Page 348 of 513
PDF/HTML Page 381 of 546
single page version
ಶಾದ್ವಲಶಿಲೀನ್ಧ್ರಶಕ್ರಗೋಪಾದಿಭಾವೈಃ ಪರಿಣಮನ್ತೇ, ತಥಾ ಯದಾಯಮಾತ್ಮಾ ರಾಗದ್ವೇಷವಶೀಕೃತಃ ಶುಭಾಶುಭ- ಭಾವೇನ ಪರಿಣಮತಿ ತದಾ ಅನ್ಯೇ ಯೋಗದ್ವಾರೇಣ ಪ್ರವಿಶನ್ತಃ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಾಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಸಮುಪಾತ್ತವೈಚಿತ್ರ್ಯೈ- ರ್ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದಿಭಾವೈಃ ಪರಿಣಮನ್ತೇ . ಅತಃ ಸ್ವಭಾವಕೃತಂ ಕರ್ಮಣಾಂ ವೈಚಿತ್ರ್ಯಂ, ನ ಪುನರಾತ್ಮಕೃತಮ್ ..೧೮೭..
ಪ್ರಾಪ್ತ ಹರಿಯಾಲೀ, ಕುಕುರಮುತ್ತಾ (ಛತ್ತಾ), ಔರ ಇನ್ದ್ರಗೋಪ (ಚಾತುರ್ಮಾಸಮೇಂ ಉತ್ಪನ್ನ ಲಾಲ ಕೀಡಾ) ಆದಿರೂಪ
ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಜಬ ಯಹ ಆತ್ಮಾ ರಾಗದ್ವೇಷಕೇ ವಶೀಭೂತ ಹೋತಾ ಹುಆ ಶುಭಾಶುಭಭಾವರೂಪ
ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, ತಬ ಅನ್ಯ, ಯೋಗದ್ವಾರೋಂಮೇಂ ಪ್ರವಿಷ್ಟ ಹೋತೇ ಹುಏ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲ ಸ್ವಯಮೇವ ವಿಚಿತ್ರತಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ
ಜ್ಞಾನಾವರಣಾದಿ ಭಾವರೂಪ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತೇ ಹೈಂ .
ಇಸಸೇ (ಯಹ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ ಕಿ) ಕರ್ಮೋಂಕೀ ವಿಚಿತ್ರತಾ (ವಿವಿಧತಾ)ಕಾ ಹೋನಾ ೧ಸ್ವಭಾವಕೃತ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಆತ್ಮಕೃತ ನಹೀಂ ..೧೮೭..
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಸಪ್ರದೇಶಃ ] ಪ್ರದೇಶಯುಕ್ತ [ಸಃ ಆತ್ಮಾ ] ವಹ ಆತ್ಮಾ [ಸಮಯೇ ] ಯಥಾಕಾಲ [ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷೈಃ ] ಮೋಹ – ರಾಗ – ದ್ವೇಷಕೇ ದ್ವಾರಾ [ಕಷಾಯಿತಃ ] ಕಷಾಯಿತ ಹೋನೇಸೇ [ಕರ್ಮ -ರಜೋಭಿಃ ಶ್ಲಿಷ್ಟಃ ] ಕರ್ಮರಜಸೇ ಲಿಪ್ತ ಯಾ ಬದ್ಧ ಹೋತಾ ಹುಆ [ಬಂಧ ಇತಿ ಪ್ರರೂಪಿತಃ ] ‘ಬಂಧ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ..೧೮೮.. ೧. ಸ್ವಭಾವಕೃತ = ಕರ್ಮೋಂಕೇ ಅಪನೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಕಿಯಾ ಹುಆ .
ಸಂಬಂಧ ಪಾಮೀ ಕರ್ಮರಜನೋ, ಬಂಧರೂಪ ಕಥಾಯ ಛೇ. ೧೮೮.
Page 349 of 513
PDF/HTML Page 382 of 546
single page version
ಯಥಾತ್ರ ಸಪ್ರದೇಶತ್ವೇ ಸತಿ ಲೋಧ್ರಾದಿಭಿಃ ಕಷಾಯಿತತ್ವಾತ್ ಮಂಜಿಷ್ಠರಂಗಾದಿಭಿರುಪಶ್ಲಿಷ್ಟಮೇಕಂ ರಕ್ತಂ ದೃಷ್ಟಂ ವಾಸಃ, ತಥಾತ್ಮಾಪಿ ಸಪ್ರದೇಶತ್ವೇ ಸತಿ ಕಾಲೇ ಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷೈಃ ಕಷಾಯಿತತ್ವಾತ್ ಕರ್ಮರಜೋಭಿ- ರುಪಶ್ಲಿಷ್ಟ ಏಕೋ ಬನ್ಧೋ ದ್ರಷ್ಟವ್ಯಃ, ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯವಿಷಯತ್ವಾನ್ನಿಶ್ಚಯಸ್ಯ ..೧೮೮..
ಅಣುಭಾಗೋ ಅನುಭಾಗಃ ಫಲದಾನಶಕ್ತಿವಿಶೇಷಃ ಭವತೀತಿ ಕ್ರಿಯಾಧ್ಯಾಹಾರಃ . ಕಥಮ್ಭೂತೋ ಭವತಿ . ತಿವ್ವೋ ತೀವ್ರಃ ಪ್ರಕೃಷ್ಟಃ ಪರಮಾಮೃತಸಮಾನಃ . ಕಾಸಾಂ ಸಂಬನ್ಧೀ . ಸುಹಪಯಡೀಣಂ ಸದ್ವೇದ್ಯಾದಿಶುಭಪ್ರಕೃತೀನಾಮ್ . ಕಯಾ ಕಾರಣ- ಭೂತಯಾ . ವಿಸೋಹೀ ತೀವ್ರಧರ್ಮಾನುರಾಗರೂಪವಿಶುದ್ಧಯಾ . ಅಸುಹಾಣ ಸಂಕಿಲೇಸಮ್ಮಿ ಅಸದ್ವೇದ್ಯಾದ್ಯಶುಭಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ತು ಮಿಥ್ಯಾ- ತ್ವಾದಿರೂಪತೀವ್ರಸಂಕ್ಲೇಶೇ ಸತಿ ತೀವ್ರೋ ಹಾಲಾಹಲವಿಷಸದೃಶೋ ಭವತಿ . ವಿವರೀದೋ ದು ಜಹಣ್ಣೋ ವಿಪರೀತಸ್ತು ಜಘನ್ಯೋ ಗುಡನಿಮ್ಬರೂಪೋ ಭವತಿ . ಜಘನ್ಯವಿಶುದ್ಧಯಾ ಜಘನ್ಯಸಂಕ್ಲೇಶೇನ ಚ ಮಧ್ಯಮವಿಶುದ್ಧಯಾ ಮಧ್ಯಮಸಂಕ್ಲೇಶೇನ ತು ಶುಭಾ- ಶುಭಪ್ರಕೃತೀನಾಂ ಖಣ್ಡಶರ್ಕರಾರೂಪಃ ಕಾಞ್ಜೀರವಿಷರೂಪಶ್ಚೇತಿ . ಏವಂವಿಧೋ ಜಘನ್ಯಮಧ್ಯಮೋತ್ಕೃಷ್ಟರೂಪೋಽನುಭಾಗಃ ಕಾಸಾಂ ಸಂಬನ್ಧೀ ಭವತಿ . ಸವ್ವಪಯಡೀಣಂ ಮೂಲೋತ್ತರಪ್ರಕೃತಿರಹಿತನಿಜಪರಮಾನನ್ದೈಕಸ್ವಭಾವಲಕ್ಷಣಸರ್ವಪ್ರಕಾರೋಪಾದೇಯಭೂತಪರಮಾತ್ಮ- ದ್ರವ್ಯಾದ್ಭಿನ್ನಾನಾಂ ಹೇಯಭೂತಾನಾಂ ಸರ್ವಮೂಲೋತ್ತರಕರ್ಮಪ್ರಕೃತೀನಾಮಿತಿ ಕರ್ಮಶಕ್ತಿಸ್ವರೂಪಂ ಜ್ಞಾತವ್ಯಮ್ ..“ “ “ “ “
ನಯೇನ ಬನ್ಧಕಾರಣಭೂತರಾಗಾದಿಪರಿಣತಾತ್ಮೈವ ಬನ್ಧೋ ಭಣ್ಯತ ಇತ್ಯಾವೇದಯತಿ — ಸಪದೇಸೋ ಲೋಕಾಕಾಶಪ್ರಮಿತಾಸಂಖ್ಯೇಯ- ಪ್ರದೇಶತ್ವಾತ್ಸಪ್ರದೇಶಸ್ತಾವದ್ಭವತಿ ಸೋ ಅಪ್ಪಾ ಸ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಲಕ್ಷಣ ಆತ್ಮಾ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಕಸಾಯಿದೋ
ಟೀಕಾ : — ಜೈಸೇ ಜಗತಮೇಂ ವಸ್ತ್ರ ಸಪ್ರದೇಶ ಹೋನೇಸೇ ಲೋಧ, ಫಿ ಟಕರೀ ಆದಿಸೇ ೧ಕಷಾಯಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, ಜಿಸಸೇ ವಹ ಮಂಜೀಠಾದಿಕೇ ರಂಗಸೇ ಸಂಬದ್ಧ ಹೋತಾ ಹುಆ ಅಕೇಲಾ ಹೀ ರಂಗಾ ಹುಆ ದೇಖಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಇಸೀಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ ಭೀ ಸಪ್ರದೇಶ ಹೋನೇಸೇ ಯಥಾಕಾಲ ಮೋಹ – ರಾಗ – ದ್ವೇಷಕೇ ದ್ವಾರಾ ಕಷಾಯಿತ ಹೋನೇಸೇ ಕರ್ಮರಜಕೇ ದ್ವಾರಾ ಶ್ಲಿಷ್ಟ ಹೋತಾ ಹುಆ ಅಕೇಲಾ ಹೀ ಬಂಧ ಹೈ; ಐಸಾ ದೇಖನಾ (-ಮಾನನಾ) ಚಾಹಿಯೇ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ನಿಶ್ಚಯಕಾ ವಿಷಯ ಶುದ್ಧ ದ್ರವ್ಯ ಹೈ ..೧೮೮..
ಅಬ ನಿಶ್ಚಯ ಔರ ವ್ಯವಹಾರಕಾ ಅವಿರೋಧ ಬತಲಾತೇ ಹೈಂ : — ೧. ಕಷಾಯಿತ = ರಂಗಾ ಹುಆ, ಉಪರಕ್ತ, ಮಲಿನ .
ಅರ್ಹಂತದೇವೇ ಯೋಗೀನೇ; ವ್ಯವಹಾರ ಅನ್ಯ ರೀತೇ ಕಹ್ಯೋ. ೧೮೯.
Page 350 of 513
PDF/HTML Page 383 of 546
single page version
ರಾಗಪರಿಣಾಮ ಏವಾತ್ಮನಃ ಕರ್ಮ, ಸ ಏವ ಪುಣ್ಯಪಾಪದ್ವೈತಮ್ . ರಾಗಪರಿಣಾಮಸ್ಯೈವಾತ್ಮಾ ಕರ್ತಾ, ತಸ್ಯೈವೋಪಾದಾತಾ ಹಾತಾ ಚೇತ್ಯೇಷ ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕೋ ನಿಶ್ಚಯನಯಃ . ಯಸ್ತು ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮ ಆತ್ಮನಃ ಕರ್ಮ, ಸ ಏವ ಪುಣ್ಯಪಾಪದ್ವೈತಂ . ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮಸ್ಯಾತ್ಮಾ ಕರ್ತಾ, ತಸ್ಯೋಪಾದಾತಾ ಹಾತಾ ಚೇತಿ ಸೋಽಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕೋ ವ್ಯವಹಾರನಯಃ . ಉಭಾವಪ್ಯೇತೌ ಸ್ತಃ, ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧತ್ವೇನೋಭಯಥಾ ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಪ್ರತೀಯಮಾನತ್ವಾತ್ . ಕಿನ್ತ್ವತ್ರ ನಿಶ್ಚಯನಯಃ ಸಾಧಕತಮತ್ವಾದುಪಾತ್ತಃ, ಸಾಧ್ಯಸ್ಯ ಹಿ ಶುದ್ಧತ್ವೇನ ದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ಕಷಾಯಿತಃ ಪರಿಣತೋ ರಞ್ಜಿತಃ . ಕೈಃ . ಮೋಹರಾಗದೋಸೇಹಿಂ ನಿರ್ಮೋಹಸ್ವಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾಪ್ರತಿಬನ್ಧಿಭಿರ್ಮೋಹ- ರಾಗದ್ವೈಷೈಃ . ಪುನಶ್ಚ ಕಿಂರೂಪಃ . ಕಮ್ಮರಜೇಹಿಂ ಸಿಲಿಟ್ಠೋ ಕರ್ಮರಜೋಭಿಃ ಶ್ಲಿಷ್ಟಃ ಕರ್ಮವರ್ಗಣಾಯೋಗ್ಯಪುದ್ಗಲರಜೋಭಿಃ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟೋ ಬದ್ಧಃ . ಬಂಧೋ ತ್ತಿ ಪರೂವಿದೋ ಅಭೇದೇನಾತ್ಮೈವ ಬನ್ಧ ಇತಿ ಪ್ರರೂಪಿತಃ. ಕ್ವ . ಸಮಯೇ ಪರಮಾಗಮೇ . ಅತ್ರೇದಂ ಭಣಿತಂ ಭವತಿ – ಯಥಾ ವಸ್ತ್ರಂ ಲೋಧ್ರಾದಿದ್ರವ್ಯೈಃ ಕಷಾಯಿತಂ ರಞ್ಜಿತಂ ಸನ್ಮಞ್ಜೀಷ್ಠಾದಿರಙ್ಗದ್ರವ್ಯೇಣ ರಞ್ಜಿತಂ ಸದಭೇದೇನ ರಕ್ತಮಿತ್ಯುಚ್ಯತೇ ತಥಾ ವಸ್ತ್ರಸ್ಥಾನೀಯ ಆತ್ಮಾ ಲೋಧ್ರಾದಿದ್ರವ್ಯಸ್ಥಾನೀಯಮೋಹರಾಗದ್ವೇಷೈಃ ಕಷಾಯಿತೋ ರಞ್ಜಿತಃ ಪರಿಣತೋ ಮಞ್ಜೀಷ್ಠಸ್ಥಾನೀಯಕರ್ಮಪುದ್ಗಲೈಃ ಸಂಶ್ಲಿಷ್ಟಃ ಸಂಬದ್ಧಃ ಸನ್ ಭೇದೇಽಪ್ಯಭೇದೋಪಚಾರಲಕ್ಷಣೇನಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರೇಣ ಬನ್ಧ ಇತ್ಯಭಿಧೀಯತೇ . ಕಸ್ಮಾತ್ . ಅಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾರ್ಥವಿಷಯತ್ವಾದಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರನಯಸ್ಯೇತಿ ..೧೮೮.. ಅಥ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಯೋರವಿರೋಧಂ ದರ್ಶಯತಿ — ಏಸೋ ಬಂಧಸಮಾಸೋ ಏಷ ಬನ್ಧಸಮಾಸಃ . ಏಷ ಬಹುಧಾ ಪೂರ್ವೋಕ್ತ- ಪ್ರಕಾರೋ ರಾಗಾದಿಪರಿಣತಿರೂಪೋ ಬನ್ಧಸಂಕ್ಷೇಪಃ . ಕೇಷಾಂ ಸಂಬನ್ಧೀ . ಜೀವಾಣಂ ಜೀವಾನಾಮ್ . ಣಿಚ್ಛಯೇಣ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ನಿಶ್ಚಯನಯೇನ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ ಕಥಿತಃ . ಕೈಃ ಕರ್ತೃಭೂತೈಃ . ಅರಹಂತೇಹಿಂ ಅರ್ಹದ್ಭಿಃ ನಿರ್ದೋಷಿಪರಮಾತ್ಮಭಿಃ . ಕೇಷಾಮ್ .
