Page 408 of 513
PDF/HTML Page 441 of 546
single page version

ವಿಶಿಷ್ಟಕಾಲಕ್ಷೇತ್ರವಶಾತ್ಕಶ್ಚಿದಪ್ರತಿಷಿದ್ಧ ಇತ್ಯಪವಾದಃ . ಯದಾ ಹಿ ಶ್ರಮಣಃ ಸರ್ವೋಪಧಿಪ್ರತಿಷೇಧಮಾಸ್ಥಾಯ ಪರಮಮುಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಂ ಪ್ರತಿಪತ್ತುಕಾಮೋಽಪಿ ವಿಶಿಷ್ಟಕಾಲಕ್ಷೇತ್ರವಶಾವಸನ್ನಶಕ್ತಿರ್ನ ಪ್ರತಿಪತ್ತುಂ ಕ್ಷಮತೇ, ತದಾಪಕೃಷ್ಯ ಸಂಯಮಂ ಪ್ರತಿಪದ್ಯಮಾನಸ್ತದ್ಬಹಿರಂಗಸಾಧನಮಾತ್ರಮುಪಧಿಮಾತಿಷ್ಠತೇ . ಸ ತು ತಥಾಸ್ಥೀಯಮಾನೋ ನ ಖಲೂಪಧಿತ್ವಾಚ್ಛೇದಃ, ಪ್ರತ್ಯುತ ಛೇದಪ್ರತಿಷೇಧ ಏವ . ಯಃ ಕಿಲಾಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಾವಿನಾಭಾವೀ ಸ ಛೇದಃ . ಅಯಂ ತು ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಸಹಕಾರಿಕಾರಣಶರೀರವೃತ್ತಿಹೇತುಭೂತಾಹಾರನಿಹಾರಾದಿಗ್ರಹಣವಿಸರ್ಜನವಿಷಯಚ್ಛೇದಪ್ರತಿಷೇಧಾರ್ಥ- ಮುಪಾದೀಯಮಾನಃ ಸರ್ವಥಾ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಾವಿನಾಭೂತತ್ವಾಚ್ಛೇದಪ್ರತಿಷೇಧ ಏವ ಸ್ಯಾತ್ ..೨೨೨..

ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗಸಹಕಾರಿಕಾರಣತ್ವೇನಾಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಮುಪಧಿಮುಪಕರಣರೂಪೋಪಧಿಂ, ಅಪತ್ಥಣಿಜ್ಜಂ ಅಸಂಜದಜಣೇಹಿಂ ಅಪ್ರಾರ್ಥನೀಯಂ ನಿರ್ವಿಕಾರಾತ್ಮೋಪಲಬ್ಧಿಲಕ್ಷಣಭಾವಸಂಯಮರಹಿತಸ್ಯಾಸಂಯತಜನಸ್ಯಾನಭಿಲಷಣೀಯಮ್, ಮುಚ್ಛಾದಿಜಣಣರಹಿದಂ ಹೈ — ಐಸಾ ಉತ್ಸರ್ಗ (-ಸಾಮಾನ್ಯ ನಿಯಮ) ಹೈ; ಔರ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಾಲಕ್ಷೇತ್ರಕೇ ವಶ ಕೋಈ ಉಪಧಿ ಅನಿಷಿದ್ಧ

ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕಾ ಇಚ್ಛುಕ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ ವಿಶಿಷ್ಟ ಕಾಲಕ್ಷೇತ್ರಕೇ ವಶ ಹೀನ ಶಕ್ತಿವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಉಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಮೇಂ ಅಸಮರ್ಥ ಹೋತಾ ಹೈ, ತಬ ಉಸಮೇಂ ೨ಅಪಕರ್ಷಣ ಕರಕೇ (ಅನುತ್ಕೃಷ್ಟ) ಸಂಯಮ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರತಾ ಹುಆ ಉಸಕೀ ಬಹಿರಂಗ ಸಾಧನಮಾತ್ರ ಉಪಧಿಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕರತಾ ಹೈ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ಜಿಸಕಾ ಆಶ್ರಯ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಐಸೀ ವಹ ಉಪಧಿ ಉಪಧಿಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಛೇದರೂಪ ನಹೀಂ ಹೈ, ಪ್ರತ್ಯುತ ಛೇದಕೀ ನಿಷೇಧರೂಪ (-ತ್ಯಾಗರೂಪ) ಹೀ ಹೈ . ಜೋ ಉಪಧಿ ಅಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಕೇ ಬಿನಾ ನಹೀಂ ಹೋತೀ ವಹ ಛೇದ ಹೈ . ಕಿನ್ತು ಯಹ (ಸಂಯಮಕೀ ಬಾಹ್ಯಸಾಧನಮಾತ್ರಭೂತ ಉಪಧಿ) ತೋ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೀ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಭೂತ ಶರೀರಕೀ ವೃತ್ತಿಕೇ ಹೇತುಭೂತ ಆಹಾರ -ನೀಹಾರಾದಿಕೇ ಗ್ರಹಣ – ವಿಸರ್ಜನ (ಗ್ರಹಣ – ತ್ಯಾಗ) ಸಂಬಂಧೀ ಛೇದಕೇ ನಿಷೇಧಾರ್ಥ ಗ್ರಹಣ ಕೀ ಜಾನೇಸೇ ಸರ್ವಥಾ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ಸಹಿತ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಛೇದಕೇ ನಿಷೇಧರೂಪ ಹೀ ಹೈ ..೨೨೨..

ಅಬ, ಅನಿಷಿದ್ಧ ಉಪಧಿಕಾ ಸ್ವರೂಪ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —

೧. ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮ = ಪರಮ – ಉಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮ [ಉತ್ಸರ್ಗ, ನಿಶ್ಚಯನಯ, ಸರ್ವಪರಿತ್ಯಾಗ ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮ, ವೀತರಾಗ ಚಾರಿತ್ರ, ಔರ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ; — ಯೇ ಸಬ ಏಕಾರ್ಥವಾಚೀ ಹೈಂ .]]

೨. ಅಪಕರ್ಷಣ = ಹೀನತಾ [ಅಪವಾದ, ವ್ಯವಹಾರನಯ, ಏಕದೇಶಪರಿತ್ಯಾಗ, ಅಪಹೃತಸಂಯಮ (ಅಲ್ಪತಾ – ಹೀನತಾವಾಲಾ ಸಂಯಮ) ಸರಾಗಚಾರಿತ್ರ ಔರ ಶುಭೋಪಯೋಗ — ಯೇ ಸಬ ಏಕಾರ್ಥವಾಚೀ ಹೈಂ .]]

Page 409 of 513
PDF/HTML Page 442 of 546
single page version

ಯಃ ಕಿಲೋಪಧಿಃ ಸರ್ವಥಾ ಬನ್ಧಾಸಾಧಕತ್ವಾದಪ್ರತಿಕ್ರುಷ್ಟಃ, ಸಂಯಮಾದನ್ಯತ್ರಾನುಚಿತತ್ವಾದಸಂಯತಜನಾ- ಪ್ರಾರ್ಥನೀಯೋ, ರಾಗಾದಿಪರಿಣಾಮಮನ್ತರೇಣ ಧಾರ್ಯಮಾಣತ್ವಾನ್ಮೂರ್ಚ್ಛಾದಿಜನನರಹಿತಶ್ಚ ಭವತಿ, ಸ ಖಲ್ವಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಃ . ಅತೋ ಯಥೋದಿತಸ್ವರೂಪ ಏವೋಪಧಿರುಪಾದೇಯೋ, ನ ಪುನರಲ್ಪೋಽಪಿ ಯಥೋದಿತವಿಪರ್ಯಸ್ತಸ್ವರೂಪಃ ..೨೨೩..

ಅಥೋತ್ಸರ್ಗ ಏವ ವಸ್ತುಧರ್ಮೋ, ನ ಪುನರಪವಾದ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಕಿಂ ಕಿಂಚಣ ತ್ತಿ ತಕ್ಕಂ ಅಪುಣಬ್ಭವಕಾಮಿಣೋಧ ದೇಹೇ ವಿ .

ಸಂಗ ತ್ತಿ ಜಿಣವರಿಂದಾ ಅಪ್ಪಡಿಕಮ್ಮತ್ತಮುದ್ದಿಟ್ಠಾ ..೨೨೪.. ಪರಮಾತ್ಮದ್ರವ್ಯವಿಲಕ್ಷಣಬಹಿರ್ದ್ರವ್ಯಮಮತ್ವರೂಪಮೂರ್ಚ್ಛಾರಕ್ಷಣಾರ್ಜನಸಂಸ್ಕಾರಾದಿದೋಷಜನನರಹಿತಮ್, ಗೇಣ್ಹದು ಸಮಣೋ ಜದಿ ವಿ ಅಪ್ಪಂ ಗೃಹ್ಣಾತು ಶ್ರಮಣೋ ಯಮಪ್ಯಲ್ಪಂ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಮುಪಕರಣೋಪಧಿಂ ಯದ್ಯಪ್ಯಲ್ಪಂ ತಥಾಪಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತೋಚಿತಲಕ್ಷಣಮೇವ ಗ್ರಾಹ್ಯಂ, ನ ಚ ತದ್ವಿಪರೀತಮಧಿಕಂ ವೇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೨೨೩.. ಅಥ ಸರ್ವಸಙ್ಗಪರಿತ್ಯಾಗ ಏವ ಶ್ರೇಷ್ಠಃ, ಶೇಷಮಶಕ್ಯಾನುಷ್ಠಾನಮಿತಿ ಪ್ರರೂಪಯತಿ — ಕಿಂ ಕಿಂಚಣ ತ್ತಿ ತಕ್ಕಂ ಕಿಂ ಕಿಂಚನಮಿತಿ ತರ್ಕಃ, ಕಿಂ ಕಿಂಚನಂ ಪರಿಗ್ರಹ ಇತಿ ತರ್ಕೋ ವಿಚಾರಃ ಕ್ರಿಯತೇ ತಾವತ್ . ಕಸ್ಯ . ಅಪುಣಬ್ಭವಕಾಮಿಣೋ ಅಪುನರ್ಭವಕಾಮಿನಃ ಅನನ್ತಜ್ಞಾನಾದಿಚತುಷ್ಟಯಾತ್ಮಕಮೋಕ್ಷಾಭಿಲಾಷಿಣಃ . ಅಧ ಅಹೋ, ದೇಹೋ ವಿ ದೇಹೋಽಪಿ ಸಂಗ ತ್ತಿ ಸಙ್ಗಃ ಪರಿಗ್ರಹ ಇತಿ ಹೇತೋಃ ಜಿಣವರಿಂದಾ ಜಿನವರೇನ್ದ್ರಾಃ ಕರ್ತಾರಃ

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯದ್ಯಪಿ ಅಲ್ಪಮ್ ] ಭಲೇ ಹೀ ಅಲ್ಪ ಹೋ ತಥಾಪಿ, [ಅಪ್ರತಿಕ್ರುಷ್ಟಮ್ ] ಜೋ ಅನಿಂದಿತ ಹೋ, [ಅಸಂಯತಜನೈಃ ಅಪ್ರಾರ್ಥನೀಯಂ ] ಅಸಂಯತಜನೋಂಮೇಂ ಅಪ್ರಾರ್ಥನೀಯ ಹೋ ಔರ [ಮೂರ್ಚ್ಛಾದಿಜನನರಹಿತಂ ] ಜೋ ಮೂರ್ಚ್ಛಾದಿಕೀ ಜನನರಹಿತ ಹೋ — [ಉಪಧಿಂ ] ಐಸೀ ಹೀ ಉಪಧಿಕೋ [ಶ್ರಮಣಃ ] ಶ್ರಮಣ [ಗೃಹ್ಣಾತು ] ಗ್ರಹಣ ಕರೋ ..೨೨೩..

ಟೀಕಾ : — ಜೋ ಉಪಧಿ ಸರ್ವಥಾ ಬಂಧಕಾ ಅಸಾಧಕ ಹೋನೇಸೇ ಅನಿಂದಿತ ಹೈ, ಸಂಯತಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಅನ್ಯತ್ರ ಅನುಚಿತ ಹೋನೇಸೇ ಅಸಂಯತಜನೋಂಕೇ ದ್ವಾರಾ ಅಪ್ರಾರ್ಥನೀಯ (ಅನಿಚ್ಛನೀಯ) ಹೈ ಔರ ರಾಗಾದಿಪರಿಣಾಮಕೇ ಬಿನಾ ಧಾರಣಕೀ ಜಾನೇಸೇ ಮೂರ್ಚ್ಛಾದಿಕೇ ಉತ್ಪಾದನಸೇ ರಹಿತ ಹೈ, ವಹ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಅನಿಷಿದ್ಧ ಹೈ . ಇಸಸೇ ಯಥೋಕ್ತ ಸ್ವರೂಪವಾಲೀ ಉಪಧಿ ಹೀ ಉಪಾದೇಯ ಹೈ, ಕಿನ್ತು ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ಯಥೋಕ್ತ ಸ್ವರೂಪಸೇ ವಿಪರೀತ ಸ್ವರೂಪವಾಲೀ ಉಪಧಿ ಉಪಾದೇಯ ನಹೀಂ ಹೈ ..೨೨೩..

ಅಬ, ‘ಉತ್ಸರ್ಗ ಹೀ ವಸ್ತುಧರ್ಮ ಹೈ, ಅಪವಾದ ನಹೀಂ’ ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —

Page 410 of 513
PDF/HTML Page 443 of 546
single page version

ಅತ್ರ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಸಹಕಾರಿಕಾರಣತ್ವೇನಾಪ್ರತಿಷಿಧ್ಯಮಾನೇಽತ್ಯನ್ತಮುಪಾತ್ತೇದೇಹೇಽಪಿ ಪರದ್ರವ್ಯತ್ವಾತ್ ಪರಿಗ್ರಹೋಽಯಂ ನ ನಾಮಾನುಗ್ರಹಾರ್ಹಃ ಕಿನ್ತೂಪೇಕ್ಷ್ಯ ಏವೇತ್ಯಪ್ರತಿಕರ್ಮತ್ವಮುಪದಿಷ್ಟವನ್ತೋ ಭಗವನ್ತೋಽರ್ಹದ್ದೇವಾಃ . ಅಥ ತತ್ರ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವೋಪಲಮ್ಭಸಮ್ಭಾವನರಸಿಕಸ್ಯ ಪುಂಸಃ ಶೇಷೋಽನ್ಯೋಽನುಪಾತ್ತಃ ಪರಿಗ್ರಹೋ ವರಾಕಃ ಕಿಂ ನಾಮ ಸ್ಯಾದಿತಿ ವ್ಯಕ್ತ ಏವ ಹಿ ತೇಷಾಮಾಕೂತಃ . ಅತೋಽವಧಾರ್ಯತೇ ಉತ್ಸರ್ಗ ಏವ ವಸ್ತುಧರ್ಮೋ, ನ ಪುನರಪವಾದಃ . ಇದಮತ್ರ ತಾತ್ಪರ್ಯಂ, ವಸ್ತುಧರ್ಮತ್ವಾತ್ಪರಮನೈರ್ಗ್ರನ್ಥ್ಯಮೇವಾವಲಮ್ಬ್ಯಮ್ ..೨೨೪.. ಣಿಪ್ಪಡಿಕಮ್ಮತ್ತಮುದ್ದಿಟ್ಠಾ ನಿಃಪ್ರತಿಕರ್ಮತ್ವಮುಪದಿಷ್ಟವನ್ತಃ . ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗಲಕ್ಷಣಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮಬಲೇನ ದೇಹೇಽಪಿ ನಿಃಪ್ರತಿಕಾರಿತ್ವಂ ಕಥಿತವನ್ತ ಇತಿ. ತತೋ ಜ್ಞಾಯತೇ ಮೋಕ್ಷಸುಖಾಭಿಲಾಷಿಣಾಂ ನಿಶ್ಚಯೇನ ದೇಹಾದಿಸರ್ವಸಙ್ಗಪರಿತ್ಯಾಗ ಏವೋಚಿತೋಽನ್ಯಸ್ತೂಪಚಾರ ಏವೇತಿ ..೨೨೪.. ಏವಮಪವಾದವ್ಯಾಖ್ಯಾನರೂಪೇಣ ದ್ವಿತೀಯಸ್ಥಲೇ ಗಾಥಾತ್ರಯಂ ಗತಮ್ . ಅಥೈಕಾದಶಗಾಥಾಪರ್ಯನ್ತಂ ಸ್ತ್ರೀನಿರ್ವಾಣನಿರಾಕರಣಮುಖ್ಯತ್ವೇನ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಂ ಕರೋತಿ . ತದ್ಯಥಾ — ಶ್ವೇತಾಮ್ಬರಮತಾನುಸಾರೀ ಶಿಷ್ಯಃ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಂ ಕರೋತಿ —

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಅಥ ] ಜಬ ಕಿ [ಜಿನವರೇನ್ದ್ರಾಃ ] ಜಿನವರೇನ್ದ್ರೋಂನೇ [ಅಪುನರ್ಭವಕಾಮಿನಃ ] ಮೋಕ್ಷಾಭಿಲಾಷೀಕೇ, [ಸಂಗಃ ಇತಿ ] ‘ದೇಹ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ’ ಐಸಾ ಕಹಕರ [ದೇಹೇ ಅಪಿ ] ದೇಹಮೇಂ ಭೀ [ಅಪ್ರತಿಕರ್ಮತ್ವಮ್ ] ಅಪ್ರತಿಕರ್ಮಪನಾ (ಸಂಸ್ಕಾರರಹಿತಪನಾ) [ಉದ್ದಿಷ್ಟವನ್ತಃ ] ಕಹಾ (ಉಪದೇಶಾ) ಹೈ, ತಬ [ಕಿಂ ಕಿಂಚನಮ್ ಇತಿ ತರ್ಕಃ ] ಉನಕಾ ಯಹ (ಸ್ಪಷ್ಟ) ಆಶಯ ಹೈ ಕಿ ಉಸಕೇ ಅನ್ಯ ಪರಿಗ್ರಹ ತೋ ಕೈಸೇ ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ?..೨೨೪..

ಟೀಕಾ : — ಯಹಾಂ, ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕಾ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣ ಹೋನೇಸೇ ಜಿಸಕಾ ನಿಷೇಧ ನಹೀಂ ಕಿಯಾ ಗಯಾ ಹೈ ಐಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ೧ಉಪಾತ್ತ ಶರೀರಮೇಂ ಭೀ, ‘ಯಹ (ಶರೀರ) ಪರದ್ರವ್ಯ ಹೋನೇಸೇ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ, ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಯಹ ಅನುಗ್ರಹಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ, ಕಿನ್ತು ಉಪೇಕ್ಷಾ ಯೋಗ್ಯ ಹೀ ಹೈ’ ಐಸಾ ಕಹಕರ, ಭಗವನ್ತ ಅರ್ಹಂನ್ತದೇವೋಂನೇ ಅಪ್ರತಿಕರ್ಮಪನೇಕಾ ಉಪದೇಶ ದಿಯಾ ಹೈ, ತಬ ಫಿ ರ ವಹಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವೋಪಲಬ್ಧಿಕೀ ಸಂಭಾವನಾಕೇ ರಸಿಕ ಪುರುಷೋಂಕೇ ಶೇಷ ಅನ್ಯ ಆಶಯ ವ್ಯಕ್ತ ಹೀ ಹೈ . ಇಸಸೇ ನಿಶ್ಚಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ಕಿ — ಉತ್ಸರ್ಗ ಹೀ ವಸ್ತುಧರ್ಮ ಹೈ, ಅಪವಾದ ನಹೀಂ .

