Page 408 of 513
PDF/HTML Page 441 of 546
single page version
તદાપકૃષ્ય સંયમં પ્રતિપદ્યમાનસ્તદ્બહિરંગસાધનમાત્રમુપધિમાતિષ્ઠતે
મુપાદીયમાનઃ સર્વથા શુદ્ધોપયોગાવિનાભૂતત્વાચ્છેદપ્રતિષેધ એવ સ્યાત
અપ્રાર્થનીયં નિર્વિકારાત્મોપલબ્ધિલક્ષણભાવસંયમરહિતસ્યાસંયતજનસ્યાનભિલષણીયમ્,
કરનેમેં અસમર્થ હોતા હૈ, તબ ઉસમેં
(-ત્યાગરૂપ) હી હૈ
હેતુભૂત આહાર -નીહારાદિકે ગ્રહણ
મૂર્છાદિજનન રહિતને જ ગ્રહો શ્રમણ, થોડો ભલે. ૨૨૩
Page 409 of 513
PDF/HTML Page 442 of 546
single page version
અપ્પં ગૃહ્ણાતુ શ્રમણો યમપ્યલ્પં પૂર્વોક્તમુપકરણોપધિં યદ્યપ્યલ્પં તથાપિ પૂર્વોક્તોચિતલક્ષણમેવ ગ્રાહ્યં,
[મૂર્ચ્છાદિજનનરહિતં ] જો મૂર્ચ્છાદિકી જનનરહિત હો
બિના ધારણકી જાનેસે મૂર્ચ્છાદિકે ઉત્પાદનસે રહિત હૈ, વહ વાસ્તવમેં અનિષિદ્ધ હૈ
ઉપધિ ઉપાદેય નહીં હૈ
મોક્ષેચ્છુને દેહેય નિષ્પ્રતિકર્મ ઉપદેશે જિનો ? ૨૨૪
Page 410 of 513
PDF/HTML Page 443 of 546
single page version
સ્યાદિતિ વ્યક્ત એવ હિ તેષામાકૂતઃ
[અપ્રતિકર્મત્વમ્ ] અપ્રતિકર્મપના (સંસ્કારરહિતપના) [ઉદ્દિષ્ટવન્તઃ ] કહા (ઉપદેશા) હૈ, તબ
[કિં કિંચનમ્ ઇતિ તર્કઃ ] ઉનકા યહ (સ્પષ્ટ) આશય હૈ કિ ઉસકે અન્ય પરિગ્રહ તો કૈસે
હો સકતા હૈ ?
ઉપદેશ દિયા હૈ, તબ ફિ ર વહાઁ શુદ્ધાત્મતત્ત્વોપલબ્ધિકી સંભાવનાકે રસિક પુરુષોંકે શેષ અન્ય
Page 411 of 513
PDF/HTML Page 444 of 546
single page version
ગુરુવચન ને સૂત્રાધ્યયન, વળી વિનય પણ ઉપકરણમાં. ૨૨૫
Page 412 of 513
PDF/HTML Page 445 of 546
single page version
પક્ખલણં ઋતૌ ભવમાર્તવં પ્રસ્ખલનં રક્તસ્રવણં,
““
“
વિનય ભી [નિર્દિષ્ટમ્ ] ઉપકરણ કહી ગઈ હૈ
Page 413 of 513
PDF/HTML Page 446 of 546
single page version
હૈ, દૂસરા નહીં
મુનિકે આત્માકા રૂપ
Page 414 of 513
PDF/HTML Page 447 of 546
single page version
તત્ત્વદ્યોતનસમર્થશ્રુતજ્ઞાનસાધનીભૂતશબ્દાત્મકસૂત્રપુદ્ગલાશ્ચ, શુદ્ધાત્મતત્ત્વવ્યંજકદર્શનાદિપર્યાય-
ભવદ્ભિઃ
કુલરૂપવયોભિર્યુક્તાઃ કુલરૂપવયોયુક્તા ભવન્તિ
શ્રુતજ્ઞાનકે સાધનભૂત શબ્દાત્મક સૂત્રપુદ્ગલ; ઔર (૪) શુદ્ધ આત્મતત્ત્વકો વ્યક્ત કરનેવાલી
જો દર્શનાદિક પર્યાયેં, ઉનરૂપસે પરિણમિત પુરુષકે પ્રતિ
Page 415 of 513
PDF/HTML Page 448 of 546
single page version
રહિતં વા, સ ભવતિ સુમુખઃ
વિનાશઃ સ એવ નિશ્ચયેન નાશો ભઙ્ગો જિનવરૈર્નિર્દિષ્ટઃ