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಏಷಃ ] ಯಹ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ), [ಜೀವಾನಾಂ ] ಜೀವೋಂಕೇ [ಬಂಧಸಮಾಸಃ ] ಬಂಧಕಾ ಸಂಕ್ಷೇಪ [ನಿಶ್ಚಯೇನ ] ನಿಶ್ಚಯಸೇ [ಅರ್ಹದ್ಭಿಃ ] ಅರ್ಹನ್ತಭಗವಾನನೇ [ಯತೀನಾಂ ] ಯತಿಯೋಂಸೇ [ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ ] ಕಹಾ ಹೈ; [ವ್ಯವಹಾರಃ ] ವ್ಯವಹಾರ [ಅನ್ಯಥಾ ] ಅನ್ಯಪ್ರಕಾರಸೇ [ಭಣಿತಃ ] ಕಹಾ ಹೈ ..೧೮೯..
ಟೀಕಾ : — ರಾಗಪರಿಣಾಮ ಹೀ ಆತ್ಮಾಕಾ ಕರ್ಮ ಹೈ, ವಹೀ ಪುಣ್ಯ – ಪಾಪರೂಪ ದ್ವೈತ ಹೈ, ಆತ್ಮಾ ರಾಗಪರಿಣಾಮಕಾ ಹೀ ಕರ್ತಾ ಹೈ, ಉಸೀಕಾ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ ಔರ ಉಸೀಕಾ ತ್ಯಾಗ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ; — ಯಹ, ✽ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕಾ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ ನಿಶ್ಚಯನಯ ಹೈ . ಔರ ಜೋ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮ ಆತ್ಮಾಕಾ ಕರ್ಮ ಹೈ, ವಹೀ ಪುಣ್ಯ – ಪಾಪರೂಪ ದ್ವೈತ ಹೈ, ಆತ್ಮಾ ಪುದ್ಗಲಪರಿಣಾಮಕಾ ಕರ್ತಾ ಹೈ, ಉಸಕಾ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇವಾಲಾ ಔರ ಛೋಡನೇವಾಲಾ ಹೈ; — ಐಸಾ ಜೋ ನಯ ವಹ ✽ಅಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಹೈ . ಯಹ ದೋನೋಂ ✽ನಿಶ್ಚಯನಯ ಮಾತ್ರ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರಿಣಾಮಕೋ ಬತಲಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕಾ ಕಥನ ಕರನೇವಾಲಾ ಕಹಾ ಹೈ, ಔರ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ಪರಿಣಾಮಕೋ ಆತ್ಮಪರಿಣಾಮ ಬತಲಾತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಅಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕಾ ಕಥನ ಕರನೇವಾಲಾ ಕಹಾ ಹೈ . ಯಹಾಂ ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕಾ ಕಥನ ಏಕ ದ್ರವ್ಯಾಶ್ರಿತ ಪರಿಣಾಮಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ಜಾನನಾ ಚಾಹಿಯೇ, ಔರ
Page 351 of 513
PDF/HTML Page 384 of 546
single page version
ಶುದ್ಧತ್ವದ್ಯೋತಕತ್ವಾನ್ನಿಶ್ಚಯನಯ ಏವ ಸಾಧಕತಮೋ, ನ ಪುನರಶುದ್ಧತ್ವದ್ಯೋತಕೋ ವ್ಯವಹಾರನಯಃ ..೧೮೯..
ಜದೀಣಂ ಜಿತೇನ್ದ್ರಿಯತ್ವೇನ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವರೂಪೇ ಯತ್ನಪರಾಣಾಂ ಗಣಧರದೇವಾದಿಯತೀನಾಮ್ . ವವಹಾರೋ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮರೂಪವ್ಯಹಾರಬನ್ಧಃ ಅಣ್ಣಹಾ ಭಣಿದೋ ನಿಶ್ಚಯನಯಾಪೇಕ್ಷಯಾನ್ಯಥಾ ವ್ಯವಹಾರನಯೇನೇತಿ ಭಣಿತಃ . ಕಿಂಚ ರಾಗಾದೀನೇವಾತ್ಮಾ ಕರೋತಿ ತಾನೇವ ಭುಙ್ಕ್ತೇ ಚೇತಿ ನಿಶ್ಚಯನಯಲಕ್ಷಣಮಿದಮ್ . ಅಯಂ ತು ನಿಶ್ಚಯನಯೋ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಬನ್ಧಪ್ರತಿಪಾದಕಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರ- ನಯಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕೋ ವಿವಕ್ಷಿತನಿಶ್ಚಯನಯಸ್ತಥೈವಾಶುದ್ಧನಿಶ್ಚಯಶ್ಚ ಭಣ್ಯತೇ . ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಾಣ್ಯಾತ್ಮಾ (ನಯ) ಹೈಂ; ಕ್ಯೋಂಕಿ ಶುದ್ಧರೂಪ ಔರ ಅಶುದ್ಧರೂಪ — ದೋನೋಂ ಪ್ರಕಾರಸೇ ದ್ರವ್ಯಕೀ ಪ್ರತೀತಿ ಕೀ ಜಾತೀ ಹೈ . ಕಿನ್ತು ಯಹಾಂ ನಿಶ್ಚಯನಯ ಸಾಧಕತಮ (ಉತ್ಕೃಷ್ಟ ಸಾಧಕ) ಹೋನೇಸೇ ✽ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ; (ಕ್ಯೋಂಕಿ) ಸಾಧ್ಯಕೇ ಶುದ್ಧ ಹೋನೇಸೇ ದ್ರವ್ಯಕೇ ಶುದ್ಧತ್ವಕಾ ದ್ಯೋತಕ (ಪ್ರಕಾಶಕ) ಹೋನೇಸೇ ನಿಶ್ಚಯನಯ ಹೀ ಸಾಧಕತಮ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಅಶುದ್ಧತ್ವಕಾ ದ್ಯೋತಕ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಸಾಧಕತಮ ನಹೀಂ ಹೈ ..೧೮೯..
ಅಬ ಐಸಾ ಕಹತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಅಶುದ್ಧನಯಸೇ ಅಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೀ ಹೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ : — ✽ನಿಶ್ಚಯನಯ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ ಔರ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಹೇಯ ಹೈ . ಪ್ರಶ್ನ : — ದ್ರವ್ಯ ಸಾಮಾನ್ಯಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ಹೀ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ, ಫಿ ರ ಭೀ ಯಹಾಂ ರಾಗಪರಿಣಾಮಕೀ ಗ್ರಹಣ – ತ್ಯಾಗರೂಪ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ
ಉತ್ತರ : — ‘ರಾಗಪರಿಣಾಮಕಾ ಕರ್ತಾ ಭೀ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ ಔರ ವೀತರಾಗ ಪರಿಣಾಮಕಾ ಭೀ; ಅಜ್ಞಾನದಶಾ ಭೀ ಆತ್ಮಾ ಸ್ವತಂತ್ರತಯಾ
ಹೈ, ವಹ ಜೀವ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ಸಂಯುಕ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಔರ ದ್ರವ್ಯಸಾಮಾನ್ಯಕೇ ಭೀತರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ ಡುಬಾಕರ, ಸುವಿಶುದ್ಧ ಹೋತಾ
ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಯಥಾರ್ಥ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ದ್ರವ್ಯಸಾಮಾನ್ಯಕಾ ಜ್ಞಾನ ಅಪೇಕ್ಷಿತ ಹೋನೇಸೇ ಔರ ದ್ರವ್ಯ – ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೇ ಯಥಾರ್ಥಜ್ಞಾನಮೇಂ
Page 352 of 513
PDF/HTML Page 385 of 546
single page version
ಯೋ ಹಿ ನಾಮ ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕನಿಶ್ಚಯನಯನಿರಪೇಕ್ಷೋಽಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕ- ವ್ಯವಹಾರನಯೋಪಜನಿತಮೋಹಃ ಸನ್ ಅಹಮಿದಂ ಮಮೇದಮಿತ್ಯಾತ್ಮಾತ್ಮೀಯತ್ವೇನ ದೇಹದ್ರವಿಣಾದೌ ಪರದ್ರವ್ಯೇ ಮಮತ್ವಂ ನ ಜಹಾತಿ ಸ ಖಲು ಶುದ್ಧಾತ್ಮಪರಿಣತಿರೂಪಂ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಾಖ್ಯಂ ಮಾರ್ಗಂ ದೂರಾದಪಹಾಯಾಶುದ್ಧಾತ್ಮಪರಿಣತಿ- ರೂಪಮುನ್ಮಾರ್ಗಮೇವ ಪ್ರತಿಪದ್ಯತೇ . ಅತೋಽವಧಾರ್ಯತೇ ಅಶುದ್ಧನಯಾದಶುದ್ಧಾತ್ಮಲಾಭ ಏವ ..೧೯೦.. ಕರೋತಿ ಭುಙ್ಕ್ತೇ ಚೇತ್ಯಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರನಯೋ ಭಣ್ಯತೇ . ಇದಂ ನಯದ್ವಯಂ ತಾವದಸ್ತಿ . ಕಿಂತ್ವತ್ರ ನಿಶ್ಚಯನಯ ಉಪಾದೇಯಃ, ನ ಚಾಸದ್ಭೂತವ್ಯವಹಾರಃ . ನನು ರಾಗಾದೀನಾತ್ಮಾ ಕರೋತಿ ಭುಙ್ಕ್ತೇ ಚೇತ್ಯೇವಂಲಕ್ಷಣೋ ನಿಶ್ಚಯನಯೋ ವ್ಯಾಖ್ಯಾತಃ ಸ ಕಥಮುಪಾದೇಯೋ ಭವತಿ . ಪರಿಹಾರಮಾಹ --ರಾಗದೀನೇವಾತ್ಮಾ ಕರೋತಿ, ನ ಚ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮ, ರಾಗಾದಯ ಏವ ಬನ್ಧಕಾರಣಮಿತಿ ಯದಾ ಜಾನಾತಿ ಜೀವಸ್ತದಾ ರಾಗದ್ವೇಷಾದಿವಿಕಲ್ಪಜಾಲತ್ಯಾಗೇನ ರಾಗಾದಿವಿನಾಶಾರ್ಥಂ ನಿಜ- ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಂ ಭಾವಯತಿ . ತತಶ್ಚ ರಾಗಾದಿವಿನಾಶೋ ಭವತಿ . ರಾಗಾದಿವಿನಾಶೇ ಚಾತ್ಮಾ ಶುದ್ಧೋ ಭವತಿ . ತತಃ ಪರಂಪರಯಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸಾಧಕತ್ವಾದಯಮಶುದ್ಧನಯೋಽಪ್ಯುಪಚಾರೇಣ ಶುದ್ಧನಯೋ ಭಣ್ಯತೇ, ನಿಶ್ಚಯನಯೋ ಭಣ್ಯತೇ, ತಥೈವೋಪಾದೇಯೋ ಭಣ್ಯತೇ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೧೮೯.. ಏವಮಾತ್ಮಾ ಸ್ವಪರಿಣಾಮಾನಾಮೇವ ಕರ್ತಾ, ನ ಚ ದ್ರವ್ಯಕರ್ಮಣಾಮಿತಿ ಕಥನ- ಮುಖ್ಯತಯಾ ಗಾಥಾಸಪ್ತಕೇನ ಷಷ್ಠಸ್ಥಲಂ ಗತಮ್ . ಇತಿ ‘ಅರಸಮರೂವಂ’ ಇತ್ಯಾದಿಗಾಥಾತ್ರಯೇಣ ಪೂರ್ವಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮವ್ಯಾಖ್ಯಾನೇ ಕೃತೇ ಸತಿ ಶಿಷ್ಯೇಣ ಯದುಕ್ತಮಮೂರ್ತಸ್ಯಾತ್ಮನೋ ಮೂರ್ತಕರ್ಮಣಾ ಸಹ ಕಥಂ ಬನ್ಧೋ ಭವತೀತಿ ತತ್ಪರಿಹಾರಾರ್ಥಂ ನಯ- ವಿಭಾಗೇನ ಬನ್ಧಸಮರ್ಥನಮುಖ್ಯತಯೈಕೋನವಿಂಶತಿಗಾಥಾಭಿಃ ಸ್ಥಲಷಟ್ಕೇನ ತೃತೀಯವಿಶೇಷಾನ್ತರಾಘಿಕಾರಃ ಸಮಾಪ್ತಃ . ಅತಃ ಪರಂ ದ್ವಾದಶಗಾಥಾಪರ್ಯನ್ತಂ ಚತುರ್ಭಿಃ ಸ್ಥಲೈಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಲಕ್ಷಣಾವಿಶೇಷಭೇದಭಾವನಾರೂಪಚೂಲಿಕಾವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ತು ] ಜೋ [ದೇಹದ್ರವಿಣೇಷು ] ದೇಹ – ಧನಾದಿಕಮೇಂ [ಅಹಂ ಮಮ ಇದಮ್ ] ‘ಮೈಂ ಯಹ ಹೂಂ ಔರ ಯಹ ಮೇರಾ ಹೈ’ [ಇತಿ ಮಮತಾಂ ] ಐಸೀ ಮಮತಾಕೋ [ನ ತ್ಯಜತಿ ] ನಹೀಂ ಛೋಡತಾ, [ಸಃ ] ವಹ [ಶ್ರಾಮಣ್ಯಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ ] ಶ್ರಮಣತಾಕೋ ಛೋಡಕರ [ಉನ್ಮಾರ್ಗ ಪ್ರತಿಪನ್ನಃ ಭವತಿ ] ಉನ್ಮಾರ್ಗಕಾ ಆಶ್ರಯ ಲೇತಾ ಹೈ ..೧೯೦..