ಯಹಾಂ ಐಸಾ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೈ ಕಿ ವಸ್ತುಧರ್ಮ ಹೋನೇಸೇ ಪರಮ ನಿರ್ಗ್ರಂಥಪನಾ ಹೀ ಅವಲಮ್ಬನ ಯೋಗ್ಯ

೨ಅನುಪಾತ್ತ ಪರಿಗ್ರಹ ಬೇಚಾರಾ ಕೈಸೇ (ಅನುಗ್ರಹ ಯೋಗ್ಯ) ಹೋ ಸಕತಾ ಹೈ ? — ಐಸಾ ಉನಕಾ (-ಅರ್ಹನ್ತ ದೇವೋಂಕಾ)

೧. ಉಪಾತ್ತ = ಪ್ರಾಪ್ತ, ಮಿಲಾ ಹುಆ . ೨. ಅನುಪಾತ್ತ = ಅಪ್ರಾಪ್ತ .

Page 411 of 513
PDF/HTML Page 444 of 546
single page version

ಅಥ ಕೇಽಪವಾದವಿಶೇಷಾ ಇತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಉವಯರಣಂ ಜಿಣಮಗ್ಗೇ ಲಿಂಗಂ ಜಹಜಾದರೂವಮಿದಿ ಭಣಿದಂ .

ಪೇಚ್ಛದಿ ಣ ಹಿ ಇಹ ಲೋಗಂ ನಿರುಪರಾಗನಿಜಚೈತನ್ಯನಿತ್ಯೋಪಲಬ್ಧಿಭಾವನಾವಿನಾಶಕಂ ಖ್ಯಾತಿಪೂಜಾಲಾಭರೂಪಂ ಪ್ರೇಕ್ಷತೇ ನ ಚ ಹಿ ಸ್ಫು ಟಂ ಇಹ ಲೋಕಮ್ . ನ ಚ ಕೇವಲಮಿಹ ಲೋಕಂ , ಪರಂ ಚ ಸ್ವಾತ್ಮಪ್ರಾಪ್ತಿರೂಪಂ ಮೋಕ್ಷಂ ವಿಹಾಯ ಸ್ವರ್ಗಭೋಗಪ್ರಾಪ್ತಿರೂಪಂ ಪರಂ ಚ ಪರಲೋಕಂ ಚ ನೇಚ್ಛತಿ . ಸ ಕಃ . ಸಮಣಿಂದದೇಸಿದೋ ಧಮ್ಮೋ ಶ್ರಮಣೇನ್ದ್ರದೇಶಿತೋ ಧರ್ಮಃ, ಜಿನೇನ್ದ್ರೋಪದಿಷ್ಟ ಇತ್ಯರ್ಥಃ . ಧಮ್ಮಮ್ಹಿ ತಮ್ಹಿ ಕಮ್ಹಾ ಧರ್ಮೇ ತಸ್ಮಿನ್ ಕಸ್ಮಾತ್ ವಿಯಪ್ಪಿಯಂ ವಿಕಲ್ಪಿತಂ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥಲಿಙ್ಗಾದ್ವಸ್ತ್ರ- ಪ್ರಾವರಣೇನ ಪೃಥಕ್ಕೃತಮ್ . ಕಿಮ್ . ಲಿಂಗಂ ಸಾವರಣಚಿಹ್ನಮ್ . ಕಾಸಾಂ ಸಂಬನ್ಧಿ . ಇತ್ಥೀಣಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಿತಿ ಪೂರ್ವಪಕ್ಷಗಾಥಾ ..“೨೦.. ಅಥ ಪರಿಹಾರಮಾಹ —

ಣಿಚ್ಛಯದೋ ಇತ್ಥೀಣಂ ಸಿದ್ಧೀ ಣ ಹಿ ತೇಣ ಜಮ್ಮಣಾ ದಿಟ್ಠಾ ನಿಶ್ಚಯತಃ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ನರಕಾದಿಗತಿವಿಲಕ್ಷಣಾನನ್ತ- ಸುಖಾದಿಗುಣಸ್ವಭಾವಾ ತೇನೈವ ಜನ್ಮನಾ ಸಿದ್ಧಿರ್ನ ದ್ರಷ್ಟಾ, ನ ಕಥಿತಾ . ತಮ್ಹಾ ತಪ್ಪಡಿರೂವಂ ತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾತ್ತತ್ಪ್ರತಿಯೋಗ್ಯಂ ಸಾವರಣರೂಪಂ ವಿಯಪ್ಪಿಯಂ ಲಿಂಗಮಿತ್ಥೀಣಂ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥಲಿಙ್ಗಾತ್ಪೃಥಕ್ತ್ವೇನ ವಿಕಲ್ಪಿತಂ ಕಥಿತಂ ಲಿಙ್ಗಂ ಪ್ರಾವರಣಸಹಿತಂ ಚಿಹ್ನಮ್ . ಕಾಸಾಮ್ . ಸ್ತ್ರೀಣಾಮಿತಿ ..“೨೧.. ಅಥ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಮೋಕ್ಷಪ್ರತಿಬನ್ಧಕಂ ಪ್ರಮಾದಬಾಹುಲ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ —

ಪಇಡೀಪಮಾದಮಇಯಾ ಪ್ರಕೃತ್ಯಾ ಸ್ವಭಾವೇನ ಪ್ರಮಾದೇನ ನಿರ್ವೃತ್ತಾ ಪ್ರಮಾದಮಯೀ . ಕಾ ಕರ್ತ್ರೀ ಭವತಿ . ಏದಾಸಿಂ ವಿತ್ತಿ . ಏತಾಸಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ವೃತ್ತಿಃ ಪರಿಣತಿಃ . ಭಾಸಿಯಾ ಪಮದಾ ತತ ಏವ ನಾಮಮಾಲಾಯಾಂ ಪ್ರಮದಾಃ ಪ್ರಮದಾಸಂಜ್ಞಾ ಭಾಷಿತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ . ತಮ್ಹಾ ತಾಓ ಪಮದಾ ಯತ ಏವ ಪ್ರಮದಾಸಂಜ್ಞಾಸ್ತಾಃ ಸ್ತ್ರಿಯಃ, ತಸ್ಮಾತ್ತತ ಏವ ಪಮಾದಬಹುಲಾ ತ್ತಿ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠಾ ನಿಃಪ್ರಮಾದಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾವಿನಾಶಕಪ್ರಮಾದಬಹುಲಾ ಇತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಾಃ ..“೨೨.. ಅಥ ತಾಸಾಂ ಮೋಹಾದಿ- ಬಾಹುಲ್ಯಂ ದರ್ಶಯತಿ —

ಅಬ, ಅಪವಾದಕೇ ಕೌನಸೇ ವಿಶೇಷ (ಭೇದ) ಹೈಂ, ಸೋ ಕಹತೇ ಹೈಂ : —

Page 412 of 513
PDF/HTML Page 445 of 546
single page version

ಸಂತಿ ಧುವಂ ಪಮದಾಣಂ ಸನ್ತಿ ವಿದ್ಯನ್ತೇ ಧ್ರುವಂ ನಿಶ್ಚಿತಂ ಪ್ರಮದಾನಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಮ್ . ಕೇ ತೇ . ಮೋಹಪದೋಸಾ ಭಯಂ ದುಗುಂಛಾ ಯ ಮೋಹಾದಿರಹಿತಾನನ್ತಸುಖಾದಿಗುಣಸ್ವರೂಪಮೋಕ್ಷಕಾರಣಪ್ರತಿಬನ್ಧಕಾಃ ಮೋಹಪ್ರದ್ವೇಷಭಯದುಗುಂಛಾಪರಿಣಾಮಾಃ, ಚಿತ್ತೇ ಚಿತ್ತಾ ಮಾಯಾ ಕೌಟಿಲ್ಯಾದಿರಹಿತಪರಮಬೋಧಾದಿಪರಿಣತೇಃ ಪ್ರತಿಪಕ್ಷಭೂತಾ ಚಿತ್ತೇ ಮನಸಿ ಚಿತ್ರಾ ವಿಚಿತ್ರಾ ಮಾಯಾ, ತಮ್ಹಾ ತಾಸಿಂ ಣ ಣಿವ್ವಾಣಂ ತತ ಏವ ತಾಸಾಮವ್ಯಾಬಾಧಸುಖಾದ್ಯನನ್ತಗುಣಾಧಾರಭೂತಂ ನಿರ್ವಾಣಂ ನಾಸ್ತೀತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..“೨೩.. ಅಥೈತದೇವ ದ್ರಢಯತಿ —

ಣ ವಿಣಾ ವಟ್ಟದಿ ಣಾರೀ ನ ವಿನಾ ವರ್ತತೇ ನಾರೀ ಏಕ್ಕಂ ವಾ ತೇಸು ಜೀವಲೋಯಮ್ಹಿ ತೇಷು ನಿರ್ದೋಷಿ- ಪರಮಾತ್ಮಧ್ಯಾನವಿಘಾತಕೇಷು ಪೂರ್ವೋಕ್ತದೋಷೇಷು ಮಧ್ಯೇ ಜೀವಲೋಕೇ ತ್ವೇಕಮಪಿ ದೋಷಂ ವಿಹಾಯ ಣ ಹಿ ಸಂಉಡಂ ಚ ಗತ್ತಂ ನ ಹಿ ಸ್ಫು ಟಂ ಸಂವೃತ್ತಂ ಗಾತ್ರಂ ಚ ಶರೀರಂ, ತಮ್ಹಾ ತಾಸಿಂ ಚ ಸಂವರಣಂ ತತ ಏವ ಚ ತಾಸಾಂ ಸಂವರಣಂ ವಸ್ತ್ರಾವರಣಂ ಕ್ರಿಯತ ಇತಿ ..“೨೪.. ಅಥ ಪುನರಪಿ ನಿರ್ವಾಣಪ್ರತಿಬನ್ಧಕದೋಷಾನ್ದರ್ಶಯತಿ —

ವಿಜ್ಜದಿ ವಿದ್ಯತೇ ತಾಸು ಅ ತಾಸು ಚ ಸ್ತ್ರೀಷು . ಕಿಮ್ . ಚಿತ್ತಸ್ಸಾವೋ ಚಿತ್ತಸ್ರವಃ, ನಿಃಕಾಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವ- ಸಂವಿತ್ತಿವಿನಾಶಕಚಿತ್ತಸ್ಯ ಕಾಮೋದ್ರೇಕೇಣ ಸ್ರವೋ ರಾಗಸಾರ್ದ್ರಭಾವಃ, ತಾಸಿಂ ತಾಸಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ, ಸಿತ್ಥಿಲ್ಲಂ ಶಿಥಿಲಸ್ಯ ಭಾವಃ ಶೈಥಿಲ್ಯಂ, ತದ್ಭವಮುಕ್ತಿಯೋಗ್ಯಪರಿಣಾಮವಿಷಯೇ ಚಿತ್ತದಾಢರ್ಯಾಭಾವಃ ಸತ್ತ್ವಹೀನಪರಿಣಾಮ ಇತ್ಯರ್ಥಃ, ಅತ್ತವಂ ಚ ಪಕ್ಖಲಣಂ ಋತೌ ಭವಮಾರ್ತವಂ ಪ್ರಸ್ಖಲನಂ ರಕ್ತಸ್ರವಣಂ, ಸಹಸಾ ಝಟಿತಿ, ಮಾಸೇ ಮಾಸೇ ದಿನತ್ರಯಪರ್ಯನ್ತಂ ಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿವಿನಾಶಕೋ ರಕ್ತಸ್ರವೋ ಭವತೀತ್ಯರ್ಥಃ, ಉಪ್ಪಾದೋ ಸುಹಮಮಣುಆಣಂ ಉತ್ಪಾದ ಉತ್ಪತ್ತಿಃ ಸೂಕ್ಷ್ಮಲಬ್ಧ್ಯಪರ್ಯಾಪ್ತ- ಮನುಷ್ಯಾಣಾಮಿತಿ ..““ ““ “

ಲಿಂಗಮ್ಹಿ ಯ ಇತ್ಥೀಣಂ ಥಣಂತರೇ ಣಾಹಿಕಕ್ಖಪದೇಸೇಸು ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಲಿಙ್ಗೇ ಯೋನಿಪ್ರದೇಶೇ, ಸ್ತನಾನ್ತರೇ, ನಾಭಿಪ್ರದೇಶೇ, ಕಕ್ಷಪ್ರದೇಶೇ ಚ, ಭಣಿದೋ ಸುಹುಮುಪ್ಪಾದೋ ಏತೇಷು ಸ್ಥಾನೇಷು ಸೂಕ್ಷ್ಮಮನುಷ್ಯಾದಿಜೀವೋತ್ಪಾದೋ ಭಣಿತಃ . ಏತೇ ಪೂರ್ವೋಕ್ತದೋಷಾಃ

ಗಾಥಾ : ೨೨೫ ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಥಾಜಾತರೂಪಂ ಲಿಗಂ ] ಯಥಾಜಾತರೂಪ (-ಜನ್ಮಜಾತ – ನಗ್ನ) ಜೋ ಲಿಂಗ ವಹ [ಜಿನ – ಮಾರ್ಗೇ ] ಜಿನಮಾರ್ಗಮೇಂ [ಉಪಕರಣಂ ಇತಿ ಭಣಿತಮ್ ] ಉಪಕರಣ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ, [ಗುರುವಚನಂ ] ಗುರುಕೇ ವಚನ, [ಸೂತ್ರಾಧ್ಯಯನಂ ಚ ] ಸೂತ್ರೋಂಕಾ ಅಧ್ಯಯನ [ಚ ] ಔರ [ವಿನಯಃ ಅಪಿ ] ವಿನಯ ಭೀ [ನಿರ್ದಿಷ್ಟಮ್ ] ಉಪಕರಣ ಕಹೀ ಗಈ ಹೈ ..೨೨೫..

Page 413 of 513
PDF/HTML Page 446 of 546
single page version

ಯೋ ಹಿ ನಾಮಾಪ್ರತಿಷಿದ್ಧೋಽಸ್ಮಿನ್ನುಪಧಿರಪವಾದಃ, ಸ ಖಲು ನಿಖಿಲೋಽಪಿ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯ- ಸಹಕಾರಿಕಾರಣತ್ವೇನೋಪಕಾರಕಾರಕತ್ವಾದುಪಕರಣಭೂತ ಏವ, ನ ಪುನರನ್ಯಃ . ತಸ್ಯ ತು ವಿಶೇಷಾಃ ಸರ್ವಾಹಾರ್ಯ- ವರ್ಜಿತಸಹಜರೂಪಾಪೇಕ್ಷಿತಯಥಾಜಾತರೂಪತ್ವೇನ ಬಹಿರಂಗಲಿಂಗಭೂತಾಃ ಕಾಯಪುದ್ಗಲಾಃ, ಶ್ರೂಯಮಾಣತತ್ಕಾಲಬೋಧಕ- ಪುರುಷಾಣಾಂ ಕಿಂ ನ ಭವನ್ತೀತಿ ಚೇತ್ . ಏವಂ ನ ವಕ್ತವ್ಯಂ, ಸ್ತ್ರೀಷು ಬಾಹುಲ್ಯೇನ ಭವನ್ತಿ . ನ ಚಾಸ್ತಿತ್ವಮಾತ್ರೇಣ ಸಮಾನತ್ವಮ್ . ಏಕಸ್ಯ ವಿಷಕಣಿಕಾಸ್ತಿ, ದ್ವಿತೀಯಸ್ಯ ಚ ವಿಷಪರ್ವತೋಽಸ್ತಿ, ಕಿಂ ಸಮಾನತ್ವಂ ಭವತಿ . ಕಿಂತು ಪುರುಷಾಣಾಂ ಪ್ರಥಮಸಂಹನನಬಲೇನ ದೋಷವಿನಾಶಕೋ ಮುಕ್ತಿಯೋಗ್ಯವಿಶೇಷಸಂಯಮೋಽಸ್ತಿ . ತಾಸಿಂ ಕಹ ಸಂಜಮೋ ಹೋದಿ ತತಃ ಕಾರಣಾತ್ತಾಸಾಂ ಕಥಂ ಸಂಯಮೋ ಭವತೀತಿ ..“೨೬.. ಅಥ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ತದ್ಭವಮುಕ್ತಿಯೋಗ್ಯಾಂ ಸಕಲಕರ್ಮನಿರ್ಜರಾಂ ನಿಷೇಧಯತಿ —