ઉસકે સૂત્રપુદ્ગલોંકા પરિગ્રહ હૈ; ઔર જિસ શ્રમણકે યોગ્ય પુરુષકે વિનયરૂપ પરિણામ હોં ઉસકે
મનકે પુદ્ગલોંકા પરિગ્રહ હૈ
Page 416 of 513
PDF/HTML Page 449 of 546
single page version
યુક્તાહારવિહારો ભવેત્
હોનેસે [યુક્તાહારવિહારઃ ભવેત્ ]
Page 417 of 513
PDF/HTML Page 450 of 546
single page version
પ્રદીપપૂરણોત્સર્પણસ્થાનીયાભ્યાં શુદ્ધાત્મતત્ત્વોપલમ્ભપ્રસિદ્ધયર્થતચ્છરીરસમ્ભોજનસંચલનાભ્યાં
યુક્તાહારવિહારો હિ સ્યાત
નિજપરમાત્મપદાર્થમેવ નિરીક્ષતે સ એવ યુક્તાહારવિહારો ભવતિ, ન પુનરન્યઃ શરીરપોષણનિરત
ઇતિ
અનુભવકી તૃષ્ણાસે શૂન્ય હોનેકે કારણ પરલોકકે પ્રતિ અપ્રતિબદ્ધ હૈ; ઇસલિયે, જૈસે જ્ઞેય
પદાર્થોંકે જ્ઞાનકી સિદ્ધિકે લિયે (-ઘટપટાદિ પદાર્થોંકો દેખનેકે લિયે હી) દીપકમેં તેલ ડાલા
જાતા હૈ ઔર દીપકકો હટાયા જાતા હૈ, ઉસીપ્રકાર શ્રમણ શુદ્ધ આત્મતત્ત્વકી ઉપલબ્ધિકી
સિદ્ધિકે લિયે (-શુદ્ધાત્માકો પ્રાપ્ત કરનેકે લિયે હી) વહ શરીરકો ખિલાતા ઔર ચલાતા હૈ,
ઇસલિયે યુક્તાહારવિહારી હોતા હૈ
પાલનકે લિયે હી કેવલ યુક્તાહારવિહારી હોતા હૈ
વણ
Page 418 of 513
PDF/HTML Page 451 of 546
single page version
તપઃ ] ઉસે વહ ભી તપ હૈ; (ઔર) [તત્પ્રત્યેષકાઃ ] ઉસે પ્રાપ્ત કરનેકે લિયે (-અનશનસ્વભાવવાલે
આત્માકો પરિપૂર્ણતયા પ્રાપ્ત કરનેકે લિયે) પ્રયત્ન કરનેવાલે [શ્રમણાઃ ] શ્રમણોંકે [અન્યત્
ભૈક્ષમ્ ] અન્ય (-સ્વરૂપસે પૃથક્) ભિક્ષા [અનેષણમ્ ] એષણારહિત (-એષણદોષસે રહિત) હોતી
હૈ; [અથ ] ઇસલિએ [તે શ્રમણાઃ ] વે શ્રમણ [અનાહારાઃ ] અનાહારી હૈં
શ્રમણ) સાક્ષાત્ અનાહારી હી હૈ
સિદ્ધિકે લિયે (-પૂર્ણ પ્રાપ્તિકે લિયે) એષણાદોષશૂન્ય ઐસી અન્ય (-પરરૂપ) ભિક્ષા આચરતે હૈં;
વે આહાર કરતે હુએ ભી માનોં આહાર નહીં કરતે હોં
Page 419 of 513
PDF/HTML Page 452 of 546
single page version
બન્ધાભાવાત્સાક્ષાદનાહારા એવ ભવન્તિ
ભવન્તીત્યર્થઃ
વિહારવાલા હોનેસે યુક્તવિહારી (-યુક્તવિહારવાલા શ્રમણ) સાક્ષાત્ અવિહારી હી હૈ
[રહિતપરિકર્મા ]
Page 420 of 513
PDF/HTML Page 453 of 546
single page version
પરિગ્રહેણ ન નામ મમાયં તતો નાનુગ્રહાર્હઃ કિન્તૂપેક્ષ્ય એવેતિ પરિત્યક્તસમસ્તસંસ્કારત્વાદ્રહિત-
પરિકર્મા સ્યાત
ભિયુક્તવાન્ સ્યાત
કિયા (-જોડા) હૈ
અભિપ્રાયકા ગ્રહણ કરકે ‘યહ (શરીર) વાસ્તવમેં મેરા નહીં હૈ ઇસલિયે યહ અનુગ્રહ યોગ્ય નહીં
હૈ કિન્તુ ઉપેક્ષા યોગ્ય હી હૈ’ ઇસપ્રકાર દેહમેં સમસ્ત સંસ્કારકો છોડા હોનેસે પરિકર્મરહિત હૈ