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಆತ್ಮಾ ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ ೧ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ನಿರಪೇಕ್ಷ ರಹಕರ ಅಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ ವ್ಯವಹಾರನಯಸೇ ಜಿಸೇ ಮೋಹ ಉತ್ಪನ್ನ ಹುಆ ಹೈ ಐಸಾ ವರ್ತತಾ ಹುಆ ‘ಮೈಂ ಯಹ ಹೂಂ ಔರ ಯಹ ಮೇರಾ ಹೈ’ ಇಸಪ್ರಕಾರ ೨ಆತ್ಮೀಯತಾಸೇ ದೇಹ ಧನಾದಿಕ ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಮಮತ್ವ ನಹೀಂ ಛೋಡತಾ ವಹ ಆತ್ಮಾ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಪರಿಣತಿರೂಪ ಶ್ರಾಮಣ್ಯನಾಮಕ ಮಾರ್ಗಕೋ ದೂರಸೇ ಛೋಡಕರ ಅಶುದ್ಧಾತ್ಮಪರಿಣತಿರೂಪ ಉನ್ಮಾರ್ಗಕಾ ಹೀ ಆಶ್ರಯ ಲೇತಾ ಹೈ . ಇಸಸೇ ನಿಶ್ಚಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ ಅಶುದ್ಧನಯಸೇ ಅಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೀ ಹೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ ..೧೯೦.. ೧. ನಿಶ್ಚಯನಯಸೇ ನಿರಪೇಕ್ಷ = ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ಪ್ರತಿ ಉಪೇಕ್ಷಾವಾನ್; ಉಸೇ ನ ಗಿನನೇ – ಮಾನನೇವಾಲಾ . ೨. ಆತ್ಮೀಯತಾಸೇ = ನಿಜರೂಪಸೇ (ಅಜ್ಞಾನೀ ಜೀವ ಶರೀರ, ಧನ ಇತ್ಯಾದಿ ಪರದ್ರವ್ಯಕೋ ಅಪನಾ ಮಾನಕರ ಉಸಮೇಂ ಮಮತ್ವ
Page 353 of 513
PDF/HTML Page 386 of 546
single page version
ಯೋ ಹಿ ನಾಮ ಸ್ವವಿಷಯಮಾತ್ರಪ್ರವೃತ್ತಾಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕವ್ಯವಹಾರನಯಾವಿರೋಧಮಧ್ಯಸ್ಥಃ, ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕನಿಶ್ಚಯನಯಾಪಹಸ್ತಿತಮೋಹಃ ಸನ್, ನಾಹಂ ಪರೇಷಾಮಸ್ಮಿ, ನ ಪರೇ ಮೇ ಸನ್ತೀತಿ ಸ್ವಪರಯೋಃ ಪರಸ್ಪರಸ್ವಸ್ವಾಮಿಸಮ್ಬನ್ಧಮುದ್ಧೂಯ, ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನಮೇವೈಕಮಹಮಿತ್ಯನಾತ್ಮಾನಮುತ್ಸೃಜ್ಯಾತ್ಮಾನಮೇವಾತ್ಮ- ಕರೋತಿ . ತತ್ರ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾಪ್ರಧಾನತ್ವೇನ ‘ಣ ಚಯದಿ ಜೋ ದು ಮಮತ್ತಿಂ’ ಇತ್ಯಾದಿಪಾಠಕ್ರಮೇಣ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾ ಚತುಷ್ಟಯಮ್ . ತದನನ್ತರಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮೋಪಲಮ್ಭಭಾವನಾಫಲೇನ ದರ್ಶನಮೋಹಗ್ರನ್ಥಿವಿನಾಶಸ್ತಥೈವ ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಗ್ರನ್ಥಿವಿನಾಶಃ ಕ್ರಮೇಣ ತದುಭಯವಿನಾಶೋ ಭವತೀತಿ ಕಥನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ‘ಜೋ ಏವಂ ಜಾಣಿತ್ತಾ’ ಇತ್ಯಾದಿ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾತ್ರಯಮ್ . ತತಃ ಪರಂ ಕೇವಲಿಧ್ಯಾನೋಪಚಾರಕಥನರೂಪೇಣ ‘ಣಿಹದಘಣಘಾದಿಕಮ್ಮೋ’ ಇತ್ಯಾದಿ ತೃತೀಯಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾದ್ವಯಮ್ . ತದನನ್ತರಂ ದರ್ಶನಾಧಿಕಾರೋಪಸಂಹಾರಪ್ರಧಾನತ್ವೇನ ‘ಏವಂ ಜಿಣಾ ಜಿಣಿಂದಾ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಚತುರ್ಥಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾದ್ವಯಮ್ . ತತಃ ಪರಂ ‘ದಂಸಣಸಂಸುದ್ಧಾಣಂ’ ಇತ್ಯಾದಿ ನಮಸ್ಕಾರಗಾಥಾ ಚೇತಿ ದ್ವಾದಶಗಾಥಾಭಿಶ್ಚತುರ್ಥಸ್ಥಲೇ ವಿಶೇಷಾನ್ತರಾಧಿಕಾರೇ ಸಮುದಾಯಪಾತನಿಕಾ . ಅಥಾಶುದ್ಧನಯಾದಶುದ್ಧಾತ್ಮಲಾಭ ಏವ ಭವತೀತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಣ ಚಯದಿ ಜೋ ದು ಮಮತ್ತಿಂ ನ ತ್ಯಜತಿ ಯಸ್ತು ಮಮತಾಮ್ . ಮಮಕಾರಾಹಂಕಾರಾದಿಸಮಸ್ತವಿಭಾವರಹಿತಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಜ್ಞಾನಾದ್ಯನನ್ತಗುಣಸ್ವರೂಪ- ನಿಜಾತ್ಮಪದಾರ್ಥನಿಶ್ಚಲಾನುಭೂತಿಲಕ್ಷಣನಿಶ್ಚಯನಯರಹಿತತ್ವೇನ ವ್ಯವಹಾರಮೋಹಿತಹೃದಯಃ ಸನ್ ಮಮತಾಂ ಮಮತ್ವಭಾವಂ ನ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — ‘[ಅಹಂ ಪರೇಷಾಂ ನ ಭವಾಮಿ ] ಮೈಂ ಪರಕಾ ನಹೀಂ ಹೂಂ, [ಪರೇ ಮೇ ನ ಸನ್ತಿ ] ಪರ ಮೇರೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ, [ಜ್ಞಾನಮ್ ಅಹಮ್ ಏಕಃ ] ಮೈಂ ಏಕ ಜ್ಞಾನ ಹೂಂ’ [ಇತಿ ಯಃ ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೋ ಧ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ, [ಸಃ ಧ್ಯಾತಾ ] ವಹ ಧ್ಯಾತಾ [ಧ್ಯಾನೇ ] ಧ್ಯಾನಕಾಲಮೇಂ [ಆತ್ಮಾ ಭವತಿ ] ಆತ್ಮಾ ಹೋತಾ ಹೈ ..೧೯೧..
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಆತ್ಮಾ, ಮಾತ್ರ ಅಪನೇ ವಿಷಯಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಅಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕ (ಅಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ) ವ್ಯವಹಾರನಯಮೇಂ ಅವಿರೋಧರೂಪಸೇ ಮಧ್ಯಸ್ಥ ರಹಕರ, ಶುದ್ಧದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ ನಿಶ್ಚಯನಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ಜಿಸನೇ ಮೋಹಕೋ ದೂರ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸಾ ಹೋತಾ ಹುಆ, ‘ಮೈಂ ಪರಕಾ ನಹೀಂ ಹೂಂ, ಪರ ಮೇರೇ ನಹೀಂ ಹೈಂ’ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸ್ವ – ಪರಕೇ ಪರಸ್ಪರ ೧ಸ್ವಸ್ವಾಮಿಸಮ್ಬನ್ಧಕೋ ಛೋಡಕರ, ‘ಶುದ್ಧಜ್ಞಾನ ಹೀ ೧. ಜಿಸ ಪರ ಸ್ವಾಮಿತ್ವ ಹೈ ವಹ ಪದಾರ್ಥ ಔರ ಸ್ವಾಮೀಕೇ ಬೀಚಕೇ ಸಂಬಂಧಕೋ; ಸ್ವ – ಸ್ವಾಮಿ ಸಂಬಂಧ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಜೇ ಏಮ ಧ್ಯಾವೇ, ಧ್ಯಾನಕಾಳೇ ತೇಹ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಬನೇ. ೧೯೧.
Page 354 of 513
PDF/HTML Page 387 of 546
single page version
ತ್ವೇನೋಪಾದಾಯ ಪರದ್ರವ್ಯವ್ಯಾವೃತ್ತತ್ವಾದಾತ್ಮನ್ಯೇವೈಕಸ್ಮಿನ್ನಗ್ರೇ ಚಿನ್ತಾಂ ನಿರುಣದ್ಧಿ, ಸ ಖಲ್ವೇಕಾಗ್ರಚಿನ್ತಾ- ನಿರೋಧಕ ಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನೇಕಾಗ್ರಚಿನ್ತಾನಿರೋಧಸಮಯೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಸ್ಯಾತ್ . ಅತೋಽವಧಾರ್ಯತೇ ಶುದ್ಧನಯಾದೇವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮ- ಲಾಭಃ ..೧೯೧..
ಭಿನ್ನತ್ವಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾರೂಪ ಹೀ ಏಕ ೧ಅಗ್ರಮೇಂ ಚಿನ್ತಾಕೋ ರೋಕತಾ ಹೈ, ವಹ ಏಕಾಗ್ರಚಿನ್ತಾನಿರೋಧಕ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅಹಮ್ ] ಮೈಂ [ಆತ್ಮಕಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ [ಏವಂ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಾನಂ ] ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕ, [ದರ್ಶನಭೂತಮ್ ] ದರ್ಶನಭೂತ, [ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಮಹಾರ್ಥಂ ] ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಮಹಾ ಪದಾರ್ಥ [ಧ್ರುವಮ್ ] ಧ್ರುವ, [ಅಚಲಮ್ ] ಅಚಲ, [ಅನಾಲಮ್ಬಂ ] ನಿರಾಲಮ್ಬ ಔರ [ಶುದ್ಧಮ್ ] ಶುದ್ಧ [ಮನ್ಯೇ ] ಮಾನತಾ ಹೂಂ ..೧೯೨.. ೧. ಅಗ್ರ = ವಿಷಯ; ಧ್ಯೇಯ; ಆಲಮ್ಬನ . ೨. ಏಕಾಗ್ರಚಿನ್ತಾನಿರೋಧ = ಏಕ ಹೀ ವಿಷಯಮೇಂ – ಧ್ಯೇಯಮೇಂ – ವಿಚಾರಕೋ ರೋಕನಾ; [ಏಕಾಗ್ರಚಿನ್ತಾನಿರೋಧ ನಾಮಕ ಧ್ಯಾನ ಹೈ .]]
Page 355 of 513
PDF/HTML Page 388 of 546
single page version
ಆತ್ಮನೋ ಹಿ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮೈವ ಸದಹೇತುಕತ್ವೇನಾನಾದ್ಯನನ್ತತ್ವಾತ್ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧತ್ವಾಚ್ಚ ಧ್ರುವೋ, ನ ಕಿಂಚನಾಪ್ಯನ್ಯತ್ . ಶುದ್ಧತ್ವಂ ಚಾತ್ಮನಃ ಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗೇನ ಸ್ವಧರ್ಮಾವಿಭಾಗೇನ ಚೈಕತ್ವಾತ್ . ತಚ್ಚ ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕ- ತ್ವಾದ್ದರ್ಶನಭೂತತ್ವಾದತೀನ್ದ್ರಿಯಮಹಾರ್ಥತ್ವಾದಚಲತ್ವಾದನಾಲಮ್ಬತ್ವಾಚ್ಚ . ತತ್ರ ಜ್ಞಾನಮೇವಾತ್ಮನಿ ಬಿಭ್ರತಃ ಸ್ವಯಂ ದರ್ಶನಭೂತಸ್ಯ ಚಾತನ್ಮಯಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗೇನ ಸ್ವಧರ್ಮಾವಿಭಾಗೇನ ಚಾಸ್ತ್ಯೇಕತ್ವಮ್ . ತಥಾ ಪ್ರತಿನಿಯತಸ್ಪರ್ಶರಸ- ಗನ್ಧವರ್ಣಗುಣಶಬ್ದಪರ್ಯಾಯಗ್ರಾಹೀಣ್ಯನೇಕಾನೀನ್ದ್ರಿಯಾಣ್ಯತಿಕ್ರಮ್ಯ ಸರ್ವಸ್ಪರ್ಶರಸಗನ್ಧವರ್ಣಗುಣಶಬ್ದಪರ್ಯಾಯಗ್ರಾಹಕ- ಸ್ಯೈಕಸ್ಯ ಸತೋ ಮಹತೋಽರ್ಥಸ್ಯೇನ್ದ್ರಿಯಾತ್ಮಕಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗೇನ ಸ್ಪರ್ಶಾದಿಗ್ರಹಣಾತ್ಮಕಸ್ವಧರ್ಮಾವಿಭಾಗೇನ ಸ್ವಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಲಕ್ಷಣನಿಶ್ಚಯನಯಬಲೇನ ಪೂರ್ವಮಪಹಾಯ ನಿರಾಕೃತ್ಯ . ಪಶ್ಚಾತ್ ಕಿಂ ಕರೋತಿ . ಣಾಣಮಹಮೇಕ್ಕೋ ಜ್ಞಾನಮಹಮೇಕಃ, ಸಕಲವಿಮಲಕೇವಲಜ್ಞಾನಮೇವಾಹಂ ಭಾವಕರ್ಮದ್ರವ್ಯಕರ್ಮನೋಕರ್ಮರಹಿತತ್ವೇನೈಕಶ್ಚ . ಇದಿ ಜೋ ಝಾಯದಿ ಇತ್ಯನೇನ ಪ್ರಕಾರೇಣ ಯೋಽಸೌ ಧ್ಯಾಯತಿ ಚಿನ್ತಯತಿ ಭಾವಯತಿ . ಕ್ಕ . ಝಾಣೇ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮಧ್ಯಾನೇ ಸ್ಥಿತಃ ಸೋ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಹವದಿ ಝಾದಾ ಸ ಆತ್ಮಾನಂ ಭವತಿ ಧ್ಯಾತಾ . ಸ ಚಿದಾನನ್ದೈಕಸ್ವಭಾವಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಧ್ಯಾತಾ ಭವತೀತಿ . ತತಶ್ಚ ಪರಮಾತ್ಮಧ್ಯಾನಾತ್ತಾದೃಶಮೇವ ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಲಭತೇ . ತದಪಿ ಕಸ್ಮಾತ್ . ಉಪಾದಾನಕಾರಣಸದ್ದಶಂ ಕಾರ್ಯಮಿತಿ ವಚನಾತ್ . ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ಶುದ್ಧನಯಾಚ್ಛುದ್ಧಾತ್ಮಲಾಭ ಇತಿ ..೧೯೧.. ಅಥ ಧ್ರುವತ್ವಾಚ್ಛುದ್ಧಾತ್ಮಾನಮೇವ ಭಾವಯೇಽಹಮಿತಿ ವಿಚಾರಯತಿ — ‘ಮಣ್ಣೇ’ ಇತ್ಯಾದಿಪದಖಣ್ಡನಾರೂಪೇಣ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಕ್ರಿಯತೇ — ಮಣ್ಣೇ ಮನ್ಯೇ ಧ್ಯಾಯಾಮಿ ಸರ್ವಪ್ರಕಾರೋ-
ಟೀಕಾ : — ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ೧ಸತ್ ಔರ ೨ಅಹೇತುಕ ಹೋನೇಸೇ ಅನಾದಿ – ಅನನ್ತ ಔರ ಸ್ವತಃಸಿದ್ಧ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಆತ್ಮಾಕೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಹೀ ಧ್ರುವ ಹೈ, (ಉಸಕೇ) ದೂಸರಾ ಕುಛ ಭೀ ಧ್ರುವ ನಹೀಂ ಹೈ . ಆತ್ಮಾ ಶುದ್ಧ ಇಸಲಿಯೇ ಹೈ ಕಿ ಉಸೇ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ವಿಭಾಗ (ಭಿನ್ನತ್ವ) ಔರ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಅವಿಭಾಗ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಏಕತ್ವ ಹೈ . ವಹ ಏಕತ್ವ ಆತ್ಮಾಕೇ (೧) ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕಪನೇಕೇ ಕಾರಣ, (೨) ದರ್ಶನಭೂತಪನೇಕೇ ಕಾರಣ, (೩) ಅತೀನ್ದ್ರಿಯ ಮಹಾ ಪದಾರ್ಥಪನೇಕೇ ಕಾರಣ, (೪) ಅಚಲಪನೇಕೇ ಕಾರಣ, ಔರ (೫) ನಿರಾಲಮ್ಬಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ಹೈ .
ಇನಮೇಂಸೇ (೧ – ೨) ಜೋ ಜ್ಞಾನಕೋ ಹೀ ಅಪನೇಮೇಂ ಧಾರಣ ಕರ ರಖತಾ ಹೈ ಔರ ಜೋ ಸ್ವಯಂ ದರ್ಶನಭೂತ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಅತನ್ಮಯ (ಜ್ಞಾನ – ದರ್ಶನ ರಹಿತ ಐಸಾ) ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ಭಿನ್ನತ್ವ ಹೈ ಔರ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಅಭಿನ್ನತ್ವ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಏಕತ್ವ ಹೈ; (೩) ಔರ ಜೋ ಪ್ರತಿನಿಶ್ಚಿತ ಸ್ಪರ್ಶ – ರಸ – ಗಂಧ – ವರ್ಣರೂಪ ಗುಣ ತಥಾ ಶಬ್ದರೂಪ ಪರ್ಯಾಯಕೋ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇವಾಲೀ ಅನೇಕ ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕಾ ಅತಿಕ್ರಮ (ಉಲ್ಲಂಘನ) ಕರಕೇ, ಸಮಸ್ತ ಸ್ಪರ್ಶ – ರಸ – ಗಂಧ – ವರ್ಣರೂಪ ಗುಣೋಂ ಔರ ಶಬ್ದರೂಪ ಪರ್ಯಾಯಕೋ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇವಾಲಾ ಏಕ ಸತ್ ಮಹಾ ಪದಾರ್ಥ ಹೈ, ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಇನ್ದ್ರಿಯಾತ್ಮಕ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ವಿಭಾಗ ಹೈ, ಔರ ಸ್ಪರ್ಶಾದಿಕೇ ಗ್ರಹಣಸ್ವರೂಪ (ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ) ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಅವಿಭಾಗ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಏಕತ್ವ ಹೈ, (೪) ಔರ ಕ್ಷಣವಿನಾಶರೂಪಸೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಜ್ಞೇಯಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ (ಪ್ರತಿಕ್ಷಣ ನಷ್ಟ ಹೋನೇವಾಲೀ ಜ್ಞಾತವ್ಯ ಪರ್ಯಾಯೋಂಕೋ) ಗ್ರಹಣ ಕರನೇ ಔರ ಛೋಡನೇಕಾ ೧. ಸತ್ = ವಿದ್ಯಮಾನ; ಅಸ್ತಿತ್ವವಾಲಾ; ಹೋನೇವಾಲಾ . ೨. ಅಹೇತುಕ = ಜಿಸಕಾ ಕೋಈ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸಾ; ಅಕಾರಣ . ೩. ಪ್ರತಿನಿಶ್ಚಿತ = ಪ್ರತಿನಿಯತ . (ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಇನ್ದ್ರಿಯ ಅಪನೇ – ಅಪನೇ ನಿಯತ ವಿಷಯಕೋ ಗ್ರಹಣ ಕರತೀ ಹೈ; ಜೈಸೇ ಚಕ್ಷು ವರ್ಣಕೋ
Page 356 of 513
PDF/HTML Page 389 of 546
single page version
ಚಾಸ್ತ್ಯೇಕತ್ವಮ್ . ತಥಾ ಕ್ಷಣಕ್ಷಯಪ್ರವೃತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯಪರ್ಯಾಯಗ್ರಹಣಮೋಕ್ಷಣಾಭಾವೇನಾಚಲಸ್ಯ ಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯಪರ್ಯಾಯಾತ್ಮಕ- ಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗೇನ ತತ್ಪ್ರತ್ಯಯಪರಿಚ್ಛೇದಾತ್ಮಕ ಸ್ವಧರ್ಮಾವಿಭಾಗೇನ ಚಾಸ್ತ್ಯೇಕ ತ್ವಮ್ . ತಥಾ ನಿತ್ಯಪ್ರವೃತ್ತಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯ- ದ್ರವ್ಯಾಲಮ್ಬನಾಭಾವೇನಾನಾಲಮ್ಬಸ್ಯ ಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯಪರದ್ರವ್ಯವಿಭಾಗೇನ ತತ್ಪ್ರತ್ಯಯಪರಿಚ್ಛೇದಾತ್ಮಕಸ್ವಧರ್ಮಾವಿಭಾಗೇನ ಚಾಸ್ತ್ಯೇಕತ್ವಮ್ . ಏವಂ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ, ಚಿನ್ಮಾತ್ರಶುದ್ಧನಯಸ್ಯ ತಾವನ್ಮಾತ್ರನಿರೂಪಣಾತ್ಮಕತ್ವಾತ್ . ಅಯಮೇಕ ಏವ ಚ ಧ್ರುವತ್ವಾದುಪಲಬ್ಧವ್ಯಃ . ಕಿಮನ್ಯೈರಧ್ವನೀನಾಂಗಸಂಗಚ್ಛಮಾನಾನೇಕಮಾರ್ಗಪಾದಪಚ್ಛಾಯಾಸ್ಥಾನೀಯೈರಧ್ರುವೈಃ ..೧೯೨.. ಪಾದೇಯತ್ವೇನ ಭಾವಯೇ . ಸ ಕಃ . ಅಹಂ ಅಹಂ ಕರ್ತಾ . ಕಂ ಕರ್ಮತಾಪನ್ನಮ್ . ಅಪ್ಪಗಂ ಸಹಜಪರಮಾಹ್ನಾ----- ದೈಕಲಕ್ಷಣನಿಜಾತ್ಮಾನಮ್ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಸುದ್ಧಂ ರಾಗಾದಿಸಮಸ್ತವಿಭಾವರಹಿತಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಧುವಂ ಟಙ್ಕೋತ್ಕೀರ್ಣಜ್ಞಾಯಕೈಕಸ್ವಭಾವತ್ವೇನ ಧ್ರುವಮವಿನಶ್ವರಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಥಂಭೂತಮ್ . ಏವಂ ಣಾಣಪ್ಪಾಣಂ ದಂಸಣಭೂದಂ ಏವಂ ಬಹುವಿಧಪೂರ್ವೋಕ್ತಪ್ರಕಾರೇಣಾಖಣ್ಡೈಕಜ್ಞಾನದರ್ಶನಾತ್ಮಕಮ್ . ಪುನಶ್ಚ ಕಿಂರೂಪಮ್ . ಅದಿಂದಿಯಂ ಅತೀನ್ದ್ರಿಯಂ, ಮೂರ್ತವಿನಶ್ವರಾ- ನೇಕೇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತತ್ವೇನಾಮೂರ್ತಾವಿನಶ್ವರೇಕಾತೀನ್ದ್ರಿಯಸ್ವಭಾವಮ್ . ಪುನಶ್ಚ ಕೀದ್ರಶಮ್ . ಮಹತ್ಥಂ ಮೋಕ್ಷಲಕ್ಷಣಮಹಾಪುರುಷಾರ್ಥ- ಸಾಧಕತ್ವಾನ್ಮಹಾರ್ಥಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂಸ್ವಭಾವಮ್ . ಅಚಲಂ ಅತಿಚಪಲಚಞ್ಚಲಮನೋವಾಕ್ಕಾಯವ್ಯಾಪಾರರಹಿತತ್ವೇನ ಸ್ವಸ್ವರೂಪೇ ನಿಶ್ಚಲಂ ಸ್ಥಿರಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಅಣಾಲಂಬಂ ಸ್ವಾಧೀನದ್ರವ್ಯತ್ವೇನ ಸಾಲಮ್ಬನಂ ಭರಿತಾವಸ್ಥಮಪಿ ಸಮಸ್ತಪರಾಧೀನಪರದ್ರವ್ಯಾಲಮ್ಬನರಹಿತತ್ವೇನ ನಿರಾಲಮ್ಬನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ ..೧೯೨.. ಅಥಾತ್ಮನಃ ಪೃಥಗ್ಭೂತಂ ದೇಹಾದಿಕಮ-ಅಥಾತ್ಮನಃ ಪೃಥಗ್ಭೂತಂ ದೇಹಾದಿಕಮ- ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಜೋ ಅಚಲ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಜ್ಞೇಯಪರ್ಯಾಯಸ್ವರೂಪ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ವಿಭಾಗ ಹೈ ಔರ ೧ತನ್ನಿಮಿತ್ತಕ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಅವಿಭಾಗ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಏಕತ್ವ ಹೈ; (೫) ಔರ ನಿತ್ಯರೂಪಸೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ (ಶಾಶ್ವತ ಐಸಾ) ಜ್ಞೇಯದ್ರವ್ಯೋಂಕೇ ಆಲಮ್ಬನಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಜೋ ನಿರಾಲಮ್ಬ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞೇಯ ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಸೇ ವಿಭಾಗ ಹೈ ಔರ ತನ್ನಿಮಿತ್ತಕ ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಅವಿಭಾಗ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಏಕತ್ವ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಆತ್ಮಾ ಶುದ್ಧ ಹೈ ಕ್ಯೋಂಕಿ ಚಿನ್ಮಾತ್ರ ಶುದ್ಧನಯ ಉತನಾ ಹೀ ಮಾತ್ರ ನಿರೂಪಣಸ್ವರೂಪ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರ ಶುದ್ಧನಯ ಆತ್ಮಾಕೋ ಮಾತ್ರ ಶುದ್ಧ ಹೀ ನಿರೂಪಿತ ಕರತಾ ಹೈ ) . ಔರ ಯಹ ಏಕ ಹೀ (ಯಹ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಏಕ ಹೀ) ಧ್ರುವತ್ವಕೇ ಕಾರಣ ಉಪಲಬ್ಧ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ . ಕಿಸೀ ಪಥಿಕಕೇ ಶರೀರಕೇ ಅಂಗೋಂಕೇ ಸಾಥ ಸಂಸರ್ಗಮೇಂ ಆನೇವಾಲೀ ಮಾರ್ಗಕೇ ವೃಕ್ಷೋಂಕೀ ಅನೇಕ ಛಾಯಾಕೇ ಸಮಾನ ಅನ್ಯ ಜೋ ಅಧ್ರುವ (-ಅನ್ಯ ಜೋ ಅಧ್ರುವ ಪದಾರ್ಥ) ಉನಸೇ ಕ್ಯಾ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೈ ?
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಆತ್ಮಾ (೧) ಜ್ಞಾನಾತ್ಮಕ, (೨) ದರ್ಶನರೂಪ, (೩) ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ವಿನಾ ಹೀ ಸಬಕೋ ಜಾನನೇವಾಲಾ ಮಹಾ ಪದಾರ್ಥ, (೪) ಜ್ಞೇಯ – ಪರಪರ್ಯಾಯೋಂಕಾ ಗ್ರಹಣ – ತ್ಯಾಗ ನ ಕರನೇಸೇ ಅಚಲ ಔರ (೫) ಜ್ಞೇಯ – ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಆಲಮ್ಬನ ನ ಲೇನೇಸೇ ನಿರಾಲಮ್ಬ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಏಕ ಹೈ .
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಏಕ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಶುದ್ಧ ಹೈ . ಐಸಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಧ್ರುವ ಹೋನೇಸೇ, ವಹೀ ಏಕ ಉಪಲಬ್ಧ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ..೧೯೨.. ೧. ಜ್ಞೇಯ ಪರ್ಯಾಯೇಂ ಜಿಸಕೀ ನಿಮಿತ್ತ ಹೈಂ ಐಸಾ ಜೋ ಜ್ಞಾನ, ಉಸ – ಸ್ವರೂಪ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ (ಜ್ಞಾನಸ್ವರೂಪ ನಿಜಧರ್ಮಸೇ) ಆತ್ಮಾಕೀ
Page 357 of 513
PDF/HTML Page 390 of 546
single page version
ಆತ್ಮನೋ ಹಿ ಪರದ್ರವ್ಯಾವಿಭಾಗೇನ ಪರದ್ರವ್ಯೋಪರಜ್ಯಮಾನಸ್ವಧರ್ಮವಿಭಾಗೇನ ಚಾಶುದ್ಧತ್ವನಿಬನ್ಧನಂ ನ ಕಿಂಚನಾಪ್ಯನ್ಯದಸದ್ಧೇತುಮತ್ತ್ವೇನಾದ್ಯನ್ತವತ್ತ್ವಾತ್ಪರತಃಸಿದ್ಧತ್ವಾಚ್ಚ ಧ್ರುವಮಸ್ತಿ . ಧ್ರುವ ಉಪಯೋಗಾತ್ಮಾ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮೈವ . ಅತೋಽಧ್ರುವಂ ಶರೀರಾದಿಕಮುಪಲಭ್ಯಮಾನಮಪಿ ನೋಪಲಭೇ, ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಮುಪಲಭೇ ಧ್ರುವಮ್ ..೧೯೩.. ಧ್ರುವತ್ವಾನ್ನ ಭಾವನೀಯಮಿತ್ಯಾಖ್ಯಾತಿ — ಣ ಸಂತಿ ಧುವಾ ಧ್ರುವಾ ಅವಿನಶ್ವರಾ ನಿತ್ಯಾ ನ ಸನ್ತಿ . ಕಸ್ಯ . ಜೀವಸ್ಸ ಜೀವಸ್ಯ . ಕೇ ತೇ . ದೇಹಾ ವಾ ದವಿಣಾ ವಾ ದೇಹಾ ವಾ ದ್ರವ್ಯಾಣಿ ವಾ, ಸರ್ವಪ್ರಕಾರಶುಚಿಭೂತಾದ್ದೇಹರಹಿತಾತ್ಪರಮಾತ್ಮನೋ
ಅಬ, ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ದೇತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಅಧ್ರುವಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ದೂಸರಾ ಕುಛ ಭೀ ಉಪಲಬ್ಧ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ದೇಹಾಃ ವಾ ] ಶರೀರ, [ದ್ರವಿಣಾನಿ ವಾ ] ಧನ, [ಸುಖದುಃಖೇ ] ಸುಖ -ದುಃಖ [ವಾ ಅಥ ] ಅಥವಾ [ಶತ್ರುಮಿತ್ರಜನಾಃ ] ಶತ್ರುಮಿತ್ರಜನ (ಯಹ ಕುಛ) [ಜೀವಸ್ಯ ] ಜೀವಕೇ [ಧ್ರುವಾಃ ನ ಸನ್ತಿ ] ಧ್ರುವ ನಹೀಂ ಹೈಂ; [ಧ್ರುವಃ ] ಧ್ರುವ ತೋ [ಉಪಯೋಗಾತ್ಮಕಃ ಆತ್ಮಾ ] ಉಪಯೋಗಾತ್ಮಕ ಆತ್ಮಾ ಹೈ ..೧೯೩..
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಪರದ್ರವ್ಯಸೇ ಅಭಿನ್ನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಔರ ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ದ್ವಾರಾ ೧ಉಪರಕ್ತ ಹೋನೇವಾಲೇ ಸ್ವಧರ್ಮಸೇ ಭಿನ್ನ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾಕೋ ಅಶುದ್ಧಪನೇಕಾ ಕಾರಣ ಹೈ, ಐಸಾ (ಆತ್ಮಾಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ) ದೂಸರಾ ಕೋಈ ಭೀ ಧ್ರುವ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ೨ಅಸತ್ ಔರ ೩ಹೇತುಮಾನ್ ಹೋನೇಸೇ ಆದಿ – ಅನ್ತವಾಲಾ ಔರ ಪರತಃಸಿದ್ಧ ಹೈ; ಧ್ರುವ ತೋ ಉಪಯೋಗಾತ್ಮಕ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾ ಹೀ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಮೈಂ ಉಪಲಭ್ಯಮಾನ ಅಧ್ರುವ ಐಸೇ ಶರೀರಾದಿಕೋ — ವೇ ಉಪಲಬ್ಧ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ — ಉಪಲಬ್ಧ ನಹೀಂ ಕರತಾ, ಔರ ಧ್ರುವ ಐಸೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೋ ಉಪಲಬ್ಧ ಕರತಾ ಹೂಂ ..೧೯೩.. ೧. ಉಪರಕ್ತ = ಮಲಿನ; ವಿಕಾರೀ [ಪರದ್ರವ್ಯಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಸ್ವಧರ್ಮ ಉಪರಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ .]] ೨. ಅಸತ್ = ಅಸ್ತಿತ್ವ ರಹಿತ (ಅನಿತ್ಯ); [ಧನ – ದೇಹಾದಿಕ ಪುದ್ಗಲ ಪರ್ಯಾಯ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಅಸತ್ ಹೈಂ, ಇಸೀಲಿಯೇ
ಆದಿಅನ್ತವಾಲೀ ಹೈಂ .]] ೩. ಹೇತುಮಾನ್ = ಸಹೇತುಕ; ಜಿಸಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ ಕೋಈ ಭೀ ನಿಮಿತ್ತ ಹೋ ಐಸಾ . [ದೇಹ – ಧನಾದಿಕೀ ಉತ್ಪತ್ತಿಮೇಂ ಕೋಈ ಭೀ ನಿಮಿತ್ತ
ಜೀವನೇ ನಥೀ ಕಂಈ ಧ್ರುವ, ಧ್ರುವ ಉಪಯೋಗ – ಆತ್ಮಕ ಜೀವ ಛೇ. ೧೯೩.
