Pravachansar-Hindi (Kannada transliteration). Gatha: 210-222.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 22 of 28

 

Page 388 of 513
PDF/HTML Page 421 of 546
single page version

ಸಾಮಾಯಿಕಸಂಯಮವಿಕಲ್ಪತ್ವಾತ್ ಶ್ರಮಣಾನಾಂ ಮೂಲಗುಣಾ ಏವ . ತೇಷು ಯದಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಾಮಾಯಿಕ-
ಸಂಯಮಾಧಿರೂಢತ್ವೇನಾನಭ್ಯಸ್ತವಿಕಲ್ಪತ್ವಾತ್ಪ್ರಮಾದ್ಯತಿ ತದಾ ಕೇವಲಕಲ್ಯಾಣಮಾತ್ರಾರ್ಥಿನಃ ಕುಣ್ಡಲವಲಯಾಂಗುಲೀ-
ಯಾದಿಪರಿಗ್ರಹಃ ಕಿಲ ಶ್ರೇಯಾನ್, ನ ಪುನಃ ಸರ್ವಥಾ ಕಲ್ಯಾಣಲಾಭ ಏವೇತಿ ಸಮ್ಪ್ರಧಾರ್ಯ ವಿಕಲ್ಪೇನಾತ್ಮಾನ-
ಮುಪಸ್ಥಾಪಯನ್ ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕೋ ಭವತಿ ..೨೦೮ . ೨೦೯..
ಅಥಾಸ್ಯ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕ ಇವ ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕಃ ಪರೋಽಪ್ಯಸ್ತೀತ್ಯಾಚಾರ್ಯವಿಕಲ್ಪಪ್ರಜ್ಞಾಪನ-
ದ್ವಾರೇಣೋಪದಿಶತಿ —
ಲಿಂಗಗ್ಗಹಣೇ ತೇಸಿಂ ಗುರು ತ್ತಿ ಪವ್ವಜ್ಜದಾಯಗೋ ಹೋದಿ .
ಛೇದೇಸೂವಟ್ಠವಗಾ ಸೇಸಾ ಣಿಜ್ಜಾವಗಾ ಸಮಣಾ ..೨೧೦..
ಪರಮಸಾಮಾಯಿಕಾಭಿಧಾನೇನ ನಿಶ್ಚಯೈಕವ್ರತೇನ ಮೋಕ್ಷಬೀಜಭೂತೇನ ಮೋಕ್ಷೇ ಜಾತೇ ಸತಿ ಸರ್ವೇ ಪ್ರಕಟಾ ಭವನ್ತಿ . ತೇನ
ಕಾರಣೇನ ತದೇವ ಸಾಮಾಯಿಕಂ ಮೂಲಗುಣವ್ಯಕ್ತಿಕಾರಣತ್ವಾತ್ ನಿಶ್ಚಯಮೂಲಗುಣೋ ಭವತಿ . ಯದಾ ಪುನರ್ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮಾಧೌ
ಸಮರ್ಥೋ ನ ಭವತ್ಯಯಂ ಜೀವಸ್ತದಾ ಯಥಾ ಕೋಽಪಿ ಸುವರ್ಣಾರ್ಥೀ ಪುರುಷಃ ಸುವರ್ಣಮಲಭಮಾನಸ್ತಪರ್ಯಾಯಾನಪಿ ಕುಣ್ಡಲಾದೀನ್
ಗೃಹ್ಣಾತಿ, ನ ಚ ಸರ್ವಥಾ ತ್ಯಾಗಂ ಕರೋತಿ; ತಥಾಯಂ ಜೀವೋಽಪಿ ನಿಶ್ಚಯಮೂಲಗುಣಾಭಿಧಾನಪರಮಸಮಾಧ್ಯಭಾವೇ
ಛೇದೋಪಸ್ಥಾನಂ ಚಾರಿತ್ರಂ ಗೃಹ್ಣಾತಿ . ಛೇದೇ ಸತ್ಯುಪಸ್ಥಾಪನಂ ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪನಮ್ . ಅಥವಾ ಛೇದೇನ ವ್ರತಭೇದೇನೋಪಸ್ಥಾಪನಂ
ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪನಮ್ . ತಚ್ಚ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣ ಪಞ್ಚಮಹಾವ್ರತರೂಪಂ ಭವತಿ . ತೇಷಾಂ ವ್ರತಾನಾಂ ಚ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ಪಶ್ಚಸಮಿತ್ಯಾದಿಭೇದೇನ
ಪುನರಷ್ಟಾವಿಂಶತಿಮೂಲಗುಣಭೇದಾ ಭವನ್ತಿ . ತೇಷಾಂ ಚ ಮೂಲಗುಣಾನಾಂ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ದ್ವಾವಿಂಶತಿಪರೀಷಹಜಯದ್ವಾದಶವಿಧ-
ತಪಶ್ಚರಣಭೇದೇನ ಚತುಸ್ತ್ರಿಂಶದುತ್ತರಗುಣಾ ಭವನ್ತಿ . ತೇಷಾಂ ಚ ರಕ್ಷಣಾರ್ಥಂ ದೇವಮನುಷ್ಯತಿರ್ಯಗಚೇತನಕೃತಚತುರ್ವಿಧೋಪಸರ್ಗ-
ಜಯದ್ವಾದಶಾನುಪ್ರೇಕ್ಷಾಭಾವನಾದಯಶ್ಚೇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೨೦೮.೨೦೯.. ಏವಂ ಮೂಲೋತ್ತರಗುಣಕಥನರೂಪೇಣ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಥಲೇ
ಹೋನೇಸೇ ಶ್ರಮಣೋಂಕೇ ಮೂಲಗುಣ ಹೀ ಹೈಂ . ಜಬ (ಶ್ರಮಣ) ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಾಮಾಯಿಕಸಂಯಮಮೇಂ ಆರೂಢತಾಕೇ ಕಾರಣ
ಜಿಸಮೇಂ ವಿಕಲ್ಪೋಂಕಾ ಅಭ್ಯಾಸ (ಸೇವನ) ನಹೀಂ ಹೈ ಐಸೀ ದಶಾಮೇಂಸೇ ಚ್ಯುತ ಹೋತಾ ಹೈ, ತಬ
‘ಕೇವಲಸುವರ್ಣಮಾತ್ರಕೇ ಅರ್ಥೀಕೋ ಕುಣ್ಡಲ, ಕಂಕಣ, ಅಂಗೂಠೀ ಆದಿಕೋ ಗ್ರಹಣ ಕರನಾ (ಭೀ) ಶ್ರೇಯ ಹೈ,
ಕಿನ್ತು ಐಸಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿ (ಕುಣ್ಡಲ ಇತ್ಯಾದಿಕಾ ಗ್ರಹಣ ಕಭೀ ನ ಕರಕೇ) ಸರ್ವಥಾ ಸ್ವರ್ಣಕೀ ಹೀ ಪ್ರಾಪ್ತಿ
ಕರನಾ ಹೀ ಶ್ರೇಯ ಹೈ’ ಐಸಾ ವಿಚಾರ ಕರಕೇ ಮೂಲಗುಣೋಂಮೇಂ ವಿಕಲ್ಪರೂಪಸೇ (ಭೇದರೂಪಸೇ) ಅಪನೇಕೋ ಸ್ಥಾಪಿತ
ಕರತಾ ಹುಆ ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕ ಹೋತಾ ಹೈ ..೨೦೮ – ೨೦೯..
ಅಬ ಇನಕೇ (ಶ್ರಮಣಕೇ) ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕಕೀ ಭಾಂತಿ ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕ ಪರ (ದೂಸರಾ) ಭೀ ಹೋತಾ ಹೈ
ಐಸಾ, ಆಚಾರ್ಯಕೇ ಭೇದೋಂಕೇ ಪ್ರಜ್ಞಾಪನ ದ್ವಾರಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಜೇ ಲಿಂಗಗ್ರಹಣೇ ಸಾಧುಪದ ದೇನಾರ ತೇ ಗುರು ಜಾಣವಾ;
ಛೇದದ್ವಯೇ ಸ್ಥಾಪನ ಕರೇ ತೇ ಶೇಷ ಮುನಿ ನಿರ್ಯಾಪಕಾ. ೨೧೦.

Page 389 of 513
PDF/HTML Page 422 of 546
single page version

ಲಿಙ್ಗಗ್ರಹಣೇ ತೇಷಾಂ ಗುರುರಿತಿ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕೋ ಭವತಿ .
ಛೇದಯೋರುಪಸ್ಥಾಪಕಾಃ ಶೇಷಾ ನಿರ್ಯಾಪಕಾಃ ಶ್ರಮಣಾಃ ..೨೧೦..
ಯತೋ ಲಿಂಗಗ್ರಹಣಕಾಲೇ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಾಮಾಯಿಕಸಂಯಮಪ್ರತಿಪಾದಕತ್ವೇನ ಯಃ ಕಿಲಾಚಾರ್ಯಃ
ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕಃ ಸ ಗುರುಃ, ಯಃ ಪುನರನನ್ತರಂ ಸವಿಕಲ್ಪಚ್ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪನಸಂಯಮಪ್ರತಿಪಾದಕತ್ವೇನ ಛೇದಂ
ಪ್ರತ್ಯುಪಸ್ಥಾಪಕಃ ಸ ನಿರ್ಯಾಪಕಃ, ಯೋಽಪಿ ಛಿನ್ನಸಂಯಮಪ್ರತಿಸನ್ಧಾನವಿಧಾನಪ್ರತಿಪಾದಕತ್ವೇನ ಛೇದೇ
ಸತ್ಯುಪಸ್ಥಾಪಕಃ ಸೋಽಪಿ ನಿರ್ಯಾಪಕ ಏವ . ತತಶ್ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕಃ ಪರೋಽಪ್ಯಸ್ತಿ ..೨೧೦..
ಸೂತ್ರದ್ವಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥಾಸ್ಯ ತಪೋಧನಸ್ಯ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕ ಇವಾನ್ಯೋಽಪಿ ನಿರ್ಯಾಪಕಸಂಜ್ಞೋ ಗುರುರಸ್ತಿ ಇತಿ
ಗುರುವ್ಯವಸ್ಥಾಂ ನಿರೂಪಯತಿ — ಲಿಂಗಗ್ಗಹಣೇ ತೇಸಿಂ ಲಿಙ್ಗಗ್ರಹಣೇ ತೇಷಾಂ ತಪೋಧನಾನಾಂ ಗುರು ತ್ತಿ ಹೋದಿ ಗುರುರ್ಭವತೀತಿ . ಸ
ಕಃ . ಪವ್ವಜ್ಜದಾಯಗೋ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮಾಧಿರೂಪಪರಮಸಾಮಾಯಿಕಪ್ರತಿಪಾದಕೋ ಯೋಽಸೌ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕಃ ಸ ಏವ
ದೀಕ್ಷಾಗುರುಃ, ಛೇದೇಸು ಅ ವಟ್ಟಗಾ ಛೇದಯೋಶ್ಚ ವರ್ತಕಾಃ ಯೇ ಸೇಸಾ ಣಿಜ್ಜಾವಗಾ ಸಮಣಾ ತೇ ಶೇಷಾಃ ಶ್ರಮಣಾ ನಿರ್ಯಾಪಕಾ ಭವನ್ತಿ
ಶಿಕ್ಷಾಗುರವಶ್ಚ ಭವನ್ತೀತಿ . ಅಯಮತ್ರಾರ್ಥಃ — ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮಾಧಿರೂಪಸಾಮಾಯಿಕಸ್ಯೈಕದೇಶೇನ ಚ್ಯುತಿರೇಕದೇಶಚ್ಛೇದಃ,
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಲಿಂಗಗ್ರಹಣೇ ] ಲಿಂಗಗ್ರಹಣಕೇ ಸಮಯ [ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕಃ ಭವತಿ ] ಜೋ
ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾ (ದೀಕ್ಷಾ) ದಾಯಕ ಹೈಂ ವಹ [ತೇಷಾಂ ಗುರುಃ ಇತಿ ] ಉನಕೇ ಗುರು ಹೈಂ ಔರ [ಛೇದಯೋಂಃ ಉಪಸ್ಥಾಪಕಾಃ ]
ಜೋ ೧ಛೇದದ್ವಯಮೇಂ ಉಪಸ್ಥಾಪಕ ಹೈಂ (ಅರ್ಥಾತ್ (೧) – ಜೋ ಭೇದೋಂಮೇಂ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ ತಥಾ (೨) – ಜೋ
ಸಂಯಮಮೇಂ ಛೇದ ಹೋನೇ ಪರ ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರತೇ ಹೈಂ ) [ಶೇಷಾಃ ಶ್ರಮಣಾಃ ] ವೇ ಶೇಷ ಶ್ರಮಣ [ನಿರ್ಯಾಪಕಾಃ ]
೨ನಿರ್ಯಾಪಕ ಹೈಂ ..೨೧೦..
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಆಚಾರ್ಯ ಲಿಂಗಗ್ರಹಣಕೇ ಸಮಯ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಾಮಾಯಿಕಸಂಯಮಕೇ ಪ್ರತಿಪಾದಕ
ಹೋನೇಸೇ ಪ್ರವ್ರಜ್ಯಾದಾಯಕ ಹೈಂ, ವೇ ಗುರು ಹೈಂ; ಔರ ತತ್ಪಶ್ಚಾತ್ ತತ್ಕಾಲ ಹೀ ಜೋ (ಆಚಾರ್ಯ) ಸವಿಕಲ್ಪ
ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪನಾಸಂಯಮಕೇ ಪ್ರತಿಪಾದಕ ಹೋನೇಸೇ ‘ಛೇದಕೇ ಪ್ರತಿ ಉಪಸ್ಥಾಪಕ (ಭೇದಮೇಂ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರನೇವಾಲೇ)’
ಹೈಂ, ವೇ ನಿರ್ಯಾಪಕ ಹೈಂ; ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಜೋ (ಆಚಾರ್ಯ) ೩ಛಿನ್ನ ಸಂಯಮಕೇ ೪ಪ್ರತಿಸಂಧಾನಕೀ ವಿಧಿಕೇ ಪ್ರತಿಪಾದಕ
ಹೋನೇಸೇ ‘ಛೇದ ಹೋನೇ ಪರ ಉಪಸ್ಥಾಪಕ (-ಸಂಯಮಮೇಂ ಛೇದ ಹೋನೇ ಪರ ಉಸಮೇಂ ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರನೇವಾಲೇ)’ ಹೈಂ,
ವೇ ಭೀ ನಿರ್ಯಾಪಕ ಹೀ ಹೈಂ . ಇಸಲಿಯೇ ೩ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕ, ಪರ ಭೀ ಹೋತೇ ಹೈಂ ..೨೧೦..
೧. ಛೇದದ್ವಯ = ದೋ ಪ್ರಕಾರಕೇ ಛೇದ . [ಯಹಾಂ (೧) ಸಂಯಮಮೇಂ ಜೋ ೨೮ ಮೂಲಗುಣರೂಪ ಭೇದ ಹೋತೇ ಹೈಂ ಉಸೇ ಭೀ ಛೇದ ಕಹಾ
ಹೈ ಔರ (೨) ಖಣ್ಡನ ಅಥವಾ ದೋಷಕೋ ಭೀ ಛೇದ ಕಹಾ ಹೈ .]]
೨. ನಿರ್ಯಾಪಕ = ನಿರ್ವಾಹ ಕರನೇವಾಲಾ; ಸದುಪದೇಶಸೇ ದೃಢ ಕರನೇವಾಲಾ; ಶಿಕ್ಷಾಗುರು, ಶ್ರುತಗುರು .
೩. ಛಿನ್ನ = ಛೇದಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ; ಖಣ್ಡಿತ; ಟೂಟಾ ಹುಆ, ದೋಷ ಪ್ರಾಪ್ತ .
೪. ಪ್ರತಿಸಂಧಾನ = ಪುನಃ ಜೋಡ ದೇನಾ ವಹ; ದೋಷೋಂಕೋ ದೂರ ಕರಕೇ ಏಕಸಾ (ದೋಷ ರಹಿತ) ಕರ ದೇನಾ ವಹ .
೫. ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕಕೇ ದೋ ಅರ್ಥ ಹೈಂ : (೧) ಜೋ ‘ಛೇದ (ಭೇದ) ಕೇ ಪ್ರತಿ ಉಪಸ್ಥಾಪಕ’ ಹೈ, ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ೨೮ ಮೂಲಗುಣರೂಪ
ಭೇದೋಂಕೋ ಸಮಝಾಕರ ಉಸಮೇಂ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರತಾ ಹೈ ವಹ ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕ ಹೈ; ತಥಾ (೨) ಜೋ ‘ಛೇದಕೇ ಹೋನೇ ಪರ
ಉಪಸ್ಥಾಪಕ’ ಹೈ, ಅರ್ಥಾತ್ ಸಂಯಮಕೇ ಛಿನ್ನ (ಖಣ್ಡಿತ) ಹೋನೇ ಪರ ಉಸಮೇಂ ಪುನಃ ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರತಾ ಹೈ, ವಹ ಭೀ
ಛೇದೋಪಸ್ಥಾಪಕ ಹೈ .