ಜದಿ ದಂಸಣೇಣ ಸುದ್ಧಾ ಯದ್ಯಪಿ ದರ್ಶನೇನ ಸಮ್ಯಕ್ತ್ವೇನ ಶುದ್ಧಾ, ಸುತ್ತಜ್ಝಯಣೇ ಚಾವಿ ಸಂಜುತ್ತಾ ಏಕಾದಶಾಙ್ಗ- ಸೂತ್ರಾಧ್ಯಯನೇನಾಪಿ ಸಂಯುಕ್ತಾ, ಘೋರಂ ಚರದಿ ವ ಚರಿಯಂ ಘೋರಂ ಪಕ್ಷೋಪವಾಸಮಾಸೋಪವಾಸಾದಿ ಚರತಿ ವಾ ಚಾರಿತ್ರಂ, ಇತ್ಥಿಸ್ಸ ಣ ಣಿಜ್ಜರಾ ಭಣಿದಾ ತಥಾಪಿ ಸ್ತ್ರೀಜನಸ್ಯ ತದ್ಭವಕರ್ಮಕ್ಷಯಯೋಗ್ಯಾ ಸಕಲನಿರ್ಜರಾ ನ ಭಣಿತೇತಿ ಭಾವಃ . ಕಿಂಚ ಯಥಾ ಪ್ರಥಮಸಂಹನನಾಭಾವಾತ್ಸ್ತ್ರೀ ಸಪ್ತಮನರಕಂ ನ ಗಚ್ಛತಿ, ತಥಾ ನಿರ್ವಾಣಮಪಿ . ‘‘ಪುಂವೇದಂ ವೇದಂತಾ ಪುರಿಸಾ ಜೇ ಖವಗಸೇಢಿಮಾರೂಢಾ . ಸೇಸೋದಯೇಣ ವಿ ತಹಾ ಝಾಣುವಜುತ್ತಾ ಯ ತೇ ದು ಸಿಜ್ಝಂತಿ’’ ಇತಿ ಗಾಥಾಕಥಿತಾರ್ಥಾಭಿಪ್ರಾಯೇಣ ಭಾವಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಕಥಂ ನಿರ್ವಾಣಮಿತಿ ಚೇತ್ . ತಾಸಾಂ ಭಾವಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪ್ರಥಮಸಂಹನನಮಸ್ತಿ, ದ್ರವ್ಯಸ್ತ್ರೀವೇದಾಭಾವಾತ್ತದ್ಭವಮೋಕ್ಷ- ಪರಿಣಾಮಪ್ರತಿಬನ್ಧಕತೀವ್ರಕಾಮೋದ್ರೇಕೋಽಪಿ ನಾಸ್ತಿ . ದ್ರವ್ಯಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಪ್ರಥಮಸಂಹನನಂ ನಾಸ್ತೀತಿ ಕಸ್ಮಿನ್ನಾಗಮೇ ಕಥಿತಮಾಸ್ತ ಇತಿ ಚೇತ್ . ತತ್ರೋದಾಹರಣಗಾಥಾ – ‘‘ಅಂತಿಮತಿಗಸಂಘಡಣಂ ಣಿಯಮೇಣ ಯ ಕಮ್ಮಭೂಮಿಮಹಿಲಾಣಂ . ಆದಿಮತಿಗಸಂಘಡಣಂ ಣತ್ಥಿ ತ್ತಿ ಜಿಣೇಹಿಂ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠಂ’’.. ಅಥ ಮತಮ್ – ಯದಿ ಮೋಕ್ಷೋ ನಾಸ್ತಿ ತರ್ಹಿ ಭವದೀಯಮತೇ ಕಿಮರ್ಥಮರ್ಜಿಕಾನಾಂ ಮಹಾವ್ರತಾರೋಪಣಮ್ . ಪರಿಹಾರಮಾಹ – ತದುಪಚಾರೇಣ ಕುಲವ್ಯವಸ್ಥಾನಿಮಿತ್ತಮ್ . ನ ಚೋಪಚಾರಃ ಸಾಕ್ಷಾದ್ಭವಿತುಮರ್ಹತಿ, ಅಗ್ನಿವತ್ ಕ್ರೂರೋಽಯಂ ದೇವದತ್ತ ಇತ್ಯಾದಿವತ್ . ತಥಾಚೋಕ್ತಮ್ – ಮುಖ್ಯಾಭಾವೇ ಸತಿ ಪ್ರಯೋಜನೇ ನಿಮಿತ್ತೇ ಚೋಪಚಾರಃ ಪ್ರವರ್ತತೇ . ಕಿಂತು ಯದಿ ತದ್ಭವೇ ಮೋಕ್ಷೋ ಭವತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ತರ್ಹಿ ಶತವರ್ಷದೀಕ್ಷಿತಾಯಾ ಅರ್ಜಿಕಾಯಾ ಅದ್ಯದಿನೇ ದೀಕ್ಷಿತಃ ಸಾಧುಃ ಕಥಂ ವನ್ದ್ಯೋ ಭವತಿ . ಸೈವ ಪ್ರಥಮತಃ ಕಿಂ ನ ವನ್ದ್ಯಾ ಭವತಿ ಸಾಧೋಃ . ಕಿಂತು ಭವನ್ಮತೇ

ಟೀಕಾ : — ಇಸಮೇಂ ಜೋ ಅನಿಷಿದ್ಧ ಉಪಧಿ ಅಪವಾದ ಹೈ, ವಹ ಸಭೀ ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಐಸಾ ಹೀ ಹೈ ಕಿ ಜೋ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಉಪಕಾರ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಉಪಕರಣಭೂತ ಹೈ, ದೂಸರಾ ನಹೀಂ . ಉಸಕೇ ವಿಶೇಷ (ಭೇದ) ಇಸಪ್ರಕಾರ ಹೈಂ : — (೧) ಸರ್ವ ಆಹಾರ್ಯ ರಹಿತ ಸಹಜರೂಪಸೇ ಅಪೇಕ್ಷಿತ (ಸರ್ವ ಆಹಾರ್ಯ ರಹಿತ) ಯಥಾಜಾತರೂಪಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ಜೋ ಬಹಿರಂಗ ಲಿಂಗಭೂತ ಹೈಂ ಐಸೇ

೧. ಆಹಾರ್ಯ = ಬಾಹರಸೇ ಲಾಯಾ ಜಾನೇವಾಲಾ; ಕೃತ್ರಿಮ; ಔಪಾಧಿಕ, (ಸರ್ವ ಕೃತ್ರಿಮ – ಔಪಾಧಿಕ ಭಾವೋಂಸೇ ರಹಿತ ಮುನಿಕೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ಸಹಜರೂಪ ವಸ್ತ್ರಾಭೂಷಣಾದಿ ಸರ್ವ ಕೃತ್ರಿಮತಾಓಂಸೇ ರಹಿತ ಯಥಾಜಾತರೂಪಪನೇಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ರಖತಾ ಹೈ ಅರ್ಥಾತ್
ಮುನಿಕೇ ಆತ್ಮಾಕಾ ರೂಪ – ದಶಾ – ಸಹಜ ಹೋನೇಸೇ ಶರೀರ ಭೀ ಯಥಾಜಾತ ಹೀ ಹೋನಾ ಚಾಹಿಯೇ; ಇಸಲಿಯೇ ಯಥಾಜಾತರೂಪಪನಾ ವಹ ಮುನಿಪನೇಕಾ ಬಾಹ್ಯಲಿಂಗ ಹೈ .])

Page 414 of 513
PDF/HTML Page 447 of 546
single page version

ಗುರುಗೀರ್ಯಮಾಣಾತ್ಮತತ್ತ್ವದ್ಯೋತಕಸಿದ್ಧೋಪದೇಶವಚನಪುದ್ಗಲಾಃ, ತಥಾಧೀಯಮಾನನಿತ್ಯಬೋಧಕಾನಾದಿನಿಧನಶುದ್ಧಾತ್ಮ- ತತ್ತ್ವದ್ಯೋತನಸಮರ್ಥಶ್ರುತಜ್ಞಾನಸಾಧನೀಭೂತಶಬ್ದಾತ್ಮಕಸೂತ್ರಪುದ್ಗಲಾಶ್ಚ, ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವವ್ಯಂಜಕದರ್ಶನಾದಿಪರ್ಯಾಯ- ಮಲ್ಲಿತೀರ್ಥಕರಃ ಸ್ತ್ರೀತಿ ಕಥ್ಯತೇ, ತದಪ್ಯಯುಕ್ತಮ್ . ತೀರ್ಥಕರಾ ಹಿ ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನವಿಶುದ್ಧಯಾದಿಷೋಡಶಭಾವನಾಃ ಪೂರ್ವಭವೇ ಭಾವಯಿತ್ವಾ ಪಶ್ಚಾದ್ಭವನ್ತಿ . ಸಮ್ಯಗ್ದ್ರಷ್ಟೇಃ ಸ್ತ್ರೀವೇದಕರ್ಮಣೋ ಬನ್ಧ ಏವ ನಾಸ್ತಿ, ಕಥಂ ಸ್ತ್ರೀ ಭವಿಷ್ಯತೀತಿ . ಕಿಂಚ ಯದಿ ಮಲ್ಲಿತೀರ್ಥಕರೋ ವಾನ್ಯಃ ಕೋಽಪಿ ವಾ ಸ್ತ್ರೀ ಭೂತ್ವಾ ನಿರ್ವಾಣಂ ಗತಃ ತರ್ಹಿ ಸ್ತ್ರೀರೂಪಪ್ರತಿಮಾರಾಧನಾ ಕಿಂ ನ ಕ್ರಿಯತೇ ಭವದ್ಭಿಃ . ಯದಿ ಪೂರ್ವೋಕ್ತದೋಷಾಃ ಸನ್ತಿ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ತರ್ಹಿ ಸೀತಾರುಕ್ಮಿಣೀಕುನ್ತೀದ್ರೌಪದೀಸುಭದ್ರಾಪ್ರಭೃತಯೋ ಜಿನದೀಕ್ಷಾಂ ಗೃಹೀತ್ವಾ ವಿಶಿಷ್ಟತಪಶ್ಚರಣೇನ ಕಥಂ ಷೋಡಶಸ್ವರ್ಗೇ ಗತಾ ಇತಿ ಚೇತ್ . ಪರಿಹಾರಮಾಹ – ತತ್ರ ದೋಷೋ ನಾಸ್ತಿ, ತಸ್ಮಾತ್ಸ್ವರ್ಗಾದಾಗತ್ಯ ಪುರುಷವೇದೇನ ಮೋಕ್ಷಂ ಯಾಸ್ಯನ್ತ್ಯಗ್ರೇ . ತದ್ಭವಮೋಕ್ಷೋ ನಾಸ್ತಿ, ಭವಾನ್ತರೇ ಭವತು, ಕೋ ದೋಷ ಇತಿ . ಇದಮತ್ರ ತಾತ್ಪರ್ಯಮ್ – ಸ್ವಯಂ ವಸ್ತುಸ್ವರೂಪಮೇವ ಜ್ಞಾತವ್ಯಂ, ಪರಂ ಪ್ರತಿ ವಿವಾದೋ ನ ಕರ್ತವ್ಯಃ . ಕಸ್ಮಾತ್ . ವಿವಾದೇ ರಾಗದ್ವೇಷೋತ್ಪತ್ತಿರ್ಭವತಿ, ತತಶ್ಚ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾ ನಶ್ಯತೀತಿ ..“೨೭.. ಅಥೋಪಸಂಹಾರರೂಪೇಣ ಸ್ಥಿತಪಕ್ಷಂ ದರ್ಶಯತಿ —

ತಮ್ಹಾ ಯಸ್ಮಾತ್ತದ್ಭವೇ ಮೋಕ್ಷೋ ನಾಸ್ತಿ ತಸ್ಮಾತ್ಕಾರಣಾತ್ ತಂ ಪಡಿರೂವಂ ಲಿಂಗಂ ತಾಸಿಂ ಜಿಣೇಹಿಂ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ತತ್ಪ್ರತಿರೂಪಂ ವಸ್ತ್ರಪ್ರಾವರಣಸಹಿತಂ ಲಿಙ್ಗಂ ಚಿಹ್ನಂ ಲಾಞ್ಛನಂ ತಾಸಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಜಿನವರೈಃ ಸರ್ವಜ್ಞೈರ್ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಕಥಿತಮ್ . ಕುಲರೂವವಓಜುತ್ತಾ ಸಮಣೀಓ ಲೋಕದುಗುಞ್ಛಾರಹಿತತ್ವೇನ ಜಿನದೀಕ್ಷಾಯೋಗ್ಯಂ ಕುಲಂ ಭಣ್ಯತೇ, ಅನ್ತರಙ್ಗನಿರ್ವಿಕಾರಚಿತ್ತಶುದ್ಧಿಜ್ಞಾಪಕಂ ಬಹಿರಙ್ಗನಿರ್ವಿಕಾರಂ ರೂಪಂ ಭಣ್ಯತೇ, ಶರೀರಭಙ್ಗರಹಿತಂ ವಾ ಅತಿಬಾಲವೃದ್ಧಬುದ್ಧಿವೈಕಲ್ಯರಹಿತಂ ವಯೋ ಭಣ್ಯತೇ, ತೈಃ ಕುಲರೂಪವಯೋಭಿರ್ಯುಕ್ತಾಃ ಕುಲರೂಪವಯೋಯುಕ್ತಾ ಭವನ್ತಿ . ಕಾಃ . ಶ್ರಮಣ್ಯೋಽರ್ಜಿಕಾಃ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಾಃ . ತಸ್ಸಮಾಚಾರಾ ತಾಸಾಂ ಸ್ತ್ರೀಣಾಂ ಯೋಗ್ಯಸ್ತದ್ಯೋಗ್ಯ ಆಚಾರಶಾಸ್ತ್ರವಿಹಿತಃ ಸಮಾಚಾರ ಆಚಾರ ಆಚರಣಂ ಯಾಸಾಂ ತಾಸ್ತತ್ಸಮಾಚಾರಾ ಇತಿ ..“೨೮.. ಅಥೇದಾನೀಂ ಪುರುಷಾಣಾಂ ದೀಕ್ಷಾಗ್ರಹಣೇ ವರ್ಣವ್ಯವಸ್ಥಾಂ ಕಥಯತಿ — ಕಾಯಪುದ್ಗಲ; (೨) ಜಿನಕಾ ಶ್ರವಣ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಐಸೇ ೧ತತ್ಕಾಲಬೋಧಕ, ಗುರು ದ್ವಾರಾ ಕಹೇ ಜಾನೇ ಪರ ೨ಆತ್ಮತತ್ತ್ವ – ದ್ಯೋತಕ, ೩ಸಿದ್ಧ ಉಪದೇಶರೂಪ ವಚನಪುದ್ಗಲ; ತಥಾ (೩) ಜಿನಕಾ ಅಧ್ಯಯನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಐಸೇ, ನಿತ್ಯಬೋಧಕ, ಅನಾದಿನಿಧನ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಕರನೇಮೇಂ ಸಮರ್ಥ ಶ್ರುತಜ್ಞಾನಕೇ ಸಾಧನಭೂತ ಶಬ್ದಾತ್ಮಕ ಸೂತ್ರಪುದ್ಗಲ; ಔರ (೪) ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ ವ್ಯಕ್ತ ಕರನೇವಾಲೀ ಜೋ ದರ್ಶನಾದಿಕ ಪರ್ಯಾಯೇಂ, ಉನರೂಪಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಪುರುಷಕೇ ಪ್ರತಿ ವಿನೀತತಾಕಾ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪ್ರವರ್ತಿತ

೧. ತತ್ಕಾಲಬೋಧಕ = ಉಸೀ (ಉಪದೇಶಕೇ) ಸಮಯ ಹೀ ಬೋಧ ದೇನೇವಾಲಾ . [ಶಾಸ್ತ್ರ ಶಬ್ದ ಸದಾ ಬೋಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೋನೇಸೇ ನಿತ್ಯಬೋಧಕ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ, ಗುರುವಚನ ಉಪದೇಶ – ಕಾಲಮೇಂ ಹೀ ಬೋಧಕೇ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೋನೇಸೇ ತತ್ಕಾಲಬೋಧಕ ಕಹೇ ಗಯೇ ಹೈಂ .]]

೨. ಆತ್ಮತತ್ತ್ವದ್ಯೋತಕ = ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೋ ಸಮಝಾನೇವಾಲೇ – ಪ್ರಕಾಶಿತ ಕರನೇವಾಲೇ .

೩. ಸಿದ್ಧ = ಸಫಲ; ರಾಮಬಾಣ; ಅಮೋಘ = ಅಚೂಕ; [ಗುರುಕಾ ಉಪದೇಶ ಸಿದ್ಧ – ಸಫಲ – ರಾಮಬಾಣ ಹೈ .]]

೪. ವಿನೀತತಾ = ವಿನಯ; ನಮ್ರತಾ; [ಸಮ್ಯಗ್ದರ್ಶನಾದಿ ಪರ್ಯಾಯಮೇಂ ಪರಿಣಮಿತ ಪುರುಷಕೇ ಪ್ರತಿ ವಿನಯಭಾವಸೇ ಪ್ರವೃತ್ತ ಹೋನೇಮೇಂ ಮನಕೇ ಪುದ್ಗಲ ನಿಮಿತ್ತಭೂತ ಹೈಂ .]]

Page 415 of 513
PDF/HTML Page 448 of 546
single page version

ತತ್ಪರಿಣತಪುರುಷವಿನೀತತಾಭಿಪ್ರಾಯಪ್ರವರ್ತಕಚಿತ್ತಪುದ್ಗಲಾಶ್ಚ ಭವನ್ತಿ . ಇದಮತ್ರ ತಾತ್ಪರ್ಯಂ, ಕಾಯವದ್ವಚನ- ಮನಸೀ ಅಪಿ ನ ವಸ್ತುಧರ್ಮಃ ..೨೨೫..

ವಣ್ಣೇಸು ತೀಸು ಏಕ್ಕೋ ವರ್ಣೇಷು ತ್ರಿಷ್ವೇಕಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಕ್ಷತ್ರಿಯವೈಶ್ಯವರ್ಣೇಷ್ವೇಕಃ . ಕಲ್ಲಾಣಂಗೋ ಕಲ್ಯಾಣಾಙ್ಗ ಆರೋಗ್ಯಃ . ತವೋಸಹೋ ವಯಸಾ ತಪಃಸಹಃ ತಪಃಕ್ಷಮಃ . ಕೇನ . ಅತಿವೃದ್ಧಬಾಲತ್ವರಹಿತವಯಸಾ . ಸುಮುಹೋ ನಿರ್ವಿಕಾರಾಭ್ಯನ್ತರಪರಮಚೈತನ್ಯಪರಿಣತಿವಿಶುದ್ಧಿಜ್ಞಾಪಕಂ ಗಮಕಂ ಬಹಿರಙ್ಗನಿರ್ವಿಕಾರಂ ಮುಖಂ ಯಸ್ಯ, ಮುಖಾವಯವಭಙ್ಗ- ರಹಿತಂ ವಾ, ಸ ಭವತಿ ಸುಮುಖಃ . ಕುಚ್ಛಾರಹಿದೋ ಲೋಕಮಧ್ಯೇ ದುರಾಚಾರಾದ್ಯಪವಾದರಹಿತಃ . ಲಿಂಗಗ್ಗಹಣೇ ಹವದಿ ಜೋಗ್ಗೋ ಏವಂಗುಣವಿಶಿಷ್ಟಪುರುಷೋ ಜಿನದೀಕ್ಷಾಗ್ರಹಣೇ ಯೋಗ್ಯೋ ಭವತಿ . ಯಥಾಯೋಗ್ಯಂ ಸಚ್ಛೂದ್ರಾದ್ಯಪಿ ..“೨೯.. ಅಥ ನಿಶ್ಚಯನಯಾಭಿಪ್ರಾಯಂ ಕಥಯತಿ —

ಜೋ ರಯಣತ್ತಯಣಾಸೋ ಸೋ ಭಂಗೋ ಜಿಣವರೇಹಿಂ ಣಿದ್ದಿಟ್ಠೋ ಯೋ ರತ್ನತ್ರಯನಾಶಃ ಸ ಭಙ್ಗೋ ಜಿನವರೈರ್ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ . ವಿಶುದ್ಧಜ್ಞಾನದರ್ಶನಸ್ವಭಾವನಿಜಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಮ್ಯಕ್ಶ್ರದ್ಧಾಜ್ಞಾನಾನುಷ್ಠಾನರೂಪೋ ಯೋಽಸೌ ನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯಸ್ವಭಾವಸ್ತಸ್ಯ ವಿನಾಶಃ ಸ ಏವ ನಿಶ್ಚಯೇನ ನಾಶೋ ಭಙ್ಗೋ ಜಿನವರೈರ್ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ . ಸೇಸಂ ಭಂಗೇಣ ಪುಣೋ ಶೇಷಭಙ್ಗೇನ ಪುನಃ ಶೇಷಖಣ್ಡಮುಣ್ಡವಾತವೃಷಣಾದಿಭಙ್ಗೇನ ಣ ಹೋದಿ ಸಲ್ಲೇಹಣಾಅರಿಹೋ ನ ಭವತಿ ಸಲ್ಲೇಖನಾರ್ಹಃ . ಲೋಕದುಗುಞ್ಛಾಭಯೇನ ನಿರ್ಗ್ರನ್ಥರೂಪಯೋಗ್ಯೋ ನ ಭವತಿ . ಕೌಪೀನಗ್ರಹಣೇನ ತು ಭಾವನಾಯೋಗ್ಯೋ ಭವತೀತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..“೩೦.. ಏವಂ ಸ್ತ್ರೀನಿರ್ವಾಣನಿರಾಕರಣವ್ಯಾಖ್ಯಾನಮುಖ್ಯತ್ವೇನೈಕಾದಶಗಾಥಾಭಿಸ್ತೃತೀಯಂ ಸ್ಥಲಂ ಗತಮ್ . ಅಥ ಪೂರ್ವೋಕ್ತಸ್ಯೋಪಕರಣರೂಪಾ- ಪವಾದವ್ಯಾಖ್ಯಾನಸ್ಯ ವಿಶೇಷವಿವರಣಂ ಕರೋತಿ — ಇದಿ ಭಣಿದಂ ಇತಿ ಭಣಿತಂ ಕಥಿತಮ್ . ಕಿಮ್ . ಉವಯರಣಂ ಉಪಕರಣಮ್ . ಕ್ವ . ಜಿಣಮಗ್ಗೇ ಜಿನೋಕ್ತಮೋಕ್ಷಮಾರ್ಗೇ . ಕಿಮುಪಕರಣಮ್ . ಲಿಂಗಂ ಶರೀರಾಕಾರಪುದ್ಗಲಪಿಣ್ಡರೂಪಂ ಕರನೇವಾಲೇ ಚಿತ್ರಪುದ್ಗಲ . (ಅಪವಾದಮಾರ್ಗಮೇಂ ಜಿಸ ಉಪಕರಣಭೂತ ಉಪಧಿಕಾ ನಿಷೇಧ ನಹೀಂ ಹೈ ಉಸಕೇ ಉಪರೋಕ್ತ ಚಾರ ಭೇದ ಹೈಂ .)

ಯಹಾಂ ಐಸಾ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೈ ಕಿ ಕಾಯಕೀ ಭಾಂತಿ ವಚನ ಔರ ಮನ ಭೀ ವಸ್ತುಧರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈ .

ಭಾವಾರ್ಥ : — ಜಿಸ ಶ್ರಮಣಕೀ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಭೂತ, ಸರ್ವ ಕೃತ್ರಿಮತಾಓಂಸೇ ರಹಿತ ಯಥಾಜಾತರೂಪಕೇ ಸಮ್ಮುಖ ವೃತ್ತಿ ಜಾಯೇ, ಉಸೇ ಕಾಯಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ; ಜಿಸ ಶ್ರಮಣಕೀ ಗುರು – ಉಪದೇಶಕೇ ಶ್ರವಣಮೇಂ ವೃತ್ತಿ ರುಕೇ, ಉಸೇ ವಚನಪುದ್ಗಲೋಂಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ; ಜಿಸ ಶ್ರಮಣಕೀ ಸೂತ್ರಾಧ್ಯಯನಮೇಂ ವೃತ್ತಿ ರುಕೇ ಉಸಕೇ ಸೂತ್ರಪುದ್ಗಲೋಂಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ; ಔರ ಜಿಸ ಶ್ರಮಣಕೇ ಯೋಗ್ಯ ಪುರುಷಕೇ ವಿನಯರೂಪ ಪರಿಣಾಮ ಹೋಂ ಉಸಕೇ ಮನಕೇ ಪುದ್ಗಲೋಂಕಾ ಪರಿಗ್ರಹ ಹೈ . ಯದ್ಯಪಿ ವಹ ಪರಿಗ್ರಹ ಉಪಕರಣಭೂತ ಹೈಂ, ಇಸಲಿಯೇ ಅಪವಾದಮಾರ್ಗಮೇಂ ಉನಕಾ ನಿಷೇಧ ನಹೀಂ ಹೈ, ತಥಾಪಿ ವೇ ವಸ್ತುಧರ್ಮ ನಹೀಂ ಹೈಂ ..೨೨೫..

Page 416 of 513
PDF/HTML Page 449 of 546
single page version

ಅಥಾಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಶರೀರಮಾತ್ರೋಪಧಿಪಾಲನವಿಧಾನಮುಪದಿಶತಿ —

ಅನಾದಿನಿಧನೈಕರೂಪಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪರಿಣತತ್ವಾದಖಿಲಕರ್ಮಪುದ್ಗಲವಿಪಾಕಾತ್ಯನ್ತವಿವಿಕ್ತಸ್ವಭಾವತ್ವೇನ ರಹಿತಕಷಾಯತ್ವಾತ್ತದಾತ್ವಮನುಷ್ಯತ್ವೇಽಪಿ ಸಮಸ್ತಮನುಷ್ಯವ್ಯವಹಾರಬಹಿರ್ಭೂತತ್ವೇನೇಹಲೋಕನಿರಾಪೇಕ್ಷತ್ವಾತ್ತಥಾ ದ್ರವ್ಯಲಿಙ್ಗಮ್ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಮ್ . ಜಹಜಾದರೂವಂ ಯಥಾಜಾತರೂಪಂ, ಯಥಾಜಾತರೂಪಶಬ್ದೇನಾತ್ರ ವ್ಯವಹಾರೇಣ ಸಂಗಪರಿತ್ಯಾಗಯುಕ್ತಂ ನಗ್ನರೂಪಂ, ನಿಶ್ಚಯೇನಾಭ್ಯನ್ತರೇಣ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧೈಕಸ್ವಭಾವಂ ಪರಮಾತ್ಮಸ್ವರೂಪಂ . ಗುರುವಯಣಂ ಪಿ ಯ ಗುರುವಚನಮಪಿ, ನಿರ್ವಿಕಾರಪರಮಚಿಜ್ಜಯೋತಿಃಸ್ವರೂಪಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಪ್ರತಿಬೋಧಕಂ ಸಾರಭೂತಂ ಸಿದ್ಧೋಪದೇಶರೂಪಂ ಗುರೂಪದೇಶವಚನಮ್ . ನ ಕೇವಲಂ ಗುರೂಪದೇಶವಚನಮ್, ಸುತ್ತಜ್ಝಯಣಂ ಚ ಆದಿಮಧ್ಯಾನ್ತವರ್ಜಿತಜಾತಿಜರಾಮರಣರಹಿತನಿಜಾತ್ಮದ್ರವ್ಯಪ್ರಕಾಶಕ- ಸೂತ್ರಾಧ್ಯಯನಂ ಚ, ಪರಮಾಗಮವಾಚನಮಿತ್ಯರ್ಥಃ . ಣಿದ್ದಿಟ್ಠಂ ಉಪಕರಣರೂಪೇಣ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಂ ಕಥಿತಮ್ . ವಿಣಓ ಸ್ವಕೀಯನಿಶ್ಚಯರತ್ನತ್ರಯಶುದ್ಧಿರ್ನಿಶ್ಚಯವಿನಯಃ, ತದಾಧಾರಪುರುಷೇಷು ಭಕ್ತಿಪರಿಣಾಮೋ ವ್ಯವಹಾರವಿನಯಃ . ಉಭಯೋಽಪಿ ವಿನಯಪರಿಣಾಮ ಉಪಕರಣಂ ಭವತೀತಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟಃ . ಅನೇನ ಕಿಮುಕ್ತಂ ಭವತಿ — ನಿಶ್ಚಯೇನ ಚತುರ್ವಿಧಮೇವೋಪಕರಣಮ್ . ಅನ್ಯದುಪಕರಣಂ ವ್ಯವಹಾರ ಇತಿ ..೨೨೫.. ಅಥ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರಲಕ್ಷಣತಪೋಧನಸ್ಯ ಸ್ವರೂಪಮಾಖ್ಯಾತಿ – ಇಹಲೋಗಣಿರಾವೇಕ್ಖೋ ಇಹಲೋಕನಿರಾಪೇಕ್ಷಃ, ಟಙ್ಕೋತ್ಕೀರ್ಣಜ್ಞಾಯಕೈಕಸ್ವಭಾವನಿಜಾತ್ಮಸಂವಿತ್ತಿವಿನಾಶಕಖ್ಯಾತಿಪೂಜಾ- ಲಾಭರೂಪೇಹಲೋಕಕಾಙ್ಕ್ಷಾರಹಿತಃ, ಅಪ್ಪಡಿಬದ್ಧೋ ಪರಮ್ಹಿ ಲೋಯಮ್ಹಿ ಅಪ್ರತಿಬದ್ಧಃ ಪರಸ್ಮಿನ್ ಲೋಕೇ, ತಪಶ್ಚರಣೇ ಕೃತೇ ದಿವ್ಯದೇವಸ್ತ್ರೀಪರಿವಾರಾದಿಭೋಗಾ ಭವನ್ತೀತಿ, ಏವಂವಿಧಪರಲೋಕೇ ಪ್ರತಿಬದ್ಧೋ ನ ಭವತಿ, ಜುತ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೋ ಹವೇ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೋ ಭವೇತ್ . ಸ ಕಃ . ಸಮಣೋ ಶ್ರಮಣಃ . ಪುನರಪಿ ಕಥಂಭೂತಃ . ರಹಿದಕಸಾಓ ನಿಃಕಷಾಯಸ್ವರೂಪ-

ಅಬ, ಅನಿಷಿದ್ಧ ಐಸಾ ಜೋ ಶರೀರ ಮಾತ್ರ ಉಪಧಿ ಉಸಕೇ ಪಾಲನಕೀ ವಿಧಿಕಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಶ್ರಮಣಃ ] ಶ್ರಮಣ [ರಹಿತಕಷಾಯಃ ] ಕಷಾಯರಹಿತ ವರ್ತತಾ ಹುಆ [ಇಹಲೋಕ ನಿರಾಪೇಕ್ಷಃ ] ಇಸ ಲೋಕಮೇಂ ನಿರಪೇಕ್ಷ ಔರ [ಪರಸ್ಮಿನ್ ಲೋಕೇ ] ಪರಲೋಕಮೇಂ [ಅಪ್ರತಿಬದ್ಧಃ ] ಅಪ್ರತಿಬದ್ಧ ಹೋನೇಸೇ [ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರಃ ಭವೇತ್ ] ೧ಯುಕ್ತಾಹಾರ – ವಿಹಾರೀ ಹೋತಾ ಹೈ ..೨೨೬..

ಟೀಕಾ : — ಅನಾದಿನಿಧನ ಏಕರೂಪ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಮೇಂ ಪರಿಣತ ಹೋನೇಸೇ ಶ್ರಮಣ ಸಮಸ್ತ ಕರ್ಮಪುದ್ಗಲಕೇ ವಿಪಾಕಸೇ ಅತ್ಯನ್ತ ವಿವಿಕ್ತ (-ಭಿನ್ನ) ಸ್ವಭಾವಕೇ ದ್ವಾರಾ ಕಷಾಯರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ, ಉಸ

೧. ಯುಕ್ತಾಹಾರ – ವಿಹಾರೀ = (೧) ಯೋಗ್ಯ (-ಉಚಿತ) ಆಹಾರ – ವಿಹಾರವಾಲಾ; (೨) ಯುಕ್ತ ಅರ್ಥಾತ್ ಯೋಗೀಕೇ ಆಹಾರ -ವಿಹಾರವಾಲಾ; ಯೋಗಪೂರ್ವಕ (ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವಮೇಂ ಯುಕ್ತತಾ ಪೂರ್ವಕ) ಆಹಾರ -ವಿಹಾರವಾಲಾ .

Page 417 of 513
PDF/HTML Page 450 of 546
single page version

ಭವಿಷ್ಯದಮರ್ತ್ಯಾದಿಭಾವಾನುಭೂತಿತೃಷ್ಣಾಶೂನ್ಯತ್ವೇನ ಪರಲೋಕಾಪ್ರತಿಬದ್ಧತ್ವಾಚ್ಚ, ಪರಿಚ್ಛೇದ್ಯಾರ್ಥೋಪಲಮ್ಭಪ್ರಸಿದ್ಧಯರ್ಥ- ಪ್ರದೀಪಪೂರಣೋತ್ಸರ್ಪಣಸ್ಥಾನೀಯಾಭ್ಯಾಂ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವೋಪಲಮ್ಭಪ್ರಸಿದ್ಧಯರ್ಥತಚ್ಛರೀರಸಮ್ಭೋಜನಸಂಚಲನಾಭ್ಯಾಂ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೋ ಹಿ ಸ್ಯಾತ್ ಶ್ರಮಣಃ . ಇದಮತ್ರ ತಾತ್ಪರ್ಯಮ್ — ಯತೋ ಹಿ ರಹಿತಕಷಾಯಃ ತತೋ ನ ತಚ್ಛರೀರಾನುರಾಗೇಣ ದಿವ್ಯಶರೀರಾನುರಾಗೇಣ ವಾಹಾರವಿಹಾರಯೋರಯುಕ್ತ್ಯಾ ಪ್ರವರ್ತೇತ . ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವೋಪಲಮ್ಭ- ಸಾಧಕಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಪಾಲನಾಯೈವ ಕೇವಲಂ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರಃ ಸ್ಯಾತ್ ..೨೨೬..

ಅಥ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರಃ ಸಾಕ್ಷಾದನಾಹಾರವಿಹಾರ ಏವೇತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಜಸ್ಸ ಅಣೇಸಣಮಪ್ಪಾ ತಂ ಪಿ ತವೋ ತಪ್ಪಡಿಚ್ಛಗಾ ಸಮಣಾ .

ಅಣ್ಣಂ ಭಿಕ್ಖಮಣೇಸಣಮಧ ತೇ ಸಮಣಾ ಅಣಾಹಾರಾ ..೨೨೭.. ಸಂವಿತ್ತ್ಯವಷ್ಟಮ್ಭಬಲೇನ ರಹಿತಕಷಾಯಶ್ಚೇತಿ . ಅಯಮತ್ರ ಭಾವಾರ್ಥಃ — ಯೋಽಸೌ ಇಹಲೋಕಪರಲೋಕನಿರಪೇಕ್ಷತ್ವೇನ ನಿಃಕಷಾಯತ್ವೇನ ಚ ಪ್ರದೀಪಸ್ಥಾನೀಯಶರೀರೇ ತೈಲಸ್ಥಾನೀಯಂ ಗ್ರಾಸಮಾತ್ರಂ ದತ್ವಾ ಘಟಪಟಾದಿಪ್ರಕಾಶ್ಯಪದಾರ್ಥಸ್ಥಾನೀಯಂ ನಿಜಪರಮಾತ್ಮಪದಾರ್ಥಮೇವ ನಿರೀಕ್ಷತೇ ಸ ಏವ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೋ ಭವತಿ, ನ ಪುನರನ್ಯಃ ಶರೀರಪೋಷಣನಿರತ ಇತಿ ..೨೨೬.. ಅಥ ಪಞ್ಚದಶಪ್ರಮಾದೈಸ್ತಪೋಧನಃ ಪ್ರಮತ್ತೋ ಭವತೀತಿ ಪ್ರತಿಪಾದಯತಿ — (ವರ್ತಮಾನ) ಕಾಲಮೇಂ ಮನುಷ್ಯತ್ವಕೇ ಹೋತೇ ಹುಏ ಭೀ (ಸ್ವಯಂ) ಸಮಸ್ತ ಮನುಷ್ಯವ್ಯವಹಾರಸೇ ೧ಬಹಿರ್ಭೂತ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಇಸ ಲೋಕಕೇ ಪ್ರತಿ ನಿರಪೇಕ್ಷ (ನಿಸ್ಪೃಹ) ಹೈ; ತಥಾ ಭವಿಷ್ಯಮೇಂ ಹೋನೇವಾಲೇ ದೇವಾದಿ ಭಾವೋಂಕೇ ಅನುಭವಕೀ ತೃಷ್ಣಾಸೇ ಶೂನ್ಯ ಹೋನೇಕೇ ಕಾರಣ ಪರಲೋಕಕೇ ಪ್ರತಿ ಅಪ್ರತಿಬದ್ಧ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ, ಜೈಸೇ ಜ್ಞೇಯ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೇ ಜ್ಞಾನಕೀ ಸಿದ್ಧಿಕೇ ಲಿಯೇ (-ಘಟಪಟಾದಿ ಪದಾರ್ಥೋಂಕೋ ದೇಖನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಹೀ) ದೀಪಕಮೇಂ ತೇಲ ಡಾಲಾ ಜಾತಾ ಹೈ ಔರ ದೀಪಕಕೋ ಹಟಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಉಸೀಪ್ರಕಾರ ಶ್ರಮಣ ಶುದ್ಧ ಆತ್ಮತತ್ತ್ವಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿಕೀ ಸಿದ್ಧಿಕೇ ಲಿಯೇ (-ಶುದ್ಧಾತ್ಮಾಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ ಹೀ) ವಹ ಶರೀರಕೋ ಖಿಲಾತಾ ಔರ ಚಲಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೀ ಹೋತಾ ಹೈ

ಯಹಾಂ ಐಸಾ ತಾತ್ಪರ್ಯ ಹೈ ಕಿ : — ಶ್ರಮಣ ಕಷಾಯರಹಿತ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಶರೀರಕೇ (-ವರ್ತಮಾನ ಮನುಷ್ಯ – ಶರೀರಕೇ) ಅನುರಾಗಸೇ ಯಾ ದಿವ್ಯ ಶರೀರಕೇ (-ಭಾವೀ ದೇವಶರೀರಕೇ) ಅನುರಾಗಸೇ ಆಹಾರ – ವಿಹಾರಮೇಂ ಅಯುಕ್ತರೂಪಸೇ ಪ್ರವೃತ್ತ ನಹೀಂ ಹೋತಾ; ಕಿನ್ತು ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ವಕೀ ಉಪಲಬ್ಧಿಕೀ ಸಾಧಕಭೂತ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ಪಾಲನಕೇ ಲಿಯೇ ಹೀ ಕೇವಲ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೀ ಹೋತಾ ಹೈ ..೨೨೬..

ಅಬ, ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅನಾಹಾರವಿಹಾರೀ (-ಅನಾಹಾರೀ ಔರ ಅವಿಹಾರೀ) ಹೀ ಹೈ ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —

೧ ಬಹಿರ್ಭೂತ = ಬಾಹರ, ರಹಿತ, ಉದಾಸೀನ .