Page 358 of 513
PDF/HTML Page 391 of 546
single page version
ಅಮುನಾ ಯಥೋದಿತೇನ ವಿಧಿನಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನಂ ಧ್ರುವಮಧಿಗಚ್ಛತಸ್ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಪ್ರವೃತ್ತೇಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತ್ವಂ ಸ್ಯಾತ್; ತತೋಽನನ್ತಶಕ್ತಿಚಿನ್ಮಾತ್ರಸ್ಯ ಪರಮಸ್ಯಾತ್ಮನ ಏಕಾಗ್ರಸಂಚೇಚೇತನಲಕ್ಷಣಂ ಧ್ಯಾನಂ ಸ್ಯಾತ್; ತತಃ ವಿಲಕ್ಷಣಾ ಔದಾರಿಕಾದಿಪಞ್ಚದೇಹಾಸ್ತಥೈವ ಚ ಪಞ್ಚೇನ್ದ್ರಿಯಭೋಗೋಪಭೋಗಸಾಧಕಾನಿ ಪರದ್ರವ್ಯಾಣಿ ಚ . ನ ಕೇವಲಂ ದೇಹಾದಯೋ ಧ್ರುವಾ ನ ಭವನ್ತಿ, ಸುಹದುಕ್ಖಾ ವಾ ನಿರ್ವಿಕಾರಪರಮಾನನ್ದೈಕಲಕ್ಷಣಸ್ವಾತ್ಮೋತ್ಥಸುಖಾಮೃತವಿಲಕ್ಷಣಾನಿ ಸಾಂಸಾರಿಕಸುಖದುಃಖಾನಿ ವಾ . ಅಧ ಅಹೋ ಭವ್ಯಾಃ ಸತ್ತುಮಿತ್ತಜಣಾ ಶತ್ರುಮಿತ್ರಾದಿಭಾವರಹಿತಾದಾತ್ಮನೋ ಭಿನ್ನಾಃ ಶತ್ರು- ಮಿತ್ರಾದಿಜನಾಶ್ಚ . ಯದ್ಯೇತತ್ ಸರ್ವಮಧ್ರುವಂ ತರ್ಹಿ ಕಿಂ ಧ್ರುವಮಿತಿ ಚೇತ್ . ಧುವೋ ಧ್ರುವಃ ಶಾಶ್ವತಃ . ಸ ಕಃ . ಅಪ್ಪಾ ನಿಜಾತ್ಮಾ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಉವಓಗಪ್ಪಗೋ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯೋದರವಿವರವರ್ತಿತ್ರಿಕಾಲವಿಷಯಸಮಸ್ತದ್ರವ್ಯಗುಣಪರ್ಯಾಯಯುಗಪತ್- ಪರಿಚ್ಛಿತ್ತಿಸಮರ್ಥಕೇವಲಜ್ಞಾನದರ್ಶನೋಪಯೋಗಾತ್ಮಕ ಇತಿ . ಏವಮಧ್ರುವತ್ವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಧ್ರುವಸ್ವಭಾವೇ ಸ್ವಾತ್ಮನಿ ಭಾವನಾ ಕರ್ತವ್ಯೇತಿ ತಾತ್ಪರ್ಯಮ್ ..೧೯೩.. ಏವಮಶುದ್ಧನಯಾದಶುದ್ಧಾತ್ಮಲಾಭೋ ಭವತೀತಿ ಕಥನೇನ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ . ಶುದ್ಧನಯಾಚ್ಛುದ್ಧಾತ್ಮಲಾಭೋ ಭವತೀತಿ ಕಥನೇನ ದ್ವಿತೀಯಾ . ಧ್ರುವತ್ವಾದಾತ್ಮೈವ ಭಾವನೀಯ ಇತಿ ಪ್ರತಿಪಾದನೇನ ತೃತೀಯಾ . ಆತ್ಮಾನೋಽನ್ಯದಧ್ರುವಂ ನ ಭಾವನೀಯಮಿತಿ ಕಥನೇನ ಚತುರ್ಥೀ ಚೇತಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾಚತುಷ್ಟಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥೈವಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಪ್ರಕಾರೇಣ ಶುದ್ಧಾತ್ಮೋಪಲಮ್ಭೇ ಸತಿ ಕಿಂ ಫಲಂ ಭವತೀತಿ ಪ್ರಶ್ನೇ ಪ್ರತ್ಯುತ್ತರಮಾಹ — ಝಾದಿ ಧ್ಯಾಯತಿ ಜೋ ಯಃ ಕರ್ತಾ . ಕಮ್ . ಅಪ್ಪಗಂ ನಿಜಾತ್ಮಾನಮ್ . ಕಥಂಭೂತಮ್ . ಪರಂ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ] ಜೋ [ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ] ಐಸಾ ಜಾನಕರ [ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ] ವಿಶುದ್ಧಾತ್ಮಾ ಹೋತಾ ಹುಆ [ಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ] ಪರಮ ಆತ್ಮಾಕಾ [ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಧ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ – [ಸಾಕಾರಃ ಅನಾಕಾರಃ ] ಸಾಕಾರ ಹೋ ಯಾ ಅನಾಕಾರ — [ಮೋಹದುರ್ಗ್ರಂಥಿಂ ] ಮೋಹದುರ್ಗ್ರಂಥಿಕಾ [ಕ್ಷಪಯತಿ ] ಕ್ಷಯ ಕರತಾ ಹೈ ..೧೯೪..
ಟೀಕಾ : — ಇಸ ಯಥೋಕ್ತ ವಿಧಿಕೇ ದ್ವಾರಾ ಜೋ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೋ ಧ್ರುವ ಜಾನತಾ ಹೈ, ಉಸೇ ಉಸೀಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಕೇ ದ್ವಾರಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತ್ವ ಹೋತಾ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಅನನ್ತಶಕ್ತಿವಾಲೇ ೧ಚಿನ್ಮಾತ್ರ ಪರಮ ಆತ್ಮಾಕಾ ೧. ಚಿನ್ಮಾತ್ರ = ಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರ [ಪರಮ ಆತ್ಮಾ ಕೇವಲ ಚೈತನ್ಯಮಾತ್ರ ಹೈ, ಜೋ ಕಿ ಅನನ್ತ ಶಕ್ತಿವಾಲಾ ಹೈ .]]
Page 359 of 513
PDF/HTML Page 392 of 546
single page version
ಸಾಕಾರೋಪಯುಕ್ತಸ್ಯಾನಾಕಾರೋಪಯುಕ್ತಸ್ಯ ವಾವಿಶೇಷೇಣೈಕಾಗ್ರಚೇತನಪ್ರಸಿದ್ಧೇರಾಸಂಸಾರಬದ್ಧದೃಢತರಮೋಹದುರ್ಗ್ರನ್ಥೇರುದ್- ಗ್ರಥನಂ ಸ್ಯಾತ್ . ಅತಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮೋಪಲಮ್ಭಸ್ಯ ಮೋಹಗ್ರನ್ಥಿಭೇದಃ ಫಲಮ್ ..೧೯೪..
ಇಸಸೇ (ಐಸಾ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ಕಿ) ಮೋಹಗ್ರಂಥಿ ಭೇದ ( ದರ್ಶನಮೋಹರೂಪೀ ಗಾಂಠಕಾ ಟೂಟನಾ) ವಹ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿಕಾ ಫಲ ಹೈ ..೧೯೪..
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ] ಜೋ [ನಿಹತಮೋಹಗ್ರಂಥೀ ] ಮೋಹಗ್ರಂಥಿಕೋ ನಷ್ಟ ಕರಕೇ, [ರಾಗಪ್ರದ್ವೇಷೌ ಕ್ಷಪಯಿತ್ವಾ ] ರಾಗ – ದ್ವೇಷಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರಕೇ, [ಸಮಸುಖದುಃಖಃ ] ಸಮಸುಖ – ದುಃಖ ಹೋತಾ ಹುಆ [ಶ್ರಾಮಣ್ಯೇ ಭವೇತ್ ] ಶ್ರಮಣತಾ (ಮುನಿತ್ವ) ಮೇಂ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ [ಅಕ್ಷಯಂ ಸೌಖ್ಯಂ ] ಅಕ್ಷಯ ಸೌಖ್ಯಕೋ ೧. ಏಕ ಅಗ್ರಕಾ (ವಿಷಯಕಾ, ಧ್ಯೇಯಕಾ) ಸಂಚೇತನ ಅರ್ಥಾತ್ ಅನುಭವನ ಧ್ಯಾನಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ .
ಜೀವ ಪರಿಣಮೇ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಮಾಂ, ತೇ ಸೌಖ್ಯ ಅಕ್ಷಯನೇ ಲಹೇ. ೧೯೫.
Page 360 of 513
PDF/HTML Page 393 of 546
single page version
ಮೋಹಗ್ರನ್ಥಿಕ್ಷಪಣಾದ್ಧಿ ತನ್ಮೂಲರಾಗದ್ವೇಷಕ್ಷಪಣಂ; ತತಃ ಸಮಸುಖದುಃಖಸ್ಯ ಪರಮಮಾಧ್ಯಸ್ಥಲಕ್ಷಣೇ ಶ್ರಾಮಣ್ಯೇ ಭವನಂ; ತತೋಽನಾಕುಲತ್ವಲಕ್ಷಣಾಕ್ಷಯಸೌಖ್ಯಲಾಭಃ . ಅತೋ ಮೋಹಗ್ರನ್ಥಿಭೇದಾದಕ್ಷಯಸೌಖ್ಯಂ ಫಲಮ್ ..೧೯೫..
ಅಥ ದರ್ಶನಮೋಹಗ್ರನ್ಥಿಭೇದಾತ್ಕಿಂ ಭವತೀತಿ ಪ್ರಶ್ನೇ ಸಮಾಧಾನಂ ದದಾತಿ — ಜೋ ಣಿಹದಮೋಹಗಂಠೀ ಯಃ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೋಕ್ತ- ಪ್ರಕಾರೇಣ ನಿಹತದರ್ಶನಮೋಹಗ್ರನ್ಥಿರ್ಭೂತ್ವಾ ರಾಗಪದೋಸೇ ಖವೀಯ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮನಿಶ್ಚಲಾನುಭೂತಿಲಕ್ಷಣವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರ- ಪ್ರತಿಬನ್ಧಕೌ ಚರಿತ್ರಮೋಹಸಂಜ್ಞೌ ರಾಗದ್ವೇಷೌ ಕ್ಷಪಯಿತ್ವಾ . ಕ್ವ . ಸಾಮಣ್ಣೇ ಸ್ವಸ್ವಭಾವಲಕ್ಷಣೇ ಶ್ರಾಮಣ್ಯೇ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ . ಹೋಜ್ಜಂ ಭೂತ್ವಾ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಸಮಸುಹದುಕ್ಖೋ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮಸಂವಿತ್ತಿಸಮುತ್ಪನ್ನರಾಗಾದಿವಿಕಲ್ಪೋಪಾಧಿ- ರಹಿತಪರಮಸುಖಾಮೃತಾನುಭವೇನ ಸಾಂಸಾರಿಕಸುಖದುಃಖೋತ್ಪನ್ನಹರ್ಷವಿಷಾದರಹಿತತ್ವಾತ್ಸಮಸುಖದುಃಖಃ . ಸೋ ಸೋಕ್ಖಂ ಅಕ್ಖಯಂ ಲಹದಿ ಸ ಏವಂಗುಣವಿಶಿಷ್ಟೋ ಭೇದಜ್ಞಾನೀ ಸೌಖ್ಯಮಕ್ಷಯಂ ಲಭತೇ . ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ದರ್ಶನಮೋಹಕ್ಷಯಾಚ್ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಸಂಜ್ಞ- ರಾಗದ್ವೇಷವಿನಾಶಸ್ತತಶ್ಚ ಸುಖದುಃಖಾದಿಮಾಧ್ಯಸ್ಥ್ಯಲಕ್ಷಣಶ್ರಾಮಣ್ಯಯಯಯಯೇಽವಸ್ಥಾನಂ ತೇನಾಕ್ಷಯಸುಖಲಾಭೋ ಭವತೀತಿ ..೧೯೫.. ಅಥ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮೈಕಾಗ್ಗ್ಗ್ಗ್ಗ್ರ್ರ್ರ್ರ್ರಯಲಕ್ಷಣಧ್ಯಾನಮಾತ್ಮನೋಽತ್ಯನ್ತವಿಶುದ್ಧಿಂ ಕರೋತೀತ್ಯಾವೇದಯತಿ — ಜೋ ಖವಿದಮೋಹಕಲುಸೋ ಯಃ ಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷಃ, ಮೋಹೋ ದರ್ಶನಮೋಹಃ ಕಲುಷಶ್ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಃ, ಪೂರ್ವಸೂತ್ರದ್ವಯಕಥಿತಕ್ರಮೇಣ ಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷೌ ಯೇನ [ಲಭತೇ ] ಪ್ರಾಪ್ತ ಕ ರತಾ ಹೈ ..೧೯೫..
ಟೀಕಾ : — ಮೋಹಗ್ರಂಥಿಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರನೇಸೇ, ಮೋಹಗ್ರಂಥಿ ಜಿಸಕಾ ಮೂಲ ಹೈ ಐಸೇ ರಾಗ – ದ್ವೇಷಕಾ, ಕ್ಷಯ ಹೋತಾ ಹೈ; ಉಸಸೇ (ರಾಗ – ದ್ವೇಷಕಾ ಕ್ಷಯ ಹೋನೇಸೇ), ಸುಖ – ದುಃಖ ಸಮಾನ ಹೈಂ ಐಸೇ ಜೀವಕಾ ಪರಮ ಮಧ್ಯಸ್ಥತಾ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೀ ಶ್ರಮಣತಾಮೇಂ ಪರಿಣಮನ ಹೋತಾ ಹೈ; ಔರ ಉಸಸೇ (ಶ್ರಾಮಣ್ಯಮೇಂ ಪರಿಣಮನಸೇ) ಅನಾಕುಲತಾ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೇ ಅಕ್ಷಯ ಸುಖಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೋತೀ ಹೈ .
ಅಬ, ೧ಏಕಾಗ್ರಸಂಚೇತನ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ, ಐಸಾ ಧ್ಯಾನ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಅಶುದ್ಧತಾ ನಹೀಂ ಲಾತಾ ಐಸಾ ನಿಶ್ಚಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ : — ೧. ಏಕಾಗ್ರ = ಜಿಸಕಾ ಏಕ ಹೀ ವಿಷಯ (ಆಲಂಬನ) ಹೋ ಐಸಾ .
ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವೇ ಸ್ಥಿತ ಛೇ, ತೇ ಆತ್ಮನೇ ಧ್ಯಾನಾರ ಛೇ. ೧೯೬.
Page 361 of 513
PDF/HTML Page 394 of 546
single page version
ಆತ್ಮನೋ ಹಿ ಪರಿಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷಸ್ಯ ತನ್ಮೂಲಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರವೃತ್ತ್ಯಭಾವಾದ್ವಿಷಯವಿರಕ್ತತ್ವಂ ಸ್ಯಾತ್; ತತೋಽಧಿಕರಣಭೂತದ್ರವ್ಯಾನ್ತರಾಭಾವಾದುದಧಿಮಧ್ಯಪ್ರವೃತ್ತೈಕಪೋತಪತತ್ರಿಣ ಇವ ಅನನ್ಯಶರಣಸ್ಯ ಮನಸೋ ನಿರೋಧಃ ಸ್ಯಾತ್; ತತಸ್ತನ್ಮೂಲಚಂಚಲತ್ವವಿಲಯಾದನನ್ತಸಹಜಚೈತನ್ಯಾತ್ಮನಿ ಸ್ವಭಾವೇ ಸಮವಸ್ಥಾನಂ ಸ್ಯಾತ್ . ತತ್ತು ಸ್ವರೂಪಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಕುಲೈಕಾಗ್ರಸಂಚೇತನತ್ವಾತ್ ಧ್ಯಾನಮಿತ್ಯುಪಗೀಯತೇ . ಅತಃ ಸ್ವಭಾವಾವಸ್ಥಾನರೂಪತ್ವೇನ ಧ್ಯಾನಮಾತ್ಮನೋಽನನ್ಯತ್ವಾತ್ ನಾಶುದ್ಧತ್ವಾಯೇತಿ ..೧೯೬.. ಸ ಭವತಿ ಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷಃ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ವಿಸಯವಿರತ್ತೋ ಮೋಹಕಲುಷರಹಿತಸ್ವಾತ್ಮಸಂವಿತ್ತಿಸಮುತ್ಪನ್ನ- ಸುಖಸುಧಾರಸಾಸ್ವಾದಬಲೇನ ಕಲುಷಮೋಹೋದಯಜನಿತವಿಷಯಸುಖಾಕಾಙ್ಕ್ಷಾರಹಿತತ್ವಾದ್ವಿಷಯವಿರಕ್ತಃ . ಪುನರಪಿ ಕಥಂಭೂತಃ . ಸಮವಟ್ಠಿದೋ ಸಮ್ಯಗವಸ್ಥಿತಃ . ಕ್ವ . ಸಹಾವೇ ನಿಜಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಸ್ವಭಾವೇ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಪೂರ್ವಮ್ . ಮಣೋ ಣಿರುಂಭಿತ್ತಾ ವಿಷಯಕಷಾಯೋತ್ಪನ್ನವಿಕಲ್ಪಜಾಲರೂಪಂ ಮನೋ ನಿರುಧ್ಯ ನಿಶ್ಚಲಂ ಕೃತ್ವಾ . ಸೋ ಅಪ್ಪಾಣಂ ಹವದಿ ಝಾದಾ ಸ ಏವಂಗುಣಯುಕ್ತಃ ಪುರುಷಃ ಸ್ವಾತ್ಮಾನಂ ಭವತಿ ಧ್ಯಾತಾ . ತೇನೈವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಧ್ಯಾನೇನಾತ್ಯನ್ತಿಕೀಂ ಮುಕ್ತಿಲಕ್ಷಣಾಂ ಶುದ್ಧಿಂ ಲಭತ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ] ಜೋ [ಕ್ಷಪಿತಮೋಹಕಲುಷಃ ] ಮೋಹಮಲಕಾ ಕ್ಷಯ ಕರಕೇ, [ವಿಷಯವಿರಕ್ತಃ ] ವಿಷಯಸೇ ವಿರಕ್ತ ಹೋಕರ, [ಮನಃ ನಿರುಧ್ಯ ] ಮನಕಾ ನಿರೋಧ ಕರಕೇ, [ಸ್ವಭಾವೇ ಸಮವಸ್ಥಿತಃ ] ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ಸಮವಸ್ಥಿತ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕಾ [ಧ್ಯಾತಾ ಭವತಿ ] ಧ್ಯಾನ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೈ ..೧೯೬..
ಟೀಕಾ : — ಜಿಸನೇ ಮೋಹಮಲಕಾ ಕ್ಷಯ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕೇ, ಮೋಹಮಲ ಜಿಸಕಾ ಮೂಲ ಹೈ ಐಸೀ ೧ಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರವೃತ್ತಿಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ವಿಷಯವಿರಕ್ತತಾ ಹೋತೀ ಹೈ; (ಉಸಸೇ ಅರ್ಥಾತ್ ವಿಷಯ ವಿರಕ್ತ ಹೋನೇಸೇ), ಸಮುದ್ರಕೇ ಮಧ್ಯಗತ ಜಹಾಜಕೇ ಪಕ್ಷೀಕೀ ಭಾಂತಿ, ಅಧಿಕರಣಭೂತ ದ್ರವ್ಯಾನ್ತರೋಂಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಜಿಸೇ ಅನ್ಯ ಕೋಈ ಶರಣ ನಹೀಂ ರಹಾ ಹೈ ಐಸೇ ಮನಕಾ ನಿರೋಧ ಹೋತಾ ಹೈ . (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೈಸೇ ಸಮುದ್ರಕೇ ಬೀಚಮೇಂ ಪಹುಂಚೇ ಹುಏ ಕಿಸೀ ಏಕಾಕೀ ಜಹಾಜ ಪರ ಬೈಠೇ ಹುಏ ಪಕ್ಷೀಕೋ ಉಸ ಜಹಾಜಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯ ಕಿಸೀ ಜಹಾಜಕಾ, ವೃಕ್ಷಕಾ ಯಾ ಭೂಮಿ ಇತ್ಯಾದಿಕಾ ಆಧಾರ ನ ಹೋನೇಸೇ ದೂಸರಾ ಕೋಈ ಶರಣ ನಹೀಂ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕಾ ಉಡನಾ ಬನ್ದ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಪ್ರಕಾರ ವಿಷಯವಿರಕ್ತತಾ ಹೋನೇಸೇ ಮನಕೋ ಆತ್ಮದ್ರವ್ಯಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಕಿನ್ಹೀಂ ಅನ್ಯದ್ರವ್ಯೋಂಕಾ ಆಧಾರ ನಹೀಂ ರಹತಾ ಇಸಲಿಯೇ ದೂಸರಾ ಕೋಈ ಶರಣ ನ ರಹನೇಸೇ ಮನ ನಿರೋಧಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ); ಔರ ಇಸಲಿಯೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಮನಕಾ ನಿರೋಧ ಹೋನೇಸೇ), ಮನ ಜಿಸಕಾ ಮೂಲ ಹೈ ಐಸೀ ಚಂಚಲತಾಕಾ ವಿಲಯ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಅನನ್ತಸಹಜ – ಚೈತನ್ಯಾತ್ಮಕ ಸ್ವಭಾವಮೇಂ ೨ಸಮವಸ್ಥಾನ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹ ಸ್ವಭಾವಸಮವಸ್ಥಾನ ತೋ ಸ್ವರೂಪಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ, ಅನಾಕುಲ, ಏಕಾಗ್ರ ಸಂಚೇತನ ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ ಧ್ಯಾನ ಕಹಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
ಇಸಸೇ (ಯಹ ನಿಶ್ಚಿತ ಹುಆ ಕಿ – ) ಧ್ಯಾನ, ಸ್ವಭಾವಸಮವಸ್ಥಾನರೂಪ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಆತ್ಮಾಸೇ ೧. ಪರದ್ರವ್ಯ ಪ್ರವೃತ್ತಿ = ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತನ . ೨. ಸಮವಸ್ಥಾನ = ಸ್ಥಿರತಯಾ – ದೃಢತಯಾ ರಹನಾ – ಟಿಕನಾ . ಪ್ರ. ೪೬
Page 362 of 513
PDF/HTML Page 395 of 546
single page version
ಲೋಕೋ ಹಿ ಮೋಹಸದ್ಭಾವೇ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಪ್ರತಿಬನ್ಧಕಸದ್ಭಾವೇ ಚ ಸತೃಷ್ಣತ್ವಾದಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಾರ್ಥತ್ವಾ- ಇತಿ . ತತಃ ಸ್ಥಿತಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಧ್ಯಾನಾಜ್ಜೀವೋ ವಿಶುದ್ಧೋ ಭವತೀತಿ . ಕಿಂಚ ಧ್ಯಾನೇನ ಕಿಲಾತ್ಮಾ ಶುದ್ಧೋ ಜಾತಃ ತತ್ರ ವಿಷಯೇ ಚತುರ್ವಿಧವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಕ್ರಿಯತೇ . ತಥಾಹಿ — ಧ್ಯಾನಂ ಧ್ಯಾನಸನ್ತಾನಸ್ತಥೈವ ಧ್ಯಾನಚಿನ್ತಾ ಧ್ಯಾನಾನ್ವಯ- ಸೂಚನಮಿತಿ . ತತ್ರೈಕಾಗ್ರಚಿನ್ತಾನಿರೋಧೋ ಧ್ಯಾನಮ್ . ತಚ್ಚ ಶುದ್ಧಾಶುದ್ಧರೂಪೇಣ ದ್ವಿಧಾ . ಅಥ ಧ್ಯಾನಸನ್ತಾನಃ ಕಥ್ಯತೇ — ಯತ್ರಾನ್ತರ್ಮುಹೂರ್ತಪರ್ಯನ್ತಂ ಧ್ಯಾನಂ, ತದನನ್ತರಮನ್ತರ್ಮುಹೂರ್ತಪರ್ಯನ್ತಂ ತತ್ತ್ವಚಿನ್ತಾ, ಪುನರಪ್ಯನ್ತರ್ಮುಹೂರ್ತಪರ್ಯನ್ತಂ ಧ್ಯಾನಂ, ಪುನರಪಿ ತತ್ತ್ವಚಿನ್ತೇತಿ ಪ್ರಮತ್ತಾಪ್ರಮತ್ತಗುಣಸ್ಥಾನವದನ್ತರ್ಮುಹೂರ್ತೇಽನ್ತರ್ಮುಹೂರ್ತೇ ಗತೇ ಸತಿ ಪರಾವರ್ತನಮಸ್ತಿ ಸ ಧ್ಯಾನಸನ್ತಾನೋ ಭಣ್ಯತೇ . ಸ ಚ ಧರ್ಮ್ಯಧ್ಯಾನಸಂಬನ್ಧೀ . ಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಂ ಪುನರುಪಶಮಶ್ರೇಣಿಕ್ಷಪಕಶ್ರೇಣ್ಯಾರೋಹಣೇ ಭವತಿ . ತತ್ರ ಚಾಲ್ಪಕಾಲತ್ವಾತ್ಪರಾವರ್ತನರೂಪಧ್ಯಾನಸನ್ತಾನೋ ನ ಘಟತೇ . ಇದಾನೀಂ ಧ್ಯಾನಚಿನ್ತಾ ಕಥ್ಯತೇ – ಯತ್ರ ಧ್ಯಾನಸನ್ತಾನ- ವದ್ಧಯಾನಪರಾವರ್ತೋ ನಾಸ್ತಿ, ಧ್ಯಾನಸಂಬನ್ಧಿನೀ ಚಿನ್ತಾಸ್ತಿ, ತತ್ರ ಯದ್ಯಪಿ ಕ್ವಾಪಿ ಕಾಲೇ ಧ್ಯಾನಂ ಕರೋತಿ ತಥಾಪಿ ಸಾ ಧ್ಯಾನಚಿನ್ತಾ ಭಣ್ಯತೇ . ಅಥ ಧ್ಯಾನಾನ್ವಯಸೂಚನಂ ಕಥ್ಯತೇ — ಯತ್ರ ಧ್ಯಾನಸಾಮಗ್ರೀಭೂತಾ ದ್ವಾದಶಾನುಪ್ರೇಕ್ಷಾ ಅನ್ಯದ್ವಾ ಧ್ಯಾನಸಂಬನ್ಧಿ ಸಂವೇಗವೈರಾಗ್ಯವಚನಂ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ವಾ ತತ್ ಧ್ಯಾನಾನ್ವಯಸೂಚನಮಿತಿ . ಅನ್ಯಥಾ ವಾ ಚತುರ್ವಿಧಂ ಧ್ಯಾನವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ – ಧ್ಯಾತಾ ಧ್ಯಾನಂ ಫಲಂ ಧ್ಯೇಯಮಿತಿ . ಅಥವಾರ್ತರೌದ್ರಧರ್ಮ್ಯಶುಕ್ಲವಿಭೇದೇನ ಚತುರ್ವಿಧಂ ಧ್ಯಾನವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಅನನ್ಯ ಹೋನೇಸೇ ಅಶುದ್ಧತಾಕಾ ಕಾರಣ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ..೧೯೬..
ಅಬ, ಸೂತ್ರದ್ವಾರಾ ಐಸಾ ಪ್ರಶ್ನ ಕರತೇ ಹೈಂ ಕಿ ಜಿನನೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೋ ಉಪಲಬ್ಧ ಕಿಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಸಕಲಜ್ಞಾನೀ (ಸರ್ವಜ್ಞ) ಕ್ಯಾ ಧ್ಯಾತೇ ಹೈಂ ? : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ನಿಹತಘನಘಾತಿಕರ್ಮಾ ] ಜಿನನೇ ಘನಘಾತಿಕರ್ಮಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಹೈ, [ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಸರ್ವಭಾವತತ್ವಜ್ಞಃ ] ಜೋ ಸರ್ವ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಸ್ವರೂಪಕೋ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಜಾನತೇ ಹೈಂ ಔರ [ಜ್ಞೇಯಾನ್ತಗತಃ ] ಜೋ ಜ್ಞೇಯೋಂಕೇ ಪಾರಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೈಂ, [ಅಸಂದೇಹಃ ಶ್ರಮಣಃ ] ಐಸೇ ಸಂದೇಹ ರಹಿತ ಶ್ರಮಣ [ಕಮ್ ಅರ್ಥಂ ] ಕಿಸ ಪದಾರ್ಥಕೋ [ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಧ್ಯಾತೇ ಹೈಂ ? ..೧೯೭..
೧. ಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಕಾ ಪ್ರತಿಬಂಧಕ ಅರ್ಥಾತ್ ಜ್ಞಾನಕೇ ರುಕನೇಮೇಂ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೈ .
ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಸರ್ವ ಪದಾರ್ಥ ನೇ ಜ್ಞೇಯಾನ್ತಪ್ರಾನ್ತ, ನಿಃಶಂಕ ಛೇ. ? ೧೯೭.
Page 363 of 513
PDF/HTML Page 396 of 546
single page version
ನವಚ್ಛಿನ್ನವಿಷಯತ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಚಾಭಿಲಷಿತಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಿತಂ ಸನ್ದಿಗ್ಧಂ ಚಾರ್ಥಂ ಧ್ಯಾಯನ್ ದೃಷ್ಟಃ, ಭಗವಾನ್ ಸರ್ವಜ್ಞಸ್ತು ನಿಹತಘನಘಾತಿಕರ್ಮತಯಾ ಮೋಹಾಭಾವೇ ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಪ್ರತಿಬನ್ಧಕಾಭಾವೇ ಚ ನಿರಸ್ತತೃಷ್ಣತ್ವಾತ್ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಸರ್ವಭಾವ- ತತ್ತ್ವಜ್ಞೇಯಾನ್ತಗತತ್ವಾಭ್ಯಾಂ ಚ ನಾಭಿಲಷತಿ, ನ ಜಿಜ್ಞಾಸತಿ, ನ ಸನ್ದಿಹ್ಯತಿ ಚ; ಕುತೋಽಭಿಲಷಿತೋ ಜಿಜ್ಞಾಸಿತಃ ಸನ್ದಿಗ್ಧಶ್ಚಾರ್ಥಃ . ಏವಂ ಸತಿ ಕಿಂ ಧ್ಯಾಯತಿ ..೧೯೭.. ತದನ್ಯತ್ರ ಕಥಿತಮಾಸ್ತೇ ..೧೯೬.. ಏವಮಾತ್ಮಪರಿಜ್ಞಾನಾದ್ದರ್ಶನಮೋಹಕ್ಷಪಣಂ ಭವತೀತಿ ಕಥನರೂಪೇಣ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ, ದರ್ಶನಮೋಹಕ್ಷಯಾಚ್ಚಾರಿತ್ರಮೋಹಕ್ಷಪಣಂ ಭವತೀತಿ ಕಥನೇನ ದ್ವಿತೀಯಾ, ತದುಭಯಕ್ಷಯೇಣ ಮೋಕ್ಷೋ ಭವತೀತಿ ಪ್ರತಿಪಾದನೇನ ತೃತೀಯಾ ಚೇತ್ಯಾತ್ಮೋಪಲಮ್ಭಫಲಕಥನರೂಪೇಣ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾತ್ರಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥೋಪಲಬ್ಧಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಕಲಜ್ಞಾನೀ ಕಿಂ ಧ್ಯಾಯತೀತಿ ಪ್ರಶ್ನಮಾಕ್ಷೇಪದ್ವಾರೇಣ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಂ ವಾ ಕರೋತಿ — ಣಿಹದಘಣಘಾದಿಕಮ್ಮೋ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೋದಿತನಿಶ್ಚಲನಿಜ- ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪರಿಣತಿರೂಪಶುದ್ಧಧ್ಯಾನೇನ ನಿಹತಘನಘಾತಿಕರ್ಮಾ . ಪಚ್ಚಕ್ಖಂ ಸವ್ವಭಾವತಚ್ಚಣ್ಹೂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ ಯಥಾ ಭವತಿ ತಥಾ ಸರ್ವಭಾವತತ್ತ್ವಜ್ಞಃ ಸರ್ವಪದಾರ್ಥಪರಿಜ್ಞಾತಸ್ವರೂಪಃ . ಣೇಯಂತಗದೋ ಜ್ಞೇಯಾನ್ತಗತಃ ಜ್ಞೇಯಭೂತಪದಾರ್ಥಾನಾಂ ಪರಿಚ್ಛಿತ್ತಿರೂಪೇಣ ಪಾರಂಗತಃ. ಏವಂವಿಶೇಷಣತ್ರಯವಿಶಿಷ್ಟಃ ಸಮಣೋ ಜೀವಿತಮರಣಾದಿಸಮಭಾವಪರಿಣತಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಃ ಶ್ರಮಣೋ ಮಹಾಶ್ರಮಣಃ ಹೈ ಔರ ವಹ ವಿಷಯಕೋ ೧ಅವಚ್ಛೇದಪೂರ್ವಕ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ (ಲೋಕ) ೨ಅಭಿಲಷಿತ, ೩ಜಿಜ್ಞಾಸಿತ ಔರ ೪ಸಂದಿಗ್ಧ ಪದಾರ್ಥಕಾ ಧ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹುಆ ದಿಖಾಈ ದೇತಾ ಹೈ; ಪರನ್ತು ಘನಘಾತಿಕರ್ಮಕಾ ನಾಶ ಕಿಯಾ ಜಾನೇಸೇ (೧) ಮೋಹಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ತಥಾ (೨) ಜ್ಞಾನಶಕ್ತಿಕೇ ಪ್ರತಿಬನ್ಧಕ ಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ, (೧) ತೃಷ್ಣಾ ನಷ್ಟ ಕೀ ಗಈ ಹೈ ತಥಾ (೨) ಸಮಸ್ತ ಪದಾರ್ಥೋಂಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಹೈ ತಥಾ ಜ್ಞೇಯೋಂಕಾ ಪಾರ ಪಾ ಲಿಯಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಭಗವಾನ ಸರ್ವಜ್ಞದೇವ ಅಭಿಲಾಷಾ ನಹೀಂ ಕರತೇ, ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ನಹೀಂ ಕರತೇ ಔರ ಸಂದೇಹ ನಹೀಂ ಕರತೇ; ತಬ ಫಿ ರ (ಉನಕೇ) ಅಭಿಲಷಿತ, ಜಿಜ್ಞಾಸಿತ ಔರ ಸಂದಿಗ್ಧ ಪದಾರ್ಥ ಕಹಾಂಸೇ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ? ಐಸಾ ಹೈ ತಬ ಫಿ ರ ವೇ ಕ್ಯಾ ಧ್ಯಾತೇ ಹೈಂ ?