Page 390 of 513
PDF/HTML Page 423 of 546
single page version

ಅಥ ಛಿನ್ನಸಂಯಮಪ್ರತಿಸನ್ಧಾನವಿಧಾನಮುಪದಿಶತಿ —
ಪಯದಮ್ಹಿ ಸಮಾರದ್ಧೇ ಛೇದೋ ಸಮಣಸ್ಸ ಕಾಯಚೇಟ್ಠಮ್ಹಿ .
ಜಾಯದಿ ಜದಿ ತಸ್ಸ ಪುಣೋ ಆಲೋಯಣಪುವ್ವಿಯಾ ಕಿರಿಯಾ ..೨೧೧..
ಛೇದುವಜುತ್ತೋ ಸಮಣೋ ಸಮಣಂ ವವಹಾರಿಣಂ ಜಿಣಮದಮ್ಹಿ .
ಆಸೇಜ್ಜಾಲೋಚಿತ್ತಾ ಉವದಿಟ್ಠಂ ತೇಣ ಕಾಯವ್ವಂ ..೨೧೨..
ಪ್ರಯತಾಯಾಂ ಸಮಾರಬ್ಧಾಯಾಂ ಛೇದಃ ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಮ್ .
ಜಾಯತೇ ಯದಿ ತಸ್ಯ ಪುನರಾಲೋಚನಪೂರ್ವಿಕಾ ಕ್ರಿಯಾ ..೨೧೧..
ಛೇದೋಪಯುಕ್ತಃ ಶ್ರಮಣಃ ಶ್ರಮಣಂ ವ್ಯವಹಾರಿಣಂ ಜಿನಮತೇ .
ಆಸಾದ್ಯಾಲೋಚ್ಯೋಪದಿಷ್ಟಂ ತೇನ ಕರ್ತವ್ಯಮ್ ..೨೧೨..
ಸರ್ವಥಾ ಚ್ಯುತಿಃ ಸಕ ಲಚ್ಛೇದ ಇತಿ ದೇಶಸಕಲಭೇದೇನ ದ್ವಿಧಾ ಛೇದಃ . ತಯೋಶ್ಛೇದಯೋರ್ಯೇ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ದತ್ವಾ ಸಂವೇಗ-
ವೈರಾಗ್ಯಜನಕಪರಮಾಗಮವಚನೈಃ ಸಂವರಣಂ ಕುರ್ವನ್ತಿ ತೇ ನಿರ್ಯಾಪಕಾಃ ಶಿಕ್ಷಾಗುರವಃ ಶ್ರುತಗುರವಶ್ಚೇತಿ ಭಣ್ಯನ್ತೇ .
ದೀಕ್ಷಾದಾಯಕಸ್ತು ದೀಕ್ಷಾಗುರುರಿತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೨೧೦.. ಅಥ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೋಕ್ತಚ್ಛೇದದ್ವಯಸ್ಯ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತವಿಧಾನಂ ಕಥಯತಿ —
ಪಯದಮ್ಹಿ ಸಮಾರದ್ಧೇ ಛೇದೋ ಸಮಣಸ್ಸ ಕಾಯಚೇಟ್ಠಮ್ಹಿ ಜಾಯದಿ ಜದಿ ಪ್ರಯತಾಯಾಂ ಸಮಾರಬ್ಧಾಯಾಂ ಛೇದಃ ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಂ
ಜಾಯತೇ ಯದಿ ಚೇತ್ . ಅಥ ವಿಸ್ತರಃ – ಛೇದೋ ಜಾಯತೇ ಯದಿ ಚೇತ್ . ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಚ್ಯುತಿಲಕ್ಷಣಃ ಛೇದೋ ಭವತಿ . ಕಸ್ಯಾಮ್ .
ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಮ್ . ಕಥಂಭೂತಾಯಾಮ್ . ಪ್ರಯತಾಯಾಂ ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಲಕ್ಷಣಪ್ರಯತ್ನಪರಾಯಾಂ ಸಮಾರಬ್ಧಾಯಾಂ ಅಶನಶಯನಯಾನ-
ಅಬ ಛಿನ್ನಸಂಯಮಕೇ ಪ್ರತಿಸಂಧಾನಕೀ ವಿಧಿಕಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯದಿ ] ಯದಿ [ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ] ಶ್ರಮಣಕೇ [ಪ್ರಯತಾಯಾಂ ] ೧ಪ್ರಯತ್ನಪೂರ್ವಕ
[ಸಮಾರಬ್ಧಾಯಾಂ ] ಕೀ ಜಾನೇವಾಲೀ [ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಂ ] ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಮೇಂ [ಛೇದಃ ಜಾಯತೇ ] ಛೇದ ಹೋತಾ
೧. ಮುನಿಕೇ (ಮುನಿತ್ವೋಚಿತ) ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ವಹ ಅನ್ತರಂಗ ಅಥವಾ ನಿಶ್ಚಯಪ್ರಯತ್ನ ಹೈ, ಔರ ಉಸ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗದಶಾಮೇಂ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ
(ಹಠರಹಿತ) ದೇಹಚೇಷ್ಟಾದಿ ಸಂಬನ್ಧೀ ಶುಭೋಪಯೋಗ ವಹ ಬಹಿರಂಗ ಅಥವಾ ವ್ಯವಹಾರಪ್ರಯತ್ನ ಹೈ . [ಜಹಾಂ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗದಶಾ ನಹೀಂ
ಹೋತೀ ವಹಾಂ ಶುಭೋಪಯೋಗ ಹಠಸಹಿತ ಹೋತಾ ಹೈ; ವಹ ಶುಭೋಪಯೋಗ ವ್ಯವಹಾರ – ಪ್ರಯತ್ನಕೋ ಭೀ ಪ್ರಾಪ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ . ]
ಜೋ ಛೇದ ಥಾಯ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಹ ಕೃತ ಕಾಯನೀ ಚೇಷ್ಟಾ ವಿಷೇ,
ಆಲೋಚನಾಪೂರ್ವಕ ಕ್ರಿಯಾ ಕರ್ತವ್ಯ ಛೇ ತೇ ಸಾಧುನೇ. ೨೧೧.
ಛೇದೋಪಯುಕ್ತ ಮುನಿ, ಶ್ರಮಣ ವ್ಯವಹಾರವಿಜ್ಞ ಕನೇ ಜಈ,
ನಿಜ ದೋಷ ಆಲೋಚನ ಕರೀ, ಶ್ರಮಣೋಪದಿಷ್ಟ ಕರೇ ವಿಧಿ. ೨೧೨.

Page 391 of 513
PDF/HTML Page 424 of 546
single page version

ಹೈ ತೋ [ತಸ್ಯ ಪುನಃ ] ಉಸೇ ತೋ [ಆಲೋಚನಾಪೂರ್ವಿಕಾ ಕ್ರಿಯಾ ] ೧ಆಲೋಚನಾಪೂರ್ವಕ ಕ್ರಿಯಾ ಕರನಾ
ಚಾಹಿಯೇ .
[ಶ್ರಮಣಃ ಛೇದೋಪಯುಕ್ತಃ ] (ಕಿನ್ತು) ಯದಿ ಶ್ರಮಣ ಛೇದಮೇಂ ಉಪಯುಕ್ತ ಹುಆ ಹೋ ತೋ ಉಸೇ
[ಜಿನಮತ ] ಜೈನಮತಮೇಂ [ವ್ಯವಹಾರಿಣಂ ] ವ್ಯವಹಾರಕುಶಲ [ಶ್ರಮಣಂ ಆಸಾದ್ಯ ] ಶ್ರಮಣಕೇ ಪಾಸ ಜಾಕರ
[ಆಲೋಚ್ಯ ] ೨ಆಲೋಚನಾ ಕರಕೇ (ಅಪನೇ ದೋಷಕಾ ನಿವೇದನ ಕರಕೇ), [ತೇನ ಉಪದಿಷ್ಟಂ ] ವೇ ಜೈಸಾ
ಉಪದೇಶ ದೇಂ ವಹ [ಕರ್ತವ್ಯಮ್ ] ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೧೧ -೨೧೨..
ಟೀಕಾ : — ಸಂಯಮಕಾ ಛೇದ ದೋ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಹೈ; ಬಹಿರಂಗ ಔರ ಅನ್ತರಂಗ . ಉಸಮೇಂ ಮಾತ್ರ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾ
ಸಂಬಂಧೀ ವಹ ಬಹಿರಂಗ ಹೈ ಔರ ಉಪಯೋಗ ಸಂಬಂಧೀ ವಹ ಅನ್ತರಂಗ ಹೈ . ಉಸಮೇಂ, ಯದಿ ಭಲೀಭಾಂತಿ ಉಪರ್ಯುಕ್ತ
ಶ್ರಮಣಕೇ ಪ್ರಯತ್ನಕೃತ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಕಾ ಕಥಂಚಿತ್ ಬಹಿರಂಗ ಛೇದ ಹೋತಾ ಹೈ, ತೋ ವಹ ಸರ್ವಥಾ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದಸೇ
ರಹಿತ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಆಲೋಚನಾಪೂರ್ವಕ ಕ್ರಿಯಾಸೇ ಹೀ ಉಸಕಾ ಪ್ರತೀಕಾರ (ಇಲಾಜ) ಹೋತಾ ಹೈ . ಕಿನ್ತು ಯದಿ
ವಹೀ ಶ್ರಮಣ ಉಪಯೋಗಸಂಬಂಧೀ ಛೇದ ಹೋನೇಸೇ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಛೇದಮೇಂ ಹೀ ಉಪಯುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ತೋ ಜಿನೋಕ್ತ
ವ್ಯವಹಾರವಿಧಿಮೇಂ ಕುಶಲ ಶ್ರಮಣಕೇ ಆಶ್ರಯಸೇ, ಆಲೋಚನಾಪೂರ್ವಕ, ಉನಕೇ ದ್ವಾರಾ ಉಪದಿಷ್ಟ ಅನುಷ್ಠಾನ ದ್ವಾರಾ
(ಸಂಯಮಕಾ) ಪ್ರತಿಸಂಧಾನ ಹೋತಾ ಹೈ .
೧. ಆಲೋಚನಾ = ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾಸೇ ದೇಖ ಲೇನಾ ವಹ, ಸೂಕ್ಷ್ಮತಾಸೇ ವಿಚಾರನಾ ವಹ, ಠೀಕ ಧ್ಯಾನಮೇಂ ಲೇನಾ ವಹ .
೨. ನಿವೇದನ; ಕಥನ . [೨೧೧ ವೀಂ ಗಾಥಾಮೇಂ ಆಲೋಚನಾಕಾ ಪ್ರಥಮ ಅರ್ಥ ಘಟಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ಔರ ೨೧೨ ವೀಂ ಮೇಂ ದೂಸರಾ ]
ದ್ವಿವಿಧಃ ಕಿಲ ಸಂಯಮಸ್ಯ ಛೇದಃ, ಬಹಿರಂಗೋಽನ್ತರಂಗಶ್ಚ . ತತ್ರ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಮಾತ್ರಾಧಿಕೃತೋ
ಬಹಿರಂಗಃ, ಉಪಯೋಗಾಧಿಕೃತಃ ಪುನರನ್ತರಂಗಃ . ತತ್ರ ಯದಿ ಸಮ್ಯಗುಪಯುಕ್ತಸ್ಯ ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ಪ್ರಯತ್ನಸಮಾರ-
ಬ್ಧಾಯಾಃ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಃ ಕಥಂಚಿದ್ಬಹಿರಂಗಚ್ಛೇದೋ ಜಾಯತೇ ತದಾ ತಸ್ಯ ಸರ್ವಥಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದವರ್ಜಿತತ್ವಾದಾ-
ಲೋಚನಪೂರ್ವಿಕಯಾ ಕ್ರಿಯಯೈವ ಪ್ರತೀಕಾರಃ . ಯದಾ ತು ಸ ಏವೋಪಯೋಗಾಧಿಕೃತಚ್ಛೇದತ್ವೇನ ಸಾಕ್ಷಾಚ್ಛೇದ
ಏವೋಪಯುಕ್ತೋ ಭವತಿ ತದಾ ಜಿನೋದಿತವ್ಯವಹಾರವಿಧಿವಿದಗ್ಧಶ್ರಮಣಾಶ್ರಯಯಾಲೋಚನಪೂರ್ವಕತದುಪದಿಷ್ಟಾನುಷ್ಠಾನೇನ
ಪ್ರತಿಸನ್ಧಾನಮ್ ..೨೧೧.೨೧೨..
ಸ್ಥಾನಾದಿಪ್ರಾರಬ್ಧಾಯಾಮ್ . ತಸ್ಸ ಪುಣೋ ಆಲೋಯಣಪುವ್ವಿಯಾ ಕಿರಿಯಾ ತಸ್ಯ ಪುನರಾಲೋಚನಪೂರ್ವಿಕಾ ಕ್ರಿಯಾ . ತದಾಕಾಲೇ
ತಸ್ಯ ತಪೋಧನಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಸ್ಯ ಬಹಿರಙ್ಗಸಹಕಾರಿಕಾರಣಭೂತಾ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಲಕ್ಷಣಾಲೋಚನಪೂರ್ವಿಕಾ ಪುನಃ ಕ್ರಿಯೈವ
ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ಪ್ರತಿಕಾರೋ ಭವತಿ, ನ ಚಾಧಿಕಮ್ . ಕಸ್ಮಾದಿತಿ ಚೇತ್ . ಅಭ್ಯನ್ತರೇ ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಚಲನಾಭಾವಾದಿತಿ
ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ ಗತಾ . ಛೇದಪಉತ್ತೋ ಸಮಣೋ ಛೇದೇ ಪ್ರಯುಕ್ತಃ ಶ್ರಮಣೋ, ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ವಸಂವಿತ್ತಿಭಾವನಾಚ್ಯುತಿಲಕ್ಷಣಚ್ಛೇದೇನ
ಯದಿ ಚೇತ್ ಪ್ರಯುಕ್ತಃ ಸಹಿತಃ ಶ್ರಮಣೋ ಭವತಿ . ಸಮಣಂ ವವಹಾರಿಣಂ ಜಿಣಮದಮ್ಹಿ ಶ್ರಮಣಂ ವ್ಯವಹಾರಿಣಂ ಜಿನಮತೇ, ತದಾ
ಜಿನಮತೇ ವ್ಯವಹಾರಜ್ಞಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕುಶಲಂ ಶ್ರಮಣಂ ಆಸೇಜ್ಜ ಆಸಾದ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ಯ, ನ ಕೇವಲಮಾಸಾದ್ಯ ಆಲೋಚಿತ್ತಾ
ನಿಃಪ್ರಪಞ್ಚಭಾವೇನಾಲೋಚ್ಯ ದೋಷನಿವೇದನಂ ಕೃತ್ವಾ . ಉವದಿಟ್ಠಂ ತೇಣ ಕಾಯವ್ವಂ ಉಪದಿಷ್ಟಂ ತೇನ ಕರ್ತವ್ಯಮ್ . ತೇನ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ-
ಪರಿಜ್ಞಾನಸಹಿತಾಚಾರ್ಯೇಣ ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ವಸಂವಿತ್ತಿಭಾವನಾನುಕೂಲಂ ಯದುಪದಿಷ್ಟಂ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಂ ತತ್ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ಸೂತ್ರ-
ತಾತ್ಪರ್ಯಮ್ ..೨೧೧.೨೧೨.. ಏವಂ ಗುರುವ್ಯವಸ್ಥಾಕಥನರೂಪೇಣ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ, ತಥೈವ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕಥನಾರ್ಥಂ ಗಾಥಾದ್ವಯ-

Page 392 of 513
PDF/HTML Page 425 of 546
single page version

ಅಥ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಸ್ಯ ಛೇದಾಯತನತ್ವಾತ್ ಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬನ್ಧಾಃ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯಾ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ —
ಅಧಿವಾಸೇ ವ ವಿವಾಸೇ ಛೇದವಿಹೂಣೋ ಭವೀಯ ಸಾಮಣ್ಣೇ .
ಸಮಣೋ ವಿಹರದು ಣಿಚ್ಚಂ ಪರಿಹರಮಾಣೋ ಣಿಬಂಧಾಣಿ ..೨೧೩..
ಅಧಿವಾಸೇ ವಾ ವಿವಾಸೇ ಛೇದವಿಹೀನೋ ಭೂತ್ವಾ ಶ್ರಾಮಣ್ಯೇ .
ಶ್ರಮಣೋ ವಿಹರತು ನಿತ್ಯಂ ಪರಿಹರಮಾಣೋ ನಿಬನ್ಧಾನ್ ..೨೧೩..
ಮಿತಿ ಸಮುದಾಯೇನ ತೃತೀಯಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾತ್ರಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥ ನಿರ್ವಿಕಾರಶ್ರಾಮಣ್ಯಚ್ಛೇದಜನಕಾನ್ಪರದ್ರವ್ಯಾನು-
ಬನ್ಧಾನ್ನಿಷೇಧಯತಿ – ವಿಹರದು ವಿಹರತು ವಿಹಾರಂ ಕರೋತು . ಸ ಕಃ . ಸಮಣೋ ಶತ್ರುಮಿತ್ರಾದಿಸಮಚಿತ್ತಶ್ರಮಣಃ . ಣಿಚ್ಚಂ
ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಕಾಲಮ್ . ಕಿಂ ಕುರ್ವನ್ಸನ್ . ಪರಿಹರಮಾಣೋ ಪರಿಹರನ್ಸನ್ . ಕಾನ್ . ಣಿಬಂಧಾಣಿ ಚೇತನಾಚೇತನಮಿಶ್ರ-
ಪರದ್ರವ್ಯೇಷ್ವನುಬನ್ಧಾನ್ . ಕ್ವ ವಿಹರತು . ಅಧಿವಾಸೇ ಅಧಿಕೃತಗುರುಕುಲವಾಸೇ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಸ್ವಕೀಯಶುದ್ಧಾತ್ಮವಾಸೇ
ವಾ, ವಿವಾಸೇ ಗುರುವಿರಹಿತವಾಸೇ ವಾ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ . ಸಾಮಣ್ಣೇ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಲಕ್ಷಣನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರೇ ಛೇದವಿಹೂಣೋ
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಯದಿ ಮುನಿಕೇ ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಲಕ್ಷಣ ಪ್ರಯತ್ನ ಸಹಿತ ಕೀ ಜಾನೇವಾಲೀ ಅಶನ – ಶಯನ –
ಗಮನಾದಿಕ ಶಾರೀರಿಕ ಚೇಷ್ಟಾಸಂಬಂಧೀ ಛೇದ ಹೋತಾ ಹೈ ತೋ ಉಸ ತಪೋಧನಕೇ ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಕೀ ಬಹಿರಂಗ
ಸಹಕಾರೀಕಾರಣಭೂತ ಪ್ರತಿಕ್ರಮಣಸ್ವರೂಪ ಆಲೋಚನಾಪೂರ್ವಕ ಕ್ರಿಯಾಸೇ ಹೀ ಉಸಕಾ ಪ್ರತೀಕಾರ – ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ ಹೋ
ಜಾತಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಸೇ ಚಲಿತ ನಹೀಂ ಹುಆ ಹೈ . ಕಿನ್ತು ಯದಿ ಉಸಕೇ ನಿರ್ವಿಕಾರ
ಸ್ವಸಂವೇದನಭಾವನಾಸೇ ಚ್ಯುತಿಸ್ವರೂಪ ಛೇದ ಹೋತಾ ಹೈ, ತೋ ಉಸೇ ಜಿನಮತಮೇಂ ವ್ಯವಹಾರಜ್ಞ – ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕುಶಲ –
ಆಚಾರ್ಯಕೇ ನಿಕಟ ಜಾಕರ, ನಿಷ್ಪಪ್ರಂಚಭಾವಸೇ ದೋಷಕಾ ನಿವೇದನ ಕರಕೇ, ವೇ ಆಚಾರ್ಯ ನಿರ್ವಿಕಾರ
ಸ್ವಸಂವೇದನಭಾವನಾಕೇ ಅನುಕೂಲ ಜೋ ಕುಛ ಭೀ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತ ಉಪದೇಶೇಂ ವಹ ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೧೧ – ೨೧೨..
ಅಬ, ಶ್ರಾಮಣ್ಯಕೇ ಛೇದಕೇ ಆಯತನ ಹೋನೇಸೇ ೧ಪರದ್ರವ್ಯ – ಪ್ರತಿಬಂಧ ನಿಷೇಧ ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈಂ, ಐಸಾ
ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅಧಿವಾಸೇ ] ಅಧಿವಾಸಮೇಂ (ಆತ್ಮವಾಸಮೇಂ ಅಥವಾ ಗುರುಓಂಕೇ ಸಹವಾಸಮೇಂ)
ವಸತೇ ಹುಏ [ವಾ ] ಯಾ [ವಿವಾಸೇ ] ವಿವಾಸಮೇಂ (ಗುರುಓಂಸೇ ಭಿನ್ನ ವಾಸಮೇಂ) ವಸತೇ ಹುಏ, [ನಿತ್ಯಂ ] ಸದಾ
[ನಿಬಂಧಾನ್ ] (ಪರದ್ರವ್ಯಸಮ್ಬನ್ಧೀ) ಪ್ರತಿಬಂಧೋಂಕೋ [ಪರಿಹರಮಾಣಃ ] ಪರಿಹರಣ ಕರತಾ ಹುಆ [ಶ್ರಾಮಣ್ಯೇ ]
ಶ್ರಾಮಣ್ಯಮೇಂ [ಛೇದವಿಹೀನಃ ಭೂತ್ವಾ ] ಛೇದವಿಹೀನ ಹೋಕರ [ಶ್ರಮಣಃ ವಿಹರತು ] ಶ್ರಮಣ ವಿಹರೋ ..೨೧೩..
೧. ಪರದ್ರವ್ಯ -ಪ್ರತಿಬಂಧ = ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ರಾಗಾದಿಪೂರ್ವಕ ಸಂಬಂಧ ಕರನಾ; ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ ಬಂಧನಾ – ರುಕನಾ; ಲೀನ ಹೋನಾ; ಪರದ್ರವ್ಯೋಂಮೇಂ
ರುಕಾವಟ .
ಪ್ರತಿಬಂಧ ಪರಿತ್ಯಾಗೀ ಸದಾ ಅಧಿವಾಸ ಅಗರ ವಿವಾಸಮಾಂ,
ಮುನಿರಾಜ ವಿಹರೋ ಸರ್ವದಾ ಥಈ ಛೇದಹೀನ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಮಾಂ. ೨೧೩.

