स्वयमेवोन्मग्ननिमग्नत्वात् । तथाहि — यदैव पर्यायेणार्प्यते द्रव्यं तदैव गुणवदिदं द्रव्यमय- मस्य गुणः, शुभ्रमिदमुत्तरीयमयमस्य शुभ्रो गुण इत्यादिवदताद्भाविको भेद उन्मज्जति । यदा तु द्रव्येणार्प्यते द्रव्यं तदास्तमितसमस्तगुणवासनोन्मेषस्य तथाविधं द्रव्यमेव शुभ्रमुत्तरीय- मित्यादिवत्प्रपश्यतः समूल एवाताद्भाविको भेदो निमज्जति । एवं हि भेदे निमज्जति तत्प्रत्यया प्रतीतिर्निमज्जति । तस्यां निमज्जत्यामयुतसिद्धत्वोत्थमर्थान्तरत्वं निमज्जति । ततः समस्तमपि द्रव्यमेवैकं भूत्वावतिष्ठते । यदा तु भेद उन्मज्जति, तस्मिन्नुन्मज्जति तत्प्रत्यया प्रतीति- रुन्मज्जति, तस्यामुन्मज्जत्यामयुतसिद्धत्वोत्थमर्थान्तरत्वमुन्मज्जति, तदापि तत्पर्यायत्वेनोन्मज्जज्जल- राशेर्जलकल्लोल इव द्रव्यान्न व्यतिरिक्तं स्यात् । एवं सति स्वयमेव सद्द्रव्यं भवति । यस्त्वेवं मिथ्यादृष्टिर्भवति । एवं यथा परमात्मद्रव्यं स्वभावतः सिद्धमवबोद्धव्यं तथा सर्वद्रव्याणीति । अत्र द्रव्यं केनापि पुरुषेण न क्रियते । सत्तागुणोऽपि द्रव्याद्भिन्नो नास्तीत्यभिप्रायः ।।९८।। अथोत्पादव्ययध्रौव्यत्वे (-kāraṇ) nathī, kāraṇ ke te (atādbhāvik bhed) svayamev (pote ja) ¹unmagna ane ²nimagna thāy chhe. te ā pramāṇeḥ jyāre dravyane paryāy prāpta karāvavāmān āve (arthāt jyāre dravyane paryāy prāpta kare chhe — pahoñche chhe em paryāyārthik nayathī jovāmān āve), tyāre ja — ‘shukla ā vastra chhe, ā āno shuklatvaguṇ chhe’ ityādinī māphak — ‘guṇavāḷun ā dravya chhe, ā āno guṇ chhe’ em atādbhāvik bhed unmagna thāy chhe. parantu jyāre dravyane dravya prāpta karāvavāmān āve (arthāt dravyane dravya prāpta kare chhe — pahoñche chhe em dravyārthik nayathī jovāmān āve), tyāre samasta ³guṇavāsanānā unmeṣh jene asta thaī gayā chhe evā te jīvane — ‘shukla vastra ja chhe’ ityādinī māphak — ‘āvun dravya ja chhe’ em jotān samūḷo ja atādbhāvik bhed nimagna thāy chhe. e rīte bhed nimagna thatān tenā āshraye (-kāraṇe) thatī pratīti nimagna thāy chhe. te (pratīti) nimagna thatān ayutasiddhatvajanit arthāntarapaṇun nimagna thāy chhe. tethī badhuy (ākhuny), ek dravya ja thaīne rahe chhe. ane jyāre bhed unmagna thāy chhe, te unmagna thatān tenā āshraye (-kāraṇe) thatī pratīti unmagna thāy chhe, te (pratīti) unmagna thatān ayutasiddhatvajanit arthāntarapaṇun unmagna thāy chhe, tyāre paṇ (te) dravyanā paryāyapaṇe unmagna thatun hovāthī, — jem jaḷarāshithī jaḷakallol vyatirikta nathī (arthāt samudrathī taraṅg judun nathī) tem — dravyathī vyatirikta hotun nathī. pra. 24

1. unmagna thavun = upar āvavun; tarī āvavun; pragaṭ thavun. (mukhya thavun.)
2. nimagna thavun = ḍūbī javun. (gauṇ thavun.)
3. guṇavāsanānā unmeṣh = dravyamān anek guṇo hovānā valaṇanun (abhiprāyanun) prākaṭya; guṇabhed hovārūp manovalaṇanā (abhiprāyanā) phaṇagā.