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಲೋಕಕೇ (ಜಗತ್ಕೇ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜೀವ ಸಮುದಾಯಕೇ) ಮೋಹಕರ್ಮಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ತೃಷ್ಣಾ ಸಹಿತ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಇಷ್ಟ ಪದಾರ್ಥಕೀ ಅಭಿಲಾಷಾ ಹೋತೀ ಹೈ; ಔರ ಉಸಕೇ ಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಬಹುತಸೇ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ತೋ ಜಾನತಾ ಹೀ ನಹೀಂ ಹೈ ತಥಾ ಜಿಸ ಪದಾರ್ಥಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ ಉಸೇ ಭೀ ಪೃಥಕ್ಕರಣ ಪೂರ್ವಕ — ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾಸೇ — ಸ್ಪಷ್ಟತಾಸೇ ನಹೀಂ ಜಾನತಾ ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ ಅಜ್ಞಾತ ಪದಾರ್ಥಕೋ ಜಾನನೇಕೀ ಇಚ್ಛಾ (ಜಿಜ್ಞಾಸಾ) ಹೋತೀ ಹೈ, ಔರ ಅಸ್ಪಷ್ಟತಯಾ ಜಾನೇ ಹುಏ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಸಂಬಂಧಮೇಂ ಸಂದೇಹ ಹೋತಾ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಉಸಕೇ ಅಭಿಲಷಿತ, ಜಿಜ್ಞಾಸಿತ ಔರ ಸಂದಿಗ್ಧ ಪದಾರ್ಥಕಾ ಧ್ಯಾನ ಸಂಭವಿತ ಹೋತಾ ಹೈ . ಪರನ್ತು ಸರ್ವಜ್ಞ ಭಗವಾನಕೇ ತೋ ಮೋಹಕರ್ಮಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ವೇ ತೃಷ್ಣಾರಹಿತ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಉನಕೇ ಅಭಿಲಾಷಾ ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ ಉನಕೇ ಜ್ಞಾನಾವರಣೀಯ ಕರ್ಮಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ವೇ ಸಮಸ್ತ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ಜಾನತೇ ಹೈಂ ತಥಾ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಪದಾರ್ಥಕೋ ಅತ್ಯನ್ತ ಸ್ಪಷ್ಟತಾಪೂರ್ವಕ — ಪರಿಪೂರ್ಣತಯಾ ಜಾನತೇ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ ಉನ್ಹೇಂ ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಯಾ ಸನ್ದೇಹ ನಹೀಂ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉನ್ಹೇಂ ಕಿಸೀ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಪ್ರತಿ ಅಭಿಲಾಷಾ, ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಯಾ ಸನ್ದೇಹ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ತಬ ಫಿ ರ ಉನ್ಹೇಂ ಕಿಸ ಪದಾರ್ಥಕಾ ಧ್ಯಾನ ಹೋತಾ ಹೈ ? ..೧೯೭.. ೧. ಅವಚ್ಛೇದಪೂರ್ವಕ = ಪೃಥಕ್ಕರಣ ಕರಕೇ; ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾಸೇ; ವಿಶೇಷತಾಸೇ; ಸ್ಪಷ್ಟತಾಸೇ . ೨. ಅಭಿಲಷಿತ = ಜಿಸಕೀ ಇಚ್ಛಾ –
Page 364 of 513
PDF/HTML Page 397 of 546
single page version
ಅಯಮಾತ್ಮಾ ಯದೈವ ಸಹಜಸೌಖ್ಯಜ್ಞಾನಬಾಧಾಯತನಾನಾಮಸಾರ್ವದಿಕ್ಕಾಸಕಲಪುರುಷಸೌಖ್ಯಜ್ಞಾನಾ- ಸರ್ವಜ್ಞಃ ಝಾದಿ ಕಮಟ್ಠಂ ಧ್ಯಾಯತಿ ಕಮರ್ಥಮಿತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ . ಅಥವಾ ಕಮರ್ಥಂ ಧ್ಯಾಯತಿ, ನ ಕಮಪೀತ್ಯಾಕ್ಷೇಪಃ . ಕಥಂಭೂತಃ ಸನ್ . ಅಸಂದೇಹೋ ಅಸನ್ದೇಹಃ ಸಂಶಯಾದಿರಹಿತ ಇತಿ . ಅಯಮತ್ರಾರ್ಥಃ – ಯಥಾ ಕೋಽಪಿ ದೇವದತ್ತೋ ವಿಷಯಸುಖನಿಮಿತ್ತಂ ವಿದ್ಯಾರಾಧನಾಧ್ಯಾನಂ ಕರೋತಿ, ಯದಾ ವಿದ್ಯಾ ಸಿದ್ಧಾ ಭವತಿ ತತ್ಫಲಭೂತಂ ವಿಷಯಸುಖಂ ಚ ಸಿದ್ಧಂ ಭವತಿ ತದಾರಾಧನಾಧ್ಯಾನಂ ನ ಕರೋತಿ, ತಥಾಯಂ ಭಗವಾನಪಿ ಕೇವಲಜ್ಞಾನವಿದ್ಯಾನಿಮಿತ್ತಂ ತತ್ಫಲಭೂತಾನನ್ತಸುಖನಿಮಿತ್ತಂ ಚ ಪೂರ್ವಂ ಛದ್ಮಸ್ಥಾವಸ್ಥಾಯಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾರೂಪಂ ಧ್ಯಾನಂ ಕೃತವಾನ್, ಇದಾನೀಂ ತದ್ಧಯಾನೇನ ಕೇವಲಜ್ಞಾನವಿದ್ಯಾ ಸಿದ್ಧಾ ತತ್ಫಲಭೂತಮನನ್ತಸುಖಂ ಚ ಸಿದ್ಧಮ್; ಕಿಮರ್ಥಂ ಧ್ಯಾನಂ ಕರೋತೀತಿ ಪ್ರಶ್ನಃ ಆಕ್ಷೇಪೋ ವಾ; ದ್ವಿತೀಯಂ ಚ ಕಾರಣಂ – ಪರೋಕ್ಷೇಽರ್ಥೇ ಧ್ಯಾನಂ ಭವತಿ, ಭಗವತಃ ಸರ್ವಂ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷಂ, ಕಥಂ ಧ್ಯಾನಮಿತಿ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷದ್ವಾರೇಣ ಗಾಥಾ ಗತಾ ..೧೯೭.. ಅಥಾತ್ರ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷೇ ಪರಿಹಾರಂ ದದಾತಿ — ಝಾದಿ ಧ್ಯಾಯತಿ ಏಕಾಕಾರಸಮರಸೀಭಾವೇನ ಪರಿಣಮತ್ಯನುಭವತಿ . ಸ ಕಃ
ಅಬ, ಸೂತ್ರ ದ್ವಾರಾ (ಉಪರೋಕ್ತ ಗಾಥಾಕೇ ಪ್ರಶ್ನಕಾ) ಉತ್ತರ ದೇತೇ ಹೈಂ ಕಿ — ಜಿಸನೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೋ ಉಪಲಬ್ಧ ಕಿಯಾ ಹೈ ವಹ ಸಕಲಜ್ಞಾನೀ (ಸರ್ವಜ್ಞ ಆತ್ಮಾ) ಇಸ (ಪರಮ ಸೌಖ್ಯ) ಕಾ ಧ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅನಕ್ಷಃ ] ಅನಿನ್ದ್ರಿಯ ಔರ [ಅಕ್ಷಾತೀತಃ ಭೂತಃ ] ಇನ್ದ್ರಿಯಾತೀತ ಹುಆ ಆತ್ಮಾ [ಸರ್ವಾಬಾಧವಿಯುಕ್ತಃ ] ಸರ್ವ ಬಾಧಾ ರಹಿತ ಔರ [ಸಮಂತಸರ್ವಾಕ್ಷಸೌಖ್ಯಜ್ಞಾನಾಢಯಃ ] ಸಮ್ಪೂರ್ಣ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಸಮಂತ (ಸರ್ವಪ್ರಕಾರಕೇ, ಪರಿಪೂರ್ಣ) ಸೌಖ್ಯ ತಥಾ ಜ್ಞಾನಸೇ ಸಮೃದ್ಧ ವರ್ತತಾ ಹುಆ [ಪರಂ ಸೌಖ್ಯಂ ] ಪರಮ ಸೌಖ್ಯಕಾ [ಧ್ಯಾಯತಿ ] ಧ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ ..೧೯೮..
ಟೀಕಾ : — ಜಬ ಯಹ ಆತ್ಮಾ, ಜೋ ಸಹಜ ಸುಖ ಔರ ಜ್ಞಾನಕೀ ಬಾಧಾಕೇ ೧ಆಯತನ ಹೈಂ (ಐಸೀ) ತಥಾ ಜೋ ೨ಅಸಕಲ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ೩ಅಸರ್ವಪ್ರಕಾರಕೇ ಸುಖ ಔರ ಜ್ಞಾನಕೇ ಆಯತನ ಹೈಂ ಐಸೀ ೧ ಆಯತನ = ನಿವಾಸ; ಸ್ಥಾನ . ೨ ಅಸಕಲ ಆತ್ಮಾಮೇಂ = ಆತ್ಮಾಕೇ ಸರ್ವ ಪ್ರದೇಶೋಂಮೇಂ ನಹೀಂ ಕಿನ್ತು ಥೋಡೇ ಹೀ ಪ್ರದೇಶೋಂಮೇಂ . ೩ ಅಸರ್ವಪ್ರಕಾರಕೇ = ಸಭೀ ಪ್ರಕಾರಕೇ ನಹೀಂ ಕಿ ನ್ತು ಅಮುಕ ಹೀ ಪ್ರಕಾರಕೇ; ಅಪೂರ್ಣ [ಯಹ ಅಪೂರ್ಣ ಸುಖ ಪರಮಾರ್ಥತಃ
ಇನ್ದ್ರಿಯ – ಅತೀತ ಅನಿಂದ್ರಿ ತೇ ಧ್ಯಾವೇ ಪರಮ ಆನಂದನೇ. ೧೯೮.
