारम्भः, सर्वद्रव्याणां स्वभावसिद्धत्वात् । स्वभावसिद्धत्वं तु तेषामनादिनिधनत्वात् । अनादिनिधनं हि न साधनान्तरमपेक्षते । गुणपर्यायात्मानमात्मनः स्वभावमेव मूलसाधनमुपादाय स्वयमेव सिद्धसिद्धिमद्भूतं वर्तते । यत्तु द्रव्यैरारभ्यते न तद्द्रव्यान्तरं, कादाचित्कत्वात् स पर्यायः, द्वयणुकादिवन्मनुष्यादिवच्च । द्रव्यं पुनरनवधि त्रिसमयावस्थायि न तथा स्यात् । अथैवं यथा सिद्धं स्वभावत एव द्रव्यं, तथा सदित्यपि तत्स्वभावत एव सिद्धमित्यवधार्यताम्, सत्तात्मनात्मनः स्वभावेन निष्पन्ननिष्पत्तिमद्भाव- युक्तत्वात् । न च द्रव्यादर्थान्तरभूता सत्तोपपत्तिमभिप्रपद्यते यतस्तत्समवायात्तत्सदिति स्यात् । तत्सदपि स्वभावत एवेत्याख्याति — दव्वं सहावसिद्धं द्रव्यं परमात्मद्रव्यं स्वभावसिद्धं भवति । कस्मात् । अनाद्यनन्तेन परहेतुनिरपेक्षेण स्वतः सिद्धेन केवलज्ञानादिगुणाधारभूतेन सदानन्दैकरूपसुखसुधारसपरम- समरसीभावपरिणतसर्वशुद्धात्मप्रदेशभरितावस्थेन शुद्धोपादानभूतेन स्वकीयस्वभावेन निष्पन्नत्वात् । यच्च स्वभावसिद्धं न भवति तद्द्रव्यमपि न भवति । द्वयणुकादिपुद्गलस्कन्धपर्यायवत् मनुष्यादिजीवपर्यायवच्च । सदिति यथा स्वभावतः सिद्धं तद्द्रव्यं तथा सदिति सत्तालक्षणमपि स्वभावत
ṭīkāḥ — kharekhar dravyothī dravyāntaronī utpatti thatī nathī, kāraṇ ke sarva dravyo svabhāvasiddha chhe. (temanun) svabhāvasiddhapaṇun to temanā anādinidhanapaṇāne līdhe chhe; kāraṇ ke 1anādinidhan sādhanāntaranī apekṣhā rākhatun nathī, guṇaparyāyātmak evā potānā svabhāvane ja — ke je mūḷ sādhan chhe tene — dhāraṇ karīne svayamev siddha thayelun varte chhe.
je dravyothī utpanna thāy chhe te to dravyāntar nathī, 2kādāchitkapaṇāne līdhe paryāy chhe; jem ke dvi -aṇuk vagere tathā manuṣhya vagere. dravya to anavadhi (maryādā vinānun), trisamay -avasthāyī (traṇe kāḷ rahenārun) hovāthī utpanna na thāy.
have e rīte jem dravya svabhāvathī ja siddha chhe, tem ‘(te) sat chhe’ evun paṇ tenā svabhāvathī ja siddha chhe em nirṇay ho, kāraṇ ke sattātmak evā potānā svabhāvathī niṣhpanna thayelā bhāvavāḷun chhe ( – dravyano ‘sat chhe’ evo bhāv dravyanā sattāsvarūp svabhāvano ja banelo – rachāyelo chhe).
dravyathī arthāntarabhūt sattā upapanna nathī ( – banī shakatī nathī, ghaṭatī nathī, yogya nathī) ke jenā samavāyathī te (-dravya) ‘sat’ hoy. (ā vāt spaṣhṭa samajāvavāmān āve chheḥ)
1. anādinidhan = ādi ane ant rahit. (je anādi -anant hoy tenī siddhi māṭe anya sādhananī jarūr nathī.)
2. kādāchitka = kadāchit – koī vār hoy evun; anitya.