Page 418 of 513
PDF/HTML Page 451 of 546
single page version

ಸ್ವಯಮನಶನಸ್ವಭಾವತ್ವಾದೇಷಣಾದೋಷಶೂನ್ಯಭೈಕ್ಷ್ಯತ್ವಾಚ್ಚ, ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ ಸಾಕ್ಷಾದನಾಹಾರ ಏವ ಸ್ಯಾತ್ . ತಥಾ ಹಿ — ಯಸ್ಯ ಸಕಲಕಾಲಮೇವ ಸಕಲಪುದ್ಗಲಾಹರಣಶೂನ್ಯಮಾತ್ಮಾನಮವಬುದ್ಧಯಮಾನಸ್ಯ ಸಕಲಾಶನತೃಷ್ಣಾ- ಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್ಸ್ವಯಮನಶನ ಏವ ಸ್ವಭಾವಃ, ತದೇವ ತಸ್ಯಾನಶನಂ ನಾಮ ತಪೋಽನ್ತರಂಗಸ್ಯ ಬಲೀಯಸ್ತ್ವಾತ್; ಇತಿ ಕೃತ್ವಾ ಯೇ ತಂ ಸ್ವಯಮನಶನಸ್ವಭಾವಂ ಭಾವಯನ್ತಿ ಶ್ರಮಣಾಃ, ತತ್ಪ್ರತಿಷಿದ್ಧಯೇ ಚೈಷಣಾದೋಷಶೂನ್ಯ-

ಹವದಿ ಕ್ರೋಧಾದಿಪಞ್ಚದಶಪ್ರಮಾದರಹಿತಚಿಚ್ಚಮತ್ಕಾರಮಾತ್ರಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾಚ್ಯುತಃ ಸನ್ ಭವತಿ . ಸ ಕಃ ಕರ್ತಾ . ಸಮಣೋ ಸುಖದುಃಖಾದಿಸಮಚಿತ್ತಃ ಶ್ರಮಣಃ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟೋ ಭವತಿ . ಪಮತ್ತೋ ಪ್ರಮತ್ತಃ ಪ್ರಮಾದೀ . ಕೈಃ ಕೃತ್ವಾ . ಕೋಹಾದಿಏಹಿ ಚಉಹಿ ವಿ ಚತುರ್ಭಿರಪಿ ಕ್ರೋಧಾದಿಭಿಃ, ವಿಕಹಾಹಿ ಸ್ತ್ರೀಭಕ್ತಚೋರರಾಜಕಥಾಭಿಃ, ತಹಿಂದಿಯಾಣಮತ್ಥೇಹಿಂ ತಥೈವ ಪಞ್ಚೇನ್ದ್ರಿಯಾಣಾಮರ್ಥೈಃ ಸ್ಪರ್ಶಾದಿವಿಷಯೈಃ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂರೂಪಃ. ಉವಜುತ್ತೋ ಉಪಯುಕ್ತಃ ಪರಿಣತಃ . ಕಾಭ್ಯಾಮ್ . ಣೇಹಣಿದ್ದಾಹಿಂ ಸ್ನೇಹನಿದ್ರಾಭ್ಯಾಮಿತಿ ..“೩೧.. ಅಥ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರತಪೋಧನಸ್ವರೂಪಮುಪದಿಶತಿ – ಜಸ್ಸ ಯಸ್ಯ ಮುನೇಃ ಸಂಬನ್ಧೀ ಅಪ್ಪಾ ಆತ್ಮಾ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಅಣೇಸಣಂ ಸ್ವಕೀಯಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನೋತ್ಪನ್ನಸುಖಾಮೃತಾಹಾರೇಣ ತೃಪ್ತತ್ವಾನ್ನ ವಿದ್ಯತೇ

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯಸ್ಯ ಆತ್ಮಾ ಅನೇಷಣಃ ] ಜಿಸಕಾ ಆತ್ಮಾ ಏಷಣಾರಹಿತ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ಜೋ ಅನಶನಸ್ವಭಾವೀ ಆತ್ಮಾಕಾ ಜ್ಞಾತಾ ಹೋನೇಸೇ ಸ್ವಭಾವಸೇ ಹೀ ಆಹಾರಕೀ ಇಚ್ಛಾಸೇ ರಹಿತ ಹೈ ) [ತತ್ ಅಪಿ ತಪಃ ] ಉಸೇ ವಹ ಭೀ ತಪ ಹೈ; (ಔರ) [ತತ್ಪ್ರತ್ಯೇಷಕಾಃ ] ಉಸೇ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ (-ಅನಶನಸ್ವಭಾವವಾಲೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಪರಿಪೂರ್ಣತಯಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಕರನೇಕೇ ಲಿಯೇ) ಪ್ರಯತ್ನ ಕರನೇವಾಲೇ [ಶ್ರಮಣಾಃ ] ಶ್ರಮಣೋಂಕೇ [ಅನ್ಯತ್ ಭೈಕ್ಷಮ್ ] ಅನ್ಯ (-ಸ್ವರೂಪಸೇ ಪೃಥಕ್) ಭಿಕ್ಷಾ [ಅನೇಷಣಮ್ ] ಏಷಣಾರಹಿತ (-ಏಷಣದೋಷಸೇ ರಹಿತ) ಹೋತೀ ಹೈ; [ಅಥ ] ಇಸಲಿಏ [ತೇ ಶ್ರಮಣಾಃ ] ವೇ ಶ್ರಮಣ [ಅನಾಹಾರಾಃ ] ಅನಾಹಾರೀ ಹೈಂ ..೨೨೭..

ಟೀಕಾ : — (೧) ಸ್ವಯಂ ಅನಶನಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ (ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಸ್ವಯಂ ಅನಶನ- ಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಜಾನನೇಸೇ) ಔರ (೨) ಏಷಣಾದೋಷಶೂನ್ಯ ಭಿಕ್ಷಾವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ, ಯುಕ್ತಾಹಾರೀ (-ಯುಕ್ತಾಹಾರವಾಲಾ ಶ್ರಮಣ) ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅನಾಹಾರೀ ಹೀ ಹೈ . ವಹ ಇಸಪ್ರಕಾರ — ಸದಾ ಹೀ ಸಮಸ್ತ ಪುದ್ಗಲಾಹಾರಸೇ ಶೂನ್ಯ ಐಸೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಜಾನತಾ ಹುಆ ಸಮಸ್ತ ಅಶನತೃಷ್ಣಾ ರಹಿತ ಹೋನೇಸೇ ಜಿಸಕಾ ೧ಸ್ವಯಂ ಅನಶನ ಹೀ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ, ವಹೀ ಉಸಕೇ ಅನಶನ ನಾಮಕ ತಪ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಅಂತರಂಗಕೀ ವಿಶೇಷ ಬಲವತ್ತಾ ಹೈ; — ಐಸಾ ಸಮಝಕರ ಜೋ ಶ್ರಮಣ (೧) ಆತ್ಮಾಕೋ ಸ್ವಯಂ ಅನಶನಸ್ವಭಾವ ಭಾತೇ ಹೈಂ (-ಸಮಝತೇ ಹೈಂ, ಅನುಭವ ಕರತೇ ಹೈಂ ) ಔರ (೨) ಉಸಕೀ ಸಿದ್ಧಿಕೇ ಲಿಯೇ (-ಪೂರ್ಣ ಪ್ರಾಪ್ತಿಕೇ ಲಿಯೇ) ಏಷಣಾದೋಷಶೂನ್ಯ ಐಸೀ ಅನ್ಯ (-ಪರರೂಪ) ಭಿಕ್ಷಾ ಆಚರತೇ ಹೈಂ; ವೇ ಆಹಾರ ಕರತೇ ಹುಏ ಭೀ ಮಾನೋಂ ಆಹಾರ ನಹೀಂ ಕರತೇ ಹೋಂ — ಐಸೇ ಹೋನೇಸೇ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅನಾಹಾರೀ ಹೀ ಹೈಂ, ಕ್ಯೋಂಕಿ

೧. ಸ್ವಯಂ = ಅಪನೇ ಆಪ; ಅಪನೇಸೇ; ಸಹಜತಾಸೇ (ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೋ ಸ್ವಯಂ ಅನಶನಸ್ವಭಾವೀ ಜಾನನಾ ವಹೀ ಅನಶನ ನಾಮಕ ತಪ ಹೈ .)

Page 419 of 513
PDF/HTML Page 452 of 546
single page version

ಮನ್ಯದ್ಭೈಕ್ಷಂ ಚರನ್ತಿ, ತೇ ಕಿಲಾಹರನ್ತೋಽಪ್ಯನಾಹರನ್ತ ಇವ ಯುಕ್ತಾಹಾರತ್ವೇನ ಸ್ವಭಾವಪರಭಾವಪ್ರತ್ಯಯ- ಬನ್ಧಾಭಾವಾತ್ಸಾಕ್ಷಾದನಾಹಾರಾ ಏವ ಭವನ್ತಿ . ಏವಂ ಸ್ವಯಮವಿಹಾರಸ್ವಭಾವತ್ವಾತ್ಸಮಿತಿಶುದ್ಧವಿಹಾರತ್ವಾಚ್ಚ ಯುಕ್ತವಿಹಾರಃ ಸಾಕ್ಷಾದವಿಹಾರ ಏವ ಸ್ಯಾತ್ ಇತ್ಯನುಕ್ತಮಪಿ ಗಮ್ಯೇತೇತಿ ..೨೨೭..

ಅಥ ಕುತೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರತ್ವಂ ಸಿದ್ಧಯತೀತ್ಯುಪದಿಶತಿ — ಕೇವಲದೇಹೋ ಸಮಣೋ ದೇಹೇ ಣ ಮಮ ತ್ತಿ ರಹಿದಪರಿಕಮ್ಮೋ .

ಏಷಣಮಾಹಾರಾಕಾಙ್ಕ್ಷಾ ಯಸ್ಯ ಸ ಭವತ್ಯನೇಷಣಃ, ತಂ ಪಿ ತವೋ ತಸ್ಯ ತದೇವ ನಿಶ್ಚಯೇನ ನಿರಾಹಾರಾತ್ಮಭಾವನಾ- ರೂಪಮುಪವಾಸಲಕ್ಷಣಂ ತಪಃ, ತಪ್ಪಡಿಚ್ಛಗಾ ಸಮಣಾ ತತ್ಪ್ರತ್ಯೇಷಕಾಃ ಶ್ರಮಣಾಃ, ತನ್ನಿಶ್ಚಯೋಪವಾಸಲಕ್ಷಣಂ ತಪಃ ಪ್ರತೀಚ್ಛನ್ತಿ ತತ್ಪ್ರತ್ಯೇಷಕಾಃ ಶ್ರಮಣಾಃ . ಪುನರಪಿ ಕಿಂ ಯೇಷಾಮ್ . ಅಣ್ಣಂ ನಿಜಪರಮಾತ್ಮತತ್ತ್ವಾದನ್ಯದ್ಭಿನ್ನಂ ಹೇಯಮ್ . ಕಿಮ್ . ಅಣೇಸಣಂ ಅನ್ನಸ್ಯಾಹಾರಸ್ಯೈಷಣಂ ವಾಚ್ಛಾ ಅನ್ನೈಷಣಮ್ . ಕಥಂಭೂತಮ್ . ಭಿಕ್ಖಂ ಭಿಕ್ಷಾಯಾಂ ಭವಂ ಭೈಕ್ಷ್ಯಂ . ಅಧ ಅಥ ಅಹೋ, ತೇ ಸಮಣಾ ಅಣಾಹಾರಾ ತೇ ಅನಶನಾದಿಗುಣವಿಶಿಷ್ಟಾಃ ಶ್ರಮಣಾ ಆಹಾರಗ್ರಹಣೇಽಪ್ಯನಾಹಾರಾ ಭವನ್ತಿ .. ತಥೈವ ಚ ನಿಃಕ್ರಿಯಪರಮಾತ್ಮಾನಂ ಯೇ ಭಾವಯನ್ತಿ, ಪಞ್ಚಸಮಿತಿಸಹಿತಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಚ, ತೇ ವಿಹಾರೇಽಪ್ಯವಿಹಾರಾ ಭವನ್ತೀತ್ಯರ್ಥಃ ..೨೨೭.. ಅಥ ತದೇವಾನಾಹಾರಕತ್ವಂ ಪ್ರಕಾರಾನ್ತರೇಣ ಪ್ರಾಹ – ಕೇವಲದೇಹೋ ಕೇವಲದೇಹೋಽನ್ಯಪರಿಗ್ರಹರಹಿತೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರೀಪನೇಕೇ ಕಾರಣ ಉನಕೇ ಸ್ವಭಾವ ತಥಾ ಪರಭಾವಕೇ ನಿಮಿತ್ತಸೇ ಬನ್ಧ ನಹೀಂ ಹೋತಾ .

ಇಸಪ್ರಕಾರ (ಜೈಸೇ ಯುಕ್ತಾಹಾರೀ ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅನಾಹಾರೀ ಹೀ ಹೈ, ಐಸಾ ಕಹಾ ಗಯಾ ಹೈ ಉಸೀಪ್ರಕಾರ), (೧) ಸ್ವಯಂ ಅವಿಹಾರಸ್ವಭಾವವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಔರ (೨) ಸಮಿತಿಶುದ್ಧ (-ಈಯಾಸಮಿತಿಸೇ ಶುದ್ಧ ಐಸೇ) ವಿಹಾರವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಯುಕ್ತವಿಹಾರೀ (-ಯುಕ್ತವಿಹಾರವಾಲಾ ಶ್ರಮಣ) ಸಾಕ್ಷಾತ್ ಅವಿಹಾರೀ ಹೀ ಹೈ — ಐಸಾ ಅನುಕ್ತ ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ (-ಗಾಥಾಮೇಂ ನಹೀಂ ಕಹಾ ಜಾನೇ ಪರ ಭೀ) ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೨೭..

ಅಬ, (ಶ್ರಮಣಕೇ) ಯುಕ್ತಾಹಾರೀಪನಾ ಕೈಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ ಸೋ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಕೇವಲದೇಹಃ ಶ್ರಮಣಃ ] ಕೇವಲದೇಹೀ (-ಜಿಸಕೇ ಮಾತ್ರ ದೇಹರೂಪ ಪರಿಗ್ರಹ ವರ್ತತಾ ಹೈ, ಐಸೇ) ಶ್ರಮಣನೇ [ದೇಹೇ ] ಶರೀರಮೇಂ ಭೀ [ನ ಮಮ ಇತಿ ] ‘ಮೇರಾ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸಾ ಸಮಝಕರ [ರಹಿತಪರಿಕರ್ಮಾ ] ೧ಪರಿಕರ್ಮ ರಹಿತ ವರ್ತತೇ ಹುಏ, [ಆತ್ಮನಃ ] ಅಪನೇ ಆತ್ಮಾಕೀ [ಶಕ್ತಿಂ ] ಶಕ್ತಿಕೋ

೧. ಪರಿಕರ್ಮ = ಶೋಭಾ; ಶ್ರೃಙ್ಗಾರ; ಸಂಸ್ಕಾರ; ಪ್ರತಿಕರ್ಮ .

Page 420 of 513
PDF/HTML Page 453 of 546
single page version

ಯತೋ ಹಿ ಶ್ರಮಣಃ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಸಹಕಾರಿಕಾರಣತ್ವೇನ ಕೇವಲದೇಹಮಾತ್ರಸ್ಯೋಪಧೇಃ ಪ್ರಸಹ್ಯಾ- ಪ್ರತಿಷೇಧಕತ್ವಾತ್ಕೇವಲದೇಹತ್ವೇ ಸತ್ಯಪಿ ದೇಹೇ ‘ಕಿಂ ಕಿಂಚಣ’ ಇತ್ಯಾದಿಪ್ರಾಕ್ತನಸೂತ್ರದ್ಯೋತಿತಪರಮೇಶ್ವರಾಭಿಪ್ರಾಯ- ಪರಿಗ್ರಹೇಣ ನ ನಾಮ ಮಮಾಯಂ ತತೋ ನಾನುಗ್ರಹಾರ್ಹಃ ಕಿನ್ತೂಪೇಕ್ಷ್ಯ ಏವೇತಿ ಪರಿತ್ಯಕ್ತಸಮಸ್ತಸಂಸ್ಕಾರತ್ವಾದ್ರಹಿತ- ಪರಿಕರ್ಮಾ ಸ್ಯಾತ್, ತತಸ್ತನ್ಮಮತ್ವಪೂರ್ವಕಾನುಚಿತಾಹಾರಗ್ರಹಣಾಭಾವಾದ್ಯುಕ್ತಾಹಾರತ್ವಂ ಸಿದ್ಧಯೇತ್ . ಯತಶ್ಚ ಸಮಸ್ತಾಮಪ್ಯಾತ್ಮಶಕ್ತಿಂ ಪ್ರಕಟಯನ್ನನನ್ತರಸೂತ್ರೋದಿತೇನಾನಶನಸ್ವಭಾವಲಕ್ಷಣೇನ ತಪಸಾ ತಂ ದೇಹಂ ಸರ್ವಾರಮ್ಭೇಣಾ- ಭಿಯುಕ್ತವಾನ್ ಸ್ಯಾತ್, ತತ ಆಹಾರಗ್ರಹಣಪರಿಣಾಮಾತ್ಮಕಯೋಗಧ್ವಂಸಾಭಾವಾದ್ಯುಕ್ತಸ್ಯೈವಾಹಾರೇಣ ಚ ಯುಕ್ತಾಹಾರತ್ವಂ ಸಿದ್ಧಯೇತ್ ..೨೨೮.. ಭವತಿ . ಸ ಕಃ ಕರ್ತಾ . ಸಮಣೋ ನಿನ್ದಾಪ್ರಶಂಸಾದಿಸಮಚಿತ್ತಃ ಶ್ರಮಣಃ . ತರ್ಹಿ ಕಿಂ ದೇಹೇ ಮಮತ್ವಂ ಭವಿಷ್ಯತಿ . ನೈವಂ . ದೇಹೇ ವಿ ಮಮತ್ತರಹಿದಪರಿಕಮ್ಮೋ ದೇಹೇಽಪಿ ಮಮತ್ವರಹಿತಪರಿಕರ್ಮಾ, ‘‘ಮಮತ್ತಿಂ ಪರಿವಜ್ಜಾಮಿ ಣಿಮ್ಮಮತ್ತಿಂ ಉವಟ್ಠಿದೋ . ಆಲಂಬಣಂ ಚ ಮೇ ಆದಾ ಅವಸೇಸಾಇಂ ವೋಸರೇ ..’’ ಇತಿ ಶ್ಲೋಕಕಥಿತಕ್ರಮೇಣ ದೇಹೇಽಪಿ ಮಮತ್ವರಹಿತಃ . ಆಜುತ್ತೋ ತಂ ತವಸಾ ಆಯುಕ್ತವಾನ್ ಆಯೋಜಿತವಾಂಸ್ತಂ ದೇಹಂ ತಪಸಾ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ . ಅಣಿಗೂಹಿಯ ಅನಿಗೂಹ್ಯ ಪ್ರಚ್ಛಾದನಮಕೃತ್ವಾ . ಕಾಂ . ಅಪ್ಪಣೋ ಸತ್ತಿಂ ಆತ್ಮನಃ ಶಕ್ತಿಮಿತಿ . ಅನೇನ ಕಿಮುಕ್ತಂ ಭವತಿ – ಯಃ ಕೋಽಪಿ ದೇಹಾಚ್ಛೇಷಪರಿಗ್ರಹಂ ತ್ಯಕ್ತ್ವಾ [ಅನಿಗೂಹ್ಯ ] ಛುಪಾಯೇ ವಿನಾ [ತಪಸಾ ] ತಪಕೇ ಸಾಥ [ತಂ ] ಉಸೇ (-ಶರೀರಕೋ) [ಆಯುಕ್ತವಾನ್ ] ಯುಕ್ತ ಕಿಯಾ (-ಜೋಡಾ) ಹೈ ..೨೨೮..

