Page 288 of 513
PDF/HTML Page 321 of 546
single page version
ਏਵ ਜਾਨੀਤੇ, ਨਤ੍ਵਿਤਰਃ
ਉਸਮੇਂ
ਤਸੁ ਜਾਣਨਾਰੋ ਜੀਵ, ਪ੍ਰਾਣਚਤੁਸ਼੍ਕਥੀ ਸਂਯੁਕ੍ਤ ਜੇ. ੧੪੫
Page 289 of 513
PDF/HTML Page 322 of 546
single page version
ਪ੍ਰਵਾਹਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤਪੁਦ੍ਗਲਸਂਸ਼੍ਲੇਸ਼ਦੂਸ਼ਿਤਾਤ੍ਮਤਯਾ ਪ੍ਰਾਣਚਤੁਸ਼੍ਕਾਭਿਸਂਬਦ੍ਧਤ੍ਵਂ ਵ੍ਯਵਹਾਰਜੀਵਤ੍ਵਹੇਤੁਰ੍ਵਿਭਕ੍ਤ-
ਵ੍ਯੋਸ੍ਤਿ
ਯੁਰਾਦ੍ਯਸ਼ੁਦ੍ਧਪ੍ਰਾਣਚਤੁਸ਼੍ਕੇਨਾਪਿ ਸਂਬਦ੍ਧਃ ਸਨ੍ ਜੀਵਤਿ
ਸਂਸ਼੍ਲੇਸ਼ਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਸ੍ਵਯਂ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਨੇਸੇ ਉਸਕੇ ਚਾਰ ਪ੍ਰਾਣੋਂਸੇ ਸਂਯੁਕ੍ਤਪਨਾ ਹੈ
ਜ੍ਞੇਯ ਹੈ
ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੋਨੇਸੇ ਚਾਰ ਪ੍ਰਾਣੋਂਸੇ ਸਂਯੁਕ੍ਤ ਹੈ, ਔਰ ਇਸਲਿਯੇ ਉਸਕੇ ਵ੍ਯਵਹਾਰਜੀਵਤ੍ਵ ਭੀ ਹੈ
ਚਾਹਿਯੇ
Page 290 of 513
PDF/HTML Page 323 of 546
single page version
ਚ੍ਛੁਦ੍ਧਾਤ੍ਮਤਤ੍ਤ੍ਵਾਤ੍ਪ੍ਰਤਿਪਕ੍ਸ਼ਭੂਤ ਆਨਪਾਨਪ੍ਰਾਣਃ
ਸ਼੍ਵਾਸੋਚ੍ਛ੍ਵਾਸ ਪ੍ਰਾਣ ਹੈ
ਕਹਤੇ ਹੈਂ ) :
ਵਲ਼ੀ ਪ੍ਰਾਣ ਸ਼੍ਵਾਸੋਚ੍ਛ੍ਵਾਸ
Page 291 of 513
PDF/HTML Page 324 of 546
single page version
ਰੂਪੈਸ਼੍ਚਤੁਰ੍ਭਿਰਸ਼ੁਦ੍ਧਪ੍ਰਾਣੈਰ੍ਜੀਵਤਿ
(ਰਚਿਤ) ਹੈਂ
ਤੇ ਜੀਵ ਛੇ; ਪਣ ਪ੍ਰਾਣ ਤੋ ਪੁਦ੍ਗਲਦਰਵਨਿਸ਼੍ਪਨ੍ਨ ਛੇ. ੧੪੭
Page 292 of 513
PDF/HTML Page 325 of 546
single page version
ਇਤਿ
ਨਿਰ੍ਮਿਤ ਹੈਂ
ਭੋਗਤਾ ਹੁਆ [ਅਨ੍ਯੈਃ ਕਰ੍ਮਭਿਃ ] ਅਨ੍ਯ ਕਰ੍ਮੋਂਸੇ [ਬਧ੍ਯਤੇ ] ਬਁਧਤਾ ਹੈ
ਜੀਵ ਕਰ੍ਮਫ ਲ਼
Page 293 of 513
PDF/HTML Page 326 of 546
single page version
ਤਥਾਯਮਜ੍ਞਾਨੀ ਜੀਵੋਪਿ ਤਪ੍ਤਲੋਹਪਿਣ੍ਡਸ੍ਥਾਨੀਯਮੋਹਾਦਿਪਰਿਣਾਮੇਨ ਪਰਿਣਤਃ ਸਨ੍ ਪੂਰ੍ਵਂ ਨਿਰ੍ਵਿਕਾਰਸ੍ਵਸਂਵੇਦਨ-
