Page 288 of 513
PDF/HTML Page 321 of 546
single page version

ଏଵମାକାଶପଦାର୍ଥାଦାକାଲପଦାର୍ଥାଚ୍ଚ ସମସ୍ତୈରେଵ ସଂଭାଵିତପ୍ରଦେଶସଦ୍ଭାଵୈଃ ପଦାର୍ଥୈଃ ସମଗ୍ର ଏଵ ଯଃ ସମାପ୍ତିଂ ନୀତୋ ଲୋକସ୍ତଂ ଖଲୁ ତଦନ୍ତଃପାତିତ୍ଵେଽପ୍ଯଚିନ୍ତ୍ଯସ୍ଵପରପରିଚ୍ଛେଦଶକ୍ତିସଂପଦା ଜୀଵ ଏଵ ଜାନୀତେ, ନତ୍ଵିତରଃ . ଏଵଂ ଶେଷଦ୍ରଵ୍ଯାଣି ଜ୍ଞେଯମେଵ, ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯଂ ତୁ ଜ୍ଞେଯଂ ଜ୍ଞାନଂ ଚେତି ଜ୍ଞାନ- ଜ୍ଞେଯଵିଭାଗଃ . ଅଥାସ୍ଯ ଜୀଵସ୍ଯ ସହଜଵିଜୃମ୍ଭିତାନନ୍ତଜ୍ଞାନଶକ୍ତିହେତୁକେ ତ୍ରିସମଯାଵସ୍ଥାଯିତ୍ଵଲକ୍ଷଣେ ଵି ଭଵିଯା ତଂ ଜାଣହ ସମ୍ମମାହପ୍ପଂ’’ ..୧୪୪.. ଏଵଂ ନିଶ୍ଚଯକାଲଵ୍ଯାଖ୍ଯାନମୁଖ୍ଯତ୍ଵେନାଷ୍ଟମସ୍ଥଲେ ଗାଥାତ୍ରଯଂ ଗତମ୍ . ଇତି ପୂର୍ଵୋକ୍ତପ୍ରକାରେଣ ‘ଦଵ୍ଵଂ ଜୀଵମଜୀଵଂ’ ଇତ୍ଯାଦ୍ଯେକୋନଵିଂଶତିଗାଥାଭିଃ ସ୍ଥଲାଷ୍ଟକେନ ଵିଶେଷ- ଜ୍ଞେଯାଧିକାରଃ ସମାପ୍ତଃ .. ଅତଃ ପରଂ ଶୁଦ୍ଧଜୀଵସ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯଭାଵପ୍ରାଣୈଃ ସହ ଭେଦନିମିତ୍ତଂ ‘ସପଦେସେହିଂ ସମଗ୍ଗୋ’

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ସପ୍ରଦେଶୈଃ ଅର୍ଥୈଃ ] ସପ୍ରଦେଶ ପଦାର୍ଥୋଂକେ ଦ୍ଵାରା [ନିଷ୍ଠିତଃ ] ସମାପ୍ତିକୋ ୧ପ୍ରାପ୍ତ [ସମଗ୍ରଃ ଲୋକଃ ] ସମ୍ପୂର୍ଣ ଲୋକ [ନିତ୍ଯଃ ] ନିତ୍ଯ ହୈ, [ତଂ ] ଉସେ [ଯଃ ଜାନାତି ] ଜୋ ଜାନତା ହୈ [ଜୀଵଃ ] ଵହ ଜୀଵ ହୈ, — [ପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କାଭିସଂବଦ୍ଧଃ ] ଜୋ କି (ସଂସାର ଦଶାମେଂ) ଚାର ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୈ ..୧୪୫..

ଟୀକା : — ଇସପ୍ରକାର ଜିନ୍ହେଂ ପ୍ରଦେଶକା ସଦ୍ଭାଵ ଫଲିତ ହୁଆ ହୈ ଐସେ ଆକାଶପଦାର୍ଥସେ ଲେକର କାଲ ପଦାର୍ଥ ତକକେ ସଭୀ ପଦାର୍ଥୋଂସେ ସମାପ୍ତିକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ଜୋ ସମସ୍ତ ଲୋକ ହୈ ଉସେ ଵାସ୍ତଵମେଂ, ଉସମେଂ ୨ଅଂତଃପାତୀ ହୋନେପର ଭୀ, ଅଚିନ୍ତ୍ଯ ଐସୀ ସ୍ଵପରକୋ ଜାନନେକୀ ଶକ୍ତିରୂପ ସମ୍ପଦାକେ ଦ୍ଵାରା ଜୀଵ ହୀ ଜାନତା ହୈ, ଦୂସରା କୋଈ ନହୀଂ . ଇସପ୍ରକାର ଶେଷ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଜ୍ଞେଯ ହୀ ହୈଂ ଔର ଜୀଵଦ୍ରଵ୍ଯ ତୋ ଜ୍ଞେଯ ତଥା ଜ୍ଞାନ ହୈ; — ଇସପ୍ରକାର ଜ୍ଞାନ ଔର ଜ୍ଞେଯକା ଵିଭାଗ ହୈ .

ଅବ, ଇସ ଜୀଵକୋ, ସହଜରୂପସେ (ସ୍ଵଭାଵସେ ହୀ) ପ୍ରଗଟ ଅନନ୍ତଜ୍ଞାନଶକ୍ତି ଜିସକା ହେତୁ ହୈ ଔର ତୀନୋଂ କାଲମେଂ ଅଵସ୍ଥାଯିପନା (ଟିକନା) ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସା, ଵସ୍ତୁକା ସ୍ଵରୂପଭୂତ ହୋନେସେ ୧. ଛହ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂସେ ହୀ ସମ୍ପୂର୍ଣ ଲୋକ ସମାପ୍ତ ହୋ ଜାତା ହୈ, ଅର୍ଥାତ୍ ଉନକେ ଅତିରିକ୍ତ ଲୋକମେଂ ଦୂସରା କୁଛ ନହୀଂ ହୈ . ୨. ଅଂତଃପାତୀ = ଅନ୍ଦର ଆ ଜାନେଵାଲା; ଅନ୍ଦର ସମା ଜାନେଵାଲା ( – ଜୀଵ ଲୋକକେ ଭୀତର ଆ ଜାତା ହୈ .)

Page 289 of 513
PDF/HTML Page 322 of 546
single page version

ଵସ୍ତୁସ୍ଵରୂପଭୂତତଯା ସର୍ଵଦାନପାଯିନି ନିଶ୍ଚଯଜୀଵତ୍ଵେ ସତ୍ଯପି ସଂସାରାଵସ୍ଥାଯାମନାଦି- ପ୍ରଵାହପ୍ରଵୃତ୍ତପୁଦ୍ଗଲସଂଶ୍ଲେଷଦୂଷିତାତ୍ମତଯା ପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କାଭିସଂବଦ୍ଧତ୍ଵଂ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵହେତୁର୍ଵିଭକ୍ତ- ଵ୍ଯୋଽସ୍ତି ..୧୪୫..

ଅଥ କେ ପ୍ରାଣା ଇତ୍ଯାଵେଦଯତି — ଇତ୍ଯାଦି ଯଥାକ୍ରମେଣ ଗାଥାଷ୍ଟକପର୍ଯନ୍ତଂ ସାମାନ୍ଯଭେଦଭାଵନାଵ୍ଯାଖ୍ଯାନଂ କରୋତି . ତଦ୍ଯଥା . ଅଥ ଜ୍ଞାନଜ୍ଞେଯଜ୍ଞାପନାର୍ଥଂ ତଥୈଵାତ୍ମନଃ ପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କେନ ସହ ଭେଦଭାଵନାର୍ଥଂ ଵା ସୂତ୍ରମିଦଂ ପ୍ରତିପାଦଯତି — ଲୋଗୋ ଲୋକୋ ଭଵତି . କଥଂଭୂତଃ . ଣିଟ୍ଠିଦୋ ନିଷ୍ଠିତଃ ସମାପ୍ତିଂ ନୀତୋ ଭୃତୋ ଵା . କୈଃ କର୍ତୃଭୂତୈଃ . ଅଟ୍ଠେହିଂ ସହଜଶୁଦ୍ଧବୁଦ୍ଧୈକସ୍ଵଭାଵୋ ଯୋଽସୌ ପରମାତ୍ମପଦାର୍ଥସ୍ତତ୍ପ୍ରଭୃତଯୋ ଯେଽର୍ଥାସ୍ତୈଃ . ପୁନରପି କିଂଵିଶିଷ୍ଟଃ . ସପଦେସେହିଂ ସମଗ୍ଗୋ ସ୍ଵକୀଯପ୍ରଦେଶୈଃ ସମଗ୍ରଃ ପରିପୂର୍ଣଃ . ଅଥଵା ପଦାର୍ଥୈଃ . କଥଂଭୂତୈଃ . ସପ୍ରଦେଶୈଃ ପ୍ରଦେଶସହିତୈଃ . ପୁନରପି କିଂଵିଶିଷ୍ଟୋ ଲୋକଃ . ଣିଚ୍ଚୋ ଦ୍ରଵ୍ଯାର୍ଥିକନଯେନ ନିତ୍ଯଃ ଲୋକାକାଶାପେକ୍ଷଯା ଵା . ଅଥଵା ନିତ୍ଯୋ, ନ କେନାପି ପୁରୁଷଵିଶେଷେଣ କୃତଃ . ଜୋ ତଂ ଜାଣଦି ଯଃ କର୍ତା ତଂ ଜ୍ଞେଯଭୂତଂ ଲୋକଂ ଜାନାତି ଜୀଵୋ ସ ଜୀଵପଦାର୍ଥୋ ଭଵତି . ଏତାଵତା କିମୁକ୍ତଂ ଭଵତି . ଯୋଽସୌ ଵିଶୁଦ୍ଧଜ୍ଞାନଦର୍ଶନସ୍ଵଭାଵୋ ଜୀଵଃ ସ ଜ୍ଞାନଂ ଜ୍ଞେଯଶ୍ଚ ଭଣ୍ଯତେ . ଶେଷପଦାର୍ଥାସ୍ତୁ ଜ୍ଞେଯା ଏଵେତି ଜ୍ଞାତୃଜ୍ଞେଯଵିଭାଗଃ . ପୁନରପି କିଂଵିଶିଷ୍ଟୋ ଜୀଵଃ . ପାଣଚଦୁକ୍କେ ଣ ସଂବଦ୍ଧୋ ଯଦ୍ଯପି ନିଶ୍ଚଯେନ ସ୍ଵତଃସିଦ୍ଧପରମଚୈତନ୍ଯସ୍ଵଭାଵେନ ନିଶ୍ଚଯପ୍ରାଣେନ ଜୀଵତି ତଥାପି ଵ୍ଯଵହାରେଣାନାଦିକର୍ମବନ୍ଧଵଶାଦା- ଯୁରାଦ୍ଯଶୁଦ୍ଧପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କେନାପି ସଂବଦ୍ଧଃ ସନ୍ ଜୀଵତି . ତଚ୍ଚ ଶୁଦ୍ଧନଯେନ ଜୀଵସ୍ଵରୂପଂ ନ ଭଵତୀତି ଭେଦଭାଵନା ଜ୍ଞାତଵ୍ଯେତ୍ଯଭିପ୍ରାଯଃ ..୧୪୫.. ଅଥେନ୍ଦ୍ରିଯାଦିପ୍ରାଣଚତୁଷ୍କସ୍ଵରୂପଂ ପ୍ରତିପାଦଯତି — ଅତୀନ୍ଦ୍ରିଯାନନ୍ତସୁଖସ୍ଵ- ଭାଵାତ୍ମନୋ ଵିଲକ୍ଷଣ ଇନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରାଣଃ, ମନୋଵାକ୍କାଯଵ୍ଯାପାରରହିତାତ୍ପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯାଦ୍ଵିସଦୃଶୋ ବଲପ୍ରାଣଃ, ସର୍ଵଦା ଅଵିନାଶୀ ନିଶ୍ଚଯଜୀଵତ୍ଵ ହୋନେପର ଭୀ, ସଂସାରାଵସ୍ଥାମେଂ ଅନାଦିପ୍ରଵାହରୂପସେ ପ୍ରଵର୍ତମାନ ପୁଦ୍ଗଲ ସଂଶ୍ଲେଷକେ ଦ୍ଵାରା ସ୍ଵଯଂ ଦୂଷିତ ହୋନେସେ ଉସକେ ଚାର ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତପନା ହୈ — ଜୋ କି (ସଂଯୁକ୍ତପନା) ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵକା ହେତୁ ହୈ, ଔର ଵିଭକ୍ତ କରନେ ଯୋଗ୍ଯ ହୈ .

ଭାଵାର୍ଥ : — ଷଟ୍ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକା ସମୁଦାଯ ଵହ ଲୋକ ହୈ . ଜୀଵ ଉସେ (ଅପନୀ) ଅଚିନ୍ତ୍ଯ ଜ୍ଞାନଶକ୍ତିସେ ଜାନତା ହୈ; ଇସଲିଯେ ଜୀଵକେ ଅତିରିକ୍ତ ଶେଷ ଦ୍ରଵ୍ଯ ଜ୍ଞେଯ ହୈଂ ଔର ଜୀଵ ଜ୍ଞାନ ତଥା ଜ୍ଞେଯ ହୈ . ଉସ ଜୀଵକୋ ଵସ୍ତୁକେ ସ୍ଵରୂପଭୂତ ହୋନେସେ ଜୋ କଭୀ ନଷ୍ଟ ନହୀଂ ହୋତା, ଐସା ନିଶ୍ଚଯଜୀଵତ୍ଵ ସଦା ହୀ ହୈ . ଉସ ନିଶ୍ଚଯ ଜୀଵତ୍ଵକା କାରଣ ସ୍ଵାଭାଵିକ ଅନନ୍ତଜ୍ଞାନଶକ୍ତି ହୈ . ଐସା ନିଶ୍ଚଯଜୀଵତ୍ଵ ଜୀଵକେ ସଦା ହୋନେ ପର ଭୀ ଵହ, ସଂସାର ଦଶାମେଂ ସ୍ଵଯଂ ପୁଦ୍ଗଲକେ ସଂବଂଧସେ ଦୂଷିତ ହୋନେସେ ଚାର ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୈ, ଔର ଇସଲିଯେ ଉସକେ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵ ଭୀ ହୈ . ଉସ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵକୋ କାରଣରୂପ ଜୋ ଚାର ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତପନା ଉସସେ ଜୀଵକୋ ଭିନ୍ନ କରନା ଚାହିଯେ ..୧୪୫..

