Page 288 of 513
PDF/HTML Page 321 of 546
single page version
ଏଵ ଜାନୀତେ, ନତ୍ଵିତରଃ
ଉସମେଂ
ତସୁ ଜାଣନାରୋ ଜୀଵ, ପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କଥୀ ସଂଯୁକ୍ତ ଜେ. ୧୪୫
Page 289 of 513
PDF/HTML Page 322 of 546
single page version
ପ୍ରଵାହପ୍ରଵୃତ୍ତପୁଦ୍ଗଲସଂଶ୍ଲେଷଦୂଷିତାତ୍ମତଯା ପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କାଭିସଂବଦ୍ଧତ୍ଵଂ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵହେତୁର୍ଵିଭକ୍ତ-
ଵ୍ଯୋଽସ୍ତି
ଯୁରାଦ୍ଯଶୁଦ୍ଧପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କେନାପି ସଂବଦ୍ଧଃ ସନ୍ ଜୀଵତି
ସଂଶ୍ଲେଷକେ ଦ୍ଵାରା ସ୍ଵଯଂ ଦୂଷିତ ହୋନେସେ ଉସକେ ଚାର ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତପନା ହୈ
ଜ୍ଞେଯ ହୈ
ଦୂଷିତ ହୋନେସେ ଚାର ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୈ, ଔର ଇସଲିଯେ ଉସକେ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵ ଭୀ ହୈ
ଚାହିଯେ
Page 290 of 513
PDF/HTML Page 323 of 546
single page version
ଚ୍ଛୁଦ୍ଧାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵାତ୍ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତ ଆନପାନପ୍ରାଣଃ
ଶ୍ଵାସୋଚ୍ଛ୍ଵାସ ପ୍ରାଣ ହୈ
କହତେ ହୈଂ ) :
ଵଳୀ ପ୍ରାଣ ଶ୍ଵାସୋଚ୍ଛ୍ଵାସ
Page 291 of 513
PDF/HTML Page 324 of 546
single page version
ରୂପୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିରଶୁଦ୍ଧପ୍ରାଣୈର୍ଜୀଵତି
(ରଚିତ) ହୈଂ
ତେ ଜୀଵ ଛେ; ପଣ ପ୍ରାଣ ତୋ ପୁଦ୍ଗଲଦରଵନିଷ୍ପନ୍ନ ଛେ. ୧୪୭
Page 292 of 513
PDF/HTML Page 325 of 546
single page version
ଇତି
ନିର୍ମିତ ହୈଂ
ଭୋଗତା ହୁଆ [ଅନ୍ଯୈଃ କର୍ମଭିଃ ] ଅନ୍ଯ କର୍ମୋଂସେ [ବଧ୍ଯତେ ] ବଁଧତା ହୈ
ଜୀଵ କର୍ମଫ ଳ
Page 293 of 513
PDF/HTML Page 326 of 546
single page version
ତଥାଯମଜ୍ଞାନୀ ଜୀଵୋଽପି ତପ୍ତଲୋହପିଣ୍ଡସ୍ଥାନୀଯମୋହାଦିପରିଣାମେନ ପରିଣତଃ ସନ୍ ପୂର୍ଵଂ ନିର୍ଵିକାରସ୍ଵସଂଵେଦନ-
ପୌଦ୍ଗଲିକ ହୀ ନିଶ୍ଚିତ ହୋତେ ହୈଂ
ହୈଂ, [ସଃ ହି ] ତୋ ପୂର୍ଵକଥିତ [ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦିକର୍ମଭିଃ ବଂଧଃ ] ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦିକ କର୍ମୋଂକେ ଦ୍ଵାରା ବଂଧ