ಟೀಕಾ : — ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಕೇ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಕೇ ರೂಪಮೇಂ ಕೇವಲ ದೇಹಮಾತ್ರ ಉಪಧಿಕೋ ಶ್ರಮಣ ಬಲಪೂರ್ವಕ – ಹಠಸೇ ನಿಷೇಧ ನಹೀಂ ಕರತಾ ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಕೇವಲ ದೇಹವಾನ್ ಹೈ; ಐಸಾ (ದೇಹವಾನ್) ಹೋನೇ ಪರ ಭೀ, ‘ಕಿಂ ಕಿಂಚಣ’ ಇತ್ಯಾದಿ ಪೂರ್ವಸೂತ್ರ (ಗಾಥಾ ೨೪೪) ದ್ವಾರಾ ಪ್ರಕಾಶಿತ ಕಿಯೇ ಗಯೇ ಪರಮೇಶ್ವರಕೇ ಅಭಿಪ್ರಾಯಕಾ ಗ್ರಹಣ ಕರಕೇ ‘ಯಹ (ಶರೀರ) ವಾಸ್ತವಮೇಂ ಮೇರಾ ನಹೀಂ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಅನುಗ್ರಹ ಯೋಗ್ಯ ನಹೀಂ ಹೈ ಕಿನ್ತು ಉಪೇಕ್ಷಾ ಯೋಗ್ಯ ಹೀ ಹೈ’ ಇಸಪ್ರಕಾರ ದೇಹಮೇಂ ಸಮಸ್ತ ಸಂಸ್ಕಾರಕೋ ಛೋಡಾ ಹೋನೇಸೇ ಪರಿಕರ್ಮರಹಿತ ಹೈ . ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ದೇಹಕೇ ಮಮತ್ವಪೂರ್ವಕ ಅನುಚಿತ ಆಹಾರಗ್ರಹಣಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಯುಕ್ತಾಹಾರೀಪನಾ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ . ಔರ (ಅನ್ಯ ಪ್ರಕಾರಸೇ) ಉಸನೇ (ಆತ್ಮಶಕ್ತಿಕೋ ಕಿಂಚಿತ್ಮಾತ್ರ ಭೀ ಛುಪಾಯೇ ಬಿನಾ) ಸಮಸ್ತ ಹೀ ಆತ್ಮಶಕ್ತಿಕೋ ಪ್ರಗಟ ಕರಕೇ, ಅನ್ತಿಮ ಸೂತ್ರ (ಗಾಥಾ ೨೨೭) ದ್ವಾರಾ ಕಹೇ ಗಯೇ ೧ಅನಶನಸ್ವಭಾವ- ಲಕ್ಷಣ ತಪಕೇ ಸಾಥ ಉಸ ಶರೀರಕೋ ಸರ್ವಾರಮ್ಭ (-ಉದ್ಯಮ) ಸೇ ಯುಕ್ತ ಕಿಯಾ ಹೈ (-ಜೋಡಾ ಹೈ ); ಇಸಲಿಯೇ ಆಹಾರಗ್ರಹಣಕೇ ಪರಿಣಾಮಸ್ವರೂಪ ೨ಯೋಗಧ್ವಂಸಕಾ ಅಭಾವ ಹೋನೇಸೇ ಉಸಕಾ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತಕಾ (-ಯೋಗೀಕಾ) ಆಹಾರ ಹೈ; ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಯುಕ್ತಾಹಾರೀಪನಾ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ .

೧. ಅನಶನಸ್ವಭಾವಲಕ್ಷಣತಪ = ಅನಶನಸ್ವಭಾವ ಜಿಸಕಾ ಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಐಸಾ ತಪ . [ಜೋ ಆತ್ಮಾಕೇ ಅನಶನ ಸ್ವಭಾವಕೋ ಜಾನತಾ ಹೈ ಉಸಕೇ ಅನಶನಸ್ವಭಾವಲಕ್ಷಣ ತಪ ಪಾಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ] ]

೨. ಯೋಗಧ್ವಂಸ = ಯೋಗಕಾ ನಾಶ [‘ಆಹಾರ ಗ್ರಹಣ ಕರನಾ ಆತ್ಮಾಕಾ ಸ್ವಭಾವ ಹೈ’ ಐಸೇ ಪರಿಣಾಮಸೇ ಪರಿಣಮಿತ ಹೋನಾ ಯೋಗಧ್ವಂಸ ಹೈ . ಶ್ರಮಣಕೇ ಐಸಾ ಯೋಗಧ್ವಂಸ ನಹೀಂ ಹೋತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಯಹ ಯುಕ್ತ ಅರ್ಥಾತ್ ಯೋಗೀ ಹೈ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕಾ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಅರ್ಥಾತ್ ಯೋಗೀಕಾ ಆಹಾರ ಹೈ .]]

Page 421 of 513
PDF/HTML Page 454 of 546
single page version

ಅಥ ಯುಕ್ತಾಹಾರಸ್ವರೂಪಂ ವಿಸ್ತರೇಣೋಪದಿಶತಿ —

ಏಕಕಾಲ ಏವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ, ತಾವತೈವ ಶ್ರಾಮಣ್ಯಪರ್ಯಾಯಸಹಕಾರಿಕಾರಣಶರೀರಸ್ಯ ಧಾರಣ- ತ್ವಾತ್ . ಅನೇಕಕಾಲಸ್ತು ಶರೀರಾನುರಾಗಸೇವ್ಯಮಾನತ್ವೇನ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಹಿಂಸಾಯತನೀಕ್ರಿಯಮಾಣೋ ನ ಯುಕ್ತಃ, ದೇಹೇಽಪಿ ಮಮತ್ವರಹಿತಸ್ತಥೈವ ತಂ ದೇಹಂ ತಪಸಾ ಯೋಜಯತಿ ಸ ನಿಯಮೇನ ಯುಕ್ತಾಹಾರವಿಹಾರೋ ಭವತೀತಿ ..೨೨೮.. ಅಥ ಯುಕ್ತಾಹಾರತ್ವಂ ವಿಸ್ತರೇಣಾಖ್ಯಾತಿ – ಏಕ್ಕಂ ಖಲು ತಂ ಭತ್ತಂ ಏಕಕಾಲ ಏವ ಖಲು ಹಿ ಸ್ಫು ಟಂ ಸ ಭಕ್ತ ಆಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ . ಕಸ್ಮಾತ್ . ಏಕಭಕ್ತೇನೈವ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಸಮಾಧಿಸಹಕಾರಿಕಾರಣಭೂತಶರೀರಸ್ಥಿತಿಸಂಭವಾತ್ . ಸ ಚ ಕಥಂಭೂತಃ . ಅಪ್ಪಡಿಪುಣ್ಣೋದರಂ ಯಥಾಶಕ್ತ್ಯಾ ನ್ಯೂನೋದರಃ . ಜಹಾಲದ್ಧಂ ಯಥಾಲಬ್ಧೋ, ನ ಚ ಸ್ವೇಚ್ಛಾಲಬ್ಧಃ . ಚರಣಂ ಭಿಕ್ಖೇಣ

ಭಾವಾರ್ಥ : — ಶ್ರಮಣ ದೋ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಯುಕ್ತಾಹಾರೀ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ; (೧) ಶರೀರ ಪರ ಮಮತ್ವ ನ ಹೋನೇಸೇ ಉಸಕೇ ಉಚಿತ ಹೀ ಆಹಾರ ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಯುಕ್ತಾಹಾರೀ ಅರ್ಥಾತ್ ಉಚಿತ ಆಹಾರವಾಲಾ ಹೈ. ಔರ (೨) ‘ಆಹಾರಗ್ರಹಣ ಆತ್ಮಾಕಾ ಸ್ವಭಾವ ನಹೀಂ ಹೈ’ ಐಸಾ ಪರಿಣಾಮಸ್ವರೂಪ ಯೋಗ ಶ್ರಮಣಕೇ ವರ್ತತಾ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಶ್ರಮಣ ಯುಕ್ತ ಅರ್ಥಾತ್ ಯೋಗೀ ಹೈ ಔರ ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕಾ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಅರ್ಥಾತ್ ಯೋಗೀಕಾ ಆಹಾರ ಹೈ ..೨೨೮..

ಅಬ ಯುಕ್ತಾಹಾರಕಾ ಸ್ವರೂಪ ವಿಸ್ತಾರಸೇ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಖಲು ] ವಾಸ್ತವಮೇಂ [ಸಃ ಭಕ್ತಃ ] ವಹ ಆಹಾರ (-ಯುಕ್ತಾಹಾರ) [ಏಕಃ ] ಏಕ ಬಾರ [ಅಪ್ರತಿಪೂರ್ಣೋದರಃ ] ಊ ನೋದರ [ಯಥಾಲಬ್ಧಃ ] ಯಥಾಲಬ್ಧ (-ಜೈಸಾ ಪ್ರಾಪ್ತ ಹೋ ವೈಸಾ), [ಭೈಕ್ಷಾಚರಣೇನ ] ಭಿಕ್ಷಾಚರಣಸೇ, [ದಿವಾ ] ದಿನಮೇಂ [ನ ರಸಾಪೇಕ್ಷಃ ] ರಸಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ರಹಿತ ಔರ [ನ ಮಧುಮಾಂಸಃ ] ಮಧು – ಮಾಂಸ ರಹಿತ ಹೋತಾ ಹೈ ..೨೨೯..

ಟೀಕಾ : — ಏಕಬಾರ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉತನೇಸೇ ಹೀ ಶ್ರಾಮಣ್ಯ ಪರ್ಯಾಯಕಾ ಸಹಕಾರೀ ಕಾರಣಭೂತ ಶರೀರ ಟಿಕಾ ರಹತಾ ಹೈ . [ಏಕಸೇ ಅಧಿಕ ಬಾರ ಆಹಾರ ಲೇನಾ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ನಹೀಂ ಹೈ, ಐಸಾ ನಿಮ್ನಾನುಸಾರ ದೋ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ : — ] (೧) ಶರೀರಕೇ ಅನುರಾಗಸೇ ಹೀ ಅನೇಕಬಾರ ಆಹಾರಕಾ ಸೇವನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಅತ್ಯನ್ತರೂಪಸೇ ೧ಹಿಂಸಾಯತನ ಕಿಯಾ ಜಾನೇಸೇ ಕಾರಣ ಯುಕ್ತ

೧. ಹಿಂಸಾಯತನ = ಹಿಂಸಾಕಾ ಸ್ಥಾನ [ಏಕಸೇ ಅಧಿಕಬಾರ ಆಹಾರ ಕರನೇಮೇಂ ಶರೀರಕಾ ಅನುರಾಗ ಹೋತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಆಹಾರ ಆತ್ಯಂತಿಕ ಹಿಂಸಾಕಾ ಸ್ಥಾನ ಹೋತಾ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಶರೀರಕಾ ಅನುರಾಗ ಹೀ ಸ್ವ – ಹಿಂಸಾ ಹೈ .]]

Page 422 of 513
PDF/HTML Page 455 of 546
single page version

ಶರೀರಾನುರಾಗಸೇವಕತ್ವೇನ ನ ಚ ಯುಕ್ತಸ್ಯ . ಅಪ್ರತಿಪೂರ್ಣೋದರ ಏವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ, ತಸ್ಯೈವಾಪ್ರತಿಹತ- ಯೋಗತ್ವಾತ್ . ಪ್ರತಿಪೂರ್ಣೋದರಸ್ತು ಪ್ರತಿಹತಯೋಗತ್ವೇನ ಕಥಂಚಿತ್ ಹಿಂಸಾಯತನೀಭವನ್ ನ ಯುಕ್ತಃ, ಪ್ರತಿಹತ- ಯೋಗತ್ವೇನ ನ ಚ ಯುಕ್ತಸ್ಯ . ಯಥಾಲಬ್ಧ ಏವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ, ತಸ್ಯೈವ ವಿಶೇಷಪ್ರಿಯತ್ವಲಕ್ಷಣಾನುರಾಗ- ಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್ . ಅಯಥಾಲಬ್ಧಸ್ತು ವಿಶೇಷಪ್ರಿಯತ್ವಲಕ್ಷಣಾನುರಾಗಸೇವ್ಯಮಾನತ್ವೇನ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಹಿಂಸಾಯತನೀಕ್ರಿಯಮಾಣೋ ನ ಯುಕ್ತಃ, ವಿಶೇಷಪ್ರಿಯತ್ವಲಕ್ಷಣಾನುರಾಗಸೇವಕತ್ವೇನ ನ ಚ ಯುಕ್ತಸ್ಯ . ಭಿಕ್ಷಾಚರಣೇನೈವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ, ತಸ್ಯೈವಾರಮ್ಭಶೂನ್ಯತ್ವಾತ್ . ಅಭೈಕ್ಷಾಚರಣೇನ ತ್ವಾರಮ್ಭಸಮ್ಭವಾತ್ಪ್ರಸಿದ್ಧಹಿಂಸಾಯತನತ್ವೇನ ನ ಯುಕ್ತಃ, ಏವಂ- ವಿಧಾಹಾರಸೇವನವ್ಯಕ್ತಾನ್ತರಶುದ್ಧಿತ್ವಾನ್ನ ಚ ಯುಕ್ತಸ್ಯ . ದಿವಸ ಏವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ, ತದೇವ ಸಮ್ಯಗವ- ಲೋಕನಾತ್ . ಅದಿವಸೇ ತು ಸಮ್ಯಗವಲೋಕನಾಭಾವಾದನಿವಾರ್ಯಹಿಂಸಾಯತನತ್ವೇನ ನ ಯುಕ್ತಃ, ಭಿಕ್ಷಾಚರಣೇನೈವ ಲಬ್ಧೋ, ನ ಚ ಸ್ವಪಾಕೇನ . ದಿವಾ ದಿವೈವ, ನ ಚ ರಾತ್ರೌ . ಣ ರಸಾವೇಕ್ಖಂ ರಸಾಪೇಕ್ಷೋ ನ ಭವತಿ, ಕಿಂತು ಸರಸವಿರಸಾದೌ ಸಮಚಿತ್ತಃ . ಣ ಮಧುಮಂಸಂ ಅಮಧುಮಾಂಸಃ, ಅಮಧುಮಾಂಸ ಇತ್ಯುಪಲಕ್ಷಣೇನ ಆಚಾರಶಾಸ್ತ್ರ- ಕಥಿತಪಿಣ್ಡಶುದ್ಧಿಕ್ರಮೇಣ ಸಮಸ್ತಾಯೋಗ್ಯಾಹಾರರಹಿತ ಇತಿ . ಏತಾವತಾ ಕಿಮುಕ್ತಂ ಭವತಿ . ಏವಂವಿಶಿಷ್ಟವಿಶೇಷಣಯುಕ್ತ ಏವಾಹಾರಸ್ತಪೋಧನಾನಾಂ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ . ಕಸ್ಮಾದಿತಿ ಚೇತ್ . ಚಿದಾನನ್ದೈಕಲಕ್ಷಣನಿಶ್ಚಯಪ್ರಾಣರಕ್ಷಣಭೂತಾ ರಾಗಾದಿ- (-ಯೋಗ್ಯ) ನಹೀಂ ಹೈ; (ಅರ್ಥಾತ್ ವಹ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ನಹೀಂ ಹೈ ); ಔರ (೨) ಅನೇಕಬಾರ ಆಹಾರಕಾ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ಶರೀರಾನುರಾಗಸೇ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಆಹಾರ ೧ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗೀ) ಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ (ಅರ್ಥಾತ್ ವಹ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ನಹೀಂ ಹೈ .)

೨ಅಪೂರ್ಣೋದರ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹೀ ೩ಪ್ರತಿಹತ ೪ಯೋಗ ರಹಿತ ಹೈ . [ಪೂರ್ಣೋದರ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ನಹೀಂ ಹೈ, ಐಸಾ ನಿಮ್ನಾನುಸಾರ ದೋ ಪ್ರಕಾರಸೇ ಸಿದ್ಧ ಹೋತಾ ಹೈ : — ] (೧) ಪೂರ್ಣೋದರ ಆಹಾರ ತೋ ಪ್ರತಿಹತ ಯೋಗವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ಕಥಂಚಿತ್ ಹಿಂಸಾಯತನ ಹೋತಾ ಹುಆ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗ್ಯ) ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ (೨) ಪೂರ್ಣೋದರ ಆಹಾರ ಕರನೇವಾಲಾ ಪ್ರತಿಹತ ಯೋಗವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗೀ) ಕಾ ಆಹಾರ ನಹೀಂ ಹೈ .

ಯಥಾಲಬ್ಧ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹೀ (ಆಹಾರ) ವಿಶೇಷಪ್ರಿಯತಾಸ್ವರೂಪ ಅನುರಾಗಸೇ ಶೂನ್ಯ ಹೈ . (೧) ೫ಅಯಥಾಲಬ್ಧ ಆಹಾರ ತೋ ವಿಶೇಷಪ್ರಿಯತಾಸ್ವರೂಪ ಅನುರಾಗಸೇ ಸೇವನ ಕಿಯಾ ಜಾತಾ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಅತ್ಯನ್ತರೂಪಸೇ ಹಿಂಸಾಯತನ ಕಿಯಾ ಜಾನೇಕೇ ಕಾರಣ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗ್ಯ) ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ ಅಯಥಾಲಬ್ಧ ಆಹಾರಕಾ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ವಿಶೇಷಪ್ರಿಯತಾಸ್ವರೂಪ ಅನುರಾಗ ದ್ವಾರಾ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗೀ) ಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ .

೧. ಯುಕ್ತ = ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವಮೇಂ ಲಗಾ ಹುಆ; ಯೋಗೀ . ೨.ಅಪೂರ್ಣೋದರ = ಪೂರಾ ಪೇಟ ನ ಭರಕರ; ಊ ನೋದರ ಕರನಾ .

೩. ಪ್ರತಿಹತ = ಹನಿತ, ನಷ್ಟ, ರುಕಾ ಹುಆ, ವಿಘ್ನಕೋ ಪ್ರಾಪ್ತ .

೪. ಯೋಗ = ಆತ್ಮಸ್ವಭಾವಮೇಂ ಜುಡನಾ .

೫. ಅಯಥಾಲಬ್ಧ = ಜೈಸಾ ಮಿಲ ಜಾಯ ವೈಸಾ ನಹೀಂ, ಕಿನ್ತು ಅಪನೀ ಪಸಂದಗೀಕಾ; ಸ್ವೇಚ್ಛಾಲಬ್ಧ .