ଅବ, ପ୍ରାଣ କୌନ – କୌନସେ ହୈଂ, ସୋ ବତଲାତେ ହୈଂ : — ପ୍ର. ୩୭

Page 290 of 513
PDF/HTML Page 323 of 546
single page version

ସ୍ପର୍ଶନରସନଘ୍ରାଣଚକ୍ଷୁଃଶ୍ରୋତ୍ରପଂଚକମିନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରାଣାଃ, କାଯଵାଙ୍ମସ୍ତ୍ରଯଂ ବଲପ୍ରାଣାଃ, ଭଵ- ଧାରଣନିମିତ୍ତମାଯୁଃପ୍ରାଣଃ, ଉଦଂଚନନ୍ଯଂଚନାତ୍ମକୋ ମରୁଦାନପାନପ୍ରାଣଃ ..୧୪୬..

ଅଥ ପ୍ରାଣାନାଂ ନିରୁକ୍ତ୍ଯା ଜୀଵତ୍ଵହେତୁତ୍ଵଂ ପୌଦ୍ଗଲିକତ୍ଵଂ ଚ ସୂତ୍ରଯତି — ଅନାଦ୍ଯନନ୍ତସ୍ଵଭାଵାତ୍ପରମାତ୍ମପଦାର୍ଥାଦ୍ଵିପରୀତଃ ସାଦ୍ଯନ୍ତ ଆଯୁଃପ୍ରାଣଃ, ଉଚ୍ଛ୍ଵାସନିଶ୍ଵାସଜନିତଖେଦରହିତା- ଚ୍ଛୁଦ୍ଧାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵାତ୍ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତ ଆନପାନପ୍ରାଣଃ . ଏଵମାଯୁରିନ୍ଦ୍ରିଯବଲୋଚ୍ଛ୍ଵାସରୂପେଣାଭେଦନଯେନ ଜୀଵାନାଂ ସଂବନ୍ଧିନଶ୍ଚତ୍ଵାରଃ ପ୍ରାଣା ଭଵନ୍ତି . ତେ ଚ ଶୁଦ୍ଧନଯେନ ଜୀଵାଦ୍ଭିନ୍ନା ଭାଵଯିତଵ୍ଯା ଇତି ..୧୪୬.. ଅଥ ତ ଏଵ ପ୍ରାଣା ଭେଦନଯେନ ଦଶଵିଧା ଭଵନ୍ତୀତ୍ଯାଵେଦଯତି —

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଇନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରାଣଃ ଚ ] ଇନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରାଣ, [ତଥା ବଲପ୍ରାଣଃ ] ବଲପ୍ରାଣ, [ତଥା ଚ ଆଯୁଃପ୍ରାଣ: ] ଆଯୁପ୍ରାଣ [ଚ ] ଔର [ଆନପାନପ୍ରାଣଃ ] ଶ୍ଵାସୋଚ୍ଛ୍ଵାସ ପ୍ରାଣ — [ତେ ] ଯେ (ଚାର) [ଜୀଵାନାଂ ] ଜୀଵୋଂକେ [ପ୍ରାଣାଃ ] ପ୍ରାଣ [ଭଵନ୍ତି ] ହୈଂ ..୧୪୬..

ଟୀକା : — ସ୍ପର୍ଶନ, ରସନା, ଘ୍ରାଣ, ଚକ୍ଷୁ ଔର ଶ୍ରୋତ୍ର — ଯହ ପାଁଚ ଇନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରାଣ ହୈଂ; କାଯ, ଵଚନ ଔର ମନ, — ଯହ ତୀନ ବଲପ୍ରାଣ ହୈଂ, ଭଵ ଧାରଣକା ନିମିତ୍ତ (ଅର୍ଥାତ୍ ମନୁଷ୍ଯାଦି ପର୍ଯାଯକୀ ସ୍ଥିତିକା ନିମିତ୍ତ) ଆଯୁପ୍ରାଣ ହୈ; ନୀଚେ ଔର ଊ ପର ଜାନା ଜିସକା ସ୍ଵରୂପ ହୈ ଐସୀ ଵାଯୁ (ଶ୍ଵାସ) ଶ୍ଵାସୋଚ୍ଛ୍ଵାସ ପ୍ରାଣ ହୈ ..୧୪୬..

ଅବ, ଵ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତିସେ ପ୍ରାଣୋଂକୋ ଜୀଵତ୍ଵକା ହେତୁପନା ଔର ଉନକା ପୌଦ୍ଗଲିକପନା ସୂତ୍ର ଦ୍ଵାରା କହତେ ହୈଂ (ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାଣ ଜୀଵତ୍ଵକେ ହେତୁ ହୈ ଐସା ଵ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତିସେ ଦରଶାତେ ହୈଂ ତଥା ପ୍ରାଣ ପୌଦ୍ଗଲିକ ହୈଂ ଐସା କହତେ ହୈଂ ) : —

Page 291 of 513
PDF/HTML Page 324 of 546
single page version

ପ୍ରାଣସାମାନ୍ଯେନ ଜୀଵତି ଜୀଵିଷ୍ଯତି ଜୀଵିତଵାଂଶ୍ଚ ପୂର୍ଵମିତି ଜୀଵଃ . ଏଵମନାଦି- ସଂତାନପ୍ରଵର୍ତମାନତଯା ତ୍ରିସମଯାଵସ୍ଥତ୍ଵାତ୍ପ୍ରାଣସାମାନ୍ଯଂ ଜୀଵସ୍ଯ ଜୀଵତ୍ଵହେତୁରସ୍ତ୍ଯେଵ . ତଥାପି ତନ୍ନ ଜୀଵସ୍ଯ ସ୍ଵଭାଵତ୍ଵମଵାପ୍ନୋତି ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯନିର୍ଵୃତ୍ତତ୍ଵାତ୍ ..୧୪୭..

ଇନ୍ଦ୍ରିଯପ୍ରାଣଃ ପଞ୍ଚଵିଧଃ, ତ୍ରିଧା ବଲପ୍ରାଣଃ, ପୁନଶ୍ଚୈକ ଆନପାନପ୍ରାଣଃ, ଆଯୁଃପ୍ରାଣଶ୍ଚେତି ଭେଦେନ ଦଶ ପ୍ରାଣାସ୍ତେଽପି ଚିଦାନନ୍ଦୈକସ୍ଵଭାଵାତ୍ପରମାତ୍ମନୋ ନିଶ୍ଚଯେନ ଭିନ୍ନା ଜ୍ଞାତଵ୍ଯା ଇତ୍ଯଭିପ୍ରାଯଃ ..“୧୨.. ଅଥ ପ୍ରାଣଶବ୍ଦଵ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତ୍ଯା ଜୀଵସ୍ଯ ଜୀଵତ୍ଵଂ ପ୍ରାଣାନାଂ ପୁଦ୍ଗଲସ୍ଵରୂପତ୍ଵଂ ଚ ନିରୂପଯତି — ପାଣେହିଂ ଚଦୁହିଂ ଜୀଵଦି ଯଦ୍ଯପି ନିଶ୍ଚଯେନ ସତ୍ତାଚୈତନ୍ଯସୁଖବୋଧାଦିଶୁଦ୍ଧଭାଵପ୍ରାଣୈର୍ଜୀଵତି ତଥାପି ଵ୍ଯଵହାରେଣ ଵର୍ତମାନକାଲେ ଦ୍ରଵ୍ଯଭାଵ- ରୂପୈଶ୍ଚତୁର୍ଭିରଶୁଦ୍ଧପ୍ରାଣୈର୍ଜୀଵତି ଜୀଵିସ୍ସଦି ଜୀଵିଷ୍ଯତି ଭାଵିକାଲେ ଜୋ ହି ଜୀଵିଦୋ ଯୋ ହି ସ୍ଫୁ ଟଂ ଜୀଵିତଃ ପୁଵ୍ଵଂ ପୂର୍ଵକାଲେ ସୋ ଜୀଵୋ ସ ଜୀଵୋ ଭଵତି . ତେ ପାଣା ତେ ପୂର୍ଵୋକ୍ତାଃ ପ୍ରାଣାଃ ପୋଗ୍ଗଲଦଵ୍ଵେହିଂ ଣିଵ୍ଵତ୍ତା ଉଦଯାଗତ- ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମଣା ନିର୍ଵୃତ୍ତା ନିଷ୍ପନ୍ନା ଇତି . ତତ ଏଵ କାରଣାତ୍ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯଵିପରୀତାଦନନ୍ତଜ୍ଞାନଦର୍ଶନସୁଖ-

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଃ ହି ] ଜୋ [ଚତୁର୍ଭିଃ ପ୍ରାଣୈଃ ] ଚାର ପ୍ରାଣୋଂସେ [ଜୀଵତି ] ଜୀତା ହୈ, [ଜୀଵିଷ୍ଯତି ] ଜିଯେଗା [ଜୀଵିତଃ ପୂର୍ଵଂ ] ଔର ପହଲେ ଜୀତା ଥା, [ସଃ ଜୀଵଃ ] ଵହ ଜୀଵ ହୈ . [ପୁନଃ ] ଫି ର ଭୀ [ପ୍ରାଣାଃ ] ପ୍ରାଣ ତୋ [ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯୈଃ ନିର୍ଵୃତ୍ତାଃ ] ପୁଦ୍ଗଲ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂସେ ନିଷ୍ପନ୍ନ (ରଚିତ) ହୈଂ ..୧୪୭..

ଟୀକା : — (ଵ୍ଯୁତ୍ପତ୍ତିକେ ଅନୁସାର) ପ୍ରାଣସାମାନ୍ଯସେ ଜୀତା ହୈ, ଜିଯେଗା, ଔର ପହଲେ ଜୀତା ଥା, ଵହ ଜୀଵ ହୈ . ଇସପ୍ରକାର (ପ୍ରାଣସାମାନ୍ଯ) ଅନାଦି ସଂତାନରୂପ (-ପ୍ରଵାହରୂପ)ସେ ପ୍ରଵର୍ତମାନ ହୋନେସେ (ସଂସାରଦଶାମେଂ) ତ୍ରିକାଲ ସ୍ଥାଯୀ ହୋନେସେ ପ୍ରାଣସାମାନ୍ଯ ଜୀଵକେ ଜୀଵତ୍ଵକା ହେତୁ ହୈ ହୀ . ତଥାପି ଵହ (ପ୍ରାଣ ସାମାନ୍ଯ) ଜୀଵକା ସ୍ଵଭାଵ ନହୀଂ ହୈ କ୍ଯୋଂକି ଵହ ପୁଦ୍ଗଲଦ୍ରଵ୍ଯସେ ନିଷ୍ପନ୍ନ — ରଚିତ ହୈ .

ଭାଵାର୍ଥ : — ଯଦ୍ଯପି ନିଶ୍ଚଯସେ ଜୀଵ ସଦା ହୀ ଭାଵପ୍ରାଣସେ ଜୀତା ହୈ, ତଥାପି ସଂସାରଦଶାମେଂ ଵ୍ଯଵହାରସେ ଉସେ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵକେ କାରଣଭୂତ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦି ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରାଣୋଂସେ ଜୀଵିତ କହା ଜାତା ହୈ . ଐସା

ଜେ ଚାର ପ୍ରାଣେ ଜୀଵତୋ ପୂର୍ଵେ, ଜୀଵେ ଛେ, ଜୀଵଶେ, ତେ ଜୀଵ ଛେ; ପଣ ପ୍ରାଣ ତୋ ପୁଦ୍ଗଲଦରଵନିଷ୍ପନ୍ନ ଛେ. ୧୪୭.

Page 292 of 513
PDF/HTML Page 325 of 546
single page version

ଯତୋ ମୋହାଦିଭିଃ ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମଭିର୍ବଦ୍ଧତ୍ଵାଜ୍ଜୀଵଃ ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧୋ ଭଵତି, ଯତଶ୍ଚ ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧତ୍ଵାତ୍ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମଫଲମୁପଭୁଂଜାନଃ ପୁନରପ୍ଯନ୍ଯୈଃ ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମଭିର୍ବଧ୍ଯତେ, ତତଃ ଵୀର୍ଯାଦ୍ଯନନ୍ତଗୁଣସ୍ଵଭାଵାତ୍ପରମାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵାଦ୍ଭିନ୍ନା ଭାଵଯିତଵ୍ଯା ଇତି ଭାଵଃ ..୧୪୭.. ଅଥ ପ୍ରାଣାନାଂ ଯତ୍ପୂର୍ଵ- ସୂତ୍ରୋଦିତଂ ପୌଦ୍ଗଲିକତ୍ଵଂ ତଦେଵ ଦର୍ଶଯତି — ଜୀଵୋ ପାଣଣିବଦ୍ଧୋ ଜୀଵଃ କର୍ତା ଚତୁର୍ଭିଃ ପ୍ରାଣୈର୍ନିବଦ୍ଧଃ ସଂବଦ୍ଧୋ ଭଵତି . କଥଂଭୂତଃ ସନ୍ . ବଦ୍ଧୋ ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମୋପଲମ୍ଭଲକ୍ଷଣମୋକ୍ଷାଦ୍ଵିଲକ୍ଷଣୈର୍ବଦ୍ଧଃ . କୈର୍ବଦ୍ଧଃ . ମୋହାଦିଏହିଂ କମ୍ମେହିଂ ମୋହନୀଯାଦିକର୍ମଭିର୍ବଦ୍ଧସ୍ତତୋ ଜ୍ଞାଯତେ ମୋହାଦିକର୍ମଭିର୍ବଦ୍ଧଃ ସନ୍ ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧୋ ଭଵତି, ନ ଚ କର୍ମବନ୍ଧରହିତ ଇତି . ତତ ଏଵ ଜ୍ଞାଯତେ ପ୍ରାଣାଃ ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମୋଦଯଜନିତା ଇତି . ତଥାଵିଧଃ ସନ୍ କିଂ କରୋତି . ଉଵଭୁଂଜଦି କମ୍ମଫଲଂ ପରମସମାଧିସମୁତ୍ପନ୍ନନିତ୍ଯାନନ୍ଦୈକଲକ୍ଷଣସୁଖାମୃତଭୋଜନମଲଭମାନଃ ସନ୍ କଟୁକଵିଷସମାନମପି କର୍ମଫଲମୁପଭୁଙ୍କ୍ତେ . ବଜ୍ଝଦି ଅଣ୍ଣେହିଂ କମ୍ମେହିଂ ତତ୍କର୍ମଫଲମୁପଭୁଞ୍ଜାନଃ ସନ୍ନଯଂ ଜୀଵଃ କର୍ମରହିତାତ୍ମନୋ ଵିସଦୃଶୈରନ୍ଯକର୍ମଭିର୍ନଵତରକର୍ମଭିର୍ବଧ୍ଯତେ . ଯତଃ କାରଣାତ୍କର୍ମଫଲଂ ଭୁଞ୍ଜାନୋ ନଵତର କର୍ମାଣି ବଧ୍ନାତି, ହୋନେପର ଭୀ ଵେ ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରାଣ ଆତ୍ମାକା ସ୍ଵରୂପ କିଂଚିତ୍ ମାତ୍ର ନହୀଂ ହୈଂ କ୍ଯୋଂକି ଵେ ପୁଦ୍ଗଲ ଦ୍ରଵ୍ଯସେ ନିର୍ମିତ ହୈଂ ..୧୪୭..