[ଭଵତି ] ହୋତା ହୈ
ତୋ ବଂଧ ଜ୍ଞାନାଵରଣ
Page 294 of 513
PDF/HTML Page 327 of 546
single page version
ପ୍ରାଣୋଂକୋ) ବାଧା ନ ପହୁଁଚାକର, ଅପନେ ଭାଵପ୍ରାଣୋଂକୋ ତୋ
ହାଥକୋ ଜଲାତା ହୈ ) ଫି ର ଦୂସରା ଜଲେ ଯା ନ ଜଲେ
ହୀ ହାନି ପହୁଁଚାତା ହୈ, ଫି ର ଦୂସରେକେ ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରାଣୋଂକୀ ହାନି ହୋ ଯା ନ ହୋ
ମମତା ଶରୀରପ୍ରଧାନ ଵିଷଯେ ଜ୍ଯାଂ ଲଗୀ ଛୋଡେ ନହୀଂ. ୧୫୦
Page 295 of 513
PDF/HTML Page 328 of 546
single page version
ମଲିନ ଆତ୍ମା [ପୁନଃ ପୁନଃ ] ପୁନଃ
କର୍ମ ହୈ
Page 296 of 513
PDF/HTML Page 329 of 546
single page version
ରିଵାତ୍ଯନ୍ତଵିଶୁଦ୍ଧମୁପଯୋଗମାତ୍ରମାତ୍ମାନଂ ସୁନିଶ୍ଚଲଂ କେଵଲମଧିଵସତଃ ସ୍ଯାତ
କର୍ମୋଂକେ ଦ୍ଵାରା [ନ ରଜ୍ଯତେ ] ରଂଜିତ ନହୀଂ ହୋତା; [ତଂ ] ଉସେ [ପ୍ରାଣାଃ ] ପ୍ରାଣ [କଥଂ ] କୈସେ
[ଅନୁଚରଂତି ] ଅନୁସରେଂଗେ ? (ଅର୍ଥାତ୍ ଉସକେ ପ୍ରାଣୋଂକା ସମ୍ବନ୍ଧ ନହୀଂ ହୋତା
ଵର୍ଣୋଵାଲେ)
ହୋତା ହୈ
ଅଭାଵ ହୈ, ଉସୀପ୍ରକାର ଅନେକପ୍ରକାରକେ କର୍ମ ଵ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦିକେ ଅନୁସାର ଜୋ (ଆତ୍ମାକା) ଅନେକ
ପ୍ରକାରକା ଵିକାରୀ ପରିଣମନ ହୈ ଉସସେ ସର୍ଵଥା ଵ୍ଯାଵୃତ୍ତ ହୁଯେ ଆତ୍ମାକେ (
Page 297 of 513
PDF/HTML Page 330 of 546
single page version
ଗାଥାତ୍ରଯମ୍
ପର୍ଯାଯଃ ] ଵହ ପର୍ଯାଯ ହୈ
ଜେ ଅର୍ଥ ତେ ପର୍ଯାଯ ଛେ, ଜ୍ଯାଂ ଭେଦ ସଂସ୍ଥାନାଦିନୋ. ୧୫୨
Page 298 of 513
PDF/HTML Page 331 of 546
single page version
ସ୍ଖଲିତସ୍ଯାନ୍ତରଵଭାସନାତ
ଇତ୍ଥଂଭୂତପର୍ଯାଯୋ ଜୀଵସ୍ଯ
ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ପର୍ଯାଯ ଵାସ୍ତଵମେଂ, ଜୈସେ ପୁଦ୍ଗଲକୀ ଅନ୍ଯ ପୁଦ୍ଗଲମେଂ (ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ଉତ୍ପନ୍ନ
ହୋତୀ ହୁଈ ଦେଖୀ ଜାତୀ ହୈ ଉସୀପ୍ରକାର, ଜୀଵକୀ ପୁଦ୍ଗଲମେଂ ସଂସ୍ଥାନାଦିସେ ଵିଶିଷ୍ଟତଯା (-ସଂସ୍ଥାନ
ଇତ୍ଯାଦିକେ ଭେଦ ସହିତ) ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତୀ ହୁଈ ଅନୁଭଵମେଂ ଅଵଶ୍ଯ ଆତୀ ହୈ
ଏକଦ୍ରଵ୍ଯପର୍ଯାଯ ହୀ ଅନେକ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକେ ସଂଯୋଗାତ୍ମକରୂପସେ ଭୀତର ଅଵଭାସିତ ହୋତୀ ହୈ