Page 423 of 513
PDF/HTML Page 456 of 546
single page version

ಏವಂವಿಧಾಹಾರಸೇವನವ್ಯಕ್ತಾನ್ತರಶುದ್ಧಿತ್ವಾನ್ನ ಚ ಯುಕ್ತಸ್ಯ . ಅರಸಾಪೇಕ್ಷ ಏವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ, ತಸ್ಯೈವಾನ್ತಃ- ಶುದ್ಧಿಸುನ್ದರತ್ವಾತ್ . ರಸಾಪೇಕ್ಷಸ್ತು ಅನ್ತರಶುದ್ಧಯಾ ಪ್ರಸಹ್ಯ ಹಿಂಸಾಯತನೀಕ್ರಿಯಮಾಣೋ ನ ಯುಕ್ತಃ, ಅನ್ತರ- ಶುದ್ಧಿಸೇವಕತ್ವೇನ ನ ಚ ಯುಕ್ತಸ್ಯ . ಅಮಧುಮಾಂಸ ಏವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ, ತಸ್ಯೈವಾಹಿಂಸಾಯತನತ್ವಾತ್ . ಸಮಧುಮಾಂಸಸ್ತು ಹಿಂಸಾಯತನತ್ವಾನ್ನ ಯುಕ್ತಃ, ಏವಂವಿಧಾಹಾರಸೇವನವ್ಯಕ್ತಾನ್ತರಶುದ್ಧಿತ್ವಾನ್ನ ಚ ಯುಕ್ತಸ್ಯ . ಮಧುಮಾಂಸಮತ್ರ ಹಿಂಸಾಯತನೋಪಲಕ್ಷಣಂ, ತೇನ ಸಮಸ್ತಹಿಂಸಾಯತನಶೂನ್ಯ ಏವಾಹಾರೋ ಯುಕ್ತಾಹಾರಃ..೨೨೯.. ವಿಕಲ್ಪೋಪಾಧಿರಹಿತಾ ಯಾ ತು ನಿಶ್ಚಯನಯೇನಾಹಿಂಸಾ, ತತ್ಸಾಧಕರೂಪಾ ಬಹಿರಙ್ಗಪರಜೀವಪ್ರಾಣವ್ಯಪರೋಪಣನಿವೃತ್ತಿರೂಪಾ ದ್ರವ್ಯಾಹಿಂಸಾ ಚ, ಸಾ ದ್ವಿವಿಧಾಪಿ ತತ್ರ ಯುಕ್ತಾಹಾರೇ ಸಂಭವತಿ . ಯಸ್ತು ತದ್ವಿಪರೀತಃ ಸ ಯುಕ್ತಾಹಾರೋ ನ ಭವತಿ . ಕಸ್ಮಾದಿತಿ ಚೇತ್ . ತದ್ವಿಲಕ್ಷಣಭೂತಾಯಾ ದ್ರವ್ಯಭಾವರೂಪಾಯಾ ಹಿಂಸಾಯಾಃ ಸದ್ಭಾವಾದಿತಿ ..೨೨೯.. ಅಥ ವಿಶೇಷೇಣ ಮಾಂಸದೂಷಣಂ ಕಥಯತಿ —

ಭಿಕ್ಷಾಚರಣಸೇ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹೀ ಆರಂಭಶೂನ್ಯ ಹೈ . (೧) ಅಭಿಕ್ಷಾಚರಣಸೇ (-ಭಿಕ್ಷಾಚರಣ ರಹಿತ) ಜೋ ಆಹಾರ ಉಸಮೇಂ ಆರಮ್ಭಕಾ ಸಮ್ಭವ ಹೋನೇಸೇ ಹಿಂಸಾಯತನಪನಾ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಹೈ, ಅತಃ ವಹ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗ್ಯ) ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ (೨) ಐಸೇ ಆಹಾರಕೇ ಸೇವನಮೇಂ (ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲೇಕೀ) ಅನ್ತರಂಗ ಅಶುದ್ಧಿ ವ್ಯಕ್ತ (-ಪ್ರಗಟ) ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (ಯೋಗೀ) ಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ .

ದಿನಕಾ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹೀ ಸಮ್ಯಕ್ (ಬರಾಬರ) ದೇಖಾ ಜಾ ಸಕತಾ ಹೈ . (೧) ಅದಿವಸ (ದಿನಕೇ ಅತಿರಿಕ್ತ ಸಮಯಮೇಂ) ಆಹಾರ ತೋ ಸಮ್ಯಕ್ ನಹೀಂ ದೇಖಾ ಜಾ ಸಕತಾ, ಇಸಲಿಯೇ ಉಸಕೇ ಹಿಂಸಾಯತನಪನಾ ಅನಿವಾರ್ಯ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗ್ಯ) ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ (೨) ಐಸೇ ಆಹಾರಕೇ ಸೇವನಮೇಂ ಅನ್ತರಂಗ ಅಶುದ್ಧಿ ವ್ಯಕ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗೀ) ಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ .

ರಸಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾಸೇ ರಹಿತ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ . ಕ್ಯೋಂಕಿ ವಹೀ ಅನ್ತರಂಗ ಶುದ್ಧಿಸೇ ಸುನ್ದರ ಹೈ . (೧) ರಸಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾವಾಲಾ ಆಹಾರ ತೋ ಅನ್ತರಂಗ ಅಶುದ್ಧಿ ದ್ವಾರಾ ಅತ್ಯನ್ತರೂಪಸೇ ಹಿಂಸಾಯತನ ಕಿಯಾ ಜಾನೇಕೇ ಕಾರಣ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗ್ಯ) ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ (೨) ಉಸಕಾ ಸೇವನ ಕರನೇವಾಲಾ ಅನ್ತರಂಗ ಅಶುದ್ಧಿ ಪೂರ್ವಕ ಸೇವನ ಕರತಾ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ ವಹ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗೀ) ಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ .

ಮಧು – ಮಾಂಸ ರಹಿತ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ, ಕ್ಯೋಂಕಿ ಉಸೀಕೇ ಹಿಂಸಾಯತನಪನೇಕಾ ಅಭಾವ ಹೈ . (೧) ಮಧು – ಮಾಂಸ ಸಹಿತ ಆಹಾರ ತೋ ಹಿಂಸಾಯತನ ಹೋನೇಸೇ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗ್ಯ) ನಹೀಂ ಹೈ; ಔರ (೨) ಐಸೇ ಆಹಾರಸೇ ಸೇವನಮೇಂ ಅನ್ತರಂಗ ಅಶುದ್ಧಿ ವ್ಯಕ್ತ ಹೋನೇಸೇ ವಹ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತ (-ಯೋಗೀ) ಕಾ ನಹೀಂ ಹೈ . ಯಹಾಂ ಮಧು – ಮಾಂಸ ಹಿಂಸಾಯತನಕಾ ಉಪಲಕ್ಷಣ ಹೈ ಇಸಲಿಯೇ (‘ಮಧು – ಮಾಂಸ ರಹಿತ ಆಹಾರ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ’ ಇಸ ಕಥನಸೇ ಐಸಾ ಸಮಝನಾ ಚಾಹಿಯೇ ಕಿ) ಸಮಸ್ತ ಹಿಂಸಾಯತನಶೂನ್ಯ ಆಹಾರ ಹೀ ಯುಕ್ತಾಹಾರ ಹೈ ..೨೨೯..

Page 424 of 513
PDF/HTML Page 457 of 546
single page version

ಅಥೋತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದಮೈತ್ರೀಸೌಸ್ಥಿತ್ಯಮಾಚರಣಸ್ಯೋಪದಿಶತಿ — ಬಾಲೋ ವಾ ವುಡ್ಢೋ ವಾ ಸಮಭಿಹದೋ ವಾ ಪುಣೋ ಗಿಲಾಣೋ ವಾ .

ಭಣಿತ ಇತ್ಯಧ್ಯಾಹಾರಃ . ಸ ಕಃ . ಉವವಾದೋ ವ್ಯವಹಾರನಯೇನೋತ್ಪಾದಃ . ಕಿಂವಿಶಿಷ್ಟಃ . ಸಂತತ್ತಿಯಂ ಸಾನ್ತತಿಕೋ ನಿರನ್ತರಃ . ಕೇಷಾಂ ಸಂಬನ್ಧೀ . ಣಿಗೋದಾಣಂ ನಿಶ್ಚಯೇನ ಶುದ್ಧಬುದ್ಧೈಕಸ್ವಭಾವಾನಾಮನಾದಿನಿಧನತ್ವೇನೋತ್ಪಾದವ್ಯಯ- ರಹಿತಾನಾಮಪಿ ನಿಗೋದಜೀವಾನಾಮ್ . ಪುನರಪಿ ಕಥಂಭೂತಾನಾಮ್. ತಜ್ಜಾದೀಣಂ ತದ್ವರ್ಣತದ್ಗನ್ಧತದ್ರಸತತ್ಸ್ಪರ್ಶತ್ವೇನ ತಜ್ಜಾತೀನಾಂ ಮಾಂಸಜಾತೀನಾಮ್ . ಕಾಸ್ವಧಿಕರಣಭೂತಾಸು . ಮಂಸಪೇಸೀಸು ಮಾಂಸಪೇಶೀಷು ಮಾಂಸಖಣ್ಡೇಷು . ಕಥಂಭೂತಾಸು . ಪಕ್ಕೇಸು ಅ ಆಮೇಸು ಅ ವಿಪಚ್ಚಮಾಣಾಸು ಪಕ್ವಾಸು ಚಾಮಾಸು ಚ ವಿಪಚ್ಯಮಾನಾಸ್ವಿತಿ ಪ್ರಥಮಗಾಥಾ . ಜೋ ಪಕ್ಕಮಪಕ್ಕಂ ವಾ ಯಃ ಕರ್ತಾ ಪಕ್ವಾಮಪಕ್ವಾಂ ವಾ ಪೇಸೀಂ ಪೇಶೀಂ ಖಣ್ಡಮ್ . ಕಸ್ಯ . ಮಂಸಸ್ಸ ಮಾಂಸಸ್ಯ . ಖಾದಿ ನಿಜಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನೋತ್ಪನ್ನ- ಸುಖಸುಧಾಹಾರಮಲಭಮಾನಃ ಸನ್ ಖಾದತಿ ಭಕ್ಷತಿ, ಫಾಸದಿ ವಾ ಸ್ಪರ್ಶತಿ ವಾ, ಸೋ ಕಿಲ ಣಿಹಣದಿ ಪಿಂಡಂ ಸ ಕರ್ತಾ ಕಿಲ ಲೋಕೋಕ್ತ್ಯಾ ಪರಮಾಗಮೋಕ್ತ್ಯಾ ವಾ ನಿಹನ್ತಿ ಪಿಣ್ಡಮ್ . ಕೇಷಾಮ್ . ಜೀವಾಣಂ ಜೀವಾನಾಮ್ . ಕತಿ- ಸಂಖ್ಯೋಪೇತಾನಾಮ್ . ಅಣೇಗಕೋಡೀಣಂ ಅನೇಕಕೋಟೀನಾಮಿತಿ . ಅತ್ರೇದಮುಕ್ತಂ ಭವತಿ – ಶೇಷಕನ್ದಮೂಲಾದ್ಯಾಹಾರಾಃ ಕೇಚನಾನನ್ತ- ಕಾಯಾ ಅಪ್ಯಗ್ನಿಪಕ್ವಾಃ ಸನ್ತಃ ಪ್ರಾಸುಕಾ ಭವನ್ತಿ, ಮಾಂಸಂ ಪುನರನನ್ತಕಾಯಂ ಭವತಿ ತಥೈವ ಚಾಗ್ನಿಪಕ್ವಮಪಕ್ವಂ ಪಚ್ಯಮಾನಂ ವಾ ಪ್ರಾಸುಕಂ ನ ಭವತಿ . ತೇನ ಕಾರಣೇನಾಭೋಜ್ಯಮಭಕ್ಷಣೀಯಮಿತಿ ..“೩೨ – ೩೩.. ಅಥ ಪಾಣಿಗತಾಹಾರಃ ಪ್ರಾಸುಕೋಽಪ್ಯನ್ಯಸ್ಮೈ ನ ದಾತವ್ಯ ಇತ್ಯುಪಾದಿಶತಿ —

ಅಬ ಉತ್ಸರ್ಗ ಔರ ಅಪವಾದಕೀ ಮೈತ್ರೀ ದ್ವಾರಾ ಆಚರಣಕೇ ಸುಸ್ಥಿತಪನೇಕಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈ : —

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಬಾಲಃ ವಾ ] ಬಾಲ, [ವೃದ್ಧಃ ವಾ ] ವೃದ್ಧ [ಶ್ರಮಾಭಿಹತಃ ವಾ ] ೧ಶ್ರಾಂತ [ಪುನಃ ಗ್ಲಾನಃ ವಾ ] ಯಾ ೨ಗ್ಲಾನ ಶ್ರಮಣ [ಮೂಲಚ್ಛೇದಃ ] ಮೂಲಕಾ ಛೇದ [ಯಥಾ ನ ಭವತಿ ] ಜೈಸಾ ನ ಹೋ ಉಸಪ್ರಕಾರಸೇ [ಸ್ವಯೋಗ್ಯಾಂ ] ಅಪನೇ ಯೋಗ್ಯ [ಚರ್ಯಾಂ ಚರತು ] ಆಚರಣ ಆಚರೋ ..೨೩೦..

೧. ಶ್ರಾನ್ತ = ಶ್ರಮಿತ; ಪರಿಶ್ರಮೀ ಥಕಾ; ಹುಆ .

೨. ಗ್ಲಾನ = ವ್ಯಾಧಿಗ್ರಸ್ತ; ರೋಗೀ; ದುರ್ಬಲ .

Page 425 of 513
PDF/HTML Page 458 of 546
single page version

ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನೇನಾಪಿ ಸಂಯಮಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧನತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸ್ಯ ಛೇದೋ ನ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಸಂಯತಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ್ಯಮತಿಕರ್ಕಶಮೇವಾಚರಣಮಾಚರಣೀಯಮಿತ್ಯುತ್ಸರ್ಗಃ . ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನೇನ ಶರೀರಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧನಭೂತಸಂಯಮಸಾಧನತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸ್ಯ ಛೇದೋ ನ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಬಾಲವೃದ್ಧ- ಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ್ಯಂ ಮೃದ್ವೇವಾಚರಣಮಾಚರಣೀಯಮಿತ್ಯಪವಾದಃ . ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನೇನ ಸಂಯಮಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧನತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸ್ಯ ಛೇದೋ ನ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಸಂಯತಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ್ಯಮತಿ- ಕರ್ಕಶಮಾಚರಣಮಾಚರತಾ ಶರೀರಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧನಭೂತಸಂಯಮಸಾಧನತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸ್ಯ ಛೇದೋ ನ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ ತಥಾ ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ್ಯಂ ಮೃದ್ವಪ್ಯಾಚರಣಮಾಚರಣೀಯಮಿತ್ಯಪವಾದಸಾಪೇಕ್ಷ ಉತ್ಸರ್ಗಃ . ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನೇನ ಶರೀರಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧನಭೂತಸಂಯಮಸಾಧನತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸ್ಯ ಛೇದೋ ನ ಯಥಾ

ಅಪ್ಪಡಿಕುಟ್ಠಂ ಪಿಂಡಂ ಪಾಣಿಗಯಂ ಣೇವ ದೇಯಮಣ್ಣಸ್ಸ ಅಪ್ರತಿಕೃಷ್ಟ ಆಗಮಾವಿರುದ್ಧ ಆಹಾರಃ ಪಾಣಿಗತೋ ಹಸ್ತಗತೋ ನೈವ ದೇಯೋ, ನ ದಾತವ್ಯೋಽನ್ಯಸ್ಮೈ, ದತ್ತಾ ಭೋತ್ತುಮಜೋಗ್ಗಂ ದತ್ವಾ ಪಶ್ಚಾದ್ಭೋಕ್ತುಮಯೋಗ್ಯಂ, ಭುತ್ತೋ ವಾ ಹೋದಿ ಪಡಿಕುಟ್ಠೋ ಕಥಂಚಿತ್ ಭುಕ್ತೋ ವಾ, ಭೋಜನಂ ಕೃತವಾನ್, ತರ್ಹಿ ಪ್ರತಿಕೃಷ್ಟೋ ಭವತಿ, ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಯೋಗ್ಯೋ ಭವತೀತಿ . ಅಯಮತ್ರ ಭಾವಃ — ಹಸ್ತಗತಾಹಾರಂ ಯೋಽಸಾವನ್ಯಸ್ಮೈ ನ ದದಾತಿ ತಸ್ಯ ನಿರ್ಮೋಹಾತ್ಮತತ್ತ್ವಭಾವನಾರೂಪಂ ನಿರ್ಮೋಹತ್ವಂ ಜ್ಞಾಯತ ಇತಿ ..“೩೪.. ಅಥ ನಿಶ್ಚಯವ್ಯವಹಾರಸಂಜ್ಞಯೋರುತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದಯೋಃ ಕಥಂಚಿತ್ಪರಸ್ಪರಸಾಪೇಕ್ಷಭಾವಂ ಸ್ಥಾಪಯನ್ ಚಾರಿತ್ರಸ್ಯ ರಕ್ಷಾಂ ದರ್ಶಯತಿ – ಚರದು ಚರತು, ಆಚರತು . ಕಿಮ್ . ಚರಿಯಂ ಚಾರಿತ್ರಮನುಷ್ಠಾನಮ್ . ಕಥಂಭೂತಮ್ . ಸಜೋಗ್ಗಂ ಸ್ವಯೋಗ್ಯಂ, ಸ್ವಕೀಯಾವಸ್ಥಾಯೋಗ್ಯಮ್ . ಕಥಂ ಯಥಾ ಭವತಿ . ಮೂಲಚ್ಛೇದೋ ಜಧಾ ಣ ಹವದಿ ಮೂಲಚ್ಛೇದೋ ಯಥಾ ನ ಭವತಿ . ಸ ಕಃ ಕರ್ತಾ ಚರತಿ . ಬಾಲೋ ವಾ ವುಡ್ಢೋ ವಾ ಸಮಭಿಹದೋ ವಾ ಪುಣೋ ಗಿಲಾಣೋ ವಾ ಬಾಲೋ ವಾ, ವೃದ್ಧೋ ವಾ, ಶ್ರಮೇಣಾಭಿಹತಃ ಪೀಡಿತಃ ಶ್ರಮಾಭಿಹತೋ ವಾ, ಗ್ಲಾನೋ ವ್ಯಾಧಿಸ್ಥೋ ವೇತಿ . ತದ್ಯಥಾ — ಉತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದಲಕ್ಷಣಂ ಕಥ್ಯತೇ ತಾವತ್ . ಸ್ವಶುದ್ಧಾತ್ಮನಃ

ಟೀಕಾ : — ಬಾಲ -ವೃದ್ಧ -ಶ್ರಮಿತ ಯಾ ಗ್ಲಾನ (ಶ್ರಮಣ) ಕೋ ಭೀ ಸಂಯಮಕಾ — ಜೋ ಕಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕಾ ಸಾಧನ ಹೋನೇಸೇ ಮೂಲಭೂತ ಹೈ ಉಸಕಾ — ಛೇದ ಜೈಸೇ ನ ಹೋ ಉಸಪ್ರಕಾರ, ಸಂಯತ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಯೋಗ್ಯ ಅತಿ ಕರ್ಕಶ (-ಕಠೋರ) ಆಚರಣ ಹೀ ಆಚರನಾ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉತ್ಸರ್ಗ ಹೈ .