Page 393 of 513
PDF/HTML Page 426 of 546
single page version

ಸರ್ವ ಏವ ಹಿ ಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬನ್ಧಾ ಉಪಯೋಗೋಪರಂಜಕತ್ವೇನ ನಿರುಪರಾಗೋಪಯೋಗರೂಪಸ್ಯ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಸ್ಯ
ಛೇದಾಯತನಾನಿ; ತದಭಾವಾದೇವಾಛಿನ್ನಶ್ರಾಮಣ್ಯಮ್ . ಅತ ಆತ್ಮನ್ಯೇವಾತ್ಮನೋ ನಿತ್ಯಾಧಿಕೃತ್ಯ ವಾಸೇ ವಾ
ಗುರುತ್ವೇನ ಗುರೂನಧಿಕೃತ್ಯ ವಾಸೇ ವಾ ಗುರುಭ್ಯೋ ವಿಶಿಷ್ಟೇ ವಾಸೇ ವಾ ನಿತ್ಯಮೇವ ಪ್ರತಿಷೇಧಯನ್
ಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬನ್ಧಾನ್ ಶ್ರಾಮಣ್ಯೇ ಛೇದವಿಹೀನೋ ಭೂತ್ವಾ ಶ್ರಮಣೋ ವರ್ತತಾಮ್ ..೨೧೩..
ಅಥ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಸ್ಯ ಪರಿಪೂರ್ಣತಾಯತನತ್ವಾತ್ ಸ್ವದ್ರವ್ಯ ಏವ ಪ್ರತಿಬನ್ಧೋ ವಿಧೇಯ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ —
ಚರದಿ ಣಿಬದ್ಧೋ ಣಿಚ್ಚಂ ಸಮಣೋ ಣಾಣಮ್ಹಿ ದಂಸಣಮುಹಮ್ಹಿ .
ಪಯದೋ ಮೂಲಗುಣೇಸು ಯ ಜೋ ಸೋ ಪಡಿಪುಣ್ಣಸಾಮಣ್ಣೋ ..೨೧೪..
ಚರತಿ ನಿಬದ್ಧೋ ನಿತ್ಯಂ ಶ್ರಮಣೋ ಜ್ಞಾನೇ ದರ್ಶನಮುಖೇ .
ಪ್ರಯತೋ ಮೂಲಗುಣೇಷು ಚ ಯಃ ಸ ಪರಿಪೂರ್ಣಶ್ರಾಮಣ್ಯಃ ..೨೧೪..
ಭವೀಯ ಛೇದವಿಹೀನೋ ಭೂತ್ವಾ, ರಾಗಾದಿರಹಿತನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಲಕ್ಷಣನಿಶ್ಚಯಚಾರಿತ್ರಚ್ಯುತಿರೂಪಚ್ಛೇದರಹಿತೋ ಭೂತ್ವಾ .
ತಥಾಹಿ — ಗುರುಪಾರ್ಶ್ವೇ ಯಾವನ್ತಿ ಶಾಸ್ತ್ರಾಣಿ ತಾವನ್ತಿ ಪಠಿತ್ವಾ ತದನನ್ತರಂ ಗುರುಂ ಪೃಷ್ಟ್ವಾ ಚ ಸಮಶೀಲತಪೋಧನೈಃ ಸಹ,
ಭೇದಾಭೇದರತ್ನತ್ರಯಭಾವನಯಾ ಭವ್ಯಾನಾಮಾನನ್ದಂ ಜನಯನ್, ತಪಃಶ್ರುತಸತ್ತ್ವೈಕತ್ವಸನ್ತೋಷಭಾವನಾಪಞ್ಚಕಂ ಭಾವಯನ್,
ಪ್ರ. ೫೦
ಟೀಕಾ : — ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಸಭೀ ಪರದ್ರವ್ಯ – ಪ್ರತಿಬಂಧ ಉಪಯೋಗಕೇ ೧ಉಪರಂಜಕ ಹೋನೇಸೇ ೨ನಿರುಪರಾಗ
ಉಪಯೋಗರೂಪ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಕೇ ಛೇದಕೇ ಆಯತನ ಹೈಂ; ಉನಕೇ ಅಭಾವಸೇ ಹೀ ಅಛಿನ್ನ ಶ್ರಾಮಣ್ಯ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ
ಆತ್ಮಾಮೇಂ ಹೀ ಆತ್ಮಾಕೋ ಸದಾ ೩ಅಧಿಕೃತ ಕರಕೇ (ಆತ್ಮಾಕೇ ಭೀತರ) ಬಸತೇ ಹುಏ ಅಥವಾ ಗುರುರೂಪಸೇ
ಗುರುಓಂಕೋ ೪ಅಧಿಕೃತ ಕರಕೇ (ಗುರುಓಂಕೇ ಸಹವಾಸಮೇಂ) ನಿವಾಸ ಕರತೇ ಹುಏ ಯಾ ಗುರುಓಂಸೇ ವಿಶಿಷ್ಟ – ಭಿನ್ನ
ವಾಸಮೇಂ ವಸತೇ ಹುಏ, ಸದಾ ಹೀ ಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬಂಧೋಂಕೋ ನಿಷೇಧತಾ (ಪರಿಹರತಾ) ಹುಆ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಮೇಂ ಛೇದವಿಹೀನ
ಹೋಕರ ಶ್ರಮಣ ವರ್ತೋ ..೨೧೩..
ಅಬ, ಶ್ರಾಮಣ್ಯಕೀ ಪರಿಪೂರ್ಣತಾಕಾ ಆಯತನ ಹೋನೇಸೇ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಹೀ ಪ್ರತಿಬಂಧ (ಸಮ್ಬನ್ಧ ಲೀನತಾ)
ಕರನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ, ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಃ ಶ್ರಮಣಃ ] ಜೋ ಶ್ರಮಣ [ನಿತ್ಯಂ ] ಸದಾ [ಜ್ಞಾನೇ ದರ್ಶನಮುಖೇ ] ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಔರ
ದರ್ಶನಾದಿಮೇಂ [ನಿಬದ್ಧಃ ] ಪ್ರತಿಬದ್ಧ [ಚ ] ತಥಾ [ಮೂಲಗುಣೇಷು ಪ್ರಯತಃ ] ಮೂಲಗುಣೋಂಮೇಂ ಪ್ರಯತ (ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲ)
[ಚರತಿ ] ವಿಚರಣ ಕರತಾ ಹೈ, [ಸಃ ] ವಹ [ಪರಿಪೂರ್ಣಶ್ರಾಮಣ್ಯಃ ] ಪರಿಪೂರ್ಣ ಶ್ರಾಮಣ್ಯವಾನ್ ಹೈ ..೨೧೪..
೧. ಉಪರಂಜಕ = ಉಪರಾಗ ಕರನೇವಾಲೇ, ಮಲಿನತಾ – ವಿಕಾರ ಕರನೇವಾಲೇ . ೨. ನಿರುಪರಾಗ = ಉಪರಾಗರಹಿತ; ವಿಕಾರರಹಿತ .
೩. ಅಧಿಕೃತ ಕರಕೇ = ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರಕೇ; ರಖಕರ .
೪. ಅಧಿಕೃತ ಕರಕೇ = ಅಧಿಕಾರ ದೇಕರ; ಸ್ಥಾಪಿತ ಕರಕೇ; ಅಂಗೀಕೃತ ಕರಕೇ .
ಜೇ ಶ್ರಮಣ ಜ್ಞಾನ – ದೃಗಾದಿಕೇ ಪ್ರತಿಬದ್ಧ ವಿಚರೇ ಸರ್ವದಾ,
ನೇ ಪ್ರಯತ ಮೂಳಗುಣೋ ವಿಷೇ, ಶ್ರಾಮಣ್ಯ ಛೇ ಪರಿಪೂರ್ಣ ತ್ಯಾಂ. ೨೧೪.

Page 394 of 513
PDF/HTML Page 427 of 546
single page version

ಏಕ ಏವ ಹಿ ಸ್ವದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬನ್ಧ ಉಪಯೋಗಮಾರ್ಜಕತ್ವೇನ ಮಾರ್ಜಿತೋಪಯೋಗರೂಪಸ್ಯ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಸ್ಯ
ಪರಿಪೂರ್ಣತಾಯತನಂ; ತತ್ಸದ್ಭಾವಾದೇವ ಪರಿಪೂರ್ಣಂ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಮ್ . ಅತೋ ನಿತ್ಯಮೇವ ಜ್ಞಾನೇ ದರ್ಶನಾದೌ ಚ ಪ್ರತಿಬದ್ಧೇನ
ಮೂಲಗುಣಪ್ರಯತತಯಾ ಚರಿತವ್ಯಂ; ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸ್ವಭಾವಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬದ್ಧಶುದ್ಧಾಸ್ತಿತ್ವಮಾತ್ರೇಣ ವರ್ತಿತವ್ಯಮಿತಿ
ತಾತ್ಪರ್ಯಮ್ ..೨೧೪..
ಅಥ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಸ್ಯ ಛೇದಾಯತನತ್ವಾತ್ ಯತಿಜನಾಸನ್ನಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬನ್ಧೋಽಪಿ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯ
ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ —
ಭತ್ತೇ ವಾ ಖಮಣೇ ವಾ ಆವಸಧೇ ವಾ ಪುಣೋ ವಿಹಾರೇ ವಾ .
ಉವಧಿಮ್ಹಿ ವಾ ಣಿಬದ್ಧಂ ಣೇಚ್ಛದಿ ಸಮಣಮ್ಹಿ ವಿಕಧಮ್ಹಿ ..೨೧೫..
ತೀರ್ಥಕರಪರಮದೇವಗಣಧರದೇವಾದಿಮಹಾಪುರುಷಾಣಾಂ ಚರಿತಾನಿ ಸ್ವಯಂ ಭಾವಯನ್, ಪರೇಷಾಂ ಪ್ರಕಾಶಯಂಶ್ಚ, ವಿಹರತೀತಿ
ಭಾವಃ ..೨೧೩.. ಅಥ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರಿಪೂರ್ಣಕಾರಣತ್ವಾತ್ಸ್ವಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯೇ ನಿರನ್ತರಮವಸ್ಥಾನಂ ಕರ್ತವ್ಯಮಿತ್ಯಾಖ್ಯಾತಿ –
ಚರದಿ ಚರತಿ ವರ್ತತೇ . ಕ ಥಂಭೂತಃ . ಣಿಬದ್ಧೋ ಆಧೀನಃ, ಣಿಚ್ಚಂ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಕಾಲಮ್ . ಸಃ ಕ : ಕ ರ್ತಾ . ಸಮಣೋ
ಲಾಭಾಲಾಭಾದಿಸಮಚಿತ್ತಶ್ರಮಣಃ . ಕ್ವ ನಿಬದ್ಧಃ . ಣಾಣಮ್ಹಿ ವೀತರಾಗಸರ್ವಜ್ಞಪ್ರಣೀತಪರಮಾಗಮಜ್ಞಾನೇ ತತ್ಫಲಭೂತ-
ಸ್ವಸಂವೇದನಜ್ಞಾನೇ ವಾ, ದಂಸಣಮುಹಮ್ಹಿ ದರ್ಶನಂ ತತ್ತ್ವಾರ್ಥಶ್ರದ್ಧಾನಂ ತತ್ಫಲಭೂತನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮೋಪಾದೇಯರುಚಿರೂಪ-
ನಿಶ್ಚಯಸಮ್ಯಕ್ತ್ವಂ ವಾ ತತ್ಪ್ರಮುಖೇಷ್ವನನ್ತಸುಖಾದಿಗುಣೇಷು . ಪಯದೋ ಮೂಲಗುಣೇಸು ಯ ಪ್ರಯತಃ ಪ್ರಯತ್ನಪರಶ್ಚ . ಕೇಷು .
ಮೂಲಗುಣೇಷು ನಿಶ್ಚಯಮೂಲಗುಣಾಧಾರಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯೇ ವಾ . ಜೋ ಸೋ ಪಡಿಪುಣ್ಣಸಾಮಣ್ಣೋ ಯ ಏವಂಗುಣವಿಶಿಷ್ಟಶ್ರಮಣಃ ಸ
ಪರಿಪೂರ್ಣಶ್ರಾಮಣ್ಯೋ ಭವತೀತಿ . ಅಯಮತ್ರಾರ್ಥಃ — ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾರತಾನಾಮೇವ ಪರಿಪೂರ್ಣಶ್ರಾಮಣ್ಯಂ ಭವತೀತಿ ..೨೧೪..
ಟೀಕಾ : — ಏಕ ಸ್ವದ್ರವ್ಯ – ಪ್ರತಿಬಂಧ ಹೀ, ಉಪಯೋಗಕಾ ಮಾರ್ಜನ (-ಶುದ್ಧತ್ವ) ಕರನೇವಾಲಾ
ಹೋನೇಸೇ, ಮಾರ್ಜಿತ (-ಶುದ್ಧ) ಉಪಯೋಗರೂಪ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಕೀ ಪರಿಪೂರ್ಣತಾಕಾ ಆಯತನ ಹೈ; ಉಸಕೇ ಸದ್ಭಾವಸೇ ಹೀ
ಪರಿಪೂರ್ಣ ಶ್ರಾಮಣ್ಯ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಸದಾ ಜ್ಞಾನಮೇಂ ಔರ ದರ್ಶನಾದಿಕಮೇಂ ೧ಪ್ರತಿಬದ್ಧ ರಹಕರ ಮೂಲಗುಣೋಂಮೇಂ
ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲತಾಸೇ ವಿಚರನಾ; — ಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸ್ವಭಾವ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಪ್ರತಿಬದ್ಧ ಐಸಾ ಶುದ್ಧ
ಅಸ್ತಿತ್ವಮಾತ್ರರೂಪಸೇ ವರ್ತನಾ, ಯಹ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೈ ..೨೧೪..
ಅಬ, ಮುನಿಜನಕೋ ೨ನಿಕಟಕಾ ೩ಸೂಕ್ಷ್ಮಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬಂಧ ಭೀ, ಶ್ರಾಮಣ್ಯಕೇ ಛೇದಕಾ ಆಯತನ
ಹೋನೇಸೇ ನಿಷೇಧ್ಯ ಹೈ, ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
೧. ಪ್ರತಿಬದ್ಧ = ಸಂಬದ್ಧ; ರುಕಾ ಹುಆ; ಬಂಧಾ ಹುಆ; ಸ್ಥಿತ; ಸ್ಥಿರ; ಲೀನ .
೨. ಆಗಮ ವಿರುದ್ಧ ಆಹಾರವಿಹಾರಾದಿ ತೋ ಮುನಿಕೇ ಛೂಟಾ ಹುಆ ಹೀ ಹೋನೇಸೇ ಉಸಮೇಂ ಪ್ರತಿಬಂಧ ಹೋನಾ ತೋ ಮುನಿಕೇ ಲಿಯೇ ದೂರ
ಹೈ; ಕಿನ್ತು ಆಗಮಕಥಿತ ಆಹಾರ ವಿಹಾರಾದಿಮೇಂ ಮುನಿ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಮೇಂ ಪ್ರತಿಬಂಧ ಹೋ ಜಾನಾ ಸಂಭವಿತ ಹೋನೇಸೇ
ವಹ ಪ್ರತಿಬಂಧ ನಿಕಟಕಾ ಹೈ .೩. ಸೂಕ್ಷ್ಮಪರದ್ರವ್ಯಪ್ರತಿಬನ್ಧ = ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಪ್ರತಿಬಂಧ .
ಮುನಿ ಕ್ಷಪಣ ಮಾಂಹೀ, ನಿವಾಸಸ್ಥಾನ, ವಿಹಾರ ಯಾ ಭೋಜನ ಮಹೀಂ,
ಉಪಧಿ – ಶ್ರಮಣ – ವಿಕಥಾ ಮಹೀಂ ಪ್ರತಿಬಂಧನೇ ಇಚ್ಛೇ ನಹೀಂ. ೨೧೫.