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ମୋହାଦିକୈଃ କର୍ମଭିଃ ] ମୋହାଦିକ କର୍ମୋଂସେ [ବଦ୍ଧଃ ] ବଁଧା ହୁଆ ହୋନେସେ [ଜୀଵଃ ] ଜୀଵ [ପ୍ରାଣନିବଦ୍ଧଃ ] ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋତା ହୁଆ [କର୍ମଫଲଂ ଉପଭୁଂଜାନଃ ] କର୍ମଫଲକୋ ଭୋଗତା ହୁଆ [ଅନ୍ଯୈଃ କର୍ମଭିଃ ] ଅନ୍ଯ କର୍ମୋଂସେ [ବଧ୍ଯତେ ] ବଁଧତା ହୈ ..୧୪୮..

ଟୀକା : — (୧) ମୋହାଦିକ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମୋଂସେ ବଁଧା ହୁଆ ହୋନେସେ ଜୀଵ ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋତା ହୈ ଔର (୨) ପ୍ରାଣୋଂସେ ସଂଯୁକ୍ତ ହୋନେକେ କାରଣ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମଫଲକୋ (ମୋହୀ – ରାଗୀ – ଦ୍ଵେଷୀ ଜୀଵ ମୋହ – ରାଗ – ଦ୍ଵେଷପୂର୍ଵକ) ଭୋଗତା ହୁଆ ପୁନଃ ଭୀ ଅନ୍ଯ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମୋଂସେ ବଂଧତା ହୈ, ଇସଲିଯେ

Page 293 of 513
PDF/HTML Page 326 of 546
single page version

ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମକାର୍ଯତ୍ଵାତ୍ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମକାରଣତ୍ଵାଚ୍ଚ ପୌଦ୍ଗଲିକା ଏଵ ପ୍ରାଣା ନିଶ୍ଚୀଯନ୍ତେ ..୧୪୮..

ଅବ, ପ୍ରାଣୋଂକେ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମକା କାରଣପନା (ଅର୍ଥାତ୍ ପ୍ରାଣ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମକେ କାରଣ କିସ ପ୍ରକାର ହୈଂ ଵହ) ପ୍ରଗଟ କରତେ ହୈଂ : —

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଦି ] ଯଦି [ଜୀଵଃ ] ଜୀଵ [ମୋହପ୍ରଦ୍ଵେଷାଭ୍ଯାଂ ] ମୋହ ଔର ଦ୍ଵେଷକେ ଦ୍ଵାରା [ଜୀଵଯୋଃ ] ଜୀଵୋଂକେ (-ସ୍ଵଜୀଵକେ ତଥା ପରଜୀଵକେ) [ପ୍ରାଣାବାଧଂ କରୋତି ] ପ୍ରାଣୋଂକୋ ବାଧା ପହୁଁଚାତେ ହୈଂ, [ସଃ ହି ] ତୋ ପୂର୍ଵକଥିତ [ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦିକର୍ମଭିଃ ବଂଧଃ ] ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦିକ କର୍ମୋଂକେ ଦ୍ଵାରା ବଂଧ [ଭଵତି ] ହୋତା ହୈ ..୧୪୯..

Page 294 of 513
PDF/HTML Page 327 of 546
single page version

ପ୍ରାଣୈର୍ହି ତାଵଜ୍ଜୀଵଃ କର୍ମଫଲମୁପଭୁଂକ୍ତେ; ତଦୁପଭୁଂଜାନୋ ମୋହପ୍ରଦ୍ଵେଷାଵାପ୍ନୋତି; ତାଭ୍ଯାଂ ସ୍ଵଜୀଵ- ପରଜୀଵଯୋଃ ପ୍ରାଣାବାଧଂ ଵିଦଧାତି . ତଦା କଦାଚିତ୍ପରସ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରାଣାନାବାଧ୍ଯ କଦାଚିଦନାବାଧ୍ଯ ସ୍ଵସ୍ଯ ଭାଵପ୍ରାଣାନୁପରକ୍ତତ୍ଵେନ ବାଧମାନୋ ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦୀନି କର୍ମାଣି ବଧ୍ନାତି . ଏଵଂ ପ୍ରାଣାଃ ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମକାରଣତାମୁପଯାନ୍ତି ..୧୪୯..

ଜ୍ଞାନସ୍ଵରୂପଂ ସ୍ଵକୀଯଶୁଦ୍ଧପ୍ରାଣଂ ହନ୍ତି, ପଶ୍ଚାଦୁତ୍ତରକାଲେ ପରପ୍ରାଣଘାତେ ନିଯମୋ ନାସ୍ତୀତି ..୧୪୯.. ଅଥେନ୍ଦ୍ରି- ଯାଦିପ୍ରାଣୋତ୍ପତ୍ତେରନ୍ତରଙ୍ଗହେତୁମୁପଦିଶତି — ଆଦା କମ୍ମମଲିମସୋ ଅଯମାତ୍ମା ସ୍ଵଭାଵେନ ଭାଵକର୍ମଦ୍ରଵ୍ଯକର୍ମନୋକର୍ମ- ମଲରହିତତ୍ଵେନାତ୍ଯନ୍ତନିର୍ମଲୋଽପି ଵ୍ଯଵହାରେଣାନାଦିକର୍ମବନ୍ଧଵଶାନ୍ମଲୀମସୋ ଭଵତି . ତଥାଭୂତଃ ସନ୍ କିଂ କରୋତି . ଧରେଦି ପାଣେ ପୁଣୋ ପୁଣୋ ଅଣ୍ଣେ ଧାରଯତି ପ୍ରାଣାନ୍ ପୁନଃପୁନଃ ଅନ୍ଯାନ୍ନଵତରାନ୍ . ଯାଵତ୍କିମ୍ . ଣ ଚଯଦି

ଟୀକା : — ପ୍ରଥମ ତୋ ପ୍ରାଣୋଂସେ ଜୀଵ କର୍ମଫଲକୋ ଭୋଗତା ହୈ; ଉସେ ଭୋଗତା ହୁଆ ମୋହ ତଥା ଦ୍ଵେଷକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ; ମୋହ ତଥା ଦ୍ଵେଷସେ ସ୍ଵଜୀଵ ତଥା ପରଜୀଵକେ ପ୍ରାଣୋଂକୋ ୧ବାଧା ପହୁଁଚାତା ହୈ . ଵହାଁ କଦାଚିତ୍ (-କିସୀ ସମଯ) ପରକେ ଦ୍ରଵ୍ଯ ପ୍ରାଣୋଂକୋ ବାଧା ପହୁଁଚାକର ଔର କଦାଚିତ୍ (ପରକେ ଦ୍ରଵ୍ଯ ପ୍ରାଣୋଂକୋ) ବାଧା ନ ପହୁଁଚାକର, ଅପନେ ଭାଵପ୍ରାଣୋଂକୋ ତୋ ୨ଉପରକ୍ତପନେସେ (ଅଵଶ୍ଯ ହୀ) ବାଧା ପହୁଁଚାତା ହୁଆ ଜୀଵ ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦି କର୍ମୋଂକୋ ବାଁଧତା ହୈ . ଇସପ୍ରକାର ପ୍ରାଣ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମୋଂକେ କାରଣପନେକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତେ ହୈଂ ..୧୪୯..

ଅବ ପୌଦ୍ଗଲିକ ପ୍ରାଣୋଂକୀ ସଂତତିକୀ (-ପ୍ରଵାହକୀ – ପରମ୍ପରାକୀ) ପ୍ରଵୃତ୍ତିକା ଅନ୍ତରଂଗ ହେତୁ ସୂତ୍ର ଦ୍ଵାରା କହତେ ହୈଂ : — ୧. ବାଧା = ପୀଡା, ଉପଦ୍ରଵ, ଵିଘ୍ନ . ୨. ଉପରକ୍ତପନା = ମଲିନପନା; ଵିକାରୀପନା; ମୋହାଦିପରିଣାମରୂପ ପରିଣମିତ ହୋନା . [ଜୈସେ କୋଈ ପୁରୁଷ ତପ୍ତ ଲୋହେକେ

Page 295 of 513
PDF/HTML Page 328 of 546
single page version

ଯେଯମାତ୍ମନଃ ପୌଦ୍ଗଲିକପ୍ରାଣାନାଂ ସଂତାନେନ ପ୍ରଵୃତ୍ତିଃ, ତସ୍ଯା ଅନାଦିପୌଦ୍ଗଲକର୍ମମୂଲଂ ଶରୀରାଦିମମତ୍ଵରୂପମୁପରକ୍ତତ୍ଵମନ୍ତରଂଗୋ ହେତୁଃ ..୧୫୦..

ଜାଵ ମମତ୍ତିଂ ନିସ୍ନେହଚିଚ୍ଚମତ୍କାରପରିଣତେର୍ଵିପରୀତାଂ ମମତାଂ ଯାଵତ୍କାଲଂ ନ ତ୍ଯଜତି . କେଷୁ ଵିଷଯେଷୁ . ଦେହପଧାଣେସୁ ଵିସଯେସୁ ଦେହଵିଷଯରହିତପରମଚୈତନ୍ଯପ୍ରକାଶପରିଣତେଃ ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତେଷୁ ଦେହପ୍ରଧାନେଷୁ ପଞ୍ଚେନ୍ଦ୍ରିଯଵିଷଯେଷ୍ଵିତି . ତତଃ ସ୍ଥିତମେତତ୍ — ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦିପ୍ରାଣୋତ୍ପତ୍ତେର୍ଦେହାଦିମମତ୍ଵମେଵାନ୍ତରଙ୍ଗକାରଣମିତି ..୧୫୦.. ଅଥେନ୍ଦ୍ରିଯାଦିପ୍ରାଣାନାମଭ୍ଯନ୍ତରଂ ଵିନାଶକାରଣମାଵେଦଯତି — ଜୋ ଇଂଦିଯାଦିଵିଜଈ ଭଵୀଯ ଯଃ କର୍ତାତୀନ୍ଦ୍ରିଯାତ୍ମୋତ୍ଥସୁଖାମୃତସଂତୋଷବଲେନ ଜିତେନ୍ଦ୍ରିଯତ୍ଵେନ ନିଃକଷାଯନିର୍ମଲାନୁଭୂତିବଲେନ କଷାଯଜଯେନ ଚେନ୍ଦ୍ରିଯାଦିଵିଜଯୀ ଭୂତ୍ଵା ଉଵଓଗମପ୍ପଗଂ ଝାଦି

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯାଵତ୍ ] ଜବ ତକ [ଦେହପ୍ରଧାନେଷୁ ଵିଷଯେଷୁ ] ଦେହପ୍ରଧାନ ଵିଷଯୋଂମେଂ [ମମତ୍ଵଂ ] ମମତ୍ଵକୋ [ନ ତ୍ଯଜତି ] ନହୀଂ ଛୋଡ଼ତା, [କର୍ମମଲୀମସଃ ଆତ୍ମା ] ତବ ତକ କର୍ମସେ ମଲିନ ଆତ୍ମା [ପୁନଃ ପୁନଃ ] ପୁନଃ – ପୁନଃ [ଅନ୍ଯାନ୍ ପ୍ରାଣାନ୍ ] ଅନ୍ଯ – ଅନ୍ଯ ପ୍ରାଣୋଂକୋ [ଧାରଯତି ] ଧାରଣ କରତା ହୈ ..୧୫୦..

ଟୀକା : — ଜୋ ଇସ ଆତ୍ମାକୋ ପୌଦ୍ଗଲିକ ପ୍ରାଣୋଂକୀ ସଂତାନରୂପ ପ୍ରଵୃତ୍ତି ହୈ, ଉସକା ଅନ୍ତରଂଗ ହେତୁ ଶରୀରାଦିକା ମମତ୍ଵରୂପ ଉପରକ୍ତପନା ହୈ, ଜିସକା ମୂଲ (-ନିମିତ୍ତ) ଅନାଦି ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମ ହୈ .

ଭାଵାର୍ଥ : — ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରାଣୋଂକୀ ପରମ୍ପରା ଚଲତେ ରହନେକା ଅନ୍ତରଂଗ କାରଣ ଅନାଦି ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମକେ ନିମିତ୍ତସେ ହୋନେଵାଲା ଜୀଵକା ଵିକାରୀ ପରିଣମନ ହୈ . ଜବତକ ଜୀଵ ଦେହାଦି ଵିଷଯୋଂକେ ମମତ୍ଵରୂପ ଵିକାରୀ ପରିଣମନକୋ ନହୀଂ ଛୋଡ଼ତା ତବ ତକ ଉସକେ ନିମିତ୍ତସେ ପୁନଃ – ପୁନଃ ପୁଦ୍ଗଲକର୍ମ ବଁଧତେ ରହତେ ହୈଂ ଔର ଉସସେ ପୁନଃ – ପୁନଃ ଦ୍ରଵ୍ଯପ୍ରାଣୋଂକା ସମ୍ବନ୍ଧ ହୋତା ରହତା ହୈ ..୧୫୦..