ಬಾಲ -ವೃದ್ಧ -ಶ್ರಮಿತ ಯಾ ಗ್ಲಾನ (ಶ್ರಮಣ) ಕೋ ಭೀ ಶರೀರಕಾ — ಜೋ ಕಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸಾಧನಭೂತ ಸಂಯಮಕಾ ಸಾಧನ ಹೋನೇಸೇ ಮೂಲಭೂತ ಹೈ ಉಸಕಾ — ಛೇದ ಜೈಸೇ ನ ಹೋ ಉಸಪ್ರಕಾರ, ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನಕೋ ಅಪನೇ ಯೋಗ್ಯ ಮೃದು ಆಚರಣ ಹೀ ಆಚರನಾ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ಅಪವಾದ ಹೈ .

ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನಕೇ ಸಂಯಮಕಾ — ಜೋ ಕಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕಾ ಸಾಧನ ಹೋನೇಸೇ ಮೂಲಭೂತ ಹೈ ಉಸಕಾ — ಛೇದ ಜೈಸೇ ನ ಹೋ ಉಸ ಪ್ರಕಾರಕಾ ಸಂಯತ ಐಸಾ ಅಪನೇ ಯೋಗ್ಯ ಅತಿ ಕಠೋರ ಆಚರಣ ಆಚರತೇ ಹುಏ, (ಉಸಕೇ) ಶರೀರಕಾ — ಜೋ ಕಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸಾಧನಭೂತ ಸಂಯಮಕಾ ಸಾಧನ ಹೋನೇಸೇ ಮೂಲಭೂತ ಹೈ ಉಸಕಾ (ಭೀ) — ಛೇದ ಜೈಸೇ ನ ಹೋ ಉಸಪ್ರಕಾರ ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಯೋಗ್ಯ ಮೃದು ಆಚರಣ ಭೀ ಆಚರನಾ . ಇಸಪ್ರಕಾರ ೧ಅಪವಾದಸಾಪೇಕ್ಷ ಉತ್ಸರ್ಗ ಹೈ .

ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನಕೋ ಶರೀರಕಾ — ಜೋ ಕಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಕೇ ಸಾಧನಭೂತ ಸಂಯಮಕಾ ಪ್ರ. ೫೪

೧. ಅಪವಾದಸಾಪೇಕ್ಷ = ಅಪವಾದಕೀ ಅಪೇಕ್ಷಾ ಸಹಿತ .

Page 426 of 513
PDF/HTML Page 459 of 546
single page version

ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ್ಯಂ ಮೃದ್ವಾಚರಣಮಾಚರತಾ ಸಂಯಮಸ್ಯ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧನತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸ್ಯ ಛೇದೋ ನ ಯಥಾ ಸ್ಯಾತ್ತಥಾ ಸಂಯತಸ್ಯ ಸ್ವಸ್ಯ ಯೋಗ್ಯಮತಿಕರ್ಕಶಮಪ್ಯಾಚರಣಮಾಚರಣೀಯ- ಮಿತ್ಯುತ್ಸರ್ಗಸಾಪೇಕ್ಷೋಽಪವಾದಃ . ಅತಃ ಸರ್ವಥೋತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದಮೈತ್ರ್ಯಾ ಸೌಸ್ಥಿತ್ಯಮಾಚರಣಸ್ಯ ವಿಧೇಯಮ್ ..೨೩೦..

ಅಥೋತ್ಸರ್ಗಾಪವಾದವಿರೋಧದೌಃಸ್ಥ್ಯಮಾಚರಣಸ್ಯೋಪದಿಶತಿ — ಆಹಾರೇ ವ ವಿಹಾರೇ ದೇಸಂ ಕಾಲಂ ಸಮಂ ಖಮಂ ಉವಧಿಂ .

ಜಾಣಿತ್ತಾ ತೇ ಸಮಣೋ ವಟ್ಟದಿ ಜದಿ ಅಪ್ಪಲೇವೀ ಸೋ ..೨೩೧.. ಸಕಾಶಾದನ್ಯದ್ಬಾಹ್ಯಾಭ್ಯನ್ತರಪರಿಗ್ರಹರೂಪಂ ಸರ್ವಂ ತ್ಯಾಜ್ಯಮಿತ್ಯುತ್ಸರ್ಗೋ ನಿಶ್ಚಯನಯಃ ಸರ್ವಪರಿತ್ಯಾಗಃ ಪರಮೋಪೇಕ್ಷಾಸಂಯಮೋ ವೀತರಾಗಚಾರಿತ್ರಂ ಶುದ್ಧೋಪಯೋಗ ಇತಿ ಯಾವದೇಕಾರ್ಥಃ . ತತ್ರಾಸಮರ್ಥಃ ಪುರುಷಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾಸಹಕಾರಿಭೂತಂ ಕಿಮಪಿ ಪ್ರಾಸುಕಾಹಾರಜ್ಞಾನೋಪಕರಣಾದಿಕಂ ಗೃಹ್ಣಾತೀತ್ಯಪವಾದೋ ವ್ಯವಹಾರನಯ ಏಕದೇಶಪರಿತ್ಯಾಗಃ ತಥಾಚಾಪಹೃತಸಂಯಮಃ ಸರಾಗಚಾರಿತ್ರಂ ಶುಭೋಪಯೋಗ ಇತಿ ಯಾವದೇಕಾರ್ಥಃ . ತತ್ರ ಶುದ್ಧಾತ್ಮಭಾವನಾನಿಮಿತ್ತಂ ಸರ್ವತ್ಯಾಗಲಕ್ಷಣೋತ್ಸರ್ಗೇ ದುರ್ಧರಾನುಷ್ಠಾನೇ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಸ್ತಪೋಧನಃ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧಕತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸಂಯಮಸ್ಯ ಸಂಯಮಸಾಧಕತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಶರೀರಸ್ಯ ವಾ ಯಥಾ ಛೇದೋ ವಿನಾಶೋ ನ ಭವತಿ ತಥಾ ಕಿಮಪಿ ಪ್ರಾಸುಕಾಹಾರಾದಿಕಂ ಗೃಹ್ಣಾತೀತ್ಯಪವಾದಸಾಪೇಕ್ಷ ಉತ್ಸರ್ಗೋ ಭಣ್ಯತೇ . ಯದಾ ಪುನರಪವಾದಲಕ್ಷಣೇಽಪಹೃತಸಂಯಮೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ ತದಾಪಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ತ್ವಸಾಧಕತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಸಂಯಮಸ್ಯ ಸಂಯಮಸಾಧಕತ್ವೇನ ಮೂಲಭೂತಶರೀರಸ್ಯ ವಾ ಯಥೋಚ್ಛೇದೋ ವಿನಾಶೋ ನ ಭವತಿ ತಥೋತ್ಸರ್ಗಸಾಪೇಕ್ಷತ್ವೇನ ಪ್ರವರ್ತತೇ . ತಥಾ ಪ್ರವರ್ತತೇ ಇತಿ ಕೋಽರ್ಥಃ . ಯಥಾ ಸಂಯಮವಿರಾಧನಾ ನ ಭವತಿ ತಥೇತ್ಯುತ್ಸರ್ಗಸಾಪೇಕ್ಷೋಽಪವಾದ ಇತ್ಯಭಿಪ್ರಾಯಃ ..೨೩೦.. ಅಥಾಪವಾದನಿರಪೇಕ್ಷಮುತ್ಸರ್ಗಂ ತಥೈವೋತ್ಸರ್ಗನಿರಪೇಕ್ಷಮಪವಾದಂ ಚ ಸಾಧನ ಹೋನೇಸೇ ಮೂಲಭೂತ ಹೈ ಉಸಕಾ — ಛೇದ ಜೈಸೇ ನ ಹೋ ಉಸಪ್ರಕಾರಸೇ ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನ ಐಸೇ ಅಪನೇ ಯೋಗ್ಯ ಮೃದು ಆಚರಣ ಆಚರತೇ ಹುಏ, (ಉಸಕೇ) ಸಂಯಮಕಾ — ಜೋ ಕಿ ಶುದ್ಧಾತ್ಮತತ್ವಕಾ ಸಾಧನ ಹೋನೇಸೇ ಮೂಲಭೂತ ಹೈ ಉಸಕಾ (ಭೀ) — ಛೇದ ಜೈಸೇ ನ ಹೋ ಉಸಪ್ರಕಾರಸೇ ಸಂಯತ ಐಸಾ ಅಪನೇ ಯೋಗ್ಯ ಅತಿಕರ್ಕಶ ಆಚರಣ ಭೀ ಆಚರನಾ; ಇಸಪ್ರಕಾರ ಉತ್ಸರ್ಗಸಾಪೇಕ್ಷ ಅಪವಾದ ಹೈ .

ಇಸಸೇ (ಐಸಾ ಕಹಾ ಹೈ ಕಿ) ಸರ್ವಥಾ (ಸರ್ವಪ್ರಕಾರಸೇ) ಉತ್ಸರ್ಗ ಔರ ಅಪವಾದಕೀ ಮೈತ್ರೀ ದ್ವಾರಾ ಆಚರಣಕಾ ಸುಸ್ಥಿತಪನಾ ಕರನಾ ಚಾಹಿಯೇ ..೨೩೦..

ಅಬ, ಉತ್ಸರ್ಗ ಔರ ಅಪವಾದಕೇ ವಿರೋಧ (-ಅಮೈತ್ರೀ) ಸೇ ಆಚರಣಕಾ ೧ದುಃಸ್ಥಿತಪನಾ ಹೋತಾ ಹೈ, ಐಸಾ ಉಪದೇಶ ಕರತೇ ಹೈಂ : —

೧. ದುಃಸ್ಥಿತ = ಖರಾಬ ಸ್ಥಿತಿವಾಲಾ; ನಷ್ಟ .

Page 427 of 513
PDF/HTML Page 460 of 546
single page version

ಅತ್ರ ಕ್ಷಮಾಗ್ಲಾನತ್ವಹೇತುರೂಪವಾಸಃ, ಬಾಲವೃದ್ಧತ್ವಾಧಿಷ್ಠಾನಂ ಶರೀರಮುಪಧಿಃ, ತತೋ ಬಾಲವೃದ್ಧ- ಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನಾ ಏವ ತ್ವಾಕೃಷ್ಯನ್ತೇ . ಅಥ ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಸ್ಯಾಪಿ ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನತ್ವಾನುರೋಧೇನಾಹಾರ- ವಿಹಾರಯೋಃ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಮೃದ್ವಾಚರಣಪ್ರವೃತ್ತತ್ವಾದಲ್ಪೋ ಲೇಪೋ ಭವತ್ಯೇವ, ತದ್ವರಮುತ್ಸರ್ಗಃ . ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಸ್ಯಾಪಿ ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನತ್ವಾನುರೋಧೇನಾಹಾರವಿಹಾರಯೋಃ ಪ್ರವರ್ತಮಾನಸ್ಯ ಮೃದ್ವಾಚರಣಪ್ರವೃತ್ತತ್ವಾದಲ್ಪ ಏವ ಲೇಪೋ ಭವತಿ, ತದ್ವರಮಪವಾದಃ . ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಸ್ಯಾಪಿ ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನತ್ವಾನುರೋಧೇನಾಹಾರವಿಹಾರಯೋರಲ್ಪಲೇಪ- ನಿಷೇಧಯಂಶ್ಚಾರಿತ್ರರಕ್ಷಣಾಯ ವ್ಯತಿರೇಕದ್ವಾರೇಣ ತಮೇವಾರ್ಥಂ ದ್ರಢಯತಿ – ವಟ್ಟದಿ ವರ್ತತೇ ಪ್ರವರ್ತತೇ . ಸ ಕಃ ಕರ್ತಾ . ಸಮಣೋ ಶತ್ರುಮಿತ್ರಾದಿಸಮಚಿತ್ತಃ ಶ್ರಮಣಃ . ಯದಿ ಕಿಮ್ . ಜದಿ ಅಪ್ಪಲೇವೀ ಸೋ ಯದಿ ಚೇದಲ್ಪಲೇಪೀ ಸ್ತೋಕಸಾವದ್ಯೋ ಭವತಿ . ಕಯೋರ್ವಿಷಯಯೋರ್ವರ್ತತೇ . ಆಹಾರೇ ವ ವಿಹಾರೇ ತಪೋಧನಯೋಗ್ಯಾಹಾರವಿಹಾರಯೋಃ . ಕಿಂ ಕೃತ್ವಾ ಪೂರ್ವಂ . ಜಾಣಿತ್ತಾ ಜ್ಞಾತ್ವಾ . ಕಾನ್ . ತೇ ತಾನ್ ಕರ್ಮತಾಪನ್ನಾನ್; ದೇಸಂ ಕಾಲಂ ಸಮಂ ಖಮಂ ಉವಧಿಂ ದೇಶಂ, ಕಾಲಂ, ಮಾರ್ಗಾದಿಶ್ರಮಂ, ಕ್ಷಮಾಂ ಕ್ಷಮತಾಮುಪವಾಸಾದಿವಿಷಯೇ ಶಕ್ತಿಂ , ಉಪಧಿಂ ಬಾಲವೃದ್ಧಶ್ರಾನ್ತಗ್ಲಾನಸಂಬನ್ಧಿನಂ ಶರೀರಮಾತ್ರೋಪಧಿಂ ಪರಿಗ್ರಹಮಿತಿ ಪಞ್ಚ ದೇಶಾದೀನ್ ತಪೋಧನಾಚರಣಸಹಕಾರಿಭೂತಾನಿತಿ . ತಥಾಹಿ — ಪೂರ್ವಕಥಿತಕ್ರಮೇಣ ತಾವದ್ದುರ್ಧರಾನುಷ್ಠಾನರೂಪೋತ್ಸರ್ಗೇ ವರ್ತತೇ; ತತ್ರ ಚ ಪ್ರಾಸುಕಾಹಾರಾದಿಗ್ರಹಣನಿಮಿತ್ತಮಲ್ಪಲೇಪಂ ದ್ರಷ್ಟವಾ ಯದಿ ನ ಪ್ರವರ್ತತೇ ತದಾ ಆರ್ತಧ್ಯಾನಸಂಕ್ಲೇಶೇನ ಶರೀರತ್ಯಾಗಂ

ಅನ್ವಯಾರ್ಥ : — [ಯದಿ ] ಯದಿ [ಶ್ರಮಣಃ ] ಶ್ರಮಣ [ಆಹಾರೇ ವಾ ವಿಹಾರೇ ] ಆಹಾರ ಅಥವಾ ವಿಹಾರಮೇಂ [ದೇಶಂ ] ದೇಶ, [ಕಾಲಂ ] ಕಾಲ, [ಶ್ರಮಂ ] ಶ್ರಮ, [ಕ್ಷಮಾಂ ] ೧ಕ್ಷಮತಾ ತಥಾ [ಉಪಧಿಂ ] ಉಪಧಿ, [ತಾನ್ ಜ್ಞಾತ್ವಾ ] ಇನಕೋ ಜಾನಕರ [ವರ್ತತೇ ] ಪ್ರವರ್ತೇ [ಸಃ ಅಲ್ಪಲೇಪೀ ] ತೋ ವಹ ಅಲ್ಪಲೇಪೀ ಹೋತಾ ಹೈ ..೨೩೧..

ಟೀಕಾ : — ಕ್ಷಮತಾ ತಥಾ ಗ್ಲಾನತಾಕಾ ಹೇತು ಉಪವಾಸ ಹೈ ಔರ ಬಾಲ ತಥಾ ವೃದ್ಧತ್ವಕಾ ಅಧಿಷ್ಠಾನ ಉಪಧಿ – ಶರೀರ ಹೈ, ಇಸಲಿಯೇ ಯಹಾಂ (ಟೀಕಾಮೇಂ) ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನ ಹೀ ಲಿಯೇ ಗಯೇ ಹೈಂ . (ಅರ್ಥಾತ್ ಮೂಲ ಗಾಥಾಮೇಂ ಜೋ ಕ್ಷಮಾ, ಉಪಧಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಶಬ್ದ ಹೈಂ ಉನಕಾ ಆಶಯ ಖೀಂಚಕರ ಟೀಕಾಮೇಂ ‘ಬಾಲ, ವೃದ್ಧ, ಶ್ರಾಂತ, ಗ್ಲಾನ’ ಶಬ್ದ ಹೀ ಪ್ರಯುಕ್ತ ಕಿಯೇ ಗಯೇ ಹೈಂ) .

೨ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಕೋ ಭೀ, ಯದಿ ವಹ ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನತ್ವಕೇ ಅನುರೋಧಸೇ (ಅರ್ಥಾತ್ ಬಾಲತ್ವ, ವೃದ್ಧತ್ವ, ಶ್ರಾಂತತ್ವ ಅಥವಾ ಗ್ಲಾನತ್ವಕಾ ಅನುಸರಣ ಕರಕೇ) ಆಹಾರ – ವಿಹಾರಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕರೇ ತೋ ಮೃದು ಆಚರಣಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಅಲ್ಪ ಲೇಪ ಹೋತಾ ಹೀ ಹೈ, (-ಲೇಪಕಾ ಸರ್ವಥಾ ಅಭಾವ ನಹೀಂ ಹೋತಾ), ಇಸಲಿಯೇ ಉತ್ಸರ್ಗ ಅಚ್ಛಾ ಹೈ .

ದೇಶಕಾಲಜ್ಞಕೋ ಭೀ, ಯದಿ ವಹ ಬಾಲ – ವೃದ್ಧ – ಶ್ರಾಂತ – ಗ್ಲಾನತ್ವಕೇ ಅನುರೋಧಸೇ ಆಹಾರ – ವಿಹಾರಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತಿ ಕರೇ ತೋ ಮೃದು ಆಚರಣಮೇಂ ಪ್ರವೃತ್ತ ಹೋನೇಸೇ ಅಲ್ಪ ಹೀ ಲೇಪ ಹೋತಾ ಹೈ . (-ವಿಶೇಷ ಲೇಪ ನಹೀಂ ಹೋತಾ), ಇಸಲಿಯೇ ಅಪವಾದ ಅಚ್ಛಾ ಹೈ .

೧. ಕ್ಷಮತಾ = ಶಕ್ತಿ; ಸಹನಶಕ್ತಿ; ಧೀರಜ. ೨. ದೇಶಕಾಲಜ್ಞ = ದೇಶ – ಕಾಲಕೋ ಜಾನನೇವಾಲಾ .