ଜୀଵକୀ ପୁଦ୍ଗଲୋଂକେ ସଂବଂଧସେ ଦେଵାଦିକ ପର୍ଯାଯ ହୋତୀ ହୈ
ଜୀଵ କହୀଂ ପୁଦ୍ଗଲୋଂକେ ସାଥ ଏକରୂପ ପର୍ଯାଯ ନହୀଂ କରତା, ପରନ୍ତୁ ଵହାଁ ଭୀ ମାତ୍ର ଜୀଵକୀ
(-ପୁଦ୍ଗଲପର୍ଯାଯସେ ଭିନ୍ନ-) ଅସ୍ଖଲିତ (-ଅପନେସେ ଚ୍ଯୁତ ନ ହୋନେଵାଲୀ) ଏକଦ୍ରଵ୍ଯପର୍ଯାଯ ହୀ ସଦା
ପ୍ରଵର୍ତମାନ ରହତୀ ହୈ
Page 299 of 513
PDF/HTML Page 332 of 546
single page version
ପର୍ଯାଯେଂ ହୈଂ
ତୃଷକୀ ଅଗ୍ନି ଔର ଅଂଗାର ଇତ୍ଯାଦି ଅଗ୍ନିକୀ ପର୍ଯାଯେଂ ଚୂରା ଔର ଡଲୀ ଇତ୍ଯାଦି ଆକାରୋଂସେ ଅନ୍ଯ-
ଅନ୍ଯ ପ୍ରକାରକୀ ହୋତୀ ହୈଂ, ଉସୀପ୍ରକାର ଜୀଵକୀ ଵେ ନାରକାଦି ପର୍ଯାଯେଂ ସଂସ୍ଥାନାଦିକେ ଦ୍ଵାରା ଅନ୍ଯ-
ଅନ୍ଯ ପ୍ରକାରକୀ ହୀ ହୋତୀ ହୈଂ
Page 300 of 513
PDF/HTML Page 333 of 546
single page version
[ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵଂ ] ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵକୋ [ଜାନାତି ] ଜାନତା ହୈ, [ସଃ ] ଵହ [ଅନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯେ ] ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ
[ନ ମୁହ୍ଯତି ] ମୋହକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନହୀଂ ହୋତା
ବନା ହୁଆ) ହୈ
ଜେ ଜାଣତୋ, ତେ ଆତମା ନହି ମୋହ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ଲହେ. ୧୫୪
Page 301 of 513
PDF/HTML Page 334 of 546
single page version
ପୂର୍ଵୋତ୍ତରଵ୍ଯତିରେକସ୍ପର୍ଶିନା ଚେତନତ୍ଵେନ ସ୍ଥିତିର୍ଯାଵୁତ୍ତରପୂର୍ଵଵ୍ଯତିରେକତ୍ଵେନ ଚେତନସ୍ଯୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯୌ
ତତ୍ତ୍ରଯାତ୍ମକଂ ଚ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଂ ଯସ୍ଯ ନୁ ସ୍ଵଭାଵୋଽହଂ ସ ଖଲ୍ଵଯମନ୍ଯଃ
ପୂର୍ଵୋତ୍ତରଵ୍ଯତିରେକସ୍ପର୍ଶିନାଚେତନତ୍ଵେନ ସ୍ଥିତିର୍ଯାଵୁତ୍ତରପୂର୍ଵଵ୍ଯତିରେକତ୍ଵେନାଚେତନସ୍ଯୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯୌ ତତ୍ତ୍ରଯାତ୍ମକଂ
ଚ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଂ ଯସ୍ଯ ତୁ ସ୍ଵଭାଵଃ ପୁଦ୍ଗଲସ୍ଯ ସ ଖଲ୍ଵଯମନ୍ଯଃ
ଶୁଦ୍ଧୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯଧ୍ରୌଵ୍ଯତ୍ରଯାତ୍ମକଂ ଚ ଯତ୍ପୂର୍ଵୋକ୍ତଂ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଂ ତେନ କୃତ୍ଵା ତ୍ରିଧା ସମ୍ଯଗାଖ୍ଯାତଂ କଥିତଂ
ପ୍ରତିପାଦିତମ୍
ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସୀ ଜୋ ପର୍ଯାଯ
ହୈ ଐସା ଜୋ ଗୁଣ ଔର (୩) ଅଚେତନତ୍ଵକା ଵ୍ଯତିରେକ ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସୀ ଜୋ ପର୍ଯାଯ
ଅଚେତନତ୍ଵରୂପସେ ଜୋ ଧ୍ରୌଵ୍ଯ ଔର (୨
ଅପେକ୍ଷାସେ ଵ୍ଯଯ ହୈ
Page 302 of 513
PDF/HTML Page 335 of 546
single page version
କଥ୍ଯତେ
Page 303 of 513
PDF/HTML Page 336 of 546
single page version
ତୀଵ୍ରକଷାଯରୂପ ଐସା ଦୋ ପ୍ରକାରକା ହୈ )
ନେ ପାପସଂଚଯ ଅଶୁଭଥୀ; ଜ୍ଯାଂ ଉଭଯ ନହି ସଂଚଯ ନହୀଂ. ୧୫୬
Page 304 of 513
PDF/HTML Page 337 of 546
single page version
ଯତି
ଯଦି ଅଶୁଭ ହୋ [ପାପଂ ] ତୋ ପାପ ସଂଚଯ ହୋତା ହୈ
ପୁଣ୍ଯ ଔର ପାପରୂପସେ ଦ୍ଵିଵିଧତାକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ ଐସା ଜୋ ପରଦ୍ରଵ୍ଯ ଉସକେ ସଂଯୋଗକେ କାରଣରୂପସେ
କାମ କରତା ହୈ
ହୋତା ହୈ
Page 305 of 513
PDF/HTML Page 338 of 546
single page version
[ପଶ୍ଯତି ] ଶ୍ରଦ୍ଧା କରତା ହୈ, [ଜୀଵେଷୁ ସାନୁକମ୍ପଃ ] ଔର ଜୀଵୋଂକେ ପ୍ରତି ଅନୁକମ୍ପାଯୁକ୍ତ ହୈ, [ତସ୍ଯ ]
ଉସକେ [ସଃ ] ଵହ [ଶୁଭଃ ଉପଯୋଗଃ ] ଶୁଭ ଉପଯୋଗ ହୈ
ଶ୍ରଦ୍ଧା କରନେମେଂ ତଥା ସମସ୍ତ ଜୀଵସମୂହକୀ ଅନୁକମ୍ପାକା ଆଚରଣ କରନେମେଂ ପ୍ରଵୃତ୍ତ ହୈ, ଵହ ଶୁଭୋପଯୋଗ
ହୈ
ଜେ ସାନୁକଂପ ଜୀଵୋ ପ୍ରତି, ଉପଯୋଗ ଛେ ଶୁଭ ତେହନେ. ୧୫୭
Page 306 of 513
PDF/HTML Page 339 of 546
single page version
ଦୁଃଶ୍ରଵଣଦୁରାଶଯଦୁଷ୍ଟସେଵନୋଗ୍ରତାଚରଣେ ଚ ପ୍ରଵୃତ୍ତୋଽଶୁଭୋପଯୋଗଃ
କାମଭୋଗଚିନ୍ତାପରିଣତଂ ରାଗାଦ୍ଯପଧ୍ଯାନଂ ଵା; ପରମଚୈତନ୍ଯପରିଣତେର୍ଵିନାଶିକା ଦୁଷ୍ଟଗୋଷ୍ଠୀ, ତତ୍ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତ-
କୁଶୀଲପୁରୁଷଗୋଷ୍ଠୀ ଵା
କୁସଂଗତିମେଂ ଲଗା ହୁଆ ହୈ, [ଉଗ୍ରଃ ] ଉଗ୍ର ହୈ ତଥା [ଉନ୍ମାର୍ଗପରଃ ] ଉନ୍ମାର୍ଗମେଂ ଲଗା ହୁଆ ହୈ, [ସଃ
ଅଶୁଭଃ ] ଉସକା ଵହ ଅଶୁଭୋପଯୋଗ ହୈ
ଭଟ୍ଟାରକ, ମହା ଦେଵାଧିଦେଵ, ପରମେଶ୍ଵର ଐସେ ଅର୍ହଂତ, ସିଦ୍ଧ ଔର ସାଧୁକେ ଅତିରିକ୍ତ ଅନ୍ଯ
Page 307 of 513
PDF/HTML Page 340 of 546
single page version
ଶୁଭୋପଯୁକ୍ତ ନହୀଂ ହୋତା ହୁଆ [ଜ୍ଞାନାତ୍ମକମ୍ ] ଜ୍ଞାନାତ୍ମକ [ଆତ୍ମକଂ ] ଆତ୍ମାକୋ [ଧ୍ଯାଯାମି ]
ଧ୍ଯାତା ହୂଁ
ଶୁଭମାଂ ଅଯୁକ୍ତ, ହୁଁ ଧ୍ଯାଉଁ ଛୁଂ ନିଜ ଆତ୍ମନେ ଜ୍ଞାନାତ୍ମନେ. ୧୫୯