Page 296 of 513
PDF/HTML Page 329 of 546
single page version

ପୁଦ୍ଗଲପ୍ରାଣସଂତତିନିଵୃତ୍ତେରନ୍ତରଂଗୋ ହେତୁର୍ହି ପୌଦ୍ଗଲିକକର୍ମମୂଲସ୍ଯୋପରକ୍ତତ୍ଵସ୍ଯାଭାଵଃ . ସ ତୁ ସମସ୍ତେନ୍ଦ୍ରିଯାଦିପରଦ୍ରଵ୍ଯାନୁଵୃତ୍ତିଵିଜଯିନୋ ଭୂତ୍ଵା ସମସ୍ତୋପାଶ୍ରଯାନୁଵୃତ୍ତିଵ୍ଯାଵୃତ୍ତସ୍ଯ ସ୍ଫ ଟିକମଣେ- ରିଵାତ୍ଯନ୍ତଵିଶୁଦ୍ଧମୁପଯୋଗମାତ୍ରମାତ୍ମାନଂ ସୁନିଶ୍ଚଲଂ କେଵଲମଧିଵସତଃ ସ୍ଯାତ୍ . ଇଦମତ୍ର ତାତ୍ପର୍ଯଂ — ଆତ୍ମନୋଽତ୍ଯନ୍ତଵିଭକ୍ତତ୍ଵସିଦ୍ଧଯେ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵହେତଵଃ ପୁଦ୍ଗଲପ୍ରାଣା ଏଵମୁଚ୍ଛେତ୍ତଵ୍ଯାଃ ..୧୫୧.. କେଵଲଜ୍ଞାନଦର୍ଶନୋପଯୋଗଂ ନିଜାତ୍ମାନଂ ଧ୍ଯାଯତି, କମ୍ମେହିଂ ସୋ ଣ ରଜ୍ଜଦି କର୍ମଭିଶ୍ଚିଚ୍ଚମତ୍କାରାତ୍ମନଃ ପ୍ରତିବନ୍ଧ- କୈର୍ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦିକର୍ମଭିଃ ସ ନ ରଜ୍ଯତେ, ନ ବଧ୍ଯତେ . କିହ ତଂ ପାଣା ଅଣୁଚରଂତି କର୍ମବନ୍ଧାଭାଵେ ସତି ତଂ ପୁରୁଷଂ

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଃ ] ଜୋ [ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦିଵିଜଯୀଭୂତ୍ଵା ] ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦିକା ଵିଜଯୀ ହୋକର [ଉପଯୋଗଂ ଆତ୍ମକଂ ] ଉପଯୋଗମାତ୍ର ଆତ୍ମାକା [ଧ୍ଯାଯତି ] ଧ୍ଯାନ କରତା ହୈ, [ସଃ ] ଵହ [କର୍ମଭିଃ ] କର୍ମୋଂକେ ଦ୍ଵାରା [ନ ରଜ୍ଯତେ ] ରଂଜିତ ନହୀଂ ହୋତା; [ତଂ ] ଉସେ [ପ୍ରାଣାଃ ] ପ୍ରାଣ [କଥଂ ] କୈସେ [ଅନୁଚରଂତି ] ଅନୁସରେଂଗେ ? (ଅର୍ଥାତ୍ ଉସକେ ପ୍ରାଣୋଂକା ସମ୍ବନ୍ଧ ନହୀଂ ହୋତା .) ..୧୫୧..

ଟୀକା : — ଵାସ୍ତଵମେଂ ପୌଦ୍ଗଲିକ ପ୍ରାଣୋଂକେ ସଂତତିକୀ ନିଵୃତ୍ତିକା ଅନ୍ତରଙ୍ଗ ହେତୁ ପୌଦ୍ଗଲିକ କର୍ମ ଜିସକା କାରଣ ( – ନିମିତ୍ତ) ହୈ ଐସେ ୧ଉପରକ୍ତପନେକା ଅଭାଵ ହୈ . ଔର ଵହ ଅଭାଵ ଜୋ ଜୀଵ ସମସ୍ତ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦିକ ପରଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକେ ଅନୁସାର ପରିଣତିକା ଵିଜଯୀ ହୋକର, (ଅନେକ ଵର୍ଣୋଵାଲେ) ୨ଆଶ୍ରଯାନୁସାର ସାରୀ ପରିଣତିସେ ଵ୍ଯାଵୃତ୍ତ (ପୃଥକ୍, ଅଲଗ) ହୁଏ ସ୍ଫ ଟିକ ମଣିକୀ ଭାଁତି, ଅତ୍ଯନ୍ତ ଵିଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗମାତ୍ର ଅକେଲେ ଆତ୍ମାମେଂ ସୁନିଶ୍ଚଲତଯା ଵସତା ହୈ, ଉସ ଜୀଵକେ ହୋତା ହୈ .

ଯହାଁ ଯହ ତାତ୍ପର୍ଯ ହୈ କି — ଆତ୍ମାକୀ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଵିଭକ୍ତତା ସିଦ୍ଧ କରନେକେ ଲିଯେ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵକେ ହେତୁଭୂତ ପୌଦ୍ଗଲିକ ପ୍ରାଣ ଇସପ୍ରକାର ଉଚ୍ଛେଦ କରନେଯୋଗ୍ଯ ହୈଂ .

ଭାଵାର୍ଥ : — ଜୈସେ ଅନେକ ରଂଗଯୁକ୍ତ ଆଶ୍ରଯଭୂତ ଵସ୍ତୁକେ ଅନୁସାର ଜୋ (ସ୍ଫ ଟିକ ମଣିକା) ଅନେକରଂଗୀ ପରିଣମନ ହୈ ଉସସେ ସର୍ଵଥା ଵ୍ଯାଵୃତ୍ତ ହୁଯେ ସ୍ଫ ଟିକମଣିକେ ଉପରକ୍ତପନେକା ଅଭାଵ ହୈ, ଉସୀପ୍ରକାର ଅନେକପ୍ରକାରକେ କର୍ମ ଵ ଇନ୍ଦ୍ରିଯାଦିକେ ଅନୁସାର ଜୋ (ଆତ୍ମାକା) ଅନେକ ପ୍ରକାରକା ଵିକାରୀ ପରିଣମନ ହୈ ଉସସେ ସର୍ଵଥା ଵ୍ଯାଵୃତ୍ତ ହୁଯେ ଆତ୍ମାକେ ( – ଜୋ ଏକ ଉପଯୋଗମାତ୍ର ୧. ଉପରକ୍ତପନା = ଵିକୃତପନା; ମଲିନପନା; ରଂଜିତପନା; ଉପରାଗଯୁକ୍ତପନା, (ଉପରାଗକେ ଅର୍ଥକେ ଲିଯେ ଗାଥା ୧୨୬କା

ଫୁ ଟନୋଟ ଦେଖୋ]) ୨. ଆଶ୍ରଯ = ଜିସମେଂ ସ୍ଫ ଟିକମଣି ରଖା ହୋ ଵହ ଵସ୍ତୁ .

Page 297 of 513
PDF/HTML Page 330 of 546
single page version

ଅଥ ପୁନରପ୍ଯାତ୍ମନୋଽତ୍ଯନ୍ତଵିଭକ୍ତତ୍ଵସିଦ୍ଧଯେ ଗତିଵିଶିଷ୍ଟଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵହେତୁପର୍ଯାଯସ୍ଵରୂପ- ମୁପଵର୍ଣଯତି —

ହେତୁ ଐସୀ ଜୋ ଗତିଵିଶିଷ୍ଟ (ଦେଵ – ମନୁଷ୍ଯାଦି) ପର୍ଯାଯୋଂକା ସ୍ଵରୂପ କହତେ ହୈଂ : —

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଅସ୍ତିତ୍ଵନିଶ୍ଚିତସ୍ଯ ଅର୍ଥସ୍ଯ ହି ] ଅସ୍ତିତ୍ଵସେ ନିଶ୍ଚିତ ଅର୍ଥକା (ଦ୍ରଵ୍ଯକା) [ଅର୍ଥାନ୍ତରେ ସଂଭୂତଃ ] ଅନ୍ଯ ଅର୍ଥମେଂ (ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ) ଉତ୍ପନ୍ନ [ଅର୍ଥଃ ] ଜୋ ଅର୍ଥ (-ଭାଵ) [ସ ପର୍ଯାଯଃ ] ଵହ ପର୍ଯାଯ ହୈ — [ସଂସ୍ଥାନାଦିପ୍ରଭେଦୈଃ ] କି ଜୋ ସଂସ୍ଥାନାଦି ଭେଦୋଂ ସହିତ ହୋତୀ ହୈ ..୧୫୨..

Page 298 of 513
PDF/HTML Page 331 of 546
single page version

ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵନିଶ୍ଚିତସ୍ଯୈକସ୍ଯାର୍ଥସ୍ଯ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵନିଶ୍ଚିତ ଏଵାନ୍ଯ- ସ୍ମିନ୍ନର୍ଥେ ଵିଶିଷ୍ଟରୂପତଯା ସଂଭାଵିତାତ୍ମଲାଭୋଽର୍ଥୋଽନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକଃ ପର୍ଯାଯଃ . ସ ଖଲୁ ପୁଦ୍ଗଲସ୍ଯ ପୁଦ୍ଗଲାନ୍ତର ଇଵ ଜୀଵସ୍ଯ ପୁଦ୍ଗଲେ ସଂସ୍ଥାନାଦିଵିଶିଷ୍ଟତଯା ସମୁପଜାଯମାନଃ ସଂଭାଵ୍ଯତ ଏଵ . ଉପପନ୍ନଶ୍ଚୈଵଂଵିଧଃ ପର୍ଯାଯଃ, ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯସଂଯୋଗାତ୍ମତ୍ଵେନ କେଵଲଜୀଵଵ୍ଯତିରେକ ମାତ୍ରସ୍ଯୈକଦ୍ରଵ୍ଯପର୍ଯାଯସ୍ଯା- ସ୍ଖଲିତସ୍ଯାନ୍ତରଵଭାସନାତ୍ ..୧୫୨..

ଅଥ ପର୍ଯାଯଵ୍ଯକ୍ତୀର୍ଦର୍ଶଯତି — ପ୍ରଥମଵିଶେଷାନ୍ତରାଧିକାରେ ସମୁଦାଯପାତନିକା . ତଦ୍ଯଥା — ଅଥ ପୁନରପି ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମନୋ ଵିଶେଷଭେଦଭାଵନାର୍ଥଂ ନରନାରକାଦିପର୍ଯାଯରୂପଂ ଵ୍ଯଵହାରଜୀଵତ୍ଵହେତୁଂ ଦର୍ଶଯତି — ଅତ୍ଥିତ୍ତଣିଚ୍ଛିଦସ୍ସ ହି ଚିଦାନନ୍ଦୈକଲକ୍ଷଣସ୍ଵରୂପାସ୍ତି- ତ୍ଵେନ ନିଶ୍ଚିତସ୍ଯ ଜ୍ଞାତସ୍ଯ ହି ସ୍ଫୁ ଟମ୍ . କସ୍ଯ . ଅତ୍ଥସ୍ସ ପରମାତ୍ମପଦାର୍ଥସ୍ଯ ଅତ୍ଥଂତରମ୍ହି ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାର୍ଥାଦନ୍ଯସ୍ମିନ୍ ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦିକର୍ମରୂପେ ଅର୍ଥାନ୍ତରେ ସଂଭୂଦୋ ସଂଜାତ ଉତ୍ପନ୍ନଃ ଅତ୍ଥୋ ଯୋ ନରନାରକାଦିରୂପୋଽର୍ଥଃ, ପଜ୍ଜାଓ ସୋ ନିର୍ଵିକାରଶୁଦ୍ଧାତ୍ମାନୁଭୂତିଲକ୍ଷଣସ୍ଵଭାଵଵ୍ଯଞ୍ଜନପର୍ଯାଯାଦନ୍ଯାଦୃଶଃ ସନ୍ ଵିଭାଵଵ୍ଯଞ୍ଜନପର୍ଯାଯୋ ଭଵତି ସ ଇତ୍ଥଂଭୂତପର୍ଯାଯୋ ଜୀଵସ୍ଯ . କୈଃ କୃତ୍ଵା ଜାତଃ . ସଂଠାଣାଦିପ୍ପଭେଦେହିଂ ସଂସ୍ଥାନାଦିରହିତପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯଵିଲକ୍ଷଣୈଃ ସଂସ୍ଥାନସଂହନନଶରୀରାଦିପ୍ରଭେଦୈରିତି ..୧୫୨.. ଅଥ ତାନେଵ ପର୍ଯାଯଭେଦାନ୍ ଵ୍ଯକ୍ତୀକରୋତି — ଣରଣାରଯତିରିଯସୁରା

ଟୀକା : — ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵସେ ନିଶ୍ଚିତ ଏକ ଅର୍ଥକା (ଦ୍ରଵ୍ଯକା), ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵସେ ହୀ ନିଶ୍ଚିତ ଐସେ ଅନ୍ଯ ଅର୍ଥମେଂ (ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ) ଵିଶିଷ୍ଟରୂପସେ (-ଭିନ୍ନ – ଭିନ୍ନ ରୂପସେ) ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତା ହୁଆ ଜୋ ଅର୍ଥ (-ଭାଵ), ଵହ ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ପର୍ଯାଯ ହୈ ଵହ ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ପର୍ଯାଯ ଵାସ୍ତଵମେଂ, ଜୈସେ ପୁଦ୍ଗଲକୀ ଅନ୍ଯ ପୁଦ୍ଗଲମେଂ (ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତୀ ହୁଈ ଦେଖୀ ଜାତୀ ହୈ ଉସୀପ୍ରକାର, ଜୀଵକୀ ପୁଦ୍ଗଲମେଂ ସଂସ୍ଥାନାଦିସେ ଵିଶିଷ୍ଟତଯା (-ସଂସ୍ଥାନ ଇତ୍ଯାଦିକେ ଭେଦ ସହିତ) ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋତୀ ହୁଈ ଅନୁଭଵମେଂ ଅଵଶ୍ଯ ଆତୀ ହୈ . ଔର ଐସୀ ପର୍ଯାଯ ଉପପନ୍ନ (-ଯୋଗ୍ଯ ଘଟିତ, ନ୍ଯାଯଯୁକ୍ତ) ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଜୋ କେଵଲ ଜୀଵକୀ ଵ୍ଯତିରେକମାତ୍ର ହୈ ଐସୀ ଅସ୍ଖଲିତ ଏକଦ୍ରଵ୍ଯପର୍ଯାଯ ହୀ ଅନେକ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକେ ସଂଯୋଗାତ୍ମକରୂପସେ ଭୀତର ଅଵଭାସିତ ହୋତୀ ହୈ .

ଭାଵାର୍ଥ : — ଯଦ୍ଯପି ପ୍ରତ୍ଯେକ ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ ସଦା ହୀ ଭିନ୍ନ – ଭିନ୍ନ ରହତା ହୈ ତଥାପି, ଜୈସେ ପୁଦ୍ଗଲୋଂକୀ ଅନ୍ଯ ପୁଦ୍ଗଲକେ ସଂବଂଧସେ ସ୍କଂଧରୂପ ପର୍ଯାଯ ହୋତୀ ହୈ ଉସୀପ୍ରକାର ଜୀଵକୀ ପୁଦ୍ଗଲୋଂକେ ସଂବଂଧସେ ଦେଵାଦିକ ପର୍ଯାଯ ହୋତୀ ହୈ . ଜୀଵକୀ ଐସୀ ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ଦେଵାଦିପର୍ଯାଯ ଅଯୁକ୍ତ ନହୀଂ ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଭୀତର ଦେଖନେ ପର, ଅନେକ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକା ସଂଯୋଗ ହୋନେ ପର ଭୀ, ଜୀଵ କହୀଂ ପୁଦ୍ଗଲୋଂକେ ସାଥ ଏକରୂପ ପର୍ଯାଯ ନହୀଂ କରତା, ପରନ୍ତୁ ଵହାଁ ଭୀ ମାତ୍ର ଜୀଵକୀ (-ପୁଦ୍ଗଲପର୍ଯାଯସେ ଭିନ୍ନ-) ଅସ୍ଖଲିତ (-ଅପନେସେ ଚ୍ଯୁତ ନ ହୋନେଵାଲୀ) ଏକଦ୍ରଵ୍ଯପର୍ଯାଯ ହୀ ସଦା ପ୍ରଵର୍ତମାନ ରହତୀ ହୈ ..୧୫୨..

Page 299 of 513
PDF/HTML Page 332 of 546
single page version

ନାରକସ୍ତିର୍ଯଙ୍ମନୁଷ୍ଯୋ ଦେଵ ଇତି କିଲ ପର୍ଯାଯା ଜୀଵାନାମ୍ . ତେ ଖଲୁ ନାମକର୍ମପୁଦ୍ଗଲ- ଵିପାକକାରଣତ୍ଵେନାନେକଦ୍ରଵ୍ଯସଂଯୋଗାତ୍ମକତ୍ଵାତ୍ କୁକୂଲାଂଗାରାଦିପର୍ଯାଯା ଜାତଵେଦସଃ କ୍ଷୋଦଖିଲ୍ଵ- ସଂସ୍ଥାନାଦିଭିରିଵ ସଂସ୍ଥାନାଦିଭିରନ୍ଯଥୈଵ ଭୂତା ଭଵନ୍ତି ..୧୫୩.. ନରନାରକତିର୍ଯଗ୍ଦେଵରୂପା ଅଵସ୍ଥାଵିଶେଷାଃ . ସଂଠାଣାଦୀହିଂ ଅଣ୍ଣହା ଜାଦା ସଂସ୍ଥାନାଦିଭିରନ୍ଯଥା ଜାତାଃ, ମନୁଷ୍ଯଭଵେ ଯତ୍ସମଚତୁରସ୍ରାଦିସଂସ୍ଥାନମୌଦାରିକଶରୀରାଦିକଂ ଚ ତଦପେକ୍ଷଯା ଭଵାନ୍ତରେଽନ୍ଯଦ୍ଵିସଦ୍ରଶଂ ସଂସ୍ଥାନାଦିକଂ ଭଵତି . ତେନ କାରଣେନ ତେ ନରନାରକାଦିପର୍ଯାଯା ଅନ୍ଯଥା ଜାତା ଭିନ୍ନା ଭଣ୍ଯନ୍ତେ; ନ ଚ ଶୁଦ୍ଧବୁଦ୍ଧୈକସ୍ଵଭାଵପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯତ୍ଵେନ . କସ୍ମାତ୍ . ତୃଣକାଷ୍ଠପତ୍ରାକାରାଦିଭେଦଭିନ୍ନସ୍ଯାଗ୍ନେରିଵ ସ୍ଵରୂପଂ ତଦେଵ . ପଜ୍ଜାଯା ଜୀଵାଣଂ ତେ ଚ ନରନାରକାଦଯୋ ଜୀଵାନାଂ ଵିଭାଵଵ୍ଯଞ୍ଜନପର୍ଯାଯା ଭଣ୍ଯନ୍ତେ . କୈଃ କୃତ୍ଵା . ଉଦଯାଦିହିଂ ଣାମକମ୍ମସ୍ସ ଉଦଯାଦିଭିର୍ନାମକର୍ମଣୋ ନିର୍ଦୋଷପରମାତ୍ମଶବ୍ଦଵାଚ୍ଯାନ୍ନିର୍ଣାମନିର୍ଗୋତ୍ରାଦିଲକ୍ଷଣାଚ୍ଛୁଦ୍ଧାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯାଦ- ନ୍ଯାଦୃଶୈର୍ନାମକର୍ମଜନିତୈର୍ବନ୍ଧୋଦଯୋଦୀରଣାଦିଭିରିତି . ଯତ ଏଵ ତେ କର୍ମୋଦଯଜନିତାସ୍ତତୋ ଜ୍ଞାଯତେ

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ନରନାରକତିର୍ଯକ୍ସୁରାଃ ] ମନୁଷ୍ଯ, ନାରକ, ତିର୍ଯଂଚ ଔର ଦେଵ — ଯେ [ନାମକର୍ମଣଃ ଉଦଯାଦିଭିଃ ] ନାମକର୍ମକେ ଉଦଯାଦିକ କେ କାରଣ [ଜୀଵାନାଂ ପର୍ଯାଯାଃ ] ଜୀଵୋଂକୀ ପର୍ଯାଯେଂ ହୈଂ — [ସଂସ୍ଥାନାଦିଭିଃ ] ଜୋ କି ସଂସ୍ଥାନାଦିକେ ଦ୍ଵାରା [ଅନ୍ଯଥା ଜାତାଃ ] ଅନ୍ଯ – ଅନ୍ଯ ପ୍ରକାରକୀ ହୋତୀ ହୈଂ ..୧୫୩..

ଟୀକା : — ନାରକ, ତିର୍ଯଂଚ, ମନୁଷ୍ଯ ଔର ଦେଵ — ଯେ ଜୀଵୋଂକୀ ପର୍ଯାଯେଂ ହୈଂ . ଵେ ନାମକର୍ମରୂପ ପୁଦ୍ଗଲକେ ଵିପାକକେ କାରଣ ଅନେକ ଦ୍ରଵ୍ଯୋଂକୀ ସଂଯୋଗାତ୍ମକ ହୈଂ; ଇସଲିଯେ ଜୈସେ ତୃଷକୀ ଅଗ୍ନି ଔର ଅଂଗାର ଇତ୍ଯାଦି ଅଗ୍ନିକୀ ପର୍ଯାଯେଂ ଚୂରା ଔର ଡଲୀ ଇତ୍ଯାଦି ଆକାରୋଂସେ ଅନ୍ଯ- ଅନ୍ଯ ପ୍ରକାରକୀ ହୋତୀ ହୈଂ, ଉସୀପ୍ରକାର ଜୀଵକୀ ଵେ ନାରକାଦି ପର୍ଯାଯେଂ ସଂସ୍ଥାନାଦିକେ ଦ୍ଵାରା ଅନ୍ଯ- ଅନ୍ଯ ପ୍ରକାରକୀ ହୀ ହୋତୀ ହୈଂ ..୧୫୩..

Page 300 of 513
PDF/HTML Page 333 of 546
single page version

ଯତ୍ଖଲୁ ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତଂ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵମର୍ଥନିଶ୍ଚାଯକମାଖ୍ଯାତଂ ସ ଖଲୁ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ସ୍ଵଭାଵ ଏଵ, ସଦ୍ଭାଵନିବଦ୍ଧତ୍ଵାଦ୍ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵସ୍ଯ . ଅଥାସୌ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵୋ ଦ୍ରଵ୍ଯଗୁଣପର୍ଯାଯତ୍ଵେନ ସ୍ଥିତ୍ଯୁତ୍ପାଦଵ୍ଯଯତ୍ଵେନ ଚ ତ୍ରିତଯୀଂ ଵିକଲ୍ପଭୂମିକାମଧିରୂଢଃ ପରିଜ୍ଞାଯମାନଃ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ମୋହମପୋହ୍ଯ ସ୍ଵପରଵିଭାଗହେତୁର୍ଭଵତି, ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମସ୍ଵରୂପଂ ନ ସଂଭଵନ୍ତୀତି ..୧୫୩.. ଅଥ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଲକ୍ଷଣଂ ପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯଂ ଯୋଽସୌ ଜାନାତି ସ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ମୋହଂ ନ କରୋତୀତି ପ୍ରକାଶଯତି — ଜାଣଦି ଜାନାତି . ଜୋ ଯଃ କର୍ତା . କମ୍ . ତଂ ପୂର୍ଵୋକ୍ତଂ ଦଵ୍ଵସହାଵଂ ପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵମ୍ . କିଂଵିଶିଷ୍ଟମ୍ . ସବ୍ଭାଵଣିବଦ୍ଧଂ ସ୍ଵଭାଵଃ ସ୍ଵରୂପସତ୍ତା ତତ୍ର ନିବଦ୍ଧମାଧୀନଂ ତନ୍ମଯଂ

ଅବ, ଆତ୍ମାକା ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସାଥ ସଂଯୁକ୍ତପନା ହୋନେ ପର ଭୀ ୧ଅର୍ଥ ନିଶ୍ଚାଯକ ଅସ୍ତିତ୍ଵକୋ ସ୍ଵ – ପର ଵିଭାଗକେ ହେତୁକେ ରୂପମେଂ ସମଝାତେ ହୈଂ : —

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଃ ] ଜୋ ଜୀଵ [ତଂ ] ଉସ (ପୂର୍ଵୋକ୍ତ) [ସଦ୍ଭାଵନିବଦ୍ଧଂ ] ଅସ୍ତିତ୍ଵନିଷ୍ପନ୍ନ, [ତ୍ରିଧା ସମାଖ୍ଯାତଂ ] ତୀନ ପ୍ରକାରସେ କଥିତ, [ସଵିକଲ୍ପଂ ] ଭେଦୋଂଵାଲେ [ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵଂ ] ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵକୋ [ଜାନାତି ] ଜାନତା ହୈ, [ସଃ ] ଵହ [ଅନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯେ ] ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ [ନ ମୁହ୍ଯତି ] ମୋହକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ନହୀଂ ହୋତା ..୧୫୪..

ଟୀକା : — ଜୋ, ଦ୍ରଵ୍ଯକୋ ନିଶ୍ଚିତ କରନେଵାଲା, ସ୍ଵଲକ୍ଷଣଭୂତ ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ କହା ଗଯା ହୈ ଵହ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସ୍ଵଭାଵ ହୀ ହୈ; କ୍ଯୋଂକି ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସ୍ଵଭାଵ ଅସ୍ତିତ୍ଵନିଷ୍ପନ୍ନ (ଅସ୍ତିତ୍ଵକା ବନା ହୁଆ) ହୈ . ଦ୍ରଵ୍ଯ – ଗୁଣ – ପର୍ଯାଯରୂପସେ ତଥା ଧ୍ରୌଵ୍ଯ – ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯରୂପସେ ୨ତ୍ରଯାତ୍ମକ ଭେଦଭୂମିକାମେଂ ଆରୂଢ଼ ଐସା ଯହ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵ ଜ୍ଞାତ ହୋତା ହୁଆ, ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ପ୍ରତି ମୋହକୋ ଦୂର କରକେ ୧. ଅର୍ଥ ନିଶ୍ଚାଯକ = ଦ୍ରଵ୍ଯକା ନିଶ୍ଚଯ କରନେଵାଲା; (ଦ୍ରଵ୍ଯକା ନିର୍ଣଯ କରନେକା ସାଧନ ଜୋ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵ ହୈ ଵହ

ସ୍ଵ -ପରକା ଭେଦ କରନେମେଂ ସାଧନଭୂତ ହୈ, ଇସପ୍ରକାର ଇସ ଗାଥାମେଂ ସମଝାତେ ହୈଂ .) ୨. ତ୍ରଯାତ୍ମକ = ତୀନସ୍ଵରୂପ; ତୀନକେ ସମୂହରୂପ (ଦ୍ରଵ୍ଯକା ସ୍ଵଭାଵ ଦ୍ରଵ୍ଯ, ଗୁଣ ଔର ପର୍ଯାଯ ଐସେ ତୀନ ଭେଦୋଂଵାଲା

ଅସ୍ତିତ୍ଵଥୀ ନିଷ୍ପନ୍ନ ଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଵଭାଵନେ ତ୍ରିଵିକଲ୍ପନେ ଜେ ଜାଣତୋ, ତେ ଆତମା ନହି ମୋହ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ଲହେ. ୧୫୪.

Page 301 of 513
PDF/HTML Page 334 of 546
single page version

ତତଃ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵମେଵ ସ୍ଵପରଵିଭାଗସିଦ୍ଧଯେ ପ୍ରତିପଦମଵଧାର୍ଯମ୍ . ତଥା ହି — ଯଚ୍ଚେତନତ୍ଵାନ୍ଵଯଲକ୍ଷଣଂ ଦ୍ରଵ୍ଯଂ, ଯଶ୍ଚେତନାଵିଶେଷତ୍ଵଲକ୍ଷଣୋ ଗୁଣୋ, ଯଶ୍ଚେତନତ୍ଵଵ୍ଯତିରେକଲକ୍ଷଣଃ ପର୍ଯାଯସ୍ତତ୍ତ୍ରଯାତ୍ମକଂ, ଯା ପୂର୍ଵୋତ୍ତରଵ୍ଯତିରେକସ୍ପର୍ଶିନା ଚେତନତ୍ଵେନ ସ୍ଥିତିର୍ଯାଵୁତ୍ତରପୂର୍ଵଵ୍ଯତିରେକତ୍ଵେନ ଚେତନସ୍ଯୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯୌ ତତ୍ତ୍ରଯାତ୍ମକଂ ଚ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଂ ଯସ୍ଯ ନୁ ସ୍ଵଭାଵୋଽହଂ ସ ଖଲ୍ଵଯମନ୍ଯଃ . ଯଚ୍ଚାଚେତନତ୍ଵାନ୍ଵଯଲକ୍ଷଣଂ ଦ୍ରଵ୍ଯଂ, ଯୋଽଚେତନାଵିଶେଷତ୍ଵଲକ୍ଷଣୋ ଗୁଣୋ, ଯୋଽଚେତନତ୍ଵଵ୍ଯତିରେକଲକ୍ଷଣଃ ପର୍ଯାଯସ୍ତତ୍ତ୍ରଯାତ୍ମକଂ, ଯା ପୂର୍ଵୋତ୍ତରଵ୍ଯତିରେକସ୍ପର୍ଶିନାଚେତନତ୍ଵେନ ସ୍ଥିତିର୍ଯାଵୁତ୍ତରପୂର୍ଵଵ୍ଯତିରେକତ୍ଵେନାଚେତନସ୍ଯୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯୌ ତତ୍ତ୍ରଯାତ୍ମକଂ ଚ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଂ ଯସ୍ଯ ତୁ ସ୍ଵଭାଵଃ ପୁଦ୍ଗଲସ୍ଯ ସ ଖଲ୍ଵଯମନ୍ଯଃ . ନାସ୍ତି ମେ ମୋହୋଽସ୍ତି ସ୍ଵପରଵିଭାଗଃ ..୧୫୪.. ସଦ୍ଭାଵନିବଦ୍ଧମ୍ . ପୁନରପି କିଂଵିଶିଷ୍ଟମ୍ . ତିହା ସମକ୍ଖାଦଂ ତ୍ରିଧା ସମାଖ୍ଯାତଂ କଥିତମ୍ . କେଵଲଜ୍ଞାନାଦଯୋ ଗୁଣାଃ ସିଦ୍ଧତ୍ଵାଦିଵିଶୁଦ୍ଧପର୍ଯାଯାସ୍ତଦୁଭଯାଧାରଭୂତଂ ପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯତ୍ଵମିତ୍ଯୁକ୍ତଲକ୍ଷଣତ୍ରଯାତ୍ମକଂ ତଥୈଵ ଶୁଦ୍ଧୋତ୍ପାଦଵ୍ଯଯଧ୍ରୌଵ୍ଯତ୍ରଯାତ୍ମକଂ ଚ ଯତ୍ପୂର୍ଵୋକ୍ତଂ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵଂ ତେନ କୃତ୍ଵା ତ୍ରିଧା ସମ୍ଯଗାଖ୍ଯାତଂ କଥିତଂ ପ୍ରତିପାଦିତମ୍ . ପୁନରପି କଥଂଭୂତଂ ଆତ୍ମସ୍ଵଭାଵମ୍ . ସଵିଯପ୍ପଂ ସଵିକଲ୍ପଂ ପୂର୍ଵୋକ୍ତଦ୍ରଵ୍ଯଗୁଣପର୍ଯାଯରୂପେଣ ସଭେଦମ୍ . ଯ ଇତ୍ଥଂଭୂତମାତ୍ମସ୍ଵଭାଵଂ ଜାନାତି, ଣ ମୁହଦି ସୋ ଅଣ୍ଣଦଵିଯମ୍ହି ନ ମୁହ୍ଯତି ସୋଽନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯେ, ସ ତୁ ସ୍ଵ – ପରକେ ଵିଭାଗକା ହେତୁ ହୋତା ହୈ, ଇସଲିଯେ ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ ହୀ ସ୍ଵ – ପରକେ ଵିଭାଗକୀ ସିଦ୍ଧିକେ ଲିଯେ ପଦ – ପଦ ପର ଅଵଧାରନା (ଲକ୍ଷ୍ଯଯେଂ ଲେନା) ଚାହିଯେ . ଵହ ଇସପ୍ରକାର ହୈ : —

(୧) ଚେତନତ୍ଵକା ଅନ୍ଵଯ ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସା ଜୋ ଦ୍ରଵ୍ଯ, (୨) ଚେତନାଵିଶେଷତ୍ଵ (ଚେତନାକା ଵିଶେଷପନା) ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସା ଜୋ ଗୁଣ ଔର (୩) ଚେତନତ୍ଵକା ଵ୍ଯତିରେକ ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସୀ ଜୋ ପର୍ଯାଯ — ଯହ ତ୍ରଯାତ୍ମକ (ଐସା ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ), ତଥା (୧) ପୂର୍ଵ ଔର ଉତ୍ତର ଵ୍ଯତିରେକକୋ ସ୍ପର୍ଶକରନେଵାଲେ ଚେତନତ୍ଵରୂପସେ ଜୋ ଧ୍ରୌଵ୍ଯ ଔର (୨ – ୩) ଚେତନକେ ଉତ୍ତର ତଥା ପୂର୍ଵ ଵ୍ଯତିରେକରୂପସେ ଜୋ ଉତ୍ପାଦ ଔର ଵ୍ଯଯ — ଯହ ତ୍ରଯାତ୍ମକ (ଐସା) ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ ଜିସକା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଐସା ମୈଂ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଯହ ଅନ୍ଯ ହୂଁ, (ଅର୍ଥାତ୍ ମୈଂ ପୁଦ୍ଗଲସେ ଯେ ଭିନ୍ନ ରହା) . ଔର (୧) ଅଚେତନତ୍ଵକା ଅନ୍ଵଯ ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସା ଜୋ ଦ୍ରଵ୍ଯ, (୨) ଅଚେତନା ଵିଶେଷତ୍ଵ ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସା ଜୋ ଗୁଣ ଔର (୩) ଅଚେତନତ୍ଵକା ଵ୍ଯତିରେକ ଜିସକା ଲକ୍ଷଣ ହୈ ଐସୀ ଜୋ ପର୍ଯାଯ — ଯହ ତ୍ରଯାତ୍ମକ (ଐସା ସ୍ଵରୂପଅସ୍ତିତ୍ଵ) ତଥା (୧) ପୂର୍ଵ ଔର ଉତ୍ତର ଵ୍ଯତିରେକକୋ ସ୍ପର୍ଶକରନେଵାଲେ ଅଚେତନତ୍ଵରୂପସେ ଜୋ ଧ୍ରୌଵ୍ଯ ଔର (୨ – ୩) ଅଚେତନକେ ଉତ୍ତର ତଥା ପୂର୍ଵ ଵ୍ଯତିରେକରୂପସେ ଜୋ ଉତ୍ପାଦ ଔର ଵ୍ଯଯ — ଯହ ତ୍ରଯାତ୍ମକ ଐସା ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ ଜିସ ପୁଦ୍ଗଲକା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଵହ ଵାସ୍ତଵମେଂ (ମୁଝସେ) ଅନ୍ଯ ହୈ . (ଇସଲିଯେ) ମୁଝେ ମୋହ ନହୀଂ ହୈ; ସ୍ଵ -ପରକା ଵିଭାଗ ହୈ . ୧. ପୂର୍ଵ ଅର୍ଥାତ୍ ପହଲେକା; ଔର ଉତ୍ତର ଅର୍ଥାତ୍ ବାଦକା . (ଚେତନ ପୂର୍ଵ ଔର ଉତ୍ତରକୀ ଦୋନୋଂ ପର୍ଯାଯୋଂକୋ ସ୍ପର୍ଶ କରତା

Page 302 of 513
PDF/HTML Page 335 of 546
single page version

ଭାଵାର୍ଥ : — ମନୁଷ୍ଯ, ଦେଵ ଇତ୍ଯାଦି ଅନେକଦ୍ରଵ୍ଯାତ୍ମକ ପର୍ଯାଯୋଂମେଂ ଭୀ ଜୀଵକା ସ୍ଵରୂପଅସ୍ତିତ୍ଵ ଔର ପ୍ରତ୍ଯେକ ପରମାଣୁକା ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ ସର୍ଵଥା ଭିନ୍ନ – ଭିନ୍ନ ହୈ . ସୂକ୍ଷ୍ମତାସେ ଦେଖନେ ପର ଵହାଁ ଜୀଵ ଔର ପୁଦ୍ଗଲକା ସ୍ଵରୂପ – ଅସ୍ତିତ୍ଵ (ଅର୍ଥାତ୍ ଅପନେ – ଅପନେ ଦ୍ରଵ୍ଯ – ଗୁଣ – ପର୍ଯାଯ ଔର ଧ୍ରୌଵ୍ଯ – ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ) ସ୍ପଷ୍ଟତଯା ଭିନ୍ନ ଜାନା ଜା ସକତା ହୈ . ସ୍ଵ – ପରକା ଭେଦ କରନେକେ ଲିଯେ ଜୀଵକୋ ଇସ ସ୍ଵରୂପାସ୍ତିତ୍ଵକୋ ପଦ – ପଦ ପର ଲକ୍ଷ୍ଯମେଂ ଲେନା ଯୋଗ୍ଯ ହୈ . ଯଥା – ଯହ (ଜାନନେମେଂ ଆତା ହୁଆ) ଚେତନ ଦ୍ରଵ୍ଯ – ଗୁଣ – ପର୍ଯାଯ ଔର ଚେତନ ଧ୍ରୌଵ୍ଯ – ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ ଜିସକା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଐସା ମୈଂ ଇସ (ପୁଦ୍ଗଲ) ସେ ଭିନ୍ନ ରହା; ଔର ଯହ ଅଚେତନ ଦ୍ରଵ୍ଯ – ଗୁଣ – ପର୍ଯାଯ ତଥା ଅଚେତନ ଧ୍ରୌଵ୍ଯ – ଉତ୍ପାଦ – ଵ୍ଯଯ ଜିସକା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ ଐସା ପୁଦ୍ଗଲ ଯହ (ମୁଝସେ) ଭିନ୍ନ ରହା . ଇସଲିଯେ ମୁଝେ ପରକେ ପ୍ରତି ମୋହ ନହୀଂ ହୈ; ସ୍ଵ – ପରକା ଭେଦ ହୈ ..୧୫୪..

ଅବ, ଆତ୍ମାକୋ ଅତ୍ଯନ୍ତ ଵିଭକ୍ତ କରନେକେ ଲିଯେ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକେ କାରଣକା ସ୍ଵରୂପ କହତେ ହୈଂ : —

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଆତ୍ମା ଉପଯୋଗାତ୍ମା ] ଆତ୍ମା ଉପଯୋଗାତ୍ମକ ହୈ; [ଉପଯୋଗଃ ] ଉପଯୋଗ [ଜ୍ଞାନଦର୍ଶନଂ ଭଣିତଃ ] ଜ୍ଞାନ – ଦର୍ଶନ କହା ଗଯା ହୈ; [ଅପି ] ଔର [ଆତ୍ମନଃ ] ଆତ୍ମାକା [ସଃ ଉପଯୋଗଃ ] ଵହ ଉପଯୋଗ [ଶୁଭଃ ଅଶୁଭଃ ଵା ] ଶୁଭ ଅଥଵା ଅଶୁଭ [ଭଵତି ] ହୋତା ହୈ ..୧୫୫..

Page 303 of 513
PDF/HTML Page 336 of 546
single page version

ଆତ୍ମନୋ ହି ପରଦ୍ରଵ୍ଯସଂଯୋଗକାରଣମୁପଯୋଗଵିଶେଷଃ . ଉପଯୋଗୋ ହି ତାଵଦାତ୍ମନଃ ସ୍ଵଭାଵ- ଶ୍ଚୈତନ୍ଯାନୁଵିଧାଯିପରିଣାମତ୍ଵାତ୍ . ସ ତୁ ଜ୍ଞାନଂ ଦର୍ଶନଂ ଚ, ସାକାରନିରାକାରତ୍ଵେନୋଭଯରୂପତ୍ଵା- ଚ୍ଚୈତନ୍ଯସ୍ଯ . ଅଥାଯମୁପଯୋଗୋ ଦ୍ଵେଧା ଵିଶିଷ୍ଯତେ ଶୁଦ୍ଧାଶୁଦ୍ଧତ୍ଵେନ . ତତ୍ର ଶୁଦ୍ଧୋ ନିରୁପରାଗଃ, ଅଶୁଦ୍ଧଃ ସୋପରାଗଃ . ସ ତୁ ଵିଶୁଦ୍ଧିସଂକ୍ଲେଶରୂପତ୍ଵେନ ଦ୍ଵୈଵିଧ୍ଯାଦୁପରାଗସ୍ଯ ଦ୍ଵିଵିଧଃ ଶୁଭୋଽଶୁଭଶ୍ଚ ..୧୫୫..

ଦ୍ଵେଷମୋହରୂପଶ୍ଚାଶୁଭଃ . ଵା ଵା ଶବ୍ଦେନ ଶୁଭାଶୁଭାନୁରାଗରହିତତ୍ଵେନ ଶୁଦ୍ଧଃ . ଉଵଓଗୋ ଅପ୍ପଣୋ ହଵଦି ଇତ୍ଥଂ- ଭୂତସ୍ତ୍ରିଲକ୍ଷଣ ଉପଯୋଗ ଆତ୍ମନଃ ସଂବନ୍ଧୀ ଭଵତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ..୧୫୫.. ଅଥୋପଯୋଗସ୍ତାଵନ୍ନରନାରକାଦିପର୍ଯାଯ- କାରଣଭୂତସ୍ଯ କର୍ମରୂପସ୍ଯ ପରଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ସଂଯୋଗକାରଣଂ ଭଵତି . ତାଵଦିଦାନୀଂ କସ୍ଯ କର୍ମଣଃ କ ଉପଯୋଗଃ କାରଣଂ

ଟୀକା : — ଵାସ୍ତଵମେଂ ଆତ୍ମାକୋ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା କାରଣ ୧ଉପଯୋଗଵିଶେଷ ହୈ . ପ୍ରଥମ ତୋ ଉପଯୋଗ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଆତ୍ମାକା ସ୍ଵଭାଵ ହୈ କ୍ଯୋଂକି ଵହ ଚୈତନ୍ଯ – ଅନୁଵିଧାଯୀ (ଉପଯୋଗ ଚୈତନ୍ଯକା ଅନୁସରଣ କରକେ ହୋନେଵାଲା) ପରିଣାମ ହୈ . ଔର ଵହ ଉପଯୋଗ ଜ୍ଞାନ ତଥା ଦର୍ଶନ ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଚୈତନ୍ଯ ୨ସାକାର ଔର ୩ନିରାକାର ଐସା ଉଭଯରୂପ ହୈ . ଅବ ଇସ ଉପଯୋଗକେ ଶୁଦ୍ଧ ଔର ଅଶୁଦ୍ଧ ଐସେ ଦୋ ଭେଦ କିଯେ ଗଯେ ହୈଂ . ଉସମେଂ, ଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗ ନିରୁପରାଗ (-ନିର୍ଵିକାର) ହୈ; ଔର ଅଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗ ସୋପରାଗ (-ସଵିକାର) ହୈ . ଔର ଵହ ଅଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗ ଶୁଭ ଔର ଅଶୁଭ ଐସେ ଦୋ ପ୍ରକାରକା ହୈ, କ୍ଯୋଂକି ଉପରାଗ ଵିଶୁଦ୍ଧିରୂପ ଔର ସଂକ୍ଲେଶରୂପ ଐସା ଦୋ ପ୍ରକାରକା ହୈ (ଅର୍ଥାତ୍ ଵିକାର ମନ୍ଦକଷାଯରୂପ ଔର ତୀଵ୍ରକଷାଯରୂପ ଐସା ଦୋ ପ୍ରକାରକା ହୈ ) .

ଭାଵାର୍ଥ : — ଆତ୍ମା ଉପଯୋଗସ୍ଵରୂପ ହୈ . ପ୍ରଥମ ତୋ ଉପଯୋଗକେ ଦୋ ଭେଦ ହୈଂ — ଶୁଦ୍ଧ ଔର ଅଶୁଦ୍ଧ . ଔର ଫି ର ଅଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗକେ ଦୋ ଭେଦ ହୈଂ, ଶୁଭ ତଥା ଅଶୁଭ ..୧୫୫..

ଅବ କହତେ ହୈଂ କି ଇନମେଂ କୌନସା ଉପଯୋଗ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା କାରଣ ହୈ : — ୧. ଉପଯୋଗଵିଶେଷ = ଉପଯୋଗକା ଭେଦ, ପ୍ରକାର ଯା ଅମୁକ ପ୍ରକାରକା ଉପଯୋଗ . (ଅଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା

କାରଣ ହୈ; ଯହ ୧୫୬ ଵୀଂ ଗାଥାମେଂ କହେଂଗେ .) ୨. ସାକାର = ଆକାରଵାଲା ଯା ଭେଦଵାଲା; ସଵିକଲ୍ପ; ଵିଶେଷ . ୩. ନିରାକାର = ଆକାର ରହିତ; ଭେଦରହିତ; ନିର୍ଵିକଲ୍ପ; ସାମାନ୍ଯ .

ଉପଯୋଗ ଜୋ ଶୁଭ ହୋଯ, ସଂଚଯ ଥାଯ ପୁଣ୍ଯ ତଣୋ ତହୀଂ, ନେ ପାପସଂଚଯ ଅଶୁଭଥୀ; ଜ୍ଯାଂ ଉଭଯ ନହି ସଂଚଯ ନହୀଂ. ୧୫୬.

Page 304 of 513
PDF/HTML Page 337 of 546
single page version

ଉପଯୋଗୋ ହି ଜୀଵସ୍ଯ ପରଦ୍ରଵ୍ଯସଂଯୋଗକାରଣମଶୁଦ୍ଧଃ . ସ ତୁ ଵିଶୁଦ୍ଧିସଂକ୍ଲେଶରୂପୋପରାଗଵଶାତ୍ ଶୁଭାଶୁଭତ୍ଵେନୋପାତ୍ତଦ୍ଵୈଵିଧ୍ଯଃ, ପୁଣ୍ଯପାପତ୍ଵେନୋପାତ୍ତଦ୍ଵୈଵିଧ୍ଯସ୍ଯ ପରଦ୍ରଵ୍ଯସ୍ଯ ସଂଯୋଗକାରଣତ୍ଵେନ ନିର୍ଵର୍ତ- ଯତି . ଯଦା ତୁ ଦ୍ଵିଵିଧସ୍ଯାପ୍ଯସ୍ଯାଶୁଦ୍ଧସ୍ଯାଭାଵଃ କ୍ରିଯତେ ତଦା ଖଲୂପଯୋଗଃ ଶୁଦ୍ଧ ଏଵାଵତିଷ୍ଠତେ . ସ ପୁନରକାରଣମେଵ ପରଦ୍ରଵ୍ଯସଂଯୋଗସ୍ଯ ..୧୫୬..

ଅଥ ଶୁଭୋପଯୋଗସ୍ଵରୂପଂ ପ୍ରରୂପଯତି — ଭଵତୀତି ଵିଚାରଯତି — ଉଵଓଗୋ ଜଦି ହି ସୁହୋ ଉପଯୋଗୋ ଯଦି ଚେତ୍ ହି ସ୍ଫୁ ଟଂ ଶୁଭୋ ଭଵତି . ପୁଣ୍ଣଂ ଜୀଵସ୍ସ ସଂଚଯଂ ଜାଦି ତଦା କାଲେ ଦ୍ରଵ୍ଯପୁଣ୍ଯଂ କର୍ତୃ ଜୀଵସ୍ଯ ସଂଚଯମୁପଚଯଂ ଵୃଦ୍ଧିଂ ଯାତି ବଧ୍ଯତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ . ଅସୁହୋ ଵା ତହ ପାଵଂ ଅଶୁଭୋପଯୋଗୋ ଵା ତଥା ତେନୈଵ ପ୍ରକାରେଣ ପୁଣ୍ଯଵଦ୍ଦ୍ରଵ୍ଯପାପଂ ସଂଚଯଂ ଯାତି . ତେସିମଭାଵେ ଣ ଚଯମତ୍ଥି ତଯୋରଭାଵେ ନ ଚଯୋଽସ୍ତି . ନିର୍ଦୋଷିନିଜପରମାତ୍ମଭାଵନାରୂପେଣ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗବଲେନ ଯଦା ତଯୋର୍ଦ୍ଵଯୋଃ ଶୁଭାଶୁଭୋ- ପଯୋଗଯୋରଭାଵଃ କ୍ରିଯତେ ତଦୋଭଯଃ ସଂଚଯଃ କର୍ମବନ୍ଧୋ ନାସ୍ତୀତ୍ଯର୍ଥଃ ..୧୫୬.. ଏଵଂ ଶୁଭାଶୁଭଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗ- ତ୍ରଯସ୍ଯ ସାମାନ୍ଯକଥନରୂପେଣ ଦ୍ଵିତୀଯସ୍ଥଲେ ଗାଥାଦ୍ଵଯଂ ଗତମ୍ . ଅଥ ଵିଶେଷେଣ ଶୁଭୋପଯୋଗସ୍ଵରୂପଂ

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଉପଯୋଗଃ ] ଉପଯୋଗ [ଯଦି ହି ] ଯଦି [ଶୁଭଃ ] ଶୁଭ ହୋ [ଜୀଵସ୍ଯ ] ତୋ ଜୀଵକେ [ପୁଣ୍ଯଂ ] ପୁଣ୍ଯ [ସଂଚଯଂ ଯାତି ] ସଂଚଯକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ [ତଥା ଵା ଅଶୁଭଃ ] ଔର ଯଦି ଅଶୁଭ ହୋ [ପାପଂ ] ତୋ ପାପ ସଂଚଯ ହୋତା ହୈ . [ତଯୋଃ ଅଭାଵେ ] ଉନକେ (ଦୋନୋଂକେ) ଅଭାଵମେଂ [ଚଯଃ ନାସ୍ତି ] ସଂଚଯ ନହୀଂ ହୋତା ..୧୫୬..

ଟୀକା : — ଜୀଵକୋ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା କାରଣ ଅଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗ ହୈ . ଔର ଵହ ଵିଶୁଦ୍ଧି ତଥା ସଂକ୍ଲେଶରୂପ ଉପରାଗକେ କାରଣ ଶୁଭ ଔର ଅଶୁଭରୂପସେ ଦ୍ଵିଵିଧତାକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୁଆ, ଜୋ ପୁଣ୍ଯ ଔର ପାପରୂପସେ ଦ୍ଵିଵିଧତାକୋ ପ୍ରାପ୍ତ ହୋତା ହୈ ଐସା ଜୋ ପରଦ୍ରଵ୍ଯ ଉସକେ ସଂଯୋଗକେ କାରଣରୂପସେ କାମ କରତା ହୈ . (ଉପରାଗ ମନ୍ଦକଷାଯରୂପ ଔର ତୀଵ୍ରକଷାଯରୂପସେ ଦୋ ପ୍ରକାରକା ହୈ, ଇସଲିଯେ ଅଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗ ଭୀ ଶୁଭ – ଅଶୁଭକେ ଭେଦସେ ଦୋ ପ୍ରକାରକା ହୈ; ଉସମେଂସେ ଶୁଭୋପଯୋଗ ପୁଣ୍ଯରୂପ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା କାରଣ ହୋତା ହୈ ଔର ଅଶୁଭୋପଯୋଗ ପାପରୂପ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା କାରଣ ହୋତା ହୈ .) କିନ୍ତୁ ଜବ ଦୋନୋଂ ପ୍ରକାରକେ ଅଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗକା ଅଭାଵ କିଯା ଜାତା ହୈ ତବ ଵାସ୍ତଵମେଂ ଉପଯୋଗ ଶୁଦ୍ଧ ହୀ ରହତା ହୈ; ଔର ଵହ ତୋ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା ଅକାରଣ ହୀ ହୈ . (ଅର୍ଥାତ୍ ଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗ ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା କାରଣ ନହୀଂ ହୈ ) ..୧୫୬..

Page 305 of 513
PDF/HTML Page 338 of 546
single page version

ଵିଶିଷ୍ଟକ୍ଷଯୋପଶମଦଶାଵିଶ୍ରାନ୍ତଦର୍ଶନଚାରିତ୍ରମୋହନୀଯପୁଦ୍ଗଲାନୁଵୃତ୍ତିପରତ୍ଵେନ ପରିଗୃହୀତ- ଶୋଭନୋପରାଗତ୍ଵାତ୍ ପରମଭଟ୍ଟାରକମହାଦେଵାଧିଦେଵପରମେଶ୍ଵରାର୍ହତ୍ସିଦ୍ଧସାଧୁଶ୍ରଦ୍ଧାନେ ସମସ୍ତଭୂତଗ୍ରାମାନୁ- କମ୍ପାଚରଣେ ଚ ପ୍ରଵୃତ୍ତଃ ଶୁଭ ଉପଯୋଗଃ ..୧୫୭..

ଅଥାଶୁଭୋପଯୋଗସ୍ଵରୂପଂ ପ୍ରରୂପଯତି — ଵ୍ଯାଖ୍ଯାତି — ଜୋ ଜାଣାଦି ଜିଣିଂଦେ ଯଃ କର୍ତା ଜାନାତି . କାନ୍ . ଅନନ୍ତଜ୍ଞାନାଦିଚତୁଷ୍ଟଯସହିତାନ୍ କ୍ଷୁଧାଦ୍ଯଷ୍ଟା- ଦଶଦୋଷରହିତାଂଶ୍ଚ ଜିନେନ୍ଦ୍ରାନ୍ . ପେଚ୍ଛଦି ସିଦ୍ଧେ ପଶ୍ଯତି . କାନ୍ . ଜ୍ଞାନାଵରଣାଦ୍ଯଷ୍ଟକର୍ମରହିତାନ୍ସମ୍ଯକ୍ତ୍ଵାଦ୍ଯଷ୍ଟ- ଗୁଣାନ୍ତର୍ଭୂତାନନ୍ତଗୁଣସହିତାଂଶ୍ଚ ସିଦ୍ଧାନ୍ . ତହେଵ ଅଣଗାରେ ତଥୈଵାନାଗାରାନ୍ . ଅନାଗାରଶବ୍ଦଵାଚ୍ଯାନ୍ନିଶ୍ଚଯ- ଵ୍ଯଵହାରପଞ୍ଚାଚାରାଦିଯଥୋକ୍ତଲକ୍ଷଣାନାଚାର୍ଯୋପାଧ୍ଯାଯସାଧୂନ୍ . ଜୀଵେସୁ ସାଣୁକଂପୋ ତ୍ରସସ୍ଥାଵରଜୀଵେଷୁ ସାନୁକମ୍ପଃ ସଦଯଃ . ଉଵଓଗୋ ସୋ ସୁହୋ ସ ଇତ୍ଥଂଭୂତ ଉପଯୋଗଃ ଶୁଭୋ ଭଣ୍ଯତେ . ସ ଚ କସ୍ଯ ଭଵତି . ତସ୍ସ ତସ୍ଯ ପୂର୍ଵୋକ୍ତ-

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯଃ ] ଜୋ [ଜିନେନ୍ଦ୍ରାନ୍ ] ଜିନେନ୍ଦ୍ରୋଂକୋ [ଜାନାତି ] ଜାନତା ହୈ, [ସିଦ୍ଧାନ୍ ତଥୈଵ ଅନାଗାରାନ୍ ] ସିଦ୍ଧୋଂ ତଥା ଅନାଗାରୋଂକୀ (ଆଚାର୍ଯ, ଉପାଧ୍ଯାଯ ଔର ସର୍ଵସାଧୁଓଂକୀ) [ପଶ୍ଯତି ] ଶ୍ରଦ୍ଧା କରତା ହୈ, [ଜୀଵେଷୁ ସାନୁକମ୍ପଃ ] ଔର ଜୀଵୋଂକେ ପ୍ରତି ଅନୁକମ୍ପାଯୁକ୍ତ ହୈ, [ତସ୍ଯ ] ଉସକେ [ସଃ ] ଵହ [ଶୁଭଃ ଉପଯୋଗଃ ] ଶୁଭ ଉପଯୋଗ ହୈ ..୧୫୭..