ਪੌਦ੍ਗਲਿਕ ਹੀ ਨਿਸ਼੍ਚਿਤ ਹੋਤੇ ਹੈਂ
ਹੈਂ, [ਸਃ ਹਿ ] ਤੋ ਪੂਰ੍ਵਕਥਿਤ [ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿਕਰ੍ਮਭਿਃ ਬਂਧਃ ] ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣਾਦਿਕ ਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਬਂਧ
[ਭਵਤਿ ] ਹੋਤਾ ਹੈ
ਤੋ ਬਂਧ ਜ੍ਞਾਨਾਵਰਣ
Page 294 of 513
PDF/HTML Page 327 of 546
single page version
ਪ੍ਰਾਣੋਂਕੋ) ਬਾਧਾ ਨ ਪਹੁਁਚਾਕਰ, ਅਪਨੇ ਭਾਵਪ੍ਰਾਣੋਂਕੋ ਤੋ
ਹਾਥਕੋ ਜਲਾਤਾ ਹੈ ) ਫਿ ਰ ਦੂਸਰਾ ਜਲੇ ਯਾ ਨ ਜਲੇ
ਹੀ ਹਾਨਿ ਪਹੁਁਚਾਤਾ ਹੈ, ਫਿ ਰ ਦੂਸਰੇਕੇ ਦ੍ਰਵ੍ਯਪ੍ਰਾਣੋਂਕੀ ਹਾਨਿ ਹੋ ਯਾ ਨ ਹੋ
ਮਮਤਾ ਸ਼ਰੀਰਪ੍ਰਧਾਨ ਵਿਸ਼ਯੇ ਜ੍ਯਾਂ ਲਗੀ ਛੋਡੇ ਨਹੀਂ. ੧੫੦
Page 295 of 513
PDF/HTML Page 328 of 546
single page version
ਮਲਿਨ ਆਤ੍ਮਾ [ਪੁਨਃ ਪੁਨਃ ] ਪੁਨਃ
ਕਰ੍ਮ ਹੈ
Page 296 of 513
PDF/HTML Page 329 of 546
single page version
ਰਿਵਾਤ੍ਯਨ੍ਤਵਿਸ਼ੁਦ੍ਧਮੁਪਯੋਗਮਾਤ੍ਰਮਾਤ੍ਮਾਨਂ ਸੁਨਿਸ਼੍ਚਲਂ ਕੇਵਲਮਧਿਵਸਤਃ ਸ੍ਯਾਤ
ਕਰ੍ਮੋਂਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ [ਨ ਰਜ੍ਯਤੇ ] ਰਂਜਿਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ; [ਤਂ ] ਉਸੇ [ਪ੍ਰਾਣਾਃ ] ਪ੍ਰਾਣ [ਕਥਂ ] ਕੈਸੇ
[ਅਨੁਚਰਂਤਿ ] ਅਨੁਸਰੇਂਗੇ ? (ਅਰ੍ਥਾਤ੍ ਉਸਕੇ ਪ੍ਰਾਣੋਂਕਾ ਸਮ੍ਬਨ੍ਧ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ
ਵਰ੍ਣੋਵਾਲੇ)
ਹੋਤਾ ਹੈ
ਅਭਾਵ ਹੈ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਅਨੇਕਪ੍ਰਕਾਰਕੇ ਕਰ੍ਮ ਵ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦਿਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜੋ (ਆਤ੍ਮਾਕਾ) ