सतः सत्तायाश्च न तावद्युतसिद्धत्वेनार्थान्तरत्वं, तयोर्दण्डदण्डिवद्युतसिद्धस्यादर्शनात् । अयुत- सिद्धत्वेनापि न तदुपपद्यते । इहेदमिति प्रतीतेरुपपद्यत इति चेत् किंनिबन्धना हीहेदमिति प्रतीतिः । भेदनिबन्धनेति चेत् को नाम भेदः । प्रादेशिक अताद्भाविको वा । न तावत्प्रादेशिकः, पूर्वमेव युतसिद्धत्वस्यापसारणात् । अताद्भाविकश्चेत् उपपन्न एव, यद्द्रव्यं तन्न गुण इति वचनात् । अयं तु न खल्वेकान्तेनेहेदमिति प्रतीतेर्निबन्धनं, एव भवति, न च भिन्नसत्तासमवायात् । अथवा यथा द्रव्यं स्वभावतः सिद्धं तथा तस्य योऽसौ सत्तागुणः सोऽपि स्वभावसिद्ध एव । कस्मादिति चेत् । सत्ताद्रव्ययोः संज्ञालक्षणप्रयोजनादिभेदेऽपि दण्डदण्डिवद्भिन्नप्रदेशाभावात् । इदं के कथितवन्तः । जिणा तच्चदो समक्खादा जिनाः कर्तारः तत्त्वतः सम्यगाख्यातवन्तः कथितवन्तः सिद्धं तह आगमदो सन्तानापेक्षया द्रव्यार्थिकनयेनानादिनिधनागमादपि तथा सिद्धं णेच्छदि जो सो हि परसमओ नेच्छति न मन्यते य इदं वस्तुस्वरूपं स हि स्फु टं परसमयो
pratham to 1satthī 2sattānun 3yutasiddhapaṇā vaḍe arthāntarapaṇun nathī, kāraṇ ke daṇḍ ane daṇḍīnī māphak temanī bābatamān yutasiddhapaṇun jovāmān āvatun nathī. (bījun,) ayutasiddhapaṇā vaḍe paṇ te ( – arthāntarapaṇun) banatun nathī. ‘āmān ā chhe (arthāt dravyamān sattā chhe)’ evī pratīti thatī hovāthī te banī shake chhe em kahevāmān āve to (pūchhīe chhīe ke) ‘āmān ā chhe’ evī pratīti shānā āshraye ( – shā kāraṇe) thāy chhe? bhedanā āshraye thāy chhe (arthāt dravya ane sattāmān bhed hovānā kāraṇe thāy chhe) em kahevāmān āve to (pūchhīe chhīe ke), kayo bhed? prādeshik ke atādbhāvik? 4prādeshik to nathī, kāraṇ ke yutasiddhapaṇun pūrve ja rad karyun chhe. 5atādbhāvik kahevāmān āve to te upapanna ja (-uchit ja) chhe, kāraṇ ke ‘je dravya chhe te guṇ nathī’ evun (shāstranun) vachan chhe. parantu (ahīn paṇ e dhyānamān rākhavun ke) ā atādbhāvik bhed ‘ekānte āmān ā chhe’ evī pratītino āshray
184pravachanasār[ bhagavānashrīkundakund-
1. sat = hotun — hayāt — hayātīvāḷun arthāt dravya.
2. sattā = hovāpaṇun; hayātī.
3. yutasiddha = joḍāīne siddha thayelun; samavāyathī — sanyogathī siddha thayelun. [jem lākaḍī ane māṇas
judān hovā chhatān lākaḍīnā yogathī māṇas ‘lākaḍīvāḷo’ thāy chhe tem sattā ane dravya judān hovā
chhatān sattā sāthe joḍāīne dravya ‘sattāvāḷun’ (-sat) thayun chhe em nathī. lākaḍī ane māṇasanī
jem sattā ane dravya judān jovāmān ja āvatān nathī. ā rīte ‘lākaḍī’ ane ‘lākaḍīvāḷā’nī
māphak ‘sattā’ ane ‘sat’nī bābatamān yutasiddhapaṇun nathī.]
4. dravya ane sattāmān pradeshabhed nathī, kāraṇ ke pradeshabhed hoy to yutasiddhapaṇun āve — je pratham ja rad karī batāvyun chhe.
5. dravya te guṇ nathī ane guṇ te dravya nathī — āvā dravya -guṇanā bhedane (guṇ -guṇībhedane)
atādbhāvik bhed (te -paṇe nahi hovārūp bhed) kahe chhe. dravya ane sattāmān āvo bhed kahevāmān
āve to te yogya ja chhe.