ଟୀକା : — ଵିଶିଷ୍ଟ (ଵିଶେଷ ପ୍ରକାରକୀ) କ୍ଷଯୋପଶମଦଶାମେଂ ରହନେଵାଲେ ଦର୍ଶନମୋହନୀଯ ଔର ଚାରିତ୍ରମୋହନୀଯରୂପ ପୁଦ୍ଗଲୋଂକେ ଅନୁସାର ପରିଣତିମେଂ ଲଗା ହୋନେସେ ଶୁଭ ୧ଉପରାଗକା ଗ୍ରହଣ କିଯା ହୋନେସେ, ଜୋ (ଉପଯୋଗ) ପରମ ଭଟ୍ଟାରକ ମହା ଦେଵାଧିଦେଵ, ପରମେଶ୍ଵର ଐସେ ଅର୍ହଂତ, ସିଦ୍ଧ ଔର ସାଧୁକୀ ଶ୍ରଦ୍ଧା କରନେମେଂ ତଥା ସମସ୍ତ ଜୀଵସମୂହକୀ ଅନୁକମ୍ପାକା ଆଚରଣ କରନେମେଂ ପ୍ରଵୃତ୍ତ ହୈ, ଵହ ଶୁଭୋପଯୋଗ ହୈ ..୧୫୭..

ଅବ ଅଶୁଭୋପଯୋଗକା ସ୍ଵରୂପ କହତେ ହୈଂ : — ୧. ଉପରାଗକା ଅର୍ଥ ଗାଥା ୧୨୬କେ ଟିପ୍ପଣମେଂ ଦେଖେଂ .

Page 306 of 513
PDF/HTML Page 339 of 546
single page version

ଵିଶିଷ୍ଟୋଦଯଦଶାଵିଶ୍ରାନ୍ତଦର୍ଶନଚାରିତ୍ରମୋହନୀଯପୁଦ୍ଗଲାନୁଵୃତ୍ତିପରତ୍ଵେନ ପରିଗୃହୀତାଶୋଭନୋପ- ରାଗତ୍ଵାତ୍ପରମଭଟ୍ଟାରକମହାଦେଵାଧିଦେଵପରମେଶ୍ଵରାର୍ହତ୍ସିଦ୍ଧସାଧୁଭ୍ଯୋଽନ୍ଯତ୍ରୋନ୍ମାର୍ଗଶ୍ରଦ୍ଧାନେ ଵିଷଯକଷାଯ- ଦୁଃଶ୍ରଵଣଦୁରାଶଯଦୁଷ୍ଟସେଵନୋଗ୍ରତାଚରଣେ ଚ ପ୍ରଵୃତ୍ତୋଽଶୁଭୋପଯୋଗଃ ..୧୫୮.. ଲକ୍ଷଣଜୀଵସ୍ଯେତ୍ଯଭିପ୍ରାଯଃ ..୧୫୭.. ଅଥାଶୁଭୋପଯୋଗସ୍ଵରୂପଂ ନିରୂପଯତି — ଵିସଯକସାଓଗାଢୋ ଵିଷଯ- କଷାଯାଵଗାଢଃ . ଦୁସ୍ସୁଦିଦୁଚ୍ଚିତ୍ତଦୁଟ୍ଠଗୋଟ୍ଠିଜୁଦୋ ଦୁଃଶ୍ରୁତିଦୁଶ୍ଚିତ୍ତଦୁଷ୍ଟଗୋଷ୍ଠିଯୁତଃ . ଉଗ୍ଗୋ ଉଗ୍ରଃ . ଉମ୍ମଗ୍ଗପରୋ ଉନ୍ମାର୍ଗପରଃ . ଉଵଓଗୋ ଏଵଂ ଵିଶେଷଣଚତୁଷ୍ଟଯଯୁକ୍ତ ଉପଯୋଗଃ ପରିଣାମଃ ଜସ୍ସ ଯସ୍ଯ ଜୀଵସ୍ଯ ଭଵତି ସୋ ଅସୁହୋ ସ ଉପଯୋଗସ୍ତ୍ଵଶୁଭୋ ଭଣ୍ଯତେ, ଅଭେଦେନ ପୁରୁଷୋ ଵା . ତଥା ହି — ଵିଷଯକଷାଯରହିତଶୁଦ୍ଧଚୈତନ୍ଯପରିଣତେଃ ପ୍ରତିପକ୍ଷ- ଭୂତୋ ଵିଷଯକଷାଯାଵଗାଢୋ ଵିଷଯକଷାଯପରିଣତଃ . ଶୁଦ୍ଧାତ୍ମତତ୍ତ୍ଵପ୍ରତିପାଦିକା ଶ୍ରୁତିଃ ସୁଶ୍ରୁତିସ୍ତଦ୍ଵିଲକ୍ଷଣା ଦୁଃଶ୍ରୁତିଃ ମିଥ୍ଯାଶାସ୍ତ୍ରଶ୍ରୁତିର୍ଵା; ନିଶ୍ଚିନ୍ତାତ୍ମଧ୍ଯାନପରିଣତଂ ସୁଚିତ୍ତଂ, ତଦ୍ଵିନାଶକଂ ଦୁଶ୍ଚିତ୍ତଂ, ସ୍ଵପରନିମିତ୍ତେଷ୍ଟ- କାମଭୋଗଚିନ୍ତାପରିଣତଂ ରାଗାଦ୍ଯପଧ୍ଯାନଂ ଵା; ପରମଚୈତନ୍ଯପରିଣତେର୍ଵିନାଶିକା ଦୁଷ୍ଟଗୋଷ୍ଠୀ, ତତ୍ପ୍ରତିପକ୍ଷଭୂତ- କୁଶୀଲପୁରୁଷଗୋଷ୍ଠୀ ଵା . ଇତ୍ଥଂଭୂତଦୁଃଶ୍ରୁତିଦୁଶ୍ଚିତ୍ତଦୁଷ୍ଟଗୋଷ୍ଠୀଭିର୍ଯୁତୋ ଦୁଃଶ୍ରୁତିଦୁଶ୍ଚିତ୍ତଦୁଷ୍ଟଗୋଷ୍ଠିଯୁକ୍ତଃ . ପରମୋପଶମ-

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଯସ୍ଯ ଉପଯୋଗଃ ] ଜିସକା ଉପଯୋଗ [ଵିଷଯକଷାଯାଵଗାଢଃ ] ଵିଷଯକଷାଯମେଂ ଅଵଗାଢ଼ (ମଗ୍ନ) ହୈ, [ଦୁଃଶ୍ରୁତିଦୁଶ୍ଚିତ୍ତଦୁଷ୍ଟଗୋଷ୍ଟିଯୁତଃ ] କୁଶ୍ରୁତି, କୁଵିଚାର ଔର କୁସଂଗତିମେଂ ଲଗା ହୁଆ ହୈ, [ଉଗ୍ରଃ ] ଉଗ୍ର ହୈ ତଥା [ଉନ୍ମାର୍ଗପରଃ ] ଉନ୍ମାର୍ଗମେଂ ଲଗା ହୁଆ ହୈ, [ସଃ ଅଶୁଭଃ ] ଉସକା ଵହ ଅଶୁଭୋପଯୋଗ ହୈ ..୧୫୮..

ଟୀକା : — ଵିଶିଷ୍ଟ ଉଦଯଦଶାମେଂ ରହନେଵାଲେ ଦର୍ଶନମୋହନୀଯ ଔର ଚାରିତ୍ରମୋହନୀଯରୂପ ପୁଦ୍ଗଲୋଂକେ ଅନୁସାର ପରିଣତିମେଂ ଲଗା ହୋନେସେ ଅଶୁଭ ଉପରାଗକୋ ଗ୍ରହଣ କରନେସେ, ଜୋ (ଉପଯୋଗ) ପରମ ଭଟ୍ଟାରକ, ମହା ଦେଵାଧିଦେଵ, ପରମେଶ୍ଵର ଐସେ ଅର୍ହଂତ, ସିଦ୍ଧ ଔର ସାଧୁକେ ଅତିରିକ୍ତ ଅନ୍ଯ — ଉନ୍ମାର୍ଗକୀ — ଶ୍ରଦ୍ଧା କରନେମେଂ ତଥା ଵିଷଯ, କଷାଯ, କୁଶ୍ରଵଣ, କୁଵିଚାର, କୁସଂଗ ଔର ଉଗ୍ରତାକା ଆଚରଣ କରନେମେଂ ପ୍ରଵୃତ୍ତ ହୈ, ଵହ ଅଶୁଭୋପଯୋଗ ହୈ ..୧୫୮..

Page 307 of 513
PDF/HTML Page 340 of 546
single page version

ଯୋ ହି ନାମାଯଂ ପରଦ୍ରଵ୍ଯସଂଯୋଗକାରଣତ୍ଵେନୋପନ୍ଯସ୍ତୋଽଶୁଦ୍ଧ ଉପଯୋଗଃ ସ ଖଲୁ ମନ୍ଦ- ତୀଵ୍ରୋଦଯଦଶାଵିଶ୍ରାନ୍ତପରଦ୍ରଵ୍ଯାନୁଵୃତ୍ତିତନ୍ତ୍ରତ୍ଵାଦେଵ ପ୍ରଵର୍ତତେ, ନ ପୁନରନ୍ଯସ୍ମାତ୍ . ତତୋଽହମେଷ ସର୍ଵସ୍ମିନ୍ନେଵ ପରଦ୍ରଵ୍ଯେ ମଧ୍ଯସ୍ଥୋ ଭଵାମି . ଏଵଂ ଭଵଂଶ୍ଚାହଂ ପରଦ୍ରଵ୍ଯାନୁଵୃତ୍ତିତନ୍ତ୍ରତ୍ଵାଭାଵାତ୍ ଶୁଭେନାଶୁଭେନ ଵାଶୁଦ୍ଧୋପ- ଭାଵପରିଣତପରମଚୈତନ୍ଯସ୍ଵଭାଵାତ୍ପ୍ରତିକୂଲଃ ଉଗ୍ରଃ . ଵୀତରାଗସର୍ଵଜ୍ଞପ୍ରଣୀତନିଶ୍ଚଯଵ୍ଯଵହାରମୋକ୍ଷମାର୍ଗାଦ୍ଵିଲକ୍ଷଣ ଉନ୍ମାର୍ଗପରଃ . ଇତ୍ଥଂଭୂତଵିଶେଷଣଚତୁଷ୍ଟଯସହିତ ଉପଯୋଗଃ ପରିଣାମଃ ତତ୍ପରିଣତପୁରୁଷୋ ଵେତ୍ଯଶୁଭୋପଯୋଗୋ ଭଣ୍ଯତ ଇତ୍ଯର୍ଥଃ ..୧୫୮.. ଅଥ ଶୁଭାଶୁଭରହିତଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗଂ ପ୍ରରୂପଯତି — ଅସୁହୋଵଓଗରହିଦୋ ଅଶୁଭୋପଯୋଗରହିତୋ ଭଵାମି . ସ କଃ ଅହଂ ଅହଂ କର୍ତା . ପୁନରପି କଥଂଭୂତଃ . ସୁହୋଵଜୁତ୍ତୋ ଣ ଶୁଭୋପଯୋଗଯୁକ୍ତଃ ପରିଣତୋ ନ ଭଵାମି . କ୍ଵ ଵିଷଯେଽସୌ ଶୁଭୋପଯୋଗଃ . ଅଣ୍ଣଦଵିଯମ୍ହି ନିଜପରମାତ୍ମଦ୍ରଵ୍ଯାଦନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯେ . ତର୍ହି କଥଂଭୂତୋ ଭଵାମି . ହୋଜ୍ଜଂ ମଜ୍ଝତ୍ଥୋ ଜୀଵିତମରଣଲାଭାଲାଭସୁଖଦୁଃଖଶତ୍ରୁମିତ୍ରନିନ୍ଦାପ୍ରଶଂସାଦିଵିଷଯେ ମଧ୍ଯସ୍ଥୋ ଭଵାମି . ଇତ୍ଥଂଭୂତଃ ସନ୍ କିଂ କରୋମି . ଣାଣପ୍ପଗମପ୍ପଗଂ ଝାଏ ଜ୍ଞାନାତ୍ମକମାତ୍ମାନଂ ଧ୍ଯାଯାମି . ଜ୍ଞାନେନ ନିର୍ଵୃତ୍ତଂ ଜ୍ଞାନାତ୍ମକଂ

ଅବ, ପରଦ୍ରଵ୍ଯକେ ସଂଯୋଗକା ଜୋ କାରଣ (ଅଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗ) ଉସକେ ଵିନାଶକା ଅଭ୍ଯାସ ବତଲାତେ ହୈଂ : —

ଅନ୍ଵଯାର୍ଥ : — [ଅନ୍ଯଦ୍ରଵ୍ଯେ ] ଅନ୍ଯ ଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ [ମଧ୍ଯସ୍ଥଃ ] ମଧ୍ଯସ୍ଥ [ଭଵନ୍ ] ହୋତା ହୁଆ [ଅହମ୍ ] ମୈଂ [ଅଶୁଭୋପଯୋଗରହିତଃ ] ଅଶୁଭୋପଯୋଗ ରହିତ ହୋତା ହୁଆ ତଥା [ଶୁଭୋପଯୁକ୍ତଃ ନ ] ଶୁଭୋପଯୁକ୍ତ ନହୀଂ ହୋତା ହୁଆ [ଜ୍ଞାନାତ୍ମକମ୍ ] ଜ୍ଞାନାତ୍ମକ [ଆତ୍ମକଂ ] ଆତ୍ମାକୋ [ଧ୍ଯାଯାମି ] ଧ୍ଯାତା ହୂଁ ..୧୫୯..

ଟୀକା : — ଜୋ ଯହ, (୧୫୬ ଵୀଂ ଗାଥାମେଂ) ପରଦ୍ରଵ୍ଯମେକେ ସଂଯୋଗକେ କାରଣରୂପମେଂ କହା ଗଯା ଅଶୁଦ୍ଧୋପଯୋଗ ହୈ, ଵହ ଵାସ୍ତଵମେଂ ମନ୍ଦ – ତୀଵ୍ର ଉଦଯଦଶାମେଂ ରହନେଵାଲେ ପରଦ୍ରଵ୍ଯାନୁସାର ପରିଣତିକେ ଆଧୀନ ହୋନେସେ ହୀ ପ୍ରଵର୍ତିତ ହୋତା ହୈ, କିନ୍ତୁ ଅନ୍ଯ କାରଣସେ ନହୀଂ . ଇସଲିଯେ ଯହ ମୈଂ ସମସ୍ତ ପରଦ୍ରଵ୍ଯମେଂ ମଧ୍ଯସ୍ଥ ହୋଊଁ . ଔର ଇସପ୍ରକାର ମଧ୍ଯସ୍ଥ ହୋତା ହୁଆ ମୈଂ ପରଦ୍ରଵ୍ଯାନୁସାର ପରିଣତିକେ ଆଧୀନ ନ ହୋନେସେ ଶୁଭ