Page 248 of 513
PDF/HTML Page 281 of 546
single page version
ଵିକାରୋଽହମାସଂ ସଂସାରୀ, ତଦାପି ନ ନାମ ମମ କୋଽପ୍ଯାସୀତ
ରୂପମହମେକ ଏଵ ଫଲଂ ଚାସ୍ମି
ଐସେ ସ୍ଫ ଟିକ ମଣିକୀ ଭାଁତି
ସ୍ଵଭାଵକେ ଦ୍ଵାରା ସାଧକତମ (-ଉତ୍କୃଷ୍ଟସାଧନ) ଥା; ମୈଂ ଅକେଲା ହୀ କର୍ମ ଥା, କ୍ଯୋଂକି ମୈଂ ଅକେଲା
ହୀ ଉପରକ୍ତ ଚୈତନ୍ଯରୂପ ପରିଣମିତ ହୋନେକେ ସ୍ଵଭାଵକେ କାରଣ ଆତ୍ମାସେ ପ୍ରାପ୍ଯ (-ପ୍ରାପ୍ତ ହୋନେ ଯୋଗ୍ଯ)
ଥା; ଔର ମୈଂ ଅକେଲା ହୀ ସୁଖସେ ଵିପରୀତ ଲକ୍ଷଣଵାଲା, ‘ଦୁଃଖ’ ନାମକ କର୍ମଫଲ ଥା
Page 249 of 513
PDF/HTML Page 282 of 546
single page version
ଵିସ୍ଫୁ ରିତସୁଵିଶୁଦ୍ଧସହଜାତ୍ମଵୃତ୍ତିଃ ସ୍ଫ ଟିକମଣିରିଵ ଵିଶ୍ରାନ୍ତପରାରୋପିତଵିକାରୋଽହମେକାନ୍ତେନାସ୍ମି
ମୁମୁକ୍ଷୁଃ
ଏଵ ଚ ସୁଵିଶୁଦ୍ଧଚିତ୍ପରିଣମନସ୍ଵଭାଵେନାତ୍ମନା ପ୍ରାପ୍ଯଃ କର୍ମାସ୍ମି; ଅହମେକ ଏଵ ଚ ସୁଵିଶୁଦ୍ଧ-
ଚିତ୍ପରିଣମନସ୍ଵଭାଵସ୍ଯ ନିଷ୍ପାଦ୍ଯମନାକୁଲତ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ ସୌଖ୍ଯାଖ୍ଯଂ କର୍ମଫଲମସ୍ମି
ଭାଁତି
ଭୀ ନହୀଂ ହୈ
ହୂଁ, କ୍ଯୋଂକି ମୈଂ ଅକେଲା ହୀ ସୁଵିଶୁଦ୍ଧ ଚୈତନ୍ଯରୂପ ସ୍ଵଭାଵସେ ସାଧକତମ ହୂଁ; ମୈଂ ଅକେଲା ହୀ କର୍ମ
ହୂଁ, କ୍ଯୋଂକି ମୈଂ ଅକେଲା ହୀ ସୁଵିଶୁଦ୍ଧ ଚୈତନ୍ଯରୂପ ପରିଣମିତ ହୋନେକେ ସ୍ଵଭାଵକେ କାରଣ ଆତ୍ମାସେ
ପ୍ରାପ୍ଯ ହୂଁ ଔର ମୈଂ ଅକେଲା ହୀ ଅନାକୁଲତା ଲକ୍ଷଣଵାଲା, ‘ସୁଖ’ ନାମକ କର୍ମଫଲ ହୂଁ
ହୋନେସେ), ଉସେ ପରଦ୍ରଵ୍ଯରୂପ ପରିଣତି କିଂଚିତ୍ ନହୀଂ ହୋତୀ; ଔର ପରମାଣୁକୀ ଭାଁତି (ଜୈସେ
Page 250 of 513
PDF/HTML Page 283 of 546
single page version
ଲୁଣ୍ଟାକ ଉତ୍କଟଵିଵେକଵିଵିକ୍ତତତ୍ତ୍ଵଃ
ସଂକୀର୍ଣ ନ ହୋନେସେ ସୁଵିଶୁଦ୍ଧ ହୋତା ହୈ
ହୈ (ଅର୍ଥାତ୍ ସମସ୍ତ ପର୍ଯାଯୋଂକୋ ଦ୍ରଵ୍ଯକେ ଭୀତର ଡୂବା ହୁଆ ଦିଖାଯା ହୈ )
ଦ୍ଵାରା ତତ୍ତ୍ଵକୋ (ଆତ୍ମସ୍ଵରୂପକୋ)
Page 251 of 513