હોતા હૈ
આહારગ્રહણકે પરિણામસ્વરૂપ
Page 421 of 513
PDF/HTML Page 454 of 546
single page version
હોનેસે વહ શ્રમણ યુક્ત અર્થાત્ યોગી હૈ ઔર ઇસલિયે ઉસકા આહાર યુક્તાહાર અર્થાત્ યોગીકા
આહાર હૈ
[ભૈક્ષાચરણેન ] ભિક્ષાચરણસે, [દિવા ] દિનમેં [ન રસાપેક્ષઃ ] રસકી અપેક્ષાસે રહિત ઔર [ન
મધુમાંસઃ ] મધુ
Page 422 of 513
PDF/HTML Page 455 of 546
single page version
કરનેવાલા શરીરાનુરાગસે સેવન કરનેવાલા હોનેસે વહ આહાર
પૂર્ણોદર આહાર કરનેવાલા પ્રતિહત યોગવાલા હોનેસે વહ આહાર યુક્ત (-યોગી) કા આહાર
નહીં હૈ
અયથાલબ્ધ આહારકા સેવન કરનેવાલા વિશેષપ્રિયતાસ્વરૂપ અનુરાગ દ્વારા સેવન કરનેવાલા
હોનેસે વહ આહાર યુક્ત (-યોગી) કા નહીં હૈ
Page 423 of 513
PDF/HTML Page 456 of 546
single page version
દ્રવ્યાહિંસા ચ, સા દ્વિવિધાપિ તત્ર યુક્તાહારે સંભવતિ
વહ આહાર યુક્ત (-યોગ્ય) નહીં હૈ; ઔર (૨) ઐસે આહારકે સેવનમેં (સેવન કરનેવાલેકી)
અન્તરંગ અશુદ્ધિ વ્યક્ત (-પ્રગટ) હોનેસે વહ આહાર યુક્ત (યોગી) કા નહીં હૈ
ઉસકે હિંસાયતનપના અનિવાર્ય હોનેસે વહ આહાર યુક્ત (-યોગ્ય) નહીં હૈ; ઔર (૨) ઐસે
આહારકે સેવનમેં અન્તરંગ અશુદ્ધિ વ્યક્ત હોનેસે આહાર યુક્ત (-યોગી) કા નહીં હૈ
કારણ
Page 424 of 513
PDF/HTML Page 457 of 546
single page version
વા પ્રાસુકં ન ભવતિ
ચર્યા ચરો નિજયોગ્ય, જે રીત મૂળછેદ ન થાય છે. ૨૩૦
Page 425 of 513
PDF/HTML Page 458 of 546
single page version
શ્રાન્તગ્લાનસ્ય સ્વસ્ય યોગ્યં મૃદ્વેવાચરણમાચરણીયમિત્યપવાદઃ
કર્કશમાચરણમાચરતા શરીરસ્ય શુદ્ધાત્મતત્ત્વસાધનભૂતસંયમસાધનત્વેન મૂલભૂતસ્ય છેદો ન યથા
સ્યાત
દર્શયતિ
Page 426 of 513
PDF/HTML Page 459 of 546
single page version
મૂલભૂતસ્ય છેદો ન યથા સ્યાત્તથા સંયતસ્ય સ્વસ્ય યોગ્યમતિકર્કશમપ્યાચરણમાચરણીય-
મિત્યુત્સર્ગસાપેક્ષોઽપવાદઃ
વીતરાગચારિત્રં શુદ્ધોપયોગ ઇતિ યાવદેકાર્થઃ
સરાગચારિત્રં શુભોપયોગ ઇતિ યાવદેકાર્થઃ
મૂલભૂતશરીરસ્ય વા યથા છેદો વિનાશો ન ભવતિ તથા કિમપિ પ્રાસુકાહારાદિકં ગૃહ્ણાતીત્યપવાદસાપેક્ષ
ઉત્સર્ગો ભણ્યતે
તથોત્સર્ગસાપેક્ષત્વેન પ્રવર્તતે
Page 427 of 513
PDF/HTML Page 460 of 546
single page version
ભવતિ, તદ્વરમપવાદઃ
દેશાદીન્ તપોધનાચરણસહકારિભૂતાનિતિ
અલ્પલેપી હોતા હૈ
શ્રાંત, ગ્લાન’ શબ્દ હી પ્રયુક્ત કિયે ગયે હૈં)
ઉત્સર્ગ અચ્છા હૈ