Page 365 of 513
PDF/HTML Page 398 of 546
single page version
ಯತನಾನಾಂ ಚಾಕ್ಷಾಣಾಮಭಾವಾತ್ಸ್ವಯಮನಕ್ಷತ್ವೇನ ವರ್ತತೇ ತದೈವ ಪರೇಷಾಮಕ್ಷಾತೀತೋ ಭವನ್ ನಿರಾಬಾಧ- ಸಹಜಸೌಖ್ಯಜ್ಞಾನತ್ವಾತ್ ಸರ್ವಾಬಾಧವಿಯುಕ್ತಃ, ಸಾರ್ವದಿಕ್ಕಸಕಲಪುರುಷಸೌಖ್ಯಜ್ಞಾನಪೂರ್ಣತ್ವಾತ್ಸಮನ್ತಸರ್ವಾಕ್ಷ- ಸೌಖ್ಯಜ್ಞಾನಾಢಯಶ್ಚ ಭವತಿ . ಏವಂಭೂತಶ್ಚ ಸರ್ವಾಭಿಲಾಷಜಿಜ್ಞಾಸಾಸನ್ದೇಹಾಸಮ್ಭವೇಽಪ್ಯಪೂರ್ವಮನಾಕುಲತ್ವಲಕ್ಷಣಂ ಪರಮಸೌಖ್ಯಂ ಧ್ಯಾಯತಿ . ಅನಾಕುಲತ್ವಸಂಗತೈಕಾಗ್ರಸಂಚೇತನಮಾತ್ರೇಣಾವತಿಷ್ಠತ ಇತಿ ಯಾವತ್ . ಈದೃಶ- ಮವಸ್ಥಾನಂ ಚ ಸಹಜಜ್ಞಾನಾನನ್ದಸ್ವಭಾವಸ್ಯ ಸಿದ್ಧತ್ವಸ್ಯ ಸಿದ್ಧಿರೇವ ..೧೯೮.. ಕರ್ತಾ . ಭಗವಾನ್ . ಕಿಂ ಧ್ಯಾಯತಿ . ಸೋಕ್ಖಂ ಸೌಖ್ಯಮ್ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಪರಂ ಉತ್ಕೃಷ್ಟಂ, ಸರ್ವಾತ್ಮಪ್ರದೇಶಾಹ್ಲಾದಕ- ಪರಮಾನನ್ತಸುಖಮ್ . ಕಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಸ್ತಾವೇ . ಯಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕ್ಷಣೇ ಭೂದೋ ಭೂತಃ ಸಂಜಾತಃ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಅಕ್ಖಾತೀದೋ ಅಕ್ಷಾತೀತಃ ಇನ್ದ್ರಿಯರಹಿತಃ . ನ ಕೇವಲಂ ಸ್ವಯಮತೀನ್ದ್ರಿಯೋ ಜಾತಃ ಪರೇಷಾಂ ಚ ಅಣಕ್ಖೋ ಅನಕ್ಷಃ ಇನ್ದ್ರಿಯವಿಷಯೋ ನ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಸವ್ವಾಬಾಧವಿಜುತ್ತೋ ಪ್ರಾಕೃತಲಕ್ಷಣಬಲೇನ ಬಾಧಾಶಬ್ದಸ್ಯ ಹ್ರ್ರ್ರ್ರ್ರಸ್ವತ್ವಂ ಸರ್ವಾಬಾಧಾ- ವಿಯುಕ್ತ : . ಆಸಮನ್ತಾದ್ಬಾಧಾಃ ಪೀಡಾ ಆಬಾಧಾಃ ಸರ್ವಾಶ್ಚ ತಾ ಆಬಾಧಾಶ್ಚ ಸರ್ವಾಬಾಧಾಸ್ತಾಭಿರ್ವಿಯುಕ್ತೋ ರಹಿತಃ ಸರ್ವಾಬಾಧಾವಿಯುಕ್ತ : . ಪುನಶ್ಚ ಕಿಂರೂಪಃ . ಸಮಂತಸವ್ವಕ್ಖಸೋಕ್ಖಣಾಣಡ್ಢೋ ಸಮನ್ತತಃ ಸಾಮಸ್ತ್ಯೇನ ಸ್ಪರ್ಶನಾದಿ- ಸರ್ವಾಕ್ಷಸೌಖ್ಯಜ್ಞಾನಾಢಯಃ . ಸಮನ್ತತಃ ಸರ್ವಾತ್ಮಪ್ರದೇಶೈರ್ವಾ ಸ್ಪರ್ಶನಾದಿಸರ್ವೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಂ ಸಮ್ಬನ್ಧಿತ್ವೇನ ಯೇ ಜ್ಞಾನಸೌಖ್ಯೇ ದ್ವೇ ತಾಭ್ಯಾಮಾಢಯಃ ಪರಿಪೂರ್ಣಃ ಇತ್ಯರ್ಥಃ . ತದ್ಯಥಾ — ಅಯಂ ಭಗವಾನೇಕದೇಶೋದ್ಭವಸಾಂಸಾರಿಕಜ್ಞಾನಸುಖಕಾರಣಭೂತಾನಿ ಸರ್ವಾತ್ಮಪ್ರದೇಶೋದ್ಭವಸ್ವಾಭಾವಿಕಾತೀನ್ದ್ರಿಯಜ್ಞಾನಸುಖವಿನಾಶಕಾನಿ ಚ ಯಾನೀನ್ದ್ರಿಯಾಣಿ ನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯಾತ್ಮಕ ಕಾರಣ- ಇನ್ದ್ರಿಯೋಂಕೇ ಅಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಸ್ವಯಂ ‘ಅನಿನ್ದ್ರಿಯ’ ರೂಪಸೇ ವರ್ತತಾ ಹೈ, ಉಸೀ ಸಮಯ ವಹ ದೂಸರೋಂಕೋ ‘ಇನ್ದ್ರಿಯಾತೀತ’ (ಇನ್ದ್ರಿಯಅಗೋಚರ) ವರ್ತತಾ ಹುಆ, ನಿರಾಬಾಧ ಸಹಜಸುಖ ಔರ ಜ್ಞಾನವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ‘ಸರ್ವಬಾಧಾ ರಹಿತ’ ತಥಾ ಸಕಲ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಸರ್ವಪ್ರಕಾರಕೇ (ಪರಿಪೂರ್ಣ) ಸುಖ ಔರ ಜ್ಞಾನಸೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಹೋನೇಸೇ ‘ಸಮಸ್ತ ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಸಂಮತ ಸೌಖ್ಯ ಔರ ಜ್ಞಾನಸೇ ಸಮೃದ್ಧ’ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರಕಾ ವಹ ಆತ್ಮಾ ಸರ್ವ ಅಭಿಲಾಷಾ, ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಔರ ಸಂದೇಹಕಾ ಅಸಂಭವ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ಅಪೂರ್ವ ಔರ ಅನಾಕುಲತ್ವಲಕ್ಷಣ ಪರಮಸೌಖ್ಯಕಾ ಧ್ಯಾನ ಕರತಾ ಹೈ; ಅರ್ಥಾತ್ ಅನಾಕುಲತ್ವಸಂಗತ ಏಕ ‘ಅಗ್ರ’ಕೇ ಸಂಚೇತನಮಾತ್ರರೂಪಸೇ ಅವಸ್ಥಿತ ರಹತಾ ಹೈ, (ಅರ್ಥಾತ್ ಅನಾಕುಲತಾಕೇ ಸಾಥ ರಹನೇವಾಲೇ ಏಕ ಆತ್ಮಾರೂಪೀ ವಿಷಯಕೇ ಅನುಭವನರೂಪ ಹೀ ಮಾತ್ರ ಸ್ಥಿತ ರಹತಾ ಹೈ ) ಔರ ಐಸಾ ಅವಸ್ಥಾನ ಸಹಜಜ್ಞಾನಾನನ್ದಸ್ವಭಾವ ಸಿದ್ಧತ್ವಕೀ ಸಿದ್ಧಿ ಹೀ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಸ್ಥಿತ ರಹನಾ, ಸಹಜಜ್ಞಾನ ಔರ ಆನನ್ದ ಜಿಸಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ ಐಸೇ ಸಿದ್ಧತ್ವಕೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ ಹೀ ಹೈ .)
ಭಾವಾರ್ಥ : — ೧೯೭ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ ಪ್ರಶ್ನ ಉಪಸ್ಥಿತ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಥಾ ಕಿ ಸರ್ವಜ್ಞಭಗವಾನಕೋ ಕಿಸೀ ಪದಾರ್ಥಕೇ ಪ್ರತಿ ಅಭಿಲಾಷಾ, ಜಿಜ್ಞಾಸಾ ಯಾ ಸನ್ದೇಹ ನಹೀಂ ಹೈ ತಬ ಫಿ ರ ವೇ ಕಿಸ ಪದಾರ್ಥಕಾ ಧ್ಯಾನ ಕರತೇ ಹೈಂ ? ಉಸಕಾ ಉತ್ತರ ಇಸ ಗಾಥಾಮೇಂ ಇಸಪ್ರಕಾರ ದಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ಕಿ : — ಏಕ ಅಗ್ರ (ವಿಷಯ) ಕಾ ಸಂವೇದನ ಧ್ಯಾನ ಹೈ . ಸರ್ವ ಆತ್ಮಪ್ರದೇಶೋಂಮೇಂ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಆನನ್ದ ಔರ ಜ್ಞಾನಸೇ ಭರೇ ಹುಏ ಸರ್ವಜ್ಞ ಭಗವಾನ ಪರಮಾನನ್ದಸೇ ಅಭಿನ್ನ ಐಸೇ ನಿಜಾತ್ಮಾರೂಪೀ ಏಕ ವಿಷಯಕಾ ಸಂವೇದನ ಕರತೇ ಹೈಂ ಇಸಲಿಯೇ ಉನಕೇ ಪರಮಾನನ್ದಕಾ ಧ್ಯಾನ ಹೈ, ಅರ್ಥಾತ್ ವೇ ಪರಮಸೌಖ್ಯಕಾ ಧ್ಯಾನ ಕರತೇ ಹೈಂ ..೧೯೮..
Page 366 of 513
PDF/HTML Page 399 of 546
single page version
ಯತಃ ಸರ್ವ ಏವ ಸಾಮಾನ್ಯಚರಮಶರೀರಾಸ್ತೀರ್ಥಕರಾಃ ಅಚರಮಶರೀರಾ ಮುಮುಕ್ಷವಶ್ಚಾಮುನೈವ ಯಥೋದಿ- ತೇನ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣೇನ ವಿಧಿನಾ ಪ್ರವೃತ್ತಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಮಾರ್ಗಮಧಿಗಮ್ಯ ಸಿದ್ಧಾ ಬಭೂವುಃ, ನ ಪುನರನ್ಯಥಾಪಿ, ತತೋಽವಧಾರ್ಯತೇ ಕೇವಲಮಯಮೇಕ ಏವ ಮೋಕ್ಷಸ್ಯ ಮಾರ್ಗೋ, ನ ದ್ವಿತೀಯ ಇತಿ . ಅಲಂ ಚ ಸಮಯಸಾರಬಲೇನಾತಿಕ್ರಾಮತಿ ವಿನಾಶಯತಿ ಯದಾ ತಸ್ಮಿನ್ನೇವ ಕ್ಷಣೇ ಸಮಸ್ತಬಾಧಾರಹಿತಃ ಸನ್ನತೀನ್ದ್ರಿಯಮನನ್ತ- ಮಾತ್ಮೋತ್ಥಸುಖಂ ಧ್ಯಾಯತ್ಯನುಭವತಿ ಪರಿಣಮತಿ . ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ಕೇವಲಿನಾಮನ್ಯಚ್ಚಿನ್ತಾನಿರೋಧಲಕ್ಷಣಂ ಧ್ಯಾನಂ ನಾಸ್ತಿ, ಕಿಂತ್ವಿದಮೇವ ಪರಮಸುಖಾನುಭವನಂ ವಾ ಧ್ಯಾನಕಾರ್ಯಭೂತಾಂ ಕರ್ಮನಿರ್ಜರಾಂ ದೃಷ್ಟವಾ ಧ್ಯಾನಶಬ್ದೇನೋಪಚರ್ಯತೇ . ಯತ್ಪುನಃ ಸಯೋಗಿಕೇವಲಿನಸ್ತೃತೀಯಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಮಯೋಗಿಕೇವಲಿನಶ್ಚತುರ್ಥಶುಕ್ಲಧ್ಯಾನಂ ಭವತೀತ್ಯುಕ್ತಂ ತದುಪಚಾರೇಣ ಜ್ಞಾತವ್ಯಮಿತಿ ಸೂತ್ರಾಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೧೯೮.. ಏವಂ ಕೇವಲೀ ಕಿಂ ಧ್ಯಾಯತೀತಿ ಪ್ರಶ್ನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ . ಪರಮಸುಖಂ ಧ್ಯಾಯತ್ಯನುಭವತೀತಿ ಪರಿಹಾರಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ದ್ವಿತೀಯಾ ಚೇತಿ ಧ್ಯಾನವಿಷಯಪೂರ್ವಪಕ್ಷಪರಿಹಾರದ್ವಾರೇಣ ತೃತೀಯಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾದ್ವಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥಾಯಮೇವ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮೋಪಲಬ್ಧಿಲಕ್ಷಣಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗೋ, ನಾನ್ಯ ಇತಿ ವಿಶೇಷೇಣ ಸಮರ್ಥಯತಿ — ಜಾದಾ ಜಾತಾ ಉತ್ಪನ್ನಾಃ . ಕಥಂಭೂತಾಃ. ಸಿದ್ಧಾ ಸಿದ್ಧಾಃ ಸಿದ್ಧಪರಮೇಷ್ಠಿನೋ ಮುಕ್ತಾತ್ಮಾನ ಇತ್ಯರ್ಥಃ . ಕೇ ಕರ್ತಾರಃ . ಜಿಣಾ ಜಿನಾಃ ಅನಾಗಾರಕೇವಲಿನಃ . ಜಿಣಿಂದಾ ನ ಕೇವಲಂ ಜಿನಾ ಜಿನೇನ್ದ್ರಾಶ್ಚ ತೀರ್ಥಕರಪರಮದೇವಾಃ . ಕಥಂಭೂತಾಃ ಸನ್ತಃ ಏತೇ ಸಿದ್ಧಾ
ಅಬ, ಯಹ ನಿಶ್ಚಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ ಕಿ – ‘ಯಹೀ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಹೀ) ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮಾಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ, ಐಸಾ ಮೋಕ್ಷಕಾ ಮಾರ್ಗ ಹೈ’ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜಿನಾಃ ಜಿನೇನ್ದ್ರಾಃ ಶ್ರಮಣಾಃ ] ಜಿನ, ಜಿನೇನ್ದ್ರ ಔರ ಶ್ರಮಣ (ಅರ್ಥಾತ್ ಸಾಮಾನ್ಯಕೇವಲೀ, ತೀರ್ಥಂಕರ ಔರ ಮುನಿ) [ಏವಂ ] ಇಸ (ಪೂರ್ವೋಕ್ತ ಹೀ) ಪ್ರಕಾರಸೇ [ಮಾರ್ಗ ಸಮುತ್ಥಿತಾಃ ] ಮಾರ್ಗಮೇಂ ಆರೂಢ ಹೋತೇ ಹುಏ [ಸಿದ್ಧಾಃ ಜಾತಾಃ ] ಸಿದ್ಧ ಹುಏ [ನಮೋಽಸ್ತು ] ನಮಸ್ಕಾರ ಹೋ [ತೇಭ್ಯಃ ] ಉನ್ಹೇಂ [ಚ ] ಔರ [ತಸ್ಮೈ ನಿರ್ವಾಣಮಾರ್ಗಾಯ ] ಉಸ ನಿರ್ವಾಣಮಾರ್ಗಕೋ ..೧೯೯..
ಟೀಕಾ : — ಸಭೀ ಸಾಮಾನ್ಯ ಚರಮಶರೀರೀ, ತೀರ್ಥಂಕರ ಔರ ಅಚರಮಶರೀರೀ ಮುಮುಕ್ಷು ಇಸೀ ಯಥೋಕ್ತ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪ್ರವೃತ್ತಿಲಕ್ಷಣ (ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೀ) ವಿಧಿಸೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರಕೇ ಸಿದ್ಧ ಹುಏ; ಕಿನ್ತು ಐಸಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿ ಕಿಸೀ ದೂಸರೀ ವಿಧಿಸೇ ಭೀ ಸಿದ್ಧ ಹುಏ
ಸಿದ್ಧಿ ವರ್ಯಾ; ನಮುಂ ತೇಮನೇ, ನಿರ್ವಾಣನಾ ತೇ ಮಾರ್ಗನೇ. ೧೯೯.
Page 367 of 513
PDF/HTML Page 400 of 546
single page version
ಪ್ರಪಂಚೇನ . ತೇಷಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪ್ರವೃತ್ತಾನಾಂ ಸಿದ್ಧಾನಾಂ ತಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪ್ರವೃತ್ತಿರೂಪಸ್ಯ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಸ್ಯ ಚ ಪ್ರತ್ಯಸ್ತಮಿತಭಾವ್ಯಭಾವಕವಿಭಾಗತ್ವೇನ ನೋಆಗಮಭಾವನಮಸ್ಕಾರೋಽಸ್ತು . ಅವಧಾರಿತೋ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಃ, ಕೃತ್ಯಮನುಷ್ಠೀಯತೇ ..೧೯೯..
ಅಥೋಪಸಮ್ಪದ್ಯೇ ಸಾಮ್ಯಮಿತಿ ಪೂರ್ವಪ್ರತಿಜ್ಞಾಂ ನಿರ್ವಹನ್ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಭೂತಾಂ ಸ್ವಯಮಪಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮ- ಪ್ರವೃತ್ತಿಮಾಸೂತ್ರಯತಿ —
ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಕೋ, ಜಿಸಮೇಂಸೇ ೧ಭಾವ್ಯ ಔರ ಭಾವಕಕಾ ವಿಭಾಗ ಅಸ್ತ ಹೋ ಗಯಾ ಹೈ ಐಸಾ
ಅಬ, ‘ಸಾಮ್ಯಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹೂಂ’ ಐಸೀ (ಪಾಂಚವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ ಕೀ ಗಈ) ಪೂರ್ವಪ್ರತಿಜ್ಞಾಕಾ ನಿರ್ವಹಣ ಕರತೇ ಹುಏ (ಆಚಾರ್ಯದೇವ) ಸ್ವಯಂ ಭೀ ಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಭೂತ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ತಸ್ಮಾತ್ ] ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿಕೇ ದ್ವಾರಾ ಹೀ ಮೋಕ್ಷ ಹೋತಾ ಹೋನೇಸೇ) [ತಥಾ ] ಇಸಪ್ರಕಾರ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ [ಸ್ವಭಾವೇನ ಜ್ಞಾಯಕಂ ] ಸ್ವಭಾವಸೇ ಜ್ಞಾಯಕ [ಜ್ಞಾತ್ವಾ ] ಜಾನಕರ [ನಿರ್ಮಮತ್ವೇ ಉಪಸ್ಥಿತಃ ] ಮೈಂ ನಿರ್ಮಮತ್ವಮೇಂ ಸ್ಥಿತ ರಹತಾ ಹುಆ [ಮಮತಾಂ ಪರಿವರ್ಜಯಾಮಿ ] ಮಮತಾಕಾ ಪರಿತ್ಯಾಗ ಕರತಾ ಹೂಂ ..೨೦೦.. ೧. ಭಾವ್ಯ = ಘ್ಯೇಯ; ಭಾವಕ = ಧ್ಯಾತಾ; ಭಾವ್ಯ -ಭಾವಕಕೇ ಅರ್ಥಕೇ ಲಿಯೇ ದೇಖೋ ಪೃ೦ ೬ ಮೇಂ ಫು ಟನೋಟ .
ನಿರ್ಮಮಪಣೇ ರಹೀ ಸ್ಥಿತ ಆ ಪರಿವರ್ಜುಂ ಛುಂ ಹುಂ ಮಮತ್ವನೇ. ೨೦೦.