Page 395 of 513
PDF/HTML Page 428 of 546
single page version

ಭಕ್ತೇ ವಾ ಕ್ಷಪಣೇ ವಾ ಆವಸಥೇ ವಾ ಪುನರ್ವಿಹಾರೇ ವಾ .
ಉಪಧೌ ವಾ ನಿಬದ್ಧಂ ನೇಚ್ಛತಿ ಶ್ರಮಣೇ ವಿಕಥಾಯಾಮ್ ..೨೧೫..
ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಸಹಕಾರಿಕಾರಣಶರೀರವೃತ್ತಿಹೇತುಮಾತ್ರತ್ವೇನಾದೀಯಮಾನೇ ಭಕ್ತೇ, ತಥಾವಿಧಶರೀರವೃತ್ತ್ಯ-
ವಿರೋಧೇನ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯನೀರಂಗನಿಸ್ತರಂಗವಿಶ್ರಾನ್ತಿಸೂತ್ರಣಾನುಸಾರೇಣ ಪ್ರವರ್ತಮಾನೇ ಕ್ಷಪಣೇ, ನೀರಂಗ್ನಿಸ್ತರಂಗಾನ್ತ-
ರಂಗದ್ರವ್ಯಪ್ರಸಿದ್ಧಯರ್ಥಮಧ್ಯಾಸ್ಯಮಾನೇ ಗಿರೀನ್ದ್ರಕನ್ದರಪ್ರಭೃತಾವಾವಸಥೇ, ಯಥೋಕ್ತಶರೀರವೃತ್ತಿಹೇತುಮಾರ್ಗಣಾರ್ಥಮಾರಭ್ಯ-
ಅಥ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಛೇದಕಾರಣತ್ವಾತ್ಪ್ರಾಸುಕಾಹಾರಾದಿಷ್ವಪಿ ಮಮತ್ವಂ ನಿಷೇಧಯತಿ — ಣೇಚ್ಛದಿ ನೇಚ್ಛತಿ . ಕಮ್ ಣಿಬದ್ಧಂ
ನಿಬದ್ಧಮಾಬದ್ಧಮ್ . ಕ್ವ . ಭತ್ತೇ ವಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾಸಹಕಾರಿಭೂತದೇಹಸ್ಥಿತಿಹೇತುತ್ವೇನ ಗೃಹ್ಯಮಾಣೇ ಭಕ್ತೇ ವಾ
ಪ್ರಾಸುಕಾಹಾರೇ, ಖಮಣೇ ವಾ ಇನ್ದ್ರಿಯದರ್ಪವಿನಾಶಕಾರಣಭೂತತ್ವೇನ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮಾಧಿಹೇತುಭೂತೇ ಕ್ಷಪಣೇ ವಾನಶನೇ, ಆವಸಧೇ
ವಾ ಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವೋಪಲಬ್ಧಿಸಹಕಾರಿಭೂತೇ ಗಿರಿಗುಹಾದ್ಯಾವಸಥೇ ವಾ, ಪುಣೋ ವಿಹಾರೇ ವಾ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾಸಹಕಾರಿ-
ಭೂತಾಹಾರನೀಹಾರಾರ್ಥವ್ಯವಹಾರಾರ್ಥವ್ಯವಹಾರೇ ವಾ ಪುನರ್ದೇಶಾನ್ತರವಿಹಾರೇ ವಾ, ಉವಧಿಮ್ಹಿ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಭಾವನಾಸಹಕಾರಿ-
ಭೂತಶರೀರಪರಿಗ್ರಹೇ ಜ್ಞಾನೋಪಕರಣಾದೌ ವಾ, ಸಮಣಮ್ಹಿ ಪರಮಾತ್ಮಪದಾರ್ಥವಿಚಾರಸಹಕಾರಿಕಾರಣಭೂತೇ ಶ್ರಮಣೇ
ಸಮಶೀಲಸಂಘಾತಕತಪೋಧನೇ ವಾ, ವಿಕಧಮ್ಹಿ ಪರಮಸಮಾಧಿವಿಘಾತಕಶ್ರೃಙ್ಗಾರವೀರರಾಗಾದಿಕಥಾಯಾಂ ಚೇತಿ .
ಅಯಮತ್ರಾರ್ಥಃ — ಆಗಮವಿರುದ್ಧಾಹಾರವಿಹಾರಾದಿಷು ತಾವತ್ಪೂರ್ವಮೇವ ನಿಷಿದ್ಧಃ, ಯೋಗ್ಯಾಹಾರವಿಹಾರಾದಿಷ್ವಪಿ ಮಮತ್ವಂ ನ
ಕರ್ತವ್ಯಮಿತಿ ..೨೧೫.. ಏವಂ ಸಂಕ್ಷೇಪೇಣಾಚಾರಾರಾಧನಾದಿಕಥಿತತಪೋಧನವಿಹಾರವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ಚತುರ್ಥಸ್ಥಲೇ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಭಕ್ತೇ ವಾ ] ಮುನಿ ಆಹಾರಮೇಂ, [ಕ್ಷಪಣೇ ವಾ ] ಕ್ಷಪಣಮೇಂ (ಉಪವಾಸಮೇಂ),
[ಆವಸಥೇ ವಾ ] ಆವಾಸಮೇಂ (ನಿವಾಸಸ್ಥಾನಮೇಂ), [ಪುನಃ ವಿಹಾರೇ ವಾ ] ಔರ ವಿಹಾರಮೇಂ [ಉಪಧೌ ] ಉಪಧಿಮೇಂ
(ಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ), [ಶ್ರಮಣೇ ] ಶ್ರಮಣಮೇಂ (ಅನ್ಯ ಮುನಿಮೇಂ) [ವಾ ] ಅಥವಾ [ವಿಕಥಾಯಾಮ್ ] ೧ವಿಕಥಾಮೇಂ
[ನಿಬದ್ಧಂ ] ಪ್ರತಿಬನ್ಧ [ನ ಇಚ್ಛತಿ ] ನಹೀಂ ಚಾಹತಾ ..೨೧೫..
ಟೀಕಾ : — (೧) ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಭೂತ ಶರೀರಕೀ ೨ವೃತ್ತಿಕೇ ಹೇತುಮಾತ್ರರೂಪಸೇ
ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಜಾನೇವಾಲಾ ಜೋ ಆಹಾರ, (೨) ೩ತಥಾವಿಧ ಶರೀರಕೀ ವೃತ್ತಿಕೇ ಸಾಥ ವಿರೋಧ ವಿನಾ,
ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮೇಂ ೪ನೀರಂಗ ಔರ ನಿಸ್ತರಂಗ ವಿಶ್ರಾಂತಿಕೀ ರಚನಾನುಸಾರ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಜೋ ಕ್ಷಪಣ (ಅರ್ಥಾತ್ ಶರೀರಕೇ
ಟಿಕನೇಕೇ ಸಾಥ ವಿರೋಧ ನ ಆಯೇ ಇಸಪ್ರಕಾರ, ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಮೇಂ ವಿಕಾರರಹಿತ ಔರ ತರಂಗರಹಿತ ಸ್ಥಿರತಾ ಹೋತೀ
ಜಾಯೇ, ತದನುಸಾರ ಪ್ರವರ್ತಮಾನ ಅನಶನಮೇಂ), (೩) ನೀರಂಗ ಔರ ನಿಸ್ತರಂಗ – ಅನ್ತರಂಗ ದ್ರವ್ಯಕೀ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ
(ಪ್ರಕೃಷ್ಟ ಸಿದ್ಧಿ) ಕೇ ಲಿಯೇ ಸೇವನ ಕಿಯಾ ಜಾನೇವಾಲಾ ಜೋ ಗಿರೀನ್ದ್ರಕನ್ದರಾದಿಕ ಆವಸಥಮೇಂ (-ಉಚ್ಚ
ಪರ್ವತಕೀ ಗುಫಾ ಇತ್ಯಾದಿ ನಿವಾಸಸ್ಥಾನಮೇಂ), (೪) ಯಥೋಕ್ತ ಶರೀರಕೀ ವೃತ್ತಿಕೀ ಕಾರಣಭೂತ ಭಿಕ್ಷಾಕೇ ಲಿಯೇ
೧. ಛದ್ಮಸ್ಥ ಮುನಿಕೇ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಥಾ – ವಾರ್ತ್ತಾ ಕರತೇ ಹುಯೇ ಭೀ ನಿರ್ಮಲ ಚೈತನ್ಯ ವಿಕಲ್ಪಮುಕ್ತ ಹೋತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಅಂಶತಃ
ಮಲಿನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಅತಃ ಉಸ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಥಾಕೋ ಭೀ ವಿಕಥಾ ಅರ್ಥಾತ್ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಸೇ ವಿರುದ್ಧ ಕಥಾ ಕಹಾ ಹೈ .
೨. ವೃತ್ತಿ = ನಿರ್ವಾಹ; ಟಿಕನಾ .
೩. ತಥಾವಿಧ = ವೈಸಾ (ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕಾ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಭೂತ)
೪. ನೀರಂಗ = ನೀರಾಗ; ನಿರ್ವಿಕಾರ .

Page 396 of 513
PDF/HTML Page 429 of 546
single page version

ಮಾಣೇ ವಿಹಾರಕರ್ಮಣಿ, ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಸಹಕಾರಿಕಾರಣತ್ವೇನಾಪ್ರತಿಷಿಧ್ಯಮಾನೇ ಕೇವಲದೇಹಮಾತ್ರ ಉಪಧೌ,
ಅನ್ಯೋನ್ಯಬೋಧ್ಯಬೋಧಕಭಾವಮಾತ್ರೇಣ ಕಥಂಚಿತ್ಪರಿಚಿತೇ ಶ್ರಮಣೇ, ಶಬ್ದಪುದ್ಗಲೋಲ್ಲಾಸಸಂವಲನಕಶ್ಮಲಿತ-
ಚಿದ್ಭಿತ್ತಿಭಾಗಾಯಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯವಿರುದ್ಧಾಯಾಂ ಕಥಾಯಾಂ ಚೈತೇಷ್ವಪಿ ತದ್ವಿಕಲ್ಪಾಚಿತ್ರಿತಚಿತ್ತಭಿತ್ತಿತಯಾ
ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯಃ ಪ್ರತಿಬನ್ಧಃ ..೨೧೫..
ಅಥ ಕೋ ನಾಮ ಛೇದ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ —
ಅಪಯತ್ತಾ ವಾ ಚರಿಯಾ ಸಯಣಾಸಣಠಾಣಚಂಕಮಾದೀಸು .
ಸಮಣಸ್ಸ ಸವ್ವಕಾಲೇ ಹಿಂಸಾ ಸಾ ಸಂತಯ ತ್ತಿ ಮದಾ ..೨೧೬..
ಗಾಥಾತ್ರಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಭಾವನಾಪ್ರತಿಬನ್ಧಕಚ್ಛೇದಂ ಕಥಯತಿ — ಮದಾ ಮತಾ ಸಮ್ಮತಾ . ಕಾ .
ಹಿಂಸಾ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಲಕ್ಷಣಶ್ರಾಮಣ್ಯಛೇದಕಾರಣಭೂತಾ ಹಿಂಸಾ . ಕಥಂಭೂತಾ . ಸಂತತ್ರಿಯ ತ್ತಿ ಸಂತತಾ ನಿರನ್ತರೇತಿ . ಕಾ
ಕಿಯೇ ಜಾನೇವಾಲೇ ವಿಹಾರಕಾರ್ಯಮೇಂ, (೫) ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕಾ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣ ಹೋನೇಸೇ ಜಿಸಕಾ ನಿಷೇಧ ನಹೀಂ
ಹೈ ಐಸೇ ಕೇವಲ ದೇಹಮಾತ್ರ ಪರಿಗ್ರಹಮೇಂ, (೬) ಮಾತ್ರ ಅನ್ಯೋನ್ಯ ೧ಬೋಧ್ಯಬೋಧಕರೂಪಸೇ ಜಿನಕಾ ಕಥಂಚಿತ್
ಪರಿಚಯ ವರ್ತತಾ ಹೈ ಐಸೇ ಶ್ರಮಣ (ಅನ್ಯ ಮುನಿ) ಮೇಂ, ಔರ (೭) ಶಬ್ದರೂಪ ಪುದ್ಗಲೋಲ್ಲಾಸ
(ಪುದ್ಗಲಪರ್ಯಾಯ) ಕೇ ಸಾಥ ಸಂಬಂಧಸೇ ಜಿಸಮೇಂ ಚೈತನ್ಯರೂಪೀ ಭಿತ್ತಿಕಾ ಭಾಗ ಮಲಿನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಐಸೀ
ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಸೇ ವಿರುದ್ಧ ಕಥಾಮೇಂ ಭೀ ಪ್ರತಿಬಂಧ ನಿಷೇಧ್ಯ – ತ್ಯಾಗನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್ ಉನಕೇ ವಿಕಲ್ಪೋಂಸೇ
ಭೀ ಚಿತ್ತಭೂಮಿಕೋ ಚಿತ್ರಿತ ಹೋನೇ ದೇನಾ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಆಗಮವಿರುದ್ಧ ಆಹಾರವಿಹಾರಾದಿ ತೋ ಮುನಿನೇ ಪಹಲೇ ಹೀ ಛೋಡ ದಿಯೇ ಹೈಂ . ಅಬ
ಸಂಯಮಕೇ ನಿಮಿತ್ತಪನೇಕೀ ಬುದ್ಧಿಸೇ ಮುನಿಕೇ ಜೋ ಆಗಮೋಕ್ತ ಆಹಾರ, ಅನಶನ, ಗುಫಾದಿಮೇಂ ನಿವಾಸ, ವಿಹಾರ,
ದೇಹಮಾತ್ರ ಪರಿಗ್ರಹ, ಅನ್ಯ ಮುನಿಯೋಂಕಾ ಪರಿಚಯ ಔರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಚರ್ಚಾ – ವಾರ್ತಾ ಪಾಯೇ ಜಾತೇ ಹೈಂ, ಉನಕೇ ಪ್ರತಿ
ಭೀ ರಾಗಾದಿ ಕರನಾ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ, — ಉನಕೇ ವಿಕಲ್ಪೋಂಸೇ ಭೀ ಮನಕೋ ರಂಗನೇ ದೇನಾ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ;
ಇಸಪ್ರಕಾರ ಆಗಮೋಕ್ತ ಆಹಾರ – ವಿಹಾರಾದಿಮೇಂ ಭೀ ಪ್ರತಿಬಂಧ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನಾ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸಸೇ
ಸಂಯಮಮೇಂ ಛೇದ ಹೋತಾ ಹೈ ..೨೧೫..
ಅಬ ಛೇದ ಕ್ಯಾ ಹೈ, (ಅರ್ಥಾತ್ ಛೇದ ಕಿಸೇ ಕಹತೇ ಹೈಂ ) ಉಸಕಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
೧. ಬೋಧ್ಯ ವಹ ಹೈ ಜಿಸೇ ಸಮಝಾಯಾ ಹೈ ಅಥವಾ ಜಿಸೇ ಉಪದೇಶ ದಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ಔರ ಬೋಧಕ ವಹ ಹೈ ಜೋ ಸಮಝಾತಾ
ಹೈ, ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಉಪದೇಶ ದೇತಾ ಹೈ . ಮಾತ್ರ ಅನ್ಯ ಶ್ರಮಣೋಂಸೇ ಸ್ವಯಂಬೋಧ ಗ್ರಹಣ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಅಥವಾ ಅನ್ಯ ಶ್ರಮಣೋಂಕೋ
ಬೋಧ ದೇನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಮುನಿಕಾ ಅನ್ಯ ಶ್ರಮಣಕೇ ಸಾಥ ಪರಿಚಯ ಹೋತಾ ಹೈ .
ಆಸನ – ಶಯನ – ಗಮನಾದಿಕೇ ಚರ್ಯಾ ಪ್ರಯತ್ನವಿಹೀನ ಜೇ,
ತೇ ಜಾಣವೀ ಹಿಂಸಾ ಸದಾ ಸಂತಾನವಾಹಿನೀ ಶ್ರಮಣನೇ. ೨೧೬.

Page 397 of 513
PDF/HTML Page 430 of 546
single page version

ಅಪ್ರಯತಾ ವಾ ಚರ್ಯಾ ಶಯನಾಸನಸ್ಥಾನಚಙ್ಕ್ರಮಣಾದಿಷು .
ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ಸರ್ವಕಾಲೇ ಹಿಂಸಾ ಸಾ ಸನ್ತತೇತಿ ಮತಾ ..೨೧೬..
ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗೋ ಹಿ ಛೇದಃ, ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪಸ್ಯ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಸ್ಯ ಛೇದನಾತ್; ತಸ್ಯ ಹಿಂಸನಾತ್ ಸ
ಏವ ಚ ಹಿಂಸಾ . ಅತಃ ಶ್ರಮಣಸ್ಯಾಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಾವಿನಾಭಾವಿನೀ ಶಯನಾಸನಸ್ಥಾನಚಂಕ್ರಮಣಾದಿಷ್ವಪ್ರಯತಾ ಯಾ
ಚರ್ಯಾ ಸಾ ಖಲು ತಸ್ಯ ಸರ್ವಕಾಲಮೇವ ಸನ್ತಾನವಾಹಿನೀ ಛೇದಾನರ್ಥಾನ್ತರಭೂತಾ ಹಿಂಸೈವ ..೨೧೬..
ಹಿಂಸಾ ಮತಾ . ಚರಿಯಾ ಚರ್ಯಾ ಚೇಷ್ಟಾ . ಯದಿ ಚೇತ್ ಕಥಂಭೂತಾ . ಅಪಯತ್ತಾ ವಾ ಅಪ್ರಯತ್ನಾ ವಾ, ನಿಃಕಷಾಯಸ್ವಸಂವಿತ್ತಿ-
ರೂಪಪ್ರಯತ್ನರಹಿತಾ ಸಂಕ್ಲೇಶಸಹಿತೇತ್ಯರ್ಥಃ . ಕೇಷು ವಿಷಯೇಷು . ಸಯಣಾಸಣಠಾಣಚಂಕಮಾದೀಸು ಶಯನಾಸನಸ್ಥಾನ-
ಚಙ್ಕ್ರ ಮಣಸ್ವಾಧ್ಯಾಯತಪಶ್ಚರಣಾದಿಷು . ಕಸ್ಯ . ಸಮಣಸ್ಸ ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ತಪೋಧನಸ್ಯ . ಕ್ವ . ಸವ್ವಕಾಲೇ ಸರ್ವಕಾಲೇ .
ಅಯಮತ್ರಾರ್ಥಃ ---ಬಾಹ್ಯವ್ಯಾಪಾರರೂಪಾಃ ಶತ್ರವಸ್ತಾವತ್ಪೂರ್ವಮೇವ ತ್ಯಕ್ತಾಸ್ತಪೋಧನೈಃ, ಅಶನಶಯನಾದಿವ್ಯಾಪಾರೈಃ ಪುನಸ್ತ್ಯಕ್ತುಂ
ನಾಯಾತಿ . ತತಃ ಕಾರಣಾದನ್ತರಙ್ಗಕ್ರೋಧಾದಿಶತ್ರುನಿಗ್ರಹಾರ್ಥಂ ತತ್ರಾಪಿ ಸಂಕ್ಲೇಶೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯ ಇತಿ ..೨೧೬..
ಅಥಾನ್ತರಙ್ಗಬಹಿರಙ್ಗಹಿಂಸಾರೂಪೇಣ ದ್ವಿವಿಧಚ್ಛೇದಮಾಖ್ಯಾತಿ — ಮರದು ವ ಜಿಯದು ವ ಜೀವೋ, ಅಯದಾಚಾರಸ್ಸ ಣಿಚ್ಛಿದಾ ಹಿಂಸಾ
ಮ್ರಿಯತಾಂ ವಾ ಜೀವತು ವಾ ಜೀವಃ, ಪ್ರಯತ್ನರಹಿತಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಹಿಂಸಾ ಭವತಿ; ಬಹಿರಙ್ಗಾನ್ಯಜೀವಸ್ಯ ಮರಣೇಽಮರಣೇ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಶ್ರಮಣಸ್ಯ ] ಶ್ರಮಣಕೇ [ಶಯನಾಸನಸ್ಥಾನಚಂಕ್ರಮಣಾದಿಷು ] ಶಯನ, ಆಸನ
(ಬೈಠನಾ), ಸ್ಥಾನ (ಖಡೇ ರಹನಾ), ಗಮನ ಇತ್ಯಾದಿಮೇಂ [ಅಪ್ರಯತಾ ವಾ ಚರ್ಯಾ ] ಜೋ ಅಪ್ರಯತ ಚರ್ಯಾ ಹೈ [ಸಾ ]
ವಹ [ಸರ್ವಕಾಲೇ ] ಸದಾ [ಸಂತತಾ ಹಿಂಸಾ ಇತಿ ಮತಾ ] ಸತತ ಹಿಂಸಾ ಮಾನೀ ಗಈ ಹೈ ..೨೧೬..
ಟೀಕಾ : — ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಛೇದ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ (ಉಸಸೇ) ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ
ಶ್ರಾಮಣ್ಯಕಾ ಛೇದನ ಹೋತಾ ಹೈ; ಔರ ವಹೀ (-ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ಹೀ) ಹಿಂಸಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ (ಉಸಸೇ)
ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಕಾ ಹಿಂಸನ (ಹನನ) ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಶ್ರಮಣಕೇ, ಜೋ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ
ನಹೀಂ ಹೋತೀ ಐಸೇ ಶಯನ – ಆಸನ – ಸ್ಥಾನ – ಗಮನ ಇತ್ಯಾದಿಮೇಂ ೧ಅಪ್ರಯತ ಚರ್ಯಾ (ಆಚರಣ) ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ
ಉಸಕೇ ಲಿಯೇ ಸರ್ವಕಾಲಮೇಂ (ಸದಾ) ಹೀ ೨ಸಂತಾನವಾಹಿನೀ ಹಿಂಸಾ ಹೀ ಹೈ — ಜೋ ಕಿ ಛೇದಸೇ ಅನನ್ಯಭೂತ ಹೈ
(ಅರ್ಥಾತ್ ಛೇದಸೇ ಕೋಈ ಭಿನ್ನ ವಸ್ತು ನಹೀಂ ಹೈ .)
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಸೇ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ ಮುನಿತ್ವ (೧) ಛಿದತಾ ಹೈ (೨) ಹನನ ಹೋತಾ
ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ (೧) ಛೇದ ಹೀ ಹೈ, (೨) ಹಿಂಸಾ ಹೀ ಹೈ . ಔರ ಜಹಾಂ ಸೋನೇ, ಬೈಠನೇ, ಖಡೇ
ಹೋನೇ, ಚಲನೇ ಇತ್ಯಾದಿಮೇಂ ಅಪ್ರಯತ ಆಚರಣ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹಾಂ ನಿಯಮಸೇ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ತೋ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ,
ಇಸಲಿಯೇ ಅಪ್ರಯತ ಆಚರಣ ಛೇದ ಹೀ ಹೈ, ಹಿಂಸಾ ಹೀ ಹೈ ..೨೧೬..
೧. ಅಪ್ರಯತ = ಪ್ರಯತ್ನ ರಹಿತ, ಅಸಾವಧಾನ, ಅಸಂಯಮೀ, ನಿರಂಕುಶ, ಸ್ವಚ್ಛನ್ದೀ . [ಅಪ್ರಯತ ಚರ್ಯಾ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ
ಕಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತೀ .]]
೨. ಸಂತಾನವಾಹಿನೀ = ಸಂತತ, ಸತತ, ನಿರಂತರ, ಧಾರಾವಾಹೀ, ಅಟೂಟ; [ಜಬ ತಕ ಅಪ್ರಯತ ಚರ್ಯಾ ಹೈ ತಬ ತಕ ಸದಾ ಹೀ ಹಿಂಸಾ
ಸತತರೂಪಸೇ ಚಾಲೂ ರಹತೀ ಹೈ .]]

Page 398 of 513
PDF/HTML Page 431 of 546
single page version

ಅಥಾನ್ತರಂಗಬಹಿರಂಗತ್ವೇನ ಛೇದಸ್ಯ ದ್ವೈವಿಧ್ಯಮುಪದಿಶತಿ —
ಮರದು ವ ಜಿಯದು ವ ಜೀವೋ ಅಯದಾಚಾರಸ್ಸ ಣಿಚ್ಛಿದಾ ಹಿಂಸಾ .
ಪಯದಸ್ಸ ಣತ್ಥಿ ಬಂಧೋ ಹಿಂಸಾಮೇತ್ತೇಣ ಸಮಿದಸ್ಸ ..೨೧೭..
ಮ್ರಿಯತಾಂ ವಾ ಜೀವತು ವಾ ಜೀವೋಽಯತಾಚಾರಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಿತಾ ಹಿಂಸಾ .
ಪ್ರಯತಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಬನ್ಧೋ ಹಿಂಸಾಮಾತ್ರೇಣ ಸಮಿತಸ್ಯ ..೨೧೭..
ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗೋಽನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಃ, ಪರಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪೋ ಬಹಿರಂಗಃ . ತತ್ರ ಪರಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಸದ್ಭಾವೇ
ತದಸದ್ಭಾವೇ ವಾ ತದವಿನಾಭಾವಿನಾಪ್ರಯತಾಚಾರೇಣ ಪ್ರಸಿದ್ಧಯದಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಸದ್ಭಾವಸ್ಯ ಸುನಿಶ್ಚಿತಹಿಂಸಾ-
ವಾ, ನಿರ್ವಿಕಾರಸ್ವಸಂವಿತ್ತಿಲಕ್ಷಣಪ್ರಯತ್ನರಹಿತಸ್ಯ ನಿಶ್ಚಯಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಣರೂಪಾ ನಿಶ್ಚಯಹಿಂಸಾ ಭವತಿ .
ಪಯದಸ್ಸ ಣತ್ಥಿ ಬಂಧೋ ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಪ್ರಯತ್ನಪರಸ್ಯ ನಾಸ್ತಿ ಬನ್ಧಃ . ಕೇನ . ಹಿಂಸಾಮೇತ್ತೇಣ ದ್ರವ್ಯಹಿಂಸಾಮಾತ್ರೇಣ .
ಕಥಂಭೂತಸ್ಯ ಪುರುಷಸ್ಯ . ಸಮಿದಸ್ಸ ಸಮಿತಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವರೂಪೇ ಸಮ್ಯಗಿತೋ ಗತಃ ಪರಿಣತಃ ಸಮಿತಸ್ತಸ್ಯ
ಸಮಿತಸ್ಯ, ವ್ಯವಹಾರೇಣೇರ್ಯಾದಿಪಞ್ಚಸಮಿತಿಯುಕ್ತಸ್ಯ ಚ . ಅಯಮತ್ರಾರ್ಥಃ — ಸ್ವಸ್ಥಭಾವನಾರೂಪನಿಶ್ಚಿಯಪ್ರಾಣಸ್ಯ
ವಿನಾಶಕಾರಣಭೂತಾ ರಾಗಾದಿಪರಿಣತಿರ್ನಿಶ್ಚಯಹಿಂಸಾ ಭಣ್ಯತೇ, ರಾಗಾದ್ಯುತ್ಪತ್ತೇರ್ಬಹಿರಙ್ಗನಿಮಿತ್ತಭೂತಃ ಪರಜೀವಘಾತೋ
ವ್ಯವಹಾರಹಿಂಸೇತಿ ದ್ವಿಧಾ ಹಿಂಸಾ ಜ್ಞಾತವ್ಯಾ . ಕಿಂತು ವಿಶೇಷಃ — ಬಹಿರಙ್ಗಹಿಂಸಾ ಭವತು ವಾ ಮಾ ಭವತು, ಸ್ವಸ್ಥ-
ಅಬ, ಛೇದಕೇ ಅನ್ತರಂಗ ಔರ ಬಹಿರಂಗ ಐಸೇ ದೋ ಪ್ರಕಾರ ಬತಲಾತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಜೀವಃ ] ಜೀವ [ಮ್ರಿಯತಾಂ ವಾ ಜೀವತು ವಾ ] ಮರೇ ಯಾ ಜಿಯೇ,
[ಅಯತಾಚಾರಸ್ಯ ] ಅಪ್ರಯತ ಆಚಾರವಾಲೇಕೇ [ಹಿಂಸಾ ] (ಅಂತರಂಗ) ಹಿಂಸಾ [ನಿಶ್ಚಿತಾ ] ನಿಶ್ಚಿತ ಹೈ;
[ಪ್ರಯತಸ್ಯ ಸಮಿತಸ್ಯ ] ೧ಪ್ರಯತಕೇ, ೨ಸಮಿತಿವಾನ್ಕೇ [ಹಿಂಸಾಮಾತ್ರೇಣ ] (ಬಹಿರಂಗ) ಹಿಂಸಾಮಾತ್ರಸೇ [ಬನ್ಧಃ ]
ಬಂಧ [ನಾಸ್ತಿ ] ನಹೀಂ ಹೈ ..೨೧೭..
ಟೀಕಾ : — ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ಅಂತರಂಗ ಛೇದ ಹೈ; ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕಾ ವ್ಯಪರೋಪ (ವಿಚ್ಛೇದ) ವಹ
ಬಹಿರಂಗಛೇದ ಹೈ . ಇನಮೇಂಸೇ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ಹೀ ವಿಶೇಷ ಬಲವಾನ ಹೈ, ಬಹಿರಂಗ ಛೇದ ನಹೀಂ; ಕ್ಯೋಂಕಿ —
೧. ಪ್ರಯತ = ಪ್ರಯತ್ನಶೀಲ, ಸಾವಧಾನ, ಸಂಯಮೀ [ಪ್ರಯತ್ನಕೇ ಅರ್ಥಕೇ ಲಿಯೇ ದೇಖೋ ಗಾಥಾ ೨೧೧ ಕಾ ಫು ಟನೋಟ]]
೨. ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಮೇಂ (ಮುನಿತ್ವೋಚಿತ) ಸಮ್ಯಕ್ ‘ಇತಿ’ ಅರ್ಥಾತ್ ಪರಿಣತಿ ವಹ ನಿಶ್ಚಯ ಸಮಿತಿ ಹೈ . ಔರ ಉಸ ದಶಾಮೇಂ
ಹೋನೇವಾಲೀ (ಹಠ ರಹಿತ) ಈರ್ಯಾ – ಭಾಷಾದಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೀ ಶುಭ ಪರಿಣತಿ ವಹ ವ್ಯವಹಾರಸಮಿತಿ ಹೈ . [ಜಹಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಮೇಂ
ಸಮ್ಯಕ್ಪರಿಣತಿರೂಪ ದಶಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ವಹಾಂ ಶುಭ ಪರಿಣತಿ ಹಠ ಸಹಿತ ಹೋತೀ ಹೈ; ವಹ ಶುಭಪರಿಣತಿ ವ್ಯವಹಾರಸಮಿತಿ
ಭೀ ನಹೀಂ ಹೈ . ]
ಜೀವೋ – ಮರೋ ಜೀವ, ಯತ್ನಹೀನ ಆಚಾರ ತ್ಯಾಂ ಹಿಂಸಾ ನಕ್ಕೀ;
ಸಮಿತಿ – ಪ್ರಯತ್ನಸಹಿತನೇ ನಹಿ ಬಂಧ ಹಿಂಸಾಮಾತ್ರಥೀ. ೨೧೭.

Page 399 of 513
PDF/HTML Page 432 of 546
single page version

ಭಾವಪ್ರಸಿದ್ಧೇಃ, ತಥಾ ತದ್ವಿನಾಭಾವಿನಾ ಪ್ರಯತಾಚಾರೇಣ ಪ್ರಸಿದ್ಧಯದಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಾಸದ್ಭಾವಪರಸ್ಯ ಪರಪ್ರಾಣ-
ವ್ಯಪರೋಪಸದ್ಭಾವೇಽಪಿ ಬನ್ಧಾಪ್ರಸಿದ್ಧಯಾ ಸುನಿಶ್ಚಿತಹಿಂಸಾಽಭಾವಪ್ರಸಿದ್ಧೇಶ್ಚಾನ್ತರಂಗ ಏವ ಛೇದೋ ಬಲೀಯಾನ್, ನ
ಪುನರ್ಬಹಿರಂಗಃ . ಏವಮಪ್ಯನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಾಯತನಮಾತ್ರತ್ವಾದ್ಬಹಿರಂಗಚ್ಛೇದೋಽಭ್ಯುಪಗಮ್ಯೇತೈವ ..೨೧೭..
ಭಾವನಾರೂಪನಿಶ್ಚಯಪ್ರಾಣಘಾತೇ ಸತಿ ನಿಶ್ಚಯಹಿಂಸಾ ನಿಯಮೇನ ಭವತೀತಿ . ತತಃ ಕಾರಣಾತ್ಸೈವ ಮುಖ್ಯೇತಿ ..೨೧೭..
ಅಥ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ದೃಷ್ಟಾನ್ತದಾರ್ಷ್ಟಾನ್ತಾಭ್ಯಾಂ ದೃಢಯತಿ —
ಉಚ್ಚಾಲಿಯಮ್ಹಿ ಪಾಏ ಇರಿಯಾಸಮಿದಸ್ಸ ಣಿಗ್ಗಮತ್ಥಾಏ .
ಆಬಾಧೇಜ್ಜ ಕುಲಿಂಗಂ ಮರಿಜ್ಜ ತಂ ಜೋಗಮಾಸೇಜ್ಜ ..“೧೫..
ಣ ಹಿ ತಸ್ಸ ತಣ್ಣಿಮಿತ್ತೋ ಬಂಧೋ ಸುಹುಮೋ ಯ ದೇಸಿದೋ ಸಮಯೇ .
ಮುಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ಗಹೋ ಚ್ಚಿಯ ಅಜ್ಝಪ್ಪಪಮಾಣದೋ ದಿಟ್ಠೋ ..“೧೬.. (ಜುಮ್ಮಂ)
ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕೇ ವ್ಯಪರೋಪಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹೋ ಯಾ ಅಸದ್ಭಾವ, ಜೋ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಐಸೇ
೧ಅಪ್ರಯತ ಆಚಾರಸೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೋನೇವಾಲಾ (-ಜಾನನೇಮೇಂ ಆನೇವಾಲಾ) ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಜಿಸಕೇ
ಪಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಉಸಕೇ ಹಿಂಸಾಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೀ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಸುನಿಶ್ಚಿತ ಹೈ; ಔರ ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜೋ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ
ಬಿನಾ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸೇ ೨ಪ್ರಯತ ಆಚಾರಸೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೋನೇವಾಲಾ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಅಸದ್ಭಾವ ಜಿಸಕೇ ಪಾಯಾ
ಜಾತಾ ಹೈ ಉಸಕೇ, ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕೇ ವ್ಯಪರೋಪಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಭೀ ಬಂಧಕೀ ಅಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಹೋನೇಸೇ, ಹಿಂಸಾಕೇ ಅಭಾವಕೀ
ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಸುನಿಶ್ಚಿತ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ (ಅರ್ಥಾತ್ ಅಂತರಂಗ ಛೇದ ಹೀ ವಿಶೇಷ ಬಲವಾನ ಹೈ ಬಹಿರಂಗ ಛೇದ
ನಹೀಂ, — ಐಸಾ ಹೋನ ಪರ ಭೀ) ಬಹಿರಂಗ ಛೇದ ಅಂತರಂಗ ಛೇದಕಾ ಆಯತನಮಾತ್ರ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸೇ (ಬಹಿರಂಗ
ಛೇದಕೋ) ಸ್ವೀಕಾರ ತೋ ಕರನಾ ಹೀ ಚಾಹಿಯೇ ಅರ್ಥಾತ್ ಉಸೇ ಮಾನನಾ ಹೀ ಚಾಹಿಯೇ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಹನನ ಹೋನಾ ವಹ ಅನ್ತರಂಗ ಹಿಂಸಾ — ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ಹೈ, ಔರ
ದೂಸರೇಕೇ ಪ್ರಾಣೋಂಕಾ ವಿಚ್ಛೇದ ಹೋನಾ ಬಹಿರಂಗ ಹಿಂಸಾ – ಬಹಿರಂಗ ಛೇದ ಹೈ .
ಜೀವ ಮರೇ ಯಾ ನ ಮರೇ, ಜಿಸಕೇ ಅಪ್ರಯತ ಆಚರಣ ಹೈ ಉಸಕೇ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಹನನ ಹೋನೇಸೇ
ಅನ್ತರಂಗ ಹಿಂಸಾ ಹೋತೀ ಹೀ ಹೈ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ . ಜಿಸಕೇ ಪ್ರಯತ ಆಚರಣ ಹೈ
ಉಸಕೇ, ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕೇ ವ್ಯಪರೋಪರೂಪ ಬಹಿರಂಗ ಹಿಂಸಾಕೇ — ಬಹಿರಂಗ ಛೇದಕೇ — ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಭೀ, ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ
ಹನನ ನಹೀಂ ಹೋನೇಸೇ ಅನ್ತರಂಗ ಹಿಂಸಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ..೨೧೭..
೧. ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ ಅಪ್ರಯತ ಆಚಾರ ಕಭೀ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಜಿಸಕೇ ಅಪ್ರಯತ ಆಚಾರ ವರ್ತತಾ ಹೈ ಉಸಕೇ
ಅಶುದ್ಧ ಉಪಯೋಗ ಅವಶ್ಯಮೇವ ಹೋತಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಪ್ರಯತ ಆಚಾರಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅಶುದ್ಧ ಉಪಯೋಗ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ —
ಜಾನಾ ಜಾತಾ ಹೈ .
೨. ಜಹಾಂ ಅಶುದ್ಧ ಉಪಯೋಗ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ವಹೀಂ ಪ್ರಯತ ಆಚಾರ ಪಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಪ್ರಯತ ಆಚಾರಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅಶುದ್ಧ
ಉಪಯೋಗಕಾ ಅಸದ್ಭಾವ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ — ಜಾನಾ ಜಾತಾ ಹೈ .

Page 400 of 513
PDF/HTML Page 433 of 546
single page version

ಅಥ ಸರ್ವಥಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಃ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ —
ಅಯದಾಚಾರೋ ಸಮಣೋ ಛಸ್ಸು ವಿ ಕಾಯೇಸು ವಧಕರೋ ತ್ತಿ ಮದೋ .
ಚರದಿ ಜದಂ ಜದಿ ಣಿಚ್ಚಂ ಕಮಲಂ ವ ಜಲೇ ಣಿರುವಲೇವೋ ..೨೧೮..
ಅಯತಾಚಾರಃ ಶ್ರಮಣಃ ಷಟ್ಸ್ವಪಿ ಕಾಯೇಷು ವಧಕರ ಇತಿ ಮತಃ .
ಚರತಿ ಯತಂ ಯದಿ ನಿತ್ಯಂ ಕಮಲಮಿವ ಜಲೇ ನಿರುಪಲೇಪಃ ..೨೧೮..
ಯತಸ್ತದವಿನಾಭಾವಿನಾ ಅಪ್ರಯತಾಚಾರತ್ವೇನ ಪ್ರಸಿದ್ಧಯದಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಸದ್ಭಾವಃ ಷಟ್ಕಾಯಪ್ರಾಣ-
ವ್ಯಪರೋಪಪ್ರತ್ಯಯಬನ್ಧಪ್ರಸಿದ್ಧಯಾ ಹಿಂಸಕ ಏವ ಸ್ಯಾತ್ . ಯತಶ್ಚ ತದ್ವಿನಾಭಾವಿನಾ ಪ್ರಯತಾಚಾರತ್ವೇನ
ಉಚ್ಚಾಲಿಯಮ್ಹಿ ಪಾಏ ಉತ್ಕ್ಷಿಪ್ತೇ ಚಾಲಿತೇ ಸತಿ ಪಾದೇ . ಕಸ್ಯ . ಇರಿಯಾಸಮಿದಸ್ಸ ಈರ್ಯಾಸಮಿತಿತಪೋಧನಸ್ಯ .
ಕ್ವ . ಣಿಗ್ಗಮತ್ಥಾಏ ವಿವಕ್ಷಿತಸ್ಥಾನಾನ್ನಿರ್ಗಮಸ್ಥಾನೇ . ಆಬಾಧೇಜ್ಜ ಆಬಾಧ್ಯೇತ ಪೀಡಯೇತ . ಸ ಕಃ . ಕುಲಿಂಗಂ
ಸೂಕ್ಷ್ಮಜನ್ತುಃ . ನ ಕೇವಲಮಾಬಾಧ್ಯೇತ, ಮರಿಜ್ಜ ಮ್ರಿಯತಾಂ ವಾ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ . ತಂ ಜೋಗಮಾಸೇಜ್ಜ ತಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಂ ಪಾದಯೋಗಂ
ಪಾದಸಂಘಟ್ಟನಮಾಶ್ರಿತ್ಯ ಪ್ರಾಪ್ಯೇತಿ . ಣ ಹಿ ತಸ್ಸ ತಣ್ಣಿಮಿತ್ತೋ ಬಂಧೋ ಸುಹುಮೋ ಯ ದೇಸಿದೋ ಸಮಯೇ ನ ಹಿ ತಸ್ಯ ತನ್ನಿಮಿತ್ತೋ
ಬನ್ಧಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋಽಪಿ ದೇಶಿತಃ ಸಮಯೇ; ತಸ್ಯ ತಪೋಧನಸ್ಯ ತನ್ನಿಮಿತ್ತೋ ಸೂಕ್ಷ್ಮಜನ್ತುಘಾತನಿಮಿತ್ತೋ ಬನ್ಧಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮೋಽಪಿ
ಸ್ತೋಕೋಽಪಿ ನೈವ ದೃಷ್ಟಃ ಸಮಯೇ ಪರಮಾಗಮೇ . ದೃಷ್ಟಾನ್ತಮಾಹ – ಮುಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ಗಹೋ ಚ್ಚಿಯ ಮೂರ್ಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹಶ್ಚೈವ ಅಜ್ಝಪ್ಪ-
ಪಮಾಣದೋ ದಿಟ್ಠೋ ಅಧ್ಯಾತ್ಮಪ್ರಮಾಣತೋ ದೃಷ್ಟ ಇತಿ . ಅಯಮತ್ರಾರ್ಥಃ — ‘ಮೂರ್ಚ್ಛಾ ಪರಿಗ್ರಹಃ’ ಇತಿ ಸೂತ್ರೇ ಯಥಾಧ್ಯಾತ್ಮಾನುಸಾರೇಣ
ಮೂರ್ಚ್ಛಾರೂಪರಾಗಾದಿಪರಿಣಾಮಾನುಸಾರೇಣ ಪರಿಗ್ರಹೋ ಭವತಿ, ನ ಚ ಬಹಿರಙ್ಗಪರಿಗ್ರಹಾನುಸಾರೇಣ; ತಥಾತ್ರ ಸೂಕ್ಷ್ಮ-
ಜನ್ತುಘಾತೇಽಪಿ ಯಾವತಾಂಶೇನ ಸ್ವಸ್ಥಭಾವಚಲನರೂಪಾ ರಾಗಾದಿಪರಿಣತಿಲಕ್ಷಣಭಾವಹಿಂಸಾ ತಾವತಾಂಶೇನ ಬನ್ಧೋ ಭವತಿ,
ಅಬ, ಸರ್ವಥಾ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ನಿಷೇಧ್ಯ – ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹೈ ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅಯತಾಚಾರಃ ಶ್ರಮಣಃ ] ಅಪ್ರಯತ ಆಚಾರವಾಲಾ ಶ್ರಮಣ [ಷಟ್ಸು ಅಪಿ
ಕಾಯೇಷು ] ಛಹೋಂ ಕಾಯ ಸಂಬಂಧೀ [ವಧಕರಃ ] ವಧಕಾ ಕರನೇವಾಲಾ [ಇತಿ ಮತಃ ] ಮಾನನೇಮೇಂ – ಕಹನೇಮೇಂ ಆಯಾ
ಹೈ; [ಯದಿ ] ಯದಿ [ನಿತ್ಯಂ ] ಸದಾ [ಯತಂ ಚರತಿ ] ಪ್ರಯತರೂಪಸೇ ಆಚರಣ ಕರೇ ತೋ [ಜಲೇ ಕಮಲಮ್ ಇವ ]
ಜಲಮೇಂ ಕಮಲಕೀ ಭಾಂತಿ [ನಿರುಪಲೇಪಃ ] ನಿರ್ಲೇಪ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ..೨೧೮..
ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಐಸೇ ಅಪ್ರಯತ ಆಚಾರಕೇ ದ್ವಾರಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧ
(ಜ್ಞಾತ) ಹೋನೇವಾಲಾ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಹಿಂಸಕ ಹೀ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಛಹಕಾಯಕೇ ಪ್ರಾಣೋಂಕೇ
ವ್ಯಪರೋಪಕೇ ಆಶ್ರಯಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಬಂಧಕೀ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಹೈ; ಔರ ಜೋ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ ಹೋತಾ ಹೈ ಐಸೇ
ಪ್ರಯತ ಆಚಾರಸೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೋನೇವಾಲಾ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಅಸದ್ಭಾವ ಅಹಿಂಸಕ ಹೀ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಪರಕೇ
ಮುನಿ ಯತ್ನಹೀನ ಆಚಾರವಂತ ಛ ಕಾಯನೋ ಹಿಂಸಕ ಕಹ್ಯೋ;
ಜಲಕಮಲವತ್ ನಿರ್ಲೇಪ ಭಾಖ್ಯೋ, ನಿತ್ಯ ಯತ್ನಸಹಿತ ಜೋ. ೨೧೮.

Page 401 of 513
PDF/HTML Page 434 of 546
single page version

ಪ್ರಸಿದ್ಧಯದಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಾಸದ್ಭಾವಃ ಪರಪ್ರತ್ಯಯಬನ್ಧಲೇಶಸ್ಯಾಪ್ಯಭಾವಾಜ್ಜಲದುರ್ಲಲಿತಂ ಕಮಲಮಿವ ನಿರುಪಲೇಪತ್ವ-
ಪ್ರಸಿದ್ಧೇರಹಿಂಸಕ ಏವ ಸ್ಯಾತ್ . ತತಸ್ತೈಸ್ತೈಃ ಸರ್ವೈಃ ಪ್ರಕಾರೈರಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪೋಽನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಃ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯೋ
ಯೈರ್ಯೈಸ್ತದಾಯತನಮಾತ್ರಭೂತಃ ಪರಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪರೂಪೋ ಬಹಿರಂಗಚ್ಛೇದೋ ದೂರಾದೇವ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಃ ಸ್ಯಾತ್ ..೨೧೮..
ಅಥೈಕಾನ್ತಿಕಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದತ್ವಾದುಪಧಿಸ್ತದ್ವತ್ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ —
ಹವದಿ ವ ಣ ಹವದಿ ಬಂಧೋ ಮದಮ್ಹಿ ಜೀವೇಽಧ ಕಾಯಚೇಟ್ಠಮ್ಹಿ .
ಬಂಧೋ ಧುವಮುವಧೀದೋ ಇದಿ ಸಮಣಾ ಛಯಿಾ ಸವ್ವಂ ..೨೧೯..
ನ ಚ ಪಾದಸಂಘಟ್ಟನಮಾತ್ರೇಣ . ತಸ್ಯ ತಪೋಧನಸ್ಯ ರಾಗಾದಿಪರಿಣತಿಲಕ್ಷಣಭಾವಹಿಂಸಾ ನಾಸ್ತಿ . ತತಃ
ಕಾರಣಾದ್ಬನ್ಧೋಽಪಿ ನಾಸ್ತೀತಿ ..“೧೫ – ೧೬.. ಅಥ ನಿಶ್ಚಯಹಿಂಸಾರೂಪೋಽನ್ತರಙ್ಗಚ್ಛೇದಃ ಸರ್ವಥಾ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯ
ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಅಯದಾಚಾರೋ ನಿರ್ಮಲಾತ್ಮಾನುಭೂತಿಭಾವನಾಲಕ್ಷಣಪ್ರಯತ್ನರಹಿತತ್ವೇನ ಅಯತಾಚಾರಃ ಪ್ರಯತ್ನರಹಿತಃ .
ಸ ಕಃ . ಸಮಣೋ ಶ್ರಮಣಸ್ತಪೋಧನಃ . ಛಸ್ಸು ವಿ ಕಾಯೇಸು ವಧಕರೋ ತ್ತಿ ಮದೋ ಷಟ್ಸ್ವಪಿ ಕಾಯೇಷು ವಧಕರೋ
ಹಿಂಸಾಕರ ಇತಿ ಮತಃ ಸಮ್ಮತಃ ಕಥಿತಃ . ಚರದಿ ಆಚರತಿ ವರ್ತತೇ . ಕಥಂ . ಯಥಾ ಭವತಿ ಜದಂ ಯತಂ
ಯತ್ನಪರಂ, ಜದಿ ಯದಿ ಚೇತ್, ಣಿಚ್ಚಂ ನಿತ್ಯಂ ಸರ್ವಕಾಲಂ ತದಾ ಕಮಲಂ ವ ಜಲೇ ಣಿರುವಲೇವೋ ಕಮಲಮಿವ ಜಲೇ ನಿರುಪಲೇಪ
ಇತಿ . ಏತಾವತಾ ಕಿಮುಕ್ತಂ ಭವತಿ — ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸಂವಿತ್ತಿಲಕ್ಷಣಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಪರಿಣತಪುರುಷಃ ಷಡ್ಜೀವಕುಲೇ ಲೋಕೇ
ವಿಚರನ್ನಪಿ ಯದ್ಯಪಿ ಬಹಿರಙ್ಗದ್ರವ್ಯಹಿಂಸಾಮಾತ್ರಮಸ್ತಿ, ತಥಾಪಿ ನಿಶ್ಚಯಹಿಂಸಾ ನಾಸ್ತಿ . ತತಃ ಕಾರಣಾಚ್ಛುದ್ಧ-
ಪರಮಾತ್ಮಭಾವನಾಬಲೇನ ನಿಶ್ಚಯಹಿಂಸೈವ ಸರ್ವತಾತ್ಪರ್ಯೇಣ ಪರಿಹರ್ತವ್ಯೇತಿ ..೨೧೮.. ಅಥ ಬಹಿರಙ್ಗಜೀವಘಾತೇ ಬನ್ಧೋ
પ્ર. ૫૧
ಆಶ್ರಯಸೇ ಹೋನೇವಾಲೇ ಲೇಶಮಾತ್ರ ಭೀ ಬಂಧಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಜಲಮೇಂ ಝೂಲತೇ ಹುಏ ಕಮಲಕೀ ಭಾಂತಿ
ನಿರ್ಲೇಪತಾಕೀ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಉನ – ಉನ ಸರ್ವಪ್ರಕಾರಸೇ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ನಿಷೇಧ್ಯ –
ತ್ಯಾಗನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ, ಜಿನ – ಜಿನ ಪ್ರಕಾರೋಂಸೇ ಉಸಕಾ ಆಯತನಮಾತ್ರಭೂತ ಪರಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪರೂಪ ಬಹಿರಂಗ ಛೇದ
ಅತ್ಯನ್ತ ನಿಷಿದ್ಧ ಹೋ .
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಶಾಸ್ತ್ರೋಂಮೇಂ ಅಪ್ರಯತ – ಆಚಾರವಾನ್ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗೀಕೋ ಛಹ ಕಾಯಕಾ ಹಿಂಸಕ ಕಹಾ
ಹೈ ಔರ ಪ್ರಯತ – ಆಚಾರವಾನ್ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೋ ಅಹಿಂಸಕ ಕಹಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಶಾಸ್ತ್ರೋಂಮೇಂ ಜಿಸ – ಜಿಸ
ಪ್ರಕಾರಸೇ ಛಹ ಕಾಯಕೀ ಹಿಂಸಾಕಾ ನಿಷೇಧ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೋ, ಉಸ – ಉಸ ಸಮಸ್ತ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ
ನಿಷೇಧ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೧೮..
ಅಬ, ಉಪಧಿ (-ಪರಿಗ್ರಹ) ಕೋ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಅನ್ತರಂಗ – ಛೇದತ್ವ ಹೋನೇಸೇ ಉಪಧಿ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದಕೀ
ಭಾಂತಿ ತ್ಯಾಜ್ಯ ಹೈ, ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ದೈಹಿಕ ಕ್ರಿಯಾ ಥಕೀ ಜೀವ ಮರತಾಂ ಬಂಧ ಥಾಯ – ನ ಥಾಯ ಛೇ,
ಪರಿಗ್ರಹ ಥಕೀ ಧ್ರುವ ಬಂಧ, ತೇಥೀ ಸಮಸ್ತ ಛೋಡಯೋ ಯೋಗೀಏ. ೨೧೯.

Page 402 of 513
PDF/HTML Page 435 of 546
single page version

ಭವತಿ ವಾ ನ ಭವತಿ ಬನ್ಧೋ ಮೃತೇ ಜೀವೇಽಥ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಮ್ .
ಬನ್ಧೋ ಧ್ರುವಮುಪಧೇರಿತಿ ಶ್ರಮಣಾಸ್ತ್ಯಕ್ತವನ್ತಃ ಸರ್ವಮ್ ..೨೧೯..
ಯಥಾ ಹಿ ಕಾಯವ್ಯಾಪಾರಪೂರ್ವಕಸ್ಯ ಪರಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಸ್ಯಾಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಸದ್ಭಾವಾಸದ್ಭಾವಾಭ್ಯಾಮ-
ನೈಕಾನ್ತಿಕಬನ್ಧತ್ವೇನ ಛೇದತ್ವಮನೈಕಾನ್ತಿಕಮಿಷ್ಟಂ, ನ ಖಲು ತಥೋಪಧೇಃ, ತಸ್ಯ ಸರ್ವಥಾ ತದವಿನಾಭಾವಿತ್ವ-
ಪ್ರಸಿದ್ಧಯದೈಕಾನ್ತಿಕಾಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಸದ್ಭಾವಸ್ಯೈಕಾನ್ತಿಕಬನ್ಧತ್ವೇನ ಛೇದತ್ವಮೈಕಾನ್ತಿಕಮೇವ . ಅತ ಏವ
ಭಗವನ್ತೋಽರ್ಹನ್ತಃ ಪರಮಾಃ ಶ್ರಮಣಾಃ ಸ್ವಯಮೇವ ಪ್ರಾಗೇವ ಸರ್ವಮೇವೋಪಧಿಂ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧವನ್ತಃ . ಅತ ಏವ
ಚಾಪರೈರಪ್ಯನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದವತ್ತದನಾನ್ತರೀಯಕತ್ವಾತ್ಪ್ರಾಗೇವ ಸರ್ವ ಏವೋಪಧಿಃ ಪ್ರತಿಷೇಧ್ಯಃ ..೨೧೯..
ಭವತಿ, ನ ಭವತಿ ವಾ, ಪರಿಗ್ರಹೇ ಸತಿ ನಿಯಮೇನ ಭವತೀತಿ ಪ್ರತಿಪಾದಯತಿ — ಹವದಿ ವ ಣ ಹವದಿ ಬಂಧೋ ಭವತಿ
ವಾ ನ ಭವತಿ ಬನ್ಧಃ . ಕಸ್ಮಿನ್ಸತಿ . ಮದಮ್ಹಿ ಜೀವೇ ಮೃತೇ ಸತ್ಯನ್ಯಜೀವೇ . ಅಧ ಅಹೋ . ಕಸ್ಯಾಂ ಸತ್ಯಾಮ್ .
ಕಾಯಚೇಟ್ಠಮ್ಹಿ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಮ್ . ತರ್ಹಿ ಕಥಂ ಬನ್ಧೋ ಭವತಿ . ಬಂಧೋ ಧುವಮುವಧೀದೋ ಬನ್ಧೋ ಭವತಿ ಧ್ರುವಂ ನಿಶ್ಚಿತಮ್ .
ಕಸ್ಮಾತ್ . ಉಪಧೇಃ ಪರಿಗ್ರಹಾತ್ಸಕಾಶಾತ್ . ಇದಿ ಇತಿ ಹೇತೋಃ ಸಮಣಾ ಛಯಿಾ ಸವ್ವಂ ಶ್ರಮಣಾ ಮಹಾಶ್ರಮಣಾಃ ಸರ್ವಜ್ಞಾಃ
ಪೂರ್ವಂ ದೀಕ್ಷಾಕಾಲೇ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧೈಕಸ್ವಭಾವಂ ನಿಜಾತ್ಮಾನಮೇವ ಪರಿಗ್ರಹಂ ಕೃತ್ವಾ, ಶೇಷಂ ಸಮಸ್ತಂ ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಪರಿಗ್ರಹಂ
ಛರ್ದಿತವನ್ತಸ್ತ್ಯಕ್ತವನ್ತಃ . ಏವಂ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ಶೇಷತಪೋಧನೈರಪಿ ನಿಜಪರಮಾತ್ಮಪರಿಗ್ರಹಂ ಸ್ವೀಕಾರಂ ಕೃತ್ವಾ, ಶೇಷಃ ಸರ್ವೋಽಪಿ
ಪರಿಗ್ರಹೋ ಮನೋವಚನಕಾಯೈಃ ಕೃತಕಾರಿತಾನುಮತೈಶ್ಚ ತ್ಯಜನೀಯ ಇತಿ . ಅತ್ರೇದಮುಕ್ತಂ ಭವತಿ – ಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯರೂಪನಿಶ್ಚಯ-
ಪ್ರಾಣೇ ರಾಗಾದಿಪರಿಣಾಮರೂಪನಿಶ್ಚಯಹಿಂಸಯಾ ಪಾತಿತೇ ಸತಿ ನಿಯಮೇನ ಬನ್ಧೋ ಭವತಿ . ಪರಜೀವಘಾತೇ ಪುನರ್ಭವತಿ ವಾ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅಥ ] ಅಬ (ಉಪಧಿಕೇ ಸಂಬಂಧಮೇಂ ಐಸಾ ಹೈ ಕಿ), [ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಯಾಮ್ ]
ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಪೂರ್ವಕ [ಜೀವೇ ಮೃತೇ ] ಜೀವಕೇ ಮರನೇ ಪರ [ಬನ್ಧಃ ] ಬಂಧ [ಭವತಿ ] ಹೋತಾ ಹೈ [ವಾ ] ಅಥವಾ
[ನ ಭವತಿ ] ನಹೀಂ ಹೋತಾ; [ಉಪಧೇಃ ] (ಕಿನ್ತು) ಉಪಧಿಸೇ – ಪರಿಗ್ರಹಸೇ [ಧ್ರುವಮ್ ಬಂಧಃ ] ನಿಶ್ಚಯ ಹೀ ಬಂಧ
ಹೋತಾ ಹೈ; [ಇತಿ ] ಇಸಲಿಯೇ [ಶ್ರಮಣಾಃ ] ಶ್ರಮಣೋಂ (ಅರ್ಹನ್ತದೇವೋಂ) ನೇ [ಸರ್ವ ] ಸರ್ವ ಪರಿಗ್ರಹಕೋ
[ತ್ಯಕ್ತವನ್ತಃ ] ಛೋಡಾ ಹೈ ..೨೧೯..
ಟೀಕಾ : — ಜೈಸೇ ಕಾಯವ್ಯಾಪಾರಪೂರ್ವಕ ಪರಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಕೋ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಸದ್ಭಾವ ಔರ
ಅಸದ್ಭಾವಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅನೈಕಾಂತಿಕ ಬಂಧರೂಪ ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ (ಕಾಯವ್ಯಾಪಾರಪೂರ್ವಕ ಪರಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಕೋ) ಛೇದಪನಾ
೧ಅನೈಕಾಂತಿಕ ಮಾನಾ ಗಯಾ ಹೈ, ವೈಸಾ ಉಪಧಿ – ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಪರಿಗ್ರಹ ಸರ್ವಥಾ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ
ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಐಸಾ ಜೋ ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ಸರ್ವಥಾ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಸಾಥ ಅವಿನಾಭಾವಿತ್ವ ಹೈ ಉಸಸೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧ
ಹೋನೇವಾಲೇ ೨ಐಕಾನ್ತಿಕ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಸದ್ಭಾವಕೇ ಕಾರಣ ಪರಿಗ್ರಹ ತೋ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಬಂಧರೂಪ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ
ಉಸೇ (-ಪರಿಗ್ರಹಕೋ) ಛೇದಪನಾ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಹೀ ಹೈ . ಇಸೀಲಿಯೇ ಭಗವನ್ತ ಅರ್ಹನ್ತೋಂನೇ — ಪರಮ ಶ್ರಮಣೋಂನೇ —
ಸ್ವಯಂ ಹೀ ಪಹಲೇ ಹೀ ಸರ್ವ ಪರಿಗ್ರಹಕೋ ಛೋಡಾ ಹೈ; ಔರ ಇಸೀಲಿಯೇ ದೂಸರೋಂಕೋ ಭೀ, ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದಕೀ ಭಾಂತಿ ಪ್ರಥಮ
ಹೀ ಸರ್ವ ಪರಿಗ್ರಹ ಛೋಡನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹ (ಪರಿಗ್ರಹ) ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದಕೇ ಬಿನಾ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .
೧. ಅನೈಕಾನ್ತಿಕ = ಅನಿಶ್ಚಿತ; ನಿಯಮರೂಪ ನ ಹೋ; ಐಕಾಂತಿಕ ನ ಹೋ .
೨. ಐಕಾನ್ತಿಕ = ನಿಶ್ಚಿತ; ಅವಶ್ಯಂಭಾವೀ; ನಿಯಮರೂಪ .

Page 403 of 513
PDF/HTML Page 436 of 546
single page version

“ವಕ್ತವ್ಯಮೇವ ಕಿಲ ಯತ್ತದಶೇಷಮುಕ್ತ -
ಮೇತಾವತೈವ ಯದಿ ಚೇತಯತೇಽತ್ರ ಕೋಽಪಿ .
ವ್ಯಾಮೋಹಜಾಲಮತಿದುಸ್ತರಮೇವ ನೂನಂ
ನಿಶ್ಚೇತನಸ್ಯ ವಚಸಾಮತಿವಿಸ್ತರೇಽಪಿ ..೧೪..
ನ ಭವತೀತಿ ನಿಯಮೋ ನಾಸ್ತಿ, ಪರದ್ರವ್ಯೇ ಮಮತ್ವರೂಪಮೂರ್ಚ್ಛಾಪರಿಗ್ರಹೇಣ ತು ನಿಯಮೇನ ಭವತ್ಯೇವೇತಿ ..೨೧೯.. ಏವಂ
ಭಾವಹಿಂಸಾವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ಪಞ್ಚಮಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾಷಟಂಕ ಗತಮ್ . ಇತಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಕ್ರಮೇಣ ‘ಏವಂ ಪಣಮಿಯ ಸಿದ್ಧೇ’
ಇತ್ಯಾದ್ಯೇಕವಿಂಶತಿಗಾಥಾಭಿಃ ಸ್ಥಲಪಞ್ಚಕೇನೋತ್ಸರ್ಗಚಾರಿತ್ರವ್ಯಾಖ್ಯಾನನಾಮಾ ಪ್ರಥಮೋಽನ್ತರಾಧಿಕಾರಃ ಸಮಾಪ್ತಃ . ಅತಃ
ಪರಂ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ದೇಶಕಾಲಾಪೇಕ್ಷಯಾಪಹೃತಸಂಯಮರೂಪೇಣಾಪವಾದವ್ಯಾಖ್ಯಾನಾರ್ಥಂ ಪಾಠಕ್ರಮೇಣ ತ್ರಿಂಶದ್ಗಾಥಾಭಿರ್ದ್ವಿತೀಯೋ-
ಽನ್ತರಾಧಿಕಾರಃ ಪ್ರಾರಭ್ಯತೇ . ತತ್ರ ಚತ್ವಾರಿ ಸ್ಥಲಾನಿ ಭವನ್ತಿ . ತಸ್ಮಿನ್ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲೇ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗ-
ಸ್ಥಾಪನಾಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ‘ಣ ಹಿ ಣಿರವೇಕ್ಖೋ ಚಾಗೋ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಗಾಥಾಪಞ್ಚಕಮ್ . ಅತ್ರ ಟೀಕಾಯಾಂ ಗಾಥಾತ್ರಯಂ ನಾಸ್ತಿ .
ತದನನ್ತರಂ ಸರ್ವಸಾವದ್ಯಪ್ರತ್ಯಾಖ್ಯಾನಲಕ್ಷಣಸಾಮಾಯಿಕಸಂಯಮಾಸಮರ್ಥಾನಾಂ ಯತೀನಾಂ ಸಂಯಮಶೌಚಜ್ಞಾನೋಪಕರಣ-
ನಿಮಿತ್ತಮಪವಾದವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ‘ಛೇದೋ ಜೇಣ ಣ ವಿಜ್ಜದಿ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಸೂತ್ರತ್ರಯಮ್ . ತದನನ್ತರಂ ಸ್ತ್ರೀನಿರ್ವಾಣ-
ನಿರಾಕರಣಪ್ರಧಾನತ್ವೇನ ‘ಪೇಚ್ಛದಿ ಣ ಹಿ ಇಹ ಲೋಗಂ’ ಇತ್ಯಾದ್ಯೇಕಾದಶ ಗಾಥಾ ಭವನ್ತಿ . ತಾಶ್ಚ ಅಮೃತಚನ್ದ್ರಟೀಕಾಯಾಂ ನ
ಸನ್ತಿ . ತತಃ ಪರಂ ಸರ್ವೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಾಸಮರ್ಥಸ್ಯ ತಪೋಧನಸ್ಯ ದೇಶಕಾಲಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಕಿಂಚಿತ್ಸಂಯಮಸಾಧಕಶರೀರಸ್ಯ
★ವಸಂತಾತಿಲಕಾ ಛಂದ
ಭಾವಾರ್ಥ : — ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಅಸದ್ಭಾವ ಹೋ, ತಥಾಪಿ ಕಾಯಕೀ ಹಲನಚಲನಾದಿ ಕ್ರಿಯಾ
ಹೋನೇಸೇ ಪರಜೀವೋಂಕೇ ಪ್ರಾಣೋಂಕಾ ಘಾತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಪೂರ್ವಕ ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕೇ ಘಾತಸೇ ಬಂಧ
ಹೋನೇಕಾ ನಿಯಮ ನಹೀಂ ಹೈ; — ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಪೂರ್ವಕ ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕೇ ಘಾತಸೇ
ತೋ ಬಂಧ ಹೋತಾ ಹೈ, ಔರ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಅಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಪೂರ್ವಕ ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕೇ ಘಾತಸೇ
ಬಂಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ಕಾಯಚೇಷ್ಟಾಪೂರ್ವಕ ಹೋನೇವಾಲೇ ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕೇ ಘಾತಸೇ ಬಂಧಕಾ ಹೋನಾ ಅನೈಕಾನ್ತಿಕ
ಹೋನೇಸೇ ಉಸಕೇ ಛೇದಪನಾ ಅನೈಕಾನ್ತಿಕ ಹೈ — ನಿಯಮರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ .
ಜೈಸೇ ಭಾವಕೇ ಬಿನಾ ಭೀ ಪರಪ್ರಾಣೋಂಕಾ ಘಾತ ಹೋ ಜಾತಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಭಾವ ನ ಹೋ ತಥಾಪಿ
ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ಗ್ರಹಣ ಹೋ ಜಾಯ, ಐಸಾ ಕಭೀ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ . ಜಹಾಂ ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ಗ್ರಹಣ ಹೋತಾ ಹೈ ವಹಾಂ
ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕಾ ಸದ್ಭಾವ ಅವಶ್ಯ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಪರಿಗ್ರಹಸೇ ಬಂಧಕಾ ಹೋನಾ ಐಕಾಂತಿಕ –
ನಿಶ್ಚಿತ – ನಿಯಮರೂಪ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಪರಿಗ್ರಹಕೇ ಛೇದಪನಾ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಹೈ . ಐಸಾ ಹೋನೇಸೇ ಹೀ ಪರಮ ಶ್ರಮಣ
ಐಸೇ ಅರ್ಹನ್ತ ಭಗವನ್ತೋಂನೇ ಪಹಲೇಸೇ ಹೀ ಸರ್ವ ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ತ್ಯಾಗ ಕಿಯಾ ಹೈ ಔರ ಅನ್ಯ ಶ್ರಮಣೋಂಕೋ ಭೀ
ಪಹಲೇಸೇ ಹೀ ಸರ್ವ ಪರಿಗ್ರಹಕಾ ತ್ಯಾಗ ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೧೯..
[ಅಬ, ‘ಕಹನೇ ಯೋಗ್ಯ ಸಬ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಕಥನ ಶ್ಲೋಕ ದ್ವಾರಾ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ . ]
[ಅರ್ಥ ] : — ಜೋ ಕಹನೇ ಯೋಗ್ಯ ಹೀ ಥಾ ವಹ ಅಶೇಷರೂಪಸೇ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ, ಇತನೇ ಮಾತ್ರಸೇ ಹೀ
ಯದಿ ಯಹಾಂ ಕೋಈ ಚೇತ ಜಾಯ – ಸಮಝಲೇ ತೋ, (ಅನ್ಯಥಾ) ವಾಣೀಕಾ ಅತಿವಿಸ್ತಾರ ಕಿಯಾ ಜಾಯ ತಥಾಪಿ
ನಿಶ್ಚೇತನ (-ಜಡವತ್, ನಾಸಮಝ) ಕೋ ವ್ಯಾಮೋಹಕಾ ಜಾಲ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅತಿ ದುಸ್ತರ ಹೈ .

Page 404 of 513
PDF/HTML Page 437 of 546
single page version

ಅಥಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಪ್ರತಿಷೇಧ ಏವಾಯಮುಪಧಿಪ್ರತಿಷೇಧ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ —
ಣ ಹಿ ಣಿರವೇಕ್ಖೋ ಚಾಗೋ ಣ ಹವದಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಆಸಯವಿಸುದ್ಧೀ .
ಅವಿಸುದ್ಧಸ್ಸ ಯ ಚಿತ್ತೇ ಕಹಂ ಣು ಕಮ್ಮಕ್ಖಓ ವಿಹಿದೋ ..೨೨೦..
ನ ಹಿ ನಿರಪೇಕ್ಷಸ್ತ್ಯಾಗೋ ನ ಭವತಿ ಭಿಕ್ಷೋರಾಶಯವಿಶುದ್ಧಿಃ .
ಅವಿಶುದ್ಧಸ್ಯ ಚ ಚಿತ್ತೇ ಕಥಂ ನು ಕರ್ಮಕ್ಷಯೋ ವಿಹಿತಃ ..೨೨೦..
ನ ಖಲು ಬಹಿರಂಸಂಗದ್ಭಾವೇ ತುಷಸದ್ಭಾವೇ ತಣ್ಡುಲಗತಾಶುದ್ಧತ್ವಸ್ಯೇವಾಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ-
ಸ್ಯಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಸ್ಯ ಪ್ರತಿಷೇಧಃ, ತದ್ಭಾವೇ ಚ ನ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಮೂಲಸ್ಯ ಕೈವಲ್ಯಸ್ಯೋಪಲಮ್ಭಃ . ಅತೋಽಶುದ್ಧೋಪ-
ನಿರವದ್ಯಾಹಾರಾದಿಸಹಕಾರಿಕಾರಣಂ ಗ್ರಾಹ್ಯಮಿತಿ ಪುನರಪ್ಯಪವಾದವಿಶೇಷವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ‘ಉವಯರಣಂ ಜಿಣಮಗ್ಗೇ’
ಇತ್ಯಾದ್ಯೇಕಾದಶಗಾಥಾ ಭವನ್ತಿ . ಅತ್ರ ಟೀಕಾಯಾಂ ಗಾಥಾಚತುಷ್ಟಯಂ ನಾಸ್ತಿ . ಏವಂ ಮೂಲಸೂತ್ರಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ ತ್ರಿಂಶದ್ಗಾಥಾಭಿಃ,
ಟೀಕಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಪುನರ್ದ್ವಾದಶಗಾಥಾಭಿಃ ದ್ವಿತೀಯಾನ್ತರಾಧಿಕಾರೇ ಸಮುದಾಯಪಾತನಿಕಾ . ತಥಾಹಿ — ಅಥ ಭಾವಶುದ್ಧಿ-
ಪೂರ್ವಕಬಹಿರಙ್ಗಪರಿಗ್ರಹಪರಿತ್ಯಾಗೇ ಕೃತೇ ಸತಿ ಅಭ್ಯನ್ತರಪರಿಗ್ರಹಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಕೃತ ಏವ ಭವತೀತಿ ನಿರ್ದಿಶತಿ – ಣ
ಹಿ ಣಿರವೇಕ್ಖೋ ಚಾಗೋ ನ ಹಿ ನಿರಪೇಕ್ಷಸ್ತ್ಯಾಗಃ ಯದಿ ಚೇತ್, ಪರಿಗ್ರಹತ್ಯಾಗಃ ಸರ್ವಥಾ ನಿರಪೇಕ್ಷೋ ನ ಭವತಿ ಕಿಂತು
ಕಿಮಪಿ ವಸ್ತ್ರಪಾತ್ರಾದಿಕಂ ಗ್ರಾಹ್ಯಮಿತಿ ಭವತಾ ಭಣ್ಯತೇ, ತರ್ಹಿ ಹೇ ಶಿಷ್ಯ ಣ ಹವದಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಆಸಯವಿಸುದ್ಧೀ ನ
ಭವತಿ ಭಿಕ್ಷೋರಾಶಯವಿಶುದ್ಧಿಃ, ತದಾ ಸಾಪೇಕ್ಷಪರಿಣಾಮೇ ಸತಿ ಭಿಕ್ಷೋಸ್ತಪೋಧನಸ್ಯ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿರ್ನ ಭವತಿ .
ಅವಿಸುದ್ಧಸ್ಯ ಹಿ ಚಿತ್ತೇ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾರೂಪಶುದ್ಧಿರಹಿತಸ್ಯ ತಪೋಧನಸ್ಯ ಚಿತ್ತೇ ಮನಸಿ ಹಿ ಸ್ಫುಟಂ ಕಹಂ ತು
ಕಮ್ಮಕ್ಖಓ ವಿಹಿದೋ ಕಥಂ ತು ಕರ್ಮಕ್ಷಯೋ ವಿಹಿತಃ ಉಚಿತೋ, ನ ಕಥಮಪಿ . ಅನೇನೈತದುಕ್ತಂ ಭವತಿ — ಯಥಾ
ಬಹಿರಙ್ಗತುಷಸದ್ಭಾವೇ ಸತಿ ತಣ್ಡುಲಸ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಶುದ್ಧಿಂ ಕರ್ತುಂ ನಾಯಾತಿ ತಥಾ ವಿದ್ಯಮಾನೇ ವಾ ಬಹಿರಙ್ಗಪರಿ-
ಗ್ರಹಾಭಿಲಾಷೇ ಸತಿ ನಿರ್ಮಲಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿರೂಪಾಂ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿಂ ಕರ್ತುಂ ನಾಯಾತಿ . ಯದಿ ಪುನರ್ವಿಶಿಷ್ಟವೈರಾಗ್ಯ-
ಅಬ, ಇಸ ಉಪಧಿ (ಪರಿಗ್ರಹ) ಕಾ ನಿಷೇಧ ವಹ ಅಂತರಂಗ ಛೇದಕಾ ಹೀ ನಿಷೇಧ ಹೈ, ಐಸಾ ಉಪದೇಶ
ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ನಿರಪೇಕ್ಷಃ ತ್ಯಾಗಃ ನ ಹಿ ] ಯದಿ ನಿರಪೇಕ್ಷ (ಕಿಸೀ ಭೀ ವಸ್ತುಕೀ
ಅಪೇಕ್ಷಾರಹಿತ) ತ್ಯಾಗ ನ ಹೋ ತೋ [ಭಿಕ್ಷೋಃ ] ಭಿಕ್ಷುಕೇ [ಆಶಯವಿಶುದ್ಧಿಃ ] ಭಾವಕೀ ವಿಶುದ್ಧಿ [ನ
ಭವತಿ ] ನಹೀಂ ಹೋತೀ; [ಚ ] ಔರ [ಚಿತ್ತೇ ಅವಿಶುದ್ಧಸ್ಯ ] ಜೋ ಭಾವಮೇಂ ಅವಿಶುದ್ಧ ಹೈ ಉಸಕೇ
[ಕರ್ಮಕ್ಷಯಃ ] ಕರ್ಮಕ್ಷಯ [ಕಥಂ ನು ] ಕೈಸೇ [ವಿಹಿತಃ ] ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ?..೨೨೦..
ಟೀಕಾ : — ಜೈಸೇ ಛಿಲಕೇಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಚಾವಲೋಂಮೇ ಪಾಈ ಜಾನೇವಾಲೀ (ರಕ್ತತಾರೂಪ)
ಅಶುದ್ಧತಾಕಾ ತ್ಯಾಗ (-ನಾಶ, ಅಭಾವ) ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಬಹಿರಂಗ ಸಂಗಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ
ನಿರಪೇಕ್ಷ ತ್ಯಾಗ ನ ಹೋಯ ತೋ ನಹಿ ಭಾವಶುದ್ಧಿ ಭಿಕ್ಷುನೇ,
ನೇ ಭಾವಮಾಂ ಅವಿಶುದ್ಧನೇ ಕ್ಷಯ ಕರ್ಮನೋ ಕಇ ರೀತ ಬನೇ? ೨೨೦.

Page 405 of 513
PDF/HTML Page 438 of 546
single page version

ಯೋಗರೂಪಸ್ಯಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಸ್ಯ ಪ್ರತಿಷೇಧಂ ಪ್ರಯೋಜನಮಪೇಕ್ಷ್ಯೋಪಧೇರ್ವಿಧೀಯಮಾನಃ ಪ್ರತಿಷೇಧೋಽನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದಪ್ರತಿಷೇಧ
ಏವ ಸ್ಯಾತ್ ..೨೨೦..
ಅಥೈಕಾನ್ತಿಕಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದತ್ವಮುಪಧೇರ್ವಿಸ್ತರೇಣೋಪದಿಶತಿ —
ಕಿಧ ತಮ್ಹಿ ಣತ್ಥಿ ಮುಚ್ಛಾ ಆರಂಭೋ ವಾ ಅಸಂಜಮೋ ತಸ್ಸ .
ತಧ ಪರದವ್ವಮ್ಮಿ ರದೋ ಕಧಮಪ್ಪಾಣಂ ಪಸಾಧಯದಿ ..೨೨೧..
ಪೂರ್ವಕಪರಿಗ್ರಹತ್ಯಾಗೋ ಭವತಿ ತದಾ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿರ್ಭವತ್ಯೇವ, ಖ್ಯಾತಿಪೂಜಾಲಾಭನಿಮಿತ್ತತ್ಯಾಗೇ ತು ನ ಭವತಿ ..೨೨೦..
ಅಥ ತಮೇವ ಪರಿಗ್ರಹತ್ಯಾಗಂ ದ್ರಢಯತಿ —
ಗೇಣ್ಹದಿ ವ ಚೇಲಖಂಡಂ ಭಾಯಣಮತ್ಥಿ ತ್ತಿ ಭಣಿದಮಿಹ ಸುತ್ತೇ .
ಜದಿ ಸೋ ಚತ್ತಾಲಂಬೋ ಹವದಿ ಕಹಂ ವಾ ಅಣಾರಂಭೋ ..“೧೭..
ವತ್ಥಕ್ಖಂಡಂ ದುದ್ದಿಯಭಾಯಣಮಣ್ಣಂ ಚ ಗೇಣ್ಹದಿ ಣಿಯದಂ .
ವಿಜ್ಜದಿ ಪಾಣಾರಂಭೋ ವಿಕ್ಖೇವೋ ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಮ್ಮಿ ..“೧೮..
ಗೇಣ್ಹಇ ವಿಧುಣಇ ಧೋವಇ ಸೋಸೇಇ ಜದಂ ತು ಆದವೇ ಖಿತ್ತಾ .
ಪತ್ತಂ ವ ಚೇಲಖಂಡಂ ಬಿಭೇದಿ ಪರದೋ ಯ ಪಾಲಯದಿ ..“೧೯..
ಗೇಣ್ಹದಿ ವ ಚೇಲಖಂಡಂ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ವಾ ಚೇಲಖಣ್ಡಂ ವಸ್ತ್ರಖಣ್ಡಂ, ಭಾಯಣಂ ಭಿಕ್ಷಾಭಾಜನಂ ವಾ ಅತ್ಥಿ ತ್ತಿ ಭಣಿದಂ
ಅಸ್ತೀತಿ ಭಣಿತಮಾಸ್ತೇ . ಕ್ವ . ಇಹ ಸುತ್ತೇ ಇಹ ವಿವಕ್ಷಿತಾಗಮಸೂತ್ರೇ ಜದಿ ಯದಿ ಚೇತ್ . ಸೋ ಚತ್ತಾಲಂಬೋ ಹವದಿ ಕಹಂ
ನಿರಾಲಮ್ಬನಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾಶೂನ್ಯಃ ಸನ್ ಸ ಪುರುಷೋ ಬಹಿರ್ದ್ರವ್ಯಾಲಮ್ಬನರಹಿತಃ ಕಥಂ ಭವತಿ, ನ ಕಥಮಪಿ; ವಾ
ಅಣಾರಂಭೋ ನಿಃಕ್ರಿಯನಿರಾರಮ್ಭನಿಜಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾರಹಿತತ್ವೇನ ನಿರಾರಮ್ಭೋ ವಾ ಕಥಂ ಭವತಿ, ಕಿಂತು ಸಾರಮ್ಭ ಏವ;
ಇತಿ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ . ವತ್ಥಕ್ಖಂಡಂ ದುದ್ದಿಯಭಾಯಣಂ ವಸ್ತ್ರಖಣ್ಡಂ ದುಗ್ಧಿಕಾಭಾಜನಂ ಅಣ್ಣಂ ಚ ಗೇಣ್ಹದಿ ಅನ್ಯಚ್ಚ ಗೃಹ್ಣಾತಿ
ಕಮ್ಬಲಮೃದುಶಯನಾದಿಕಂ ಯದಿ ಚೇತ್ . ತದಾ ಕಿಂ ಭವತಿ . ಣಿಯದಂ ವಿಜ್ಜದಿ ಪಾಣಾರಂಭೋ ನಿಜಶುದ್ಧಚೈತನ್ಯ-
ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ ಅಂತರಂಗ ಛೇದಕಾ ತ್ಯಾಗ ನಹೀಂ ಹೋತಾ ಔರ ಉಸಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಮೂಲಕ
ಕೈವಲ್ಯ (ಮೋಕ್ಷ) ಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿ ನಹೀಂ ಹೋತೀ . (ಇಸಸೇ ಐಸಾ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ಕಿ) ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗರೂಪ
ಅಂತರಂಗ ಛೇದಕೇ ನಿಷೇಧರೂಪ ಪ್ರಯೋಜನಕೀ ಉಪೇಕ್ಷಾ ರಖಕರ ವಿಹಿತ (-ಆದೇಶ) ಕಿಯಾ ಜಾನೇವಾಲಾ
ಉಪಧಿಕಾ ನಿಷೇಧ ವಹ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದಕಾ ಹೀ ನಿಷೇಧ ಹೈ ..೨೨೦..
ಅಬ, ‘ಉಪಧಿ ವಹ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ಹೈ’ ಐಸಾ ವಿಸ್ತಾರಸೇ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಆರಂಭ, ಅಣಸಂಯಮ ಅನೇ ಮೂರ್ಛಾ ನ ತ್ಯಾಂ – ಏ ಕಯಮ ಬನೇ ?
ಪರದ್ರವ್ಯರತ ಜೇ ಹೋಯ ತೇ ಕಈ ರೀತ ಸಾಧೇ ಆತ್ಮನೇ ? ೨೨೧.

Page 406 of 513
PDF/HTML Page 439 of 546
single page version

ಕಥಂ ತಸ್ಮಿನ್ನಾಸ್ತಿ ಮೂರ್ಚ್ಛಾ ಆರಮ್ಭೋ ವಾ ಅಸಂಯಮಸ್ತಸ್ಯ .
ತಥಾ ಪರದ್ರವ್ಯೇ ರತಃ ಕಥಮಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಸಾಧಯತಿ .೨೨೧..
ಉಪಧಿಸದ್ಭಾವೇ ಹಿ ಮಮತ್ವಪರಿಣಾಮಲಕ್ಷಣಾಯಾ ಮೂರ್ಚ್ಛಾಯಾಸ್ತದ್ವಿಷಯಕರ್ಮಪ್ರಕ್ರಮಪರಿಣಾಮಲಕ್ಷಣ-
ಸ್ಯಾರಮ್ಭಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮರೂಪಹಿಂಸನಪರಿಣಾಮಲಕ್ಷಣಸ್ಯಾಸಂಯಮಸ್ಯ ವಾವಶ್ಯಮ್ಭಾವಿತ್ವಾತ್ತಥೋಪಧಿದ್ವಿತೀಯಸ್ಯ ಪರ-
ದ್ರವ್ಯರತತ್ವೇನ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಪ್ರಸಾಧಕತ್ವಾಭಾವಾಚ್ಚ ಐಕಾನ್ತಿಕಾನ್ತರಂಗಚ್ಛೇದತ್ವಮುಪಧೇರವಧಾರ್ಯತ ಏವ . ಇದಮತ್ರ
ತಾತ್ಪರ್ಯಮೇವಂವಿಧತ್ವಮುಪಧೇರವಧಾರ್ಯ ಸ ಸರ್ವಥಾ ಸಂನ್ಯಸ್ತವ್ಯಃ ..೨೨೧..
ಲಕ್ಷಣಪ್ರಾಣವಿನಾಶರೂಪೋ ಪರಜೀವಪ್ರಾಣವಿನಾಶರೂಪೋ ವಾ ನಿಯತಂ ನಿಶ್ಚಿತಂ ಪ್ರಾಣಾರಮ್ಭಃ ಪ್ರಾಣವಧೋ ವಿದ್ಯತೇ, ನ ಕೇವಲಂ
ಪ್ರಾಣಾರಮ್ಭಃ, ವಿಕ್ಖೇವೋ ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಮ್ಮಿ ಅವಿಕ್ಷಿಪ್ತಚಿತ್ತಪರಮಯೋಗರಹಿತಸ್ಯ ಸಪರಿಗ್ರಹಪುರುಷಸ್ಯ ವಿಕ್ಷೇಪಸ್ತಸ್ಯ ವಿದ್ಯತೇ
ಚಿತ್ತೇ ಮನಸೀತಿ . ಇತಿ ದ್ವಿತೀಯಗಾಥಾ . ಗೇಣ್ಹಇ ಸ್ವಶುದ್ಧಾತ್ಮಗ್ರಹಣಶೂನ್ಯಃ ಸನ್ ಗೃಹ್ಣಾತಿ ಕಿಮಪಿ ಬಹಿರ್ದ್ರವ್ಯಂ; ವಿಧುಣಇ
ಕರ್ಮಧೂಲಿಂ ವಿಹಾಯ ಬಹಿರಙ್ಗಧೂಲಿಂ ವಿಧೂನೋತಿ ವಿನಾಶಯತಿ; ಧೋವಇ ನಿರ್ಮಲಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಮಲಜನಕರಾಗಾದಿಮಲಂ
ವಿಹಾಯ ಬಹಿರಙ್ಗಮಲಂ ಧೌತಿ ಪ್ರಕ್ಷಾಲಯತಿ; ಸೋಸೇಇ ಜದಂ ತು ಆದವೇ ಖಿತ್ತಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಧ್ಯಾನಾತಪೇನ ಸಂಸಾರನದೀ-
ಶೋಷಣಮಕುರ್ವನ್ ಶೋಷಯತಿ ಶುಷ್ಕಂ ಕರೋತಿ ಯತಂ ತು ಯತ್ನಪರಂ ತು ಯಥಾ ಭವತಿ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ . ಆತಪೇ ನಿಕ್ಷಿಪ್ಯ .
ಕಿಂ ತತ್ . ಪತ್ತಂ ವ ಚೇಲಖಂಡಂ ಪಾತ್ರಂ ವಸ್ತ್ರಖಣ್ಡಂ ವಾ . ಬಿಭೇದಿ ನಿರ್ಭಯಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾಶೂನ್ಯಃ ಸನ್ ಬಿಭೇತಿ ಭಯಂ
ಕರೋತಿ . ಕಸ್ಮಾತ್ಸಕಾಶಾತ್ . ಪರದೋ ಯ ಪರತಶ್ಚೌರಾದೇಃ . ಪಾಲಯದಿ ಪರಮಾತ್ಮಭಾವನಾಂ ನ ಪಾಲಯನ್ನ ರಕ್ಷನ್ಪರದ್ರವ್ಯಂ
ಕಿಮಪಿ ಪಾಲಯತೀತಿ ತೃತೀಯಗಾಥಾ ..“೧೭ – ೧೯.. ಅಥ ಸಪರಿಗ್ರಹಸ್ಯ ನಿಯಮೇನ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿರ್ನಶ್ಯತೀತಿ
ವಿಸ್ತರೇಣಾಖ್ಯಾತಿ — ಕಿಧ ತಮ್ಹಿ ಣತ್ಥಿ ಮುಚ್ಛಾ ಪರದ್ರವ್ಯಮಮತ್ವರಹಿತಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಪರಿಣತೇರ್ವಿಸದೃಶಾ ಮೂರ್ಚ್ಛಾ ಕಥಂ
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ತಸ್ಮಿನ್ ] ಉಪಧಿಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ [ತಸ್ಯ ] ಉಸ (ಭಿಕ್ಷು) ಕೇ [ಮೂರ್ಚ್ಛಾ ]
ಮೂರ್ಛಾ, [ಆರಮ್ಭಃ ] ಆರಂಭ [ವಾ ] ಯಾ [ಅಸಂಯಮಃ ] ಅಸಂಯಮ [ನಾಸ್ತಿ ] ನ ಹೋ [ಕಥಂ ] ಯಹ ಕೈಸೇ
ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ? (ಕದಾಪಿ ನಹೀಂ ಹೋ ಸಕತಾ), [ತಥಾ ] ತಥಾ [ಪರದ್ರವ್ಯೇ ರತಃ ] ಜೋ ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ರತ ಹೋ
ವಹ [ಆತ್ಮಾನಂ ] ಆತ್ಮಾಕೋ [ಕಥಂ ] ಕೈಸೇ [ಪ್ರಸಾಧಯತಿ ] ಸಾಧ ಸಕತಾ ಹೈ ? ..೨೨೧..
ಟೀಕಾ : — ಉಪಧಿಕೇ ಸದ್ಭಾವಮೇಂ, (೧) ಮಮತ್ವ – ಪರಿಣಾಮ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸೀ ಮೂರ್ಛಾ,
(೨) ಉಪಧಿ ಸಂಬಂಧೀ ೧ಕರ್ಮಪ್ರಕ್ರಮಕೇ ಪರಿಣಾಮ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸಾ ಆರಮ್ಭ, ಅಥವಾ (೩)
ಶುದ್ಧಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಕೀ ಹಿಂಸಾರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸಾ ಅಸಂಯಮ ಅವಶ್ಯಮೇವ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ;
ತಥಾ ಉಪಧಿ ಜಿಸಕಾ ದ್ವಿತೀಯ ಹೋ (ಅರ್ಥಾತ್ ಆತ್ಮಾಸೇ ಅನ್ಯ ಐಸಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಜಿಸನೇ ಗ್ರಹಣ ಕಿಯಾ ಹೋ)
ಉಸಕೇ ಪರದ್ರವ್ಯಮೇಂ ರತಪನಾ ( – ಲೀನತಾ) ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಶುದ್ಧಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಕೀ ಸಾಧಕತಾಕಾ ಅಭಾವ ಹೋತಾ
ಹೈ; ಇಸಸೇ ಉಪಧಿಕೇ ಐಕಾನ್ತಿಕ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದಪನಾ ನಿಶ್ಚಿತ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ .
ಯಹಾಂ ಯಹ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೈ ಕಿ — ‘ಉಪಧಿ ಐಸೀ ಹೈ, (ಪರಿಗ್ರಹ ವಹ ಅನ್ತರಂಗ ಛೇದ ಹೀ ಹೈ ), ಐಸಾ
ನಿಶ್ಚಿತ ಕರಕೇ ಉಸೇ ಸರ್ವಥಾ ಛೋಡನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೨೧..
೧. ಕರ್ಮಪ್ರಕ್ರಮ = ಕಾಮಮೇಂ ಯುಕ್ತ ಹೋನಾ; ಕಾಮಕೀ ವ್ಯವಸ್ಥಾ .

Page 407 of 513
PDF/HTML Page 440 of 546
single page version

ಅಥ ಕಸ್ಯಚಿತ್ಕ್ವಚಿತ್ಕದಾಚಿತ್ಕಥಂಚಿತ್ಕ ಶ್ಚಿದುಪಧಿರಪ್ರತಿಷಿದ್ಧೋಽಪ್ಯಸ್ತೀತ್ಯಪವಾದಮುಪದಿಶತಿ —
ಛೇದೋ ಜೇಣ ಣ ವಿಜ್ಜದಿ ಗಹಣವಿಸಗ್ಗೇಸು ಸೇವಮಾಣಸ್ಸ .
ಸಮಣೋ ತೇಣಿಹ ವಟ್ಟದು ಕಾಲಂ ಖೇತ್ತಂ ವಿಯಾಣಿತ್ತಾ ..೨೨೨..
ಛೇದೋ ಯೇನ ನ ವಿದ್ಯತೇ ಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಗೇಷು ಸೇವಮಾನಸ್ಯ .
ಶ್ರಮಣಸ್ತೇನೇಹ ವರ್ತತಾಂ ಕಾಲಂ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ..೨೨೨..
ಆತ್ಮದ್ರವ್ಯಸ್ಯ ದ್ವಿತೀಯಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಾಭಾವಾತ್ಸರ್ವ ಏವೋಪಧಿಃ ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧ ಇತ್ಯುತ್ಸರ್ಗಃ . ಅಯಂ ತು
ನಾಸ್ತಿ, ಅಪಿ ತ್ವಸ್ತ್ಯೇವ . ಕ್ವ . ತಸ್ಮಿನ್ ಪರಿಗ್ರಹಾಕಾಙ್ಕ್ಷಿತಪುರುಷೇ . ಆರಂಭೋ ವಾ ಮನೋವಚನಕಾಯಕ್ರಿಯಾರಹಿತ-
ಪರಮಚೈತನ್ಯಪ್ರತಿಬನ್ಧಕ ಆರಮ್ಭೋ ವಾ ಕಥಂ ನಾಸ್ತಿ, ಕಿನ್ತ್ವಸ್ತ್ಯೇವ; ಅಸಂಜಮೋ ತಸ್ಸ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾನುಭೂತಿವಿಲಕ್ಷಣಾ-
ಸಂಯಮೋ ವಾ ಕಥಂ ನಾಸ್ತಿ, ಕಿನ್ತ್ವಸ್ತ್ಯೇವ ತಸ್ಯ ಸಪರಿಗ್ರಹಸ್ಯ . ತಧ ಪರದವ್ವಮ್ಮಿ ರದೋ ತಥೈವ ನಿಜಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಾತ್ಪರದ್ರವ್ಯೇ
ರತಃ ಕಧಮಪ್ಪಾಣಂ ಪಸಾಧಯದಿ ಸ ತು ಸಪರಿಗ್ರಹಪುರುಷಃ ಕಥಮಾತ್ಮಾನಂ ಪ್ರಸಾಧಯತಿ, ನ ಕಥಮಪೀತಿ ..೨೨೧.. ಏವಂ
ಶ್ವೇತಾಮ್ಬರಮತಾನುಸಾರಿಶಿಷ್ಯಸಮ್ಬೋಧನಾರ್ಥಂ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಸ್ಥಾಪನಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ಪ್ರಥಮಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾಪಞ್ಚಕಂ ಗತಮ್ .
ಅಥ ಕಾಲಾಪೇಕ್ಷಯಾ ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಶಕ್ತ್ಯಭಾವೇ ಸತ್ಯಾಹಾರಸಂಯಮಶೌಚಜ್ಞಾನೋಪಕರಣಾದಿಕಂ ಕಿಮಪಿ
ಗ್ರಾಹ್ಯಮಿತ್ಯಪವಾದಮುಪದಿಶತಿ — ಛೇದೋ ಜೇಣ ಣ ವಿಜ್ಜದಿ ಛೇದೋ ಯೇನ ನ ವಿದ್ಯತೇ . ಯೇನೋಪಕರಣೇನ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ-
ಲಕ್ಷಣಸಂಯಮಸ್ಯ ಛೇದೋ ವಿನಾಶೋ ನ ವಿದ್ಯತೇ . ಕಯೋಃ . ಗಹಣವಿಸಗ್ಗೇಸು ಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಗಯೋಃ . ಯಸ್ಯೋಪ-
ಕರಣಸ್ಯಾನ್ಯವಸ್ತುನೋ ವಾ ಗ್ರಹಣೇ ಸ್ವೀಕಾರೇ ವಿಸರ್ಜನೇ ತ್ಯಾಗೇ . ಕಿಂ ಕುರ್ವತಃ ತಪೋಧನಸ್ಯ . ಸೇವಮಾಣಸ್ಸ ತದುಪಕರಣಂ
ಸೇವಮಾನಸ್ಯ . ಸಮಣೋ ತೇಣಿಹ ವಟ್ಟದು ಕಾಲಂ ಖೇತ್ತಂ ವಿಯಾಣಿತ್ತಾ ಶ್ರಮಣಸ್ತೇನೋಪಕರಣೇನೇಹ ಲೋಕೇ ವರ್ತತಾಮ್ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ .
ಕಾಲಂ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಚ ವಿಜ್ಞಾಯೇತಿ . ಅಯಮತ್ರ ಭಾವಾರ್ಥಃ – ಕಾಲಂ ಪಞ್ಚಮಕಾಲಂ ಶೀತೋಷ್ಣಾದಿಕಾಲಂ ವಾ, ಕ್ಷೇತ್ರಂ ಭರತಕ್ಷೇತ್ರಂ
ಮನುಷಜಾಙ್ಗಲಾದಿಕ್ಷೇತ್ರಂ ವಾ, ವಿಜ್ಞಾಯ ಯೇನೋಪಕರಣೇನ ಸ್ವಸಂವಿತ್ತಿಲಕ್ಷಣಭಾವಸಂಯಮಸ್ಯ ಬಹಿರಙ್ಗದ್ರವ್ಯಸಂಯಮಸ್ಯ ವಾ
ಛೇದೋ ನ ಭವತಿ ತೇನ ವರ್ತತ ಇತಿ ..೨೨೨.. ಅಥ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರೋದಿತೋಪಕರಣಸ್ವರೂಪಂ ದರ್ಶಯತಿ — ಅಪ್ಪಡಿಕುಟ್ಠಂ ಉವಧಿಂ
ಅಬ, ‘ಕಿಸೀಕೇ ಕಹೀಂ ಕಭೀ ಕಿಸೀ ಪ್ರಕಾರ ಕೋಈ ಉಪಧಿ ಅನಿಷಿದ್ಧ ಭೀ ಹೈ’ ಐಸೇ ಅಪವಾದಕಾ
ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —
ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಗೇಷು ] ಜಿಸ ಉಪಧಿಕೇ (ಆಹಾರ – ನೀಹಾರಾದಿಕೇ) ಗ್ರಹಣ-
ವಿಸರ್ಜನಮೇಂ ಸೇವನ ಕರನೇಮೇಂ [ಯೇನ ] ಜಿಸಸೇ [ಸೇವಮಾನಸ್ಯ ] ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲೇಕೇ [ಛೇದಃ ] ಛೇದ [ನ
ವಿದ್ಯತೇ ] ನಹೀಂ ಹೋತಾ, [ತೇನ ] ಉಸ ಉಪಧಿಯುಕ್ತ, [ಕಾಲಂ ಕ್ಷೇತ್ರಂ ವಿಜ್ಞಾಯ ] ಕಾಲ ಕ್ಷೇತ್ರಕೋ ಜಾನಕರ,
[ಇಹ ] ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ [ಶ್ರಮಣಃ ] ಶ್ರಮಣ [ವರ್ತತಾಮ್ ] ಭಲೇ ವರ್ತೇ ..೨೨೨..
ಟೀಕಾ : — ಆತ್ಮದ್ರವ್ಯಕೇ ದ್ವಿತೀಯ ಪುದ್ಗಲದ್ರವ್ಯಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಸಮಸ್ತ ಹೀ ಉಪಧಿ ನಿಷಿದ್ಧ
ಗ್ರಹಣೇ ವಿಸರ್ಗೇ ಸೇವತಾಂ ನಹಿ ಛೇದ ಜೇಥೀ ಥಾಯ ಛೇ,
ತೇ ಉಪಧಿ ಸಹ ವರ್ತೋ ಭಲೇ ಮುನಿ ಕಾಳಕ್ಷೇತ್ರ ವಿಜಾಣೀನೇ. ೨೨೨.