उत्पादव्ययध्रौव्याणि हि पर्यायानालम्बन्ते, ते पुनः पर्याया द्रव्यमालम्बन्ते । ततः समस्तमप्येतदेकमेव द्रव्यं, न पुनर्द्रव्यान्तरम् । द्रव्यं हि तावत्पर्यायैरालम्ब्यते, समुदायिनः समुदायात्मकत्वात्; पादपवत् । यथा हि समुदायी पादपः स्कन्धमूलशाखासमुदायात्मकः मित्यर्थंः ।।१००।। अथोत्पादव्ययध्रौव्याणि द्रव्येण सह परस्पराधाराधेयभावत्वादन्वयद्रव्यार्थिकनयेन द्रव्यमेव भवतीत्युपदिशति — उप्पादट्ठिदिभंगा विशुद्धज्ञानदर्शनस्वभावात्मतत्त्वनिर्विकारस्वसंवेदनज्ञान- रूपेणोत्पादस्तस्मिन्नेव क्षणे स्वसंवेदनज्ञानविलक्षणाज्ञानपर्यायरूपेण भङ्ग, तदुभयाधारात्मद्रव्यत्वा- वस्थारूपेण स्थितिरित्युक्तलक्षणास्त्रयो भङ्गाः कर्तारः । विज्जंते विद्यन्ते तिष्ठन्ति । केषु । पज्जएसु
have utpādādikanun dravyathī arthāntarapaṇun naṣhṭa kare chhe (arthāt utpād -vyay -dhrauvya dravyathī judā padārtho nathī em siddha kare chhe)ḥ —
anvayārthaḥ — [उत्पादस्थितिभङ्गाः] utpād, sthiti ane bhaṅg [पर्यायेषु] paryāyomān [विद्यन्ते] varte chhe; [पर्यायाः] paryāyo [नियतं] niyamathī [द्रव्ये हि सन्ति] dravyamān hoy chhe, [तस्मात्] tethī [सर्वं ] (te) badhuy [द्रव्यं भवति] dravya chhe.
ṭīkāḥ — utpād, vyay ane dhrauvya kharekhar paryāyone ālambe chhe ane te paryāyo dravyane ālambe chhe (arthāt utpād -vyay -dhrauvya paryāyonā āshraye chhe ane paryāyo dravyanā āshraye chhe); tethī ā badhuy ek ja dravya chhe, dravyāntar nathī.
pratham to dravya paryāyo vaḍe ālambāy chhe (arthāt paryāyo dravyane āshrit chhe) kāraṇ ke *samudāyī samudāyasvarūp hoy chhe; vr̥ukṣhanī māphak. jem samudāyī vr̥ukṣha skandh, mūḷ ane pra. 25
*samudāyī = samudāyavāḷun, samudāyanun (jaththānun) banelun. (dravya samudāyī chhe kāraṇ ke paryāyonā
samudāyasvarūp chhe.)