PDF/HTML Page 284 of 546
single page version
ଭ୍ରାନ୍ତିଧ୍ଵଂସାଦପି ଚ ସୁଚିରାଲ୍ଲବ୍ଧଶୁଦ୍ଧାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵଃ
ସ୍ଥାସ୍ଯତ୍ଯୁଦ୍ଯତ୍ସହଜମହିମା ସର୍ଵଦା ମୁକ୍ତ ଏଵ
ଦ୍ଵିତୀଯା ଚେତି ‘ଲୋଗାଲୋଗେସୁ’ ଇତ୍ଯାଦିସୂତ୍ରଦ୍ଵଯେନ ପଞ୍ଚମସ୍ଥଲମ୍
ଅପ୍ପଦେସୋ’ ଇତ୍ଯାଦିଗାଥାଦ୍ଵଯେନ ଷଷ୍ଠସ୍ଥଲମ୍
କିଯା ହୈ
Page 252 of 513
PDF/HTML Page 285 of 546
single page version
[ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରମୁଖଃ ଅଚେତନଃ ] ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯାଦିକ ଅଚେତନ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଵେ [ଅଜୀଵଃ ଭଵତି ] ଅଜୀଵ
ହୈଂ
ଜୀଵତ୍ଵରୂପ ଔର ଅଜୀଵତ୍ଵରୂପ ଵିଶେଷକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ
ପୁଦ୍ଗଲପ୍ରମୁଖ ଜେ ଛେ ଅଚେତନ ଦ୍ରଵ୍ଯ, ତେହ ଅଜୀଵ ଛେ. ୧୨୭.
Page 253 of 513
PDF/HTML Page 286 of 546
single page version
ଦ୍ରଵ୍ଯଵୃତ୍ତିରୂପେଣୋପଯୋଗେନ ଚ ନିର୍ଵୃତ୍ତତ୍ଵମଵତୀର୍ଣଂ ପ୍ରତିଭାତି ସ ଜୀଵଃ
ତ୍ଵାଦୁପଯୋଗମଯଃ
ତଥା ଚେତନାପରିଣାମଲକ୍ଷଣ,
ରହନେଵାଲୀ,
ଚେତନାରହିତ ହୋନେସେ ଅଚେତନ ହୈ ଵହ ଅଜୀଵ ହୈ
ଜୀଵ -ପୁଦ୍ଗଲୋଥୀ ଯୁକ୍ତ ଛେ, ତେ ସର୍ଵକାଳେ ଲୋକ ଛେ. ୧୨୮.
Page 254 of 513
PDF/HTML Page 287 of 546
single page version
ତଦ୍ଗତିସ୍ଥିତିନିବନ୍ଧନଭୂତୌ ଚ ଧର୍ମାଽଧର୍ମାଵଭିଵ୍ଯାପ୍ଯାଵସ୍ଥିତୌ, ସର୍ଵଦ୍ରଵ୍ଯଵର୍ତନାନିମିତ୍ତଭୂତଶ୍ଚ କାଲୋ
ନିତ୍ଯଦୁର୍ଲଲିତସ୍ତତ୍ତାଵଦାକାଶଂ ଶେଷାଣ୍ଯଶେଷାଣି ଦ୍ରଵ୍ଯାଣି ଚେତ୍ଯମୀଷାଂ ସମଵାଯ ଆତ୍ମତ୍ଵେନ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ
ଜୀଵାଶ୍ଚେତ୍ଥଂଭୂତଜୀଵପୁଦ୍ଗଲୈର୍ନିବଦ୍ଧଃ ସଂବଦ୍ଧୋ ଭୃତଃ ପୁଦ୍ଗଲଜୀଵନିବଦ୍ଧଃ
