अयं खल्वात्मा शुद्धोपयोगसामर्थ्यात् प्रक्षीणघातिकर्मा, क्षायोपशमिकज्ञान- दर्शनासंपृक्तत्वादतीन्द्रियो भूतः सन्निखिलान्तरायक्षयादनन्तवरवीर्यः, कृत्स्नज्ञानदर्शनावरण- प्रलयादधिक के वलज्ञानदर्शनाभिधानतेजाः, समस्तमोहनीयाभावादत्यन्तनिर्विकारशुद्धचैतन्य- स्वभावमात्मानमासादयन् स्वयमेव स्वपरप्रकाशकत्वलक्षणं ज्ञानमनाकु लत्वलक्षणं सौख्यं च भूत्वा परिणमते । एवमात्मनो ज्ञानानन्दौ स्वभाव एव । स्वभावस्य तु परानपेक्षत्वादिन्द्रियै- र्विनाप्यात्मनो ज्ञानानन्दौ संभवतः ।।१९।। तावन्निश्चयेनानन्तज्ञानसुखस्वभावोऽपि व्यवहारेण संसारावस्थायां कर्मप्रच्छादितज्ञानसुखः सन् पश्चादिन्द्रियाधारेण किमप्यल्पज्ञानं सुखं च परिणमति । यदा पुनर्निर्विकल्पस्वसंवित्तिबलेन कर्माभावो भवति तदा क्षयोपशमाभावादिन्द्रियाणि न सन्ति स्वकीयातीन्द्रियज्ञानं सुखं चानुभवति । ततः स्थितं इन्द्रियाभावेऽपि स्वकीयानन्तज्ञानं सुखं चानुभवति । तदपि कस्मात् । स्वभावस्य परापेक्षा नास्तीत्यभिप्रायः ।।१९।। अथातीन्द्रियत्वादेव केवलिनः शरीराधारोद्भूतं भोजनादिसुखं क्षुधादिदुःखं च नास्तीति विचारयति — सोक्खं वा पुण दुक्खं केवलणाणिस्स णत्थि सुखं वा पुनर्दुःखं वा केवलज्ञानिनो
anvayārthaḥ — [प्रक्षीणघातिकर्मा] jenān ghātikarmo kṣhay pāmyān chhe, [अतीन्द्रियः जातः] je atīndriy thayo chhe, [अनंतवरवीर्यः] anant jenun uttam vīrya chhe ane [अधिकतेजाः] 1adhik jenun (kevaḷagnān ane kevaḷadarshanarūp) tej chhe [सः] evo te (svayambhū ātmā) [ज्ञानं सौख्यं च] gnān ane sukharūpe [परिणमति] pariṇame chhe.
ṭīkāḥ — shuddhopayoganā sāmarthyathī jenān ghātikarmo kṣhay pāmyān chhe, kṣhāyopashamik gnān -darshan sāthe asampr̥ukta (samparka vināno) hovāthī je atīndriy thayo chhe, samasta antarāyano kṣhay thayo hovāthī anant jenun uttam vīrya chhe, samasta gnānāvaraṇ ane darshanāvaraṇano pralay thayo hovāthī adhik jenun kevaḷagnān ane kevaḷadarshan nāmanun tej chhe — evo ā (svayambhū) ātmā, samasta mohanīyanā abhāvane līdhe atyant nirvikār shuddha chaitanya- svabhāvavāḷā ātmāne ( – atyant nirvikār shuddha chaitanya jeno svabhāv chhe evā ātmāne) anubhavato thako svayamev (pote ja) svaparaprakāshakatālakṣhaṇ gnān ane anākuḷatālakṣhaṇ sukh thaīne pariṇame chhe. ā rīte ātmāno, gnān ane ānand svabhāv ja chhe. ane svabhāv to parathī 2anapekṣha hovāthī indriyo vinā paṇ ātmāne gnān ane ānand hoy chhe. pra. 5
1. adhik = utkr̥uṣhṭa; asādhāraṇ; atyant.
2. anapekṣha = svatantra; udāsīn; apekṣhā vināno.