ଔର କାଲସେ ସମୃଦ୍ଧ ହୈ, [ସଃ ] ଵହ [ସର୍ଵକାଲେ ତୁ ] ସର୍ଵକାଲମେଂ [ଲୋକଃ ] ଲୋକ ହୈ
ଆକାଶସ୍ଵରୂପପନା) ହୈ
ଉନ୍ହେଂ, ଗତି -ସ୍ଥିତିମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ ଧର୍ମ ତଥା ଅଧର୍ମ ଵ୍ଯାପ୍ତ ହୋକର ରହତେ ହୈଂ ଔର (ଜହାଁ ଜିତନେମେଂ) ସର୍ଵ
ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକୋ ଵର୍ତନାମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ କାଲ ସଦା ଵର୍ତତା ହୈ, ଵହ ଉତନା ଆକାଶ ତଥା ଶେଷ ସମସ୍ତ
Page 255 of 513
PDF/HTML Page 288 of 546
single page version
ସୋଽଲୋକଃ
ନହୀଂ ଵର୍ତତା, ଉତନା କେଵଲ ଆକାଶ ଜିସକା ସ୍ଵ -ପନେସେ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣ ହୈ, ଵହ ଅଲୋକ ହୈ
ସେ [ଉତ୍ପାଦସ୍ଥିତିଭଂଗାଃ ] ଉତ୍ପାଦ, ଧ୍ରୌଵ୍ଯ ଔର ଵ୍ଯଯ [ଜାଯନ୍ତେ ] ହୋତେ ହୈଂ
ପରିଣାମ ଦ୍ଵାରା, ଭେଦ ଵା ସଂଘାତ ଦ୍ଵାରା ଥାଯ ଛେ. ୧୨୯
Page 256 of 513
PDF/HTML Page 289 of 546
single page version
ତିଷ୍ଠମାନଭଜ୍ଯମାନାଃ କ୍ରିଯାଵନ୍ତଶ୍ଚ ଭଵନ୍ତି
ଭଵାନ୍ତରସଂକ୍ରମଣାତ୍ସକ୍ରିଯତ୍ଵଂ ଭଣ୍ଯତେ
ରୂପେଣ ଵିନାଶେ ସତି କେଵଲଜ୍ଞାନାଦ୍ଯନନ୍ତଚତୁଷ୍ଟଯଵ୍ଯକ୍ତିଲକ୍ଷଣେନ ପରମକାର୍ଯସମଯସାରରୂପେଣ ସ୍ଵଭାଵଵ୍ଯଞ୍ଜନ-
ପର୍ଯାଯେଣ କୃତ୍ଵା ଯୋଽସାଵୁତ୍ପାଦଃ ସ ଭେଦାଦେଵ ଭଵତି, ନ ସଂଘାତାତ୍
ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତେ ହୈଂ, ଟିକତେ ହୈଂ ଔର ନଷ୍ଟ ହୋତେ ହୈଂ
ପରିସ୍ପଂଦକେ ଦ୍ଵାରା
ହୋତେ ହୈଂ
Page 257 of 513
PDF/HTML Page 290 of 546
single page version
ତିଷ୍ଠମାନଭଜ୍ଯମାନାଃ କ୍ରିଯାଵନ୍ତଶ୍ଚ ଭଵନ୍ତି
ଭୂତେନ
ଵିଶିଷ୍ଟ (-ଦ୍ରଵ୍ଯସେ ଅତଦ୍ଭାଵକେ ଦ୍ଵାରା ଭିନ୍ନ ଐସେ) [ମୂର୍ତାମୂର୍ତାଃ ] ମୂର୍ତ -ଅମୂର୍ତ [ଗୁଣାଃ ] ଗୁଣ
[ଜ୍ଞେଯାଃ ] ଜାନନେ ଚାହିଯେ
ତେ ଜାଣ ମୂର୍ତ -ଅମୂର୍ତ ଗୁଣ, ଅତତ୍ପଣାଥୀ ଵିଶିଷ୍ଟ ଜେ. ୧୩୦.
Page 258 of 513
PDF/HTML Page 291 of 546
single page version
ଵିଶିଷ୍ଟାଃ ସନ୍ତୋ ଲିଂଗଲିଂଗିପ୍ରସିଦ୍ଧୌ ତଲିଂଗତ୍ଵମୁପଢୌକନ୍ତେ
ଇମେ ଅମୂର୍ତା ଇତି ତେଷାଂ ଵିଶେଷୋ ନିଶ୍ଚେଯଃ
ଗୁଣାନାଂ ତୈଃ ପ୍ରଦେଶୈଃ ସହ ଯଦା ସଂଜ୍ଞାଲକ୍ଷଣପ୍ରଯୋଜନାଦିଭେଦଃ କ୍ରିଯତେ ତଦା ପୁନରତଦ୍ଭାଵୋ ଭଣ୍ଯତେ, ତେନାତଦ୍ଭାଵେନ
ସଂଜ୍ଞାଦିଭେଦରୂପେଣ ସ୍ଵକୀଯସ୍ଵକୀଯଦ୍ରଵ୍ଯେଣ ସହ ଵିଶିଷ୍ଟା ଭିନ୍ନା ଇତି, ଦ୍ଵିତୀଯଵ୍ଯାଖ୍ଯାନେନ ପୁନଃ ସ୍ଵକୀଯ-
ଦ୍ରଵ୍ଯେଣ ସହ ତଦ୍ଭାଵେନ ତନ୍ମଯତ୍ଵେନାନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯାଦ୍ଵିଶିଷ୍ଟା ଭିନ୍ନା ଇତ୍ଯଭିପ୍ରାଯଃ
୨. ଲିଂଗୀ = ଲିଂଗଵାଲା, (ଵିଶେଷଗୁଣ ଵହ ଲିଂଗ
ଵିଶେଷ (-ଭେଦ) ହୈଂ; ଔର ଇସୀଲିଯେ ମୂର୍ତ ତଥା ଅମୂର୍ତ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକା ମୂର୍ତତ୍ଵ -ଅମୂର୍ତତ୍ଵରୂପ ତଦ୍ଭାଵକେ ଦ୍ଵାରା
ଵିଶିଷ୍ଟତ୍ଵ ହୋନେସେ ଉନମେଂ ଇସ ପ୍ରକାରକେ ଭେଦ ନିଶ୍ଚିତ କରନା ଚାହିଯେ କି ‘ଯହ ମୂର୍ତ ଗୁଣ ହୈଂ ଔର ଯହ
ଅମୂର୍ତଗୁଣ ହୈଂ’
Page 259 of 513
PDF/HTML Page 292 of 546
single page version
ଲକ୍ଷଣମୁକ୍ତମ୍
[ଗୁଣାଃ ] ଗୁଣ [ଅମୂର୍ତାଃ ଜ୍ଞାତଵ୍ଯାଃ ] ଅମୂର୍ତ ଜାନନା ଚାହିଯେ
ଶେଷ ସଭୀ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଅମୂର୍ତ ହୈଂ
ଦ୍ରଵ୍ଯୋ ଅମୂର୍ତିକ ଜେହ ତେନା ଗୁଣ ଅମୂର୍ତିକ ଜାଣଜେ. ୧୩୧.
ଛେ ଵର୍ଣ ତେମ ଜ ଗଂଧ ଵଳୀ ରସ -ସ୍ପର୍ଶ ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯନେ,
Page 260 of 513
PDF/HTML Page 293 of 546
single page version
ହୋତେ ହୈଂ; [ଚିତ୍ରଃ ଶବ୍ଦଃ ] ଜୋ ଵିଵିଧ ପ୍ରକାରକା ଶବ୍ଦ ହୈ [ସଃ ] ଵହ [ପୁଦ୍ଗଲ ] ପୁଦ୍ଗଲ ଅର୍ଥାତ୍
ପୌଦ୍ଗଲିକ ପର୍ଯାଯ ହୈ
ସ୍ଥୂଲପର୍ଯାଯରୂପ ପୃଥ୍ଵୀସ୍କଂଧ ତକକେ ସମସ୍ତ ପୁଦ୍ଗଲକେ, ଅଵିଶେଷତଯା ଵିଶେଷ ଗୁଣୋଂକେ ରୂପମେଂ ହୋତେ
ହୈଂ; ଔର ଉନକେ ମୂର୍ତ ହୋନେକେ କାରଣ ହୀ, (ପୁଦ୍ଗଲକେ ଅତିରିକ୍ତ) ଶେଷ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକେ ନ ହୋନେସେ ଵେ
ପୁଦ୍ଗଲକୋ ବତଲାତେ ହୈଂ
Page 261 of 513
PDF/HTML Page 294 of 546
single page version
ଲକ୍ଷଣଭୂତଂ ଯଥାସଂଭଵଂ ସର୍ଵପୁଦ୍ଗଲେଷୁ ସାଧାରଣମ୍
ଗମ୍ଯମାଗମଗମ୍ଯଂ ଚ
ସ୍ନିଗ୍ଧଗୁଣାଭାଵେ ବନ୍ଧନେଽସତି ପରମାଣୁପୁଦ୍ଗଲାଵସ୍ଥାଯାଂ ଶୁଦ୍ଧତ୍ଵମିତି
କଭୀ ହୀ ହୋତା ହୈ, ଔର ନିତ୍ଯ ନହୀଂ ହୈ, ଇସଲିଯେ) ଶବ୍ଦ ଵହ ଗୁଣ ନହୀଂ ହୈ
ଶବ୍ଦପର୍ଯାଯକା ନହୀଂ
Page 262 of 513
PDF/HTML Page 295 of 546
single page version
ଵ୍ଯକ୍ତଗନ୍ଧରସଵର୍ଣାନାମପ୍ଜ୍ଯୋତିରୁଦରମରୁତାମାରମ୍ଭଦର୍ଶନାତ
ହୋତୀ ହୈ ଉସୀପ୍ରକାର ଶବ୍ଦରୂପ ପୁଦ୍ଗଲପର୍ଯାଯ ଭୀ ସଭୀ ଇନ୍ଦ୍ରିଯୋଂସେ ଜ୍ଞାତ ହୋନୀ ଚାହିଯେ’’ (ଐସା ତର୍କ
କିଯା ଜାଯ ତୋ) ଐସା ଭୀ ନହୀଂ ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ପାନୀ (ପୁଦ୍ଗଲକୀ ପର୍ଯାଯ ହୋନେ ପର ଭୀ) ଘ୍ରାଣେନ୍ଦ୍ରିଯକା
ଵିଷଯ ନହୀଂ ହୈ; ଅଗ୍ନି (ପୁଦ୍ଗଲକୀ ପର୍ଯାଯ ହୋନେ ପର ଭୀ) ଘ୍ରାଣେନ୍ଦ୍ରିଯ ତଥା ରସନେନ୍ଦ୍ରିଯକା ଵିଷଯ ନହୀଂ
ହୈ ଔର ଵାଯୁ (ପୁଦ୍ଗଲକୀ ପର୍ଯାଯ ହୋନେ ପରଭୀ) ଘ୍ରାଣ, ରସନା ତଥା ଚକ୍ଷୁଇନ୍ଦ୍ରିଯକା ଵିଷଯ ନହୀଂ ହୈ
ରସ ରହିତ ହୈ (ଇସଲିଯେ ନାକ, ଜୀଭସେ ଅଗ୍ରାହ୍ଯ ହୈ ) ଔର ଵାଯୁ ଗଂଧ, ରସ ତଥା ଵର୍ଣ ରହିତ ହୈ
(ଇସଲିଯେ ନାକ, ଜୀଭ ତଥା ଆଁଖୋଂସେ ଅଗ୍ରାହ୍ଯ ହୈ ); କ୍ଯୋଂକି ସଭୀ ପୁଦ୍ଗଲ ସ୍ପର୍ଶାଦି
(୨) ଅରଣିକୋ ଔର (୩) ଜୌ କୋ ଜୋ ପୁଦ୍ଗଲ ଉତ୍ପନ୍ନ କରତେ ହୈଂ ଉନ୍ହୀଂ କେ ଦ୍ଵାରା (୧) ଜିସକୀ ଗଂଧ
ଅଵ୍ଯକ୍ତ ହୈ ଐସେ ପାନୀକୀ, (୨) ଜିସକୀ ଗଂଧ ତଥା ରସ ଅଵ୍ଯକ୍ତ ହୈ ଐସୀ ଅଗ୍ନିକୀ ଔର
(୩) ଜିସକୀ ଗଂଧ, ରସ ତଥା ଵର୍ଣ ଅଵ୍ଯକ୍ତ ହୈ ଐସୀ ଉଦରଵାଯୁକୀ ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋତୀ ଦେଖୀ ଜାତୀ ହୈ
ଔର (୩) ଜୌ ମେଂ ରହନେଵାଲେ ଚାରୋଂ ଗୁଣ (୧) ପାନୀମେଂ, (୨) ଅଗ୍ନିମେଂ ଔର (୩) ଵାଯୁମେଂ ହୋନେ ଚାହିଯେ
ହୈଂ
Page 263 of 513
PDF/HTML Page 296 of 546
single page version
କହୀଂ ଵିରୋଧକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନହୀଂ ହୋତୀ
ଵଳୀ ସ୍ଥାନକାରଣତାରୂପୀ ଗୁଣ ଜାଣ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଅଧର୍ମନୋ. ୧୩୩.
ଛେ କାଳନୋ ଗୁଣ ଵର୍ତନା ଉପଯୋଗ ଭାଖ୍ଯୋ ଜୀଵମାଂ,
ଏ ରୀତ ମୂର୍ତିଵିହୀନନା ଗୁଣ ଜାଣଵା ସଂକ୍ଷେପମାଂ. ୧୩୪.
Page 264 of 513
PDF/HTML Page 297 of 546
single page version
ଜୀଵପୁଦ୍ଗଲାନାଂ ସ୍ଥାନହେତୁତ୍ଵମଧର୍ମସ୍ଯ, ଅଶେଷଶେଷଦ୍ରଵ୍ଯାଣାଂ ପ୍ରତିପର୍ଯାଯଂ ସମଯଵୃତ୍ତିହେତୁତ୍ଵଂ କାଲସ୍ଯ,
ଚୈତନ୍ଯପରିଣାମୋ ଜୀଵସ୍ଯ
ଧର୍ମଦ୍ରଵ୍ଯଂ ନିଶ୍ଚିନୋତି
ଗୁଣ [ସ୍ଥାନକାରଣତା ] ସ୍ଥାନକାରଣତା ହୈ
ଚାହିଯେ
ହୈ
Page 265 of 513
PDF/HTML Page 298 of 546
single page version
ତାଦନ୍ଯତ୍ର ଲୋକାସଂଖ୍ଯେଯଭାଗମାତ୍ରତ୍ଵାଜ୍ଜୀଵସ୍ଯ, ଲୋକାଲୋକ ସୀମ୍ନୋଽଚଲିତତ୍ଵାଦାକାଶସ୍ଯ, ଵିରୁଦ୍ଧ-
କାର୍ଯହେତୁତ୍ଵାଦଧର୍ମସ୍ଯାସଂଭଵଦ୍ଧର୍ମମଧିଗମଯତି
ଜ୍ଜୀଵସ୍ଯ, ଲୋକାଲୋକସୀମ୍ନୋଽଚଲିତତ୍ଵାଦାକାଶସ୍ଯ, ଵିରୁଦ୍ଧକାର୍ଯହେତୁତ୍ଵାଦ୍ଧର୍ମସ୍ଯ ଚାସଂଭଵଦଧର୍ମମଧି-
ମନୁଷ୍ଠାନଂ ଚ କର୍ତଵ୍ଯମିତି
(ସର୍ଵଵ୍ଯାପକ) ନ ହୋନେସେ ଉନକେ ଵହ ସଂଭଵ ନହୀଂ ହୈ
ହୈଂ ଇସଲିଯେ ଉନକେ ଵହ ସଂଭଵ ନହୀଂ ହୈ; ଜୀଵ ସମୁଦ୍ଘାତକୋ ଛୋଡ଼କର ଅନ୍ଯତ୍ର ଲୋକକେ ଅସଂଖ୍ଯାତଵେଂ
ଭାଗ ମାତ୍ର ହୈ, ଇସଲିଯେ ଉସକେ ଵହ ସଂଭଵ ନହୀଂ ହୈ, ଲୋକ -ଅଲୋକକୀ ସୀମା ଅଚଲିତ ହୋନେସେ
ଆକାଶକୋ ଵହ ସଂଭଵ ନହୀଂ ହୈ ଔର ଵିରୁଦ୍ଧ କାର୍ଯକା ହେତୁ ହୋନେସେ ଅଧର୍ମକୋ ଵହ ସଂଭଵ ନହୀଂ ହୈ
ସମୁଦ୍ଘାତକୋ ଛୋଡ଼କର ଅନ୍ଯ କାଲମେଂ ଲୋକକେ ଅସଂଖ୍ଯାତଵେଂ ଭାଗମେଂ ହୀ ରହତା ହୈ, ଇସଲିଯେ ଵହ ଭୀ
ଲୋକ ତକ ଗମନମେଂ ନିମିତ୍ତ ନହୀଂ ହୋ ସକତା; ଯଦି ଆକାଶ ଗତିମେଂ ନିମିତ୍ତ ହୋ ତୋ ଜୀଵ ଔର
ପୁଦ୍ଗଲୋଂକୀ ଗତି ଅଲୋକମେଂ ଭୀ ହୋନେ ଲଗେ, ଜିସସେ ଲୋକାକାଶକୀ ମର୍ଯାଦା ହୀ ନ ରହେଗୀ; ଇସଲିଯେ
ଗତିହେତୁତ୍ଵ ଆକାଶକା ଭୀ ଗୁଣ ନହୀଂ ହୈ; ଅଧର୍ମ ଦ୍ରଵ୍ଯ ତୋ ଗତିସେ ଵିରୁଦ୍ଧ ସ୍ଥିତିକାର୍ଯମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ
ହୈ, ଇସଲିଯେ ଵହ ଭୀ ଗତିମେଂ ନିମିତ୍ତ ନହୀଂ ହୋ ସକତା
ହୈ; ଜୀଵ ସମୁଦ୍ଘାତକୋ ଛୋଡ଼କର ଅନ୍ଯତ୍ର ଲୋକକେ ଅସଂଖ୍ଯାତଵେଂ ଭାଗ ମାତ୍ର ହୈ, ଇସଲିଯେ ଉସକେ ଵହ
ସଂଭଵ ନହୀଂ ହୈ; ଲୋକ ଔର ଅଲୋକକୀ ସୀମା ଅଚଲିତ ହୋନେସେ ଆକାଶକେ ଵହ ସଂଭଵ ନହୀଂ ହୈ, ଔର
Page 266 of 513
PDF/HTML Page 299 of 546
single page version
ଵହ (ସମଯଵୃତ୍ତିହେତୁପନା) ସଂଭଵିତ ନହୀଂ ହୈ
ଜୀଵ ଔର ପୁଦ୍ଗଲୋଂକୋ ଗତି କରନେମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ କୋଈ ଦ୍ରଵ୍ଯ ହୋନା ଚାହିଯେ; ଵହ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଲୋକଵ୍ଯାପୀ
ଧର୍ମଦ୍ରଵ୍ଯ ହୈ
ପରିଣମନମେଂ ନିମିତ୍ତଭୂତ କୋଈ ଦ୍ରଵ୍ଯ ହୋନା ଚାହିଯେ; ଵହ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଅସଂଖ୍ଯାତ କାଲାଣୁ ହୈଂ
Page 267 of 513
PDF/HTML Page 300 of 546
single page version
ପ୍ରଦେଶତ୍ଵାତ୍ପୁଦ୍ଗଲସ୍ଯ, ସକଲଲୋକଵ୍ଯାପ୍ଯସଂଖ୍ଯେଯପ୍ରଦେଶପ୍ରସ୍ତାରରୂପତ୍ଵାଦ
[ଅସଂଖ୍ଯାତାଃ ] ଅସଂଖ୍ଯାତ ଅର୍ଥାତ୍ ଅନେକ ହୈଂ; [କାଲସ୍ଯ ] କାଲକେ [ପ୍ରଦେଶାଃ ଇତି ] ପ୍ରଦେଶ [ନ
ସନ୍ତି ] ନହୀଂ ହୈଂ
ପ୍ରଦେଶମାତ୍ର (-ଏକପ୍ରଦେଶୀ) ହୋନେସେ ଅପ୍ରଦେଶୀ ହୈ ତଥାପି, ଦୋ ପ୍ରଦେଶୋଂସେ ଲେକର ସଂଖ୍ଯାତ, ଅସଂଖ୍ଯାତ,
ଔର ଅନନ୍ତପ୍ରଦେଶୋଂଵାଲୀ ପର୍ଯାଯୋଂକୀ ଅପେକ୍ଷାସେ ଅନିଶ୍ଚିତ ପ୍ରଦେଶଵାଲା ହୋନେସେ ପ୍ରଦେଶଵାନ୍ ହୈ; ସକଲ
ଲୋକଵ୍ଯାପୀ ଅସଂଖ୍ଯ ପ୍ରଦେଶୋଂକେ
ଛେ ସ୍ଵପ୍ରଦେଶ ଅନେକ, ନହି ଵର୍ତେ ପ୍ରଦେଶୋ କାଳନେ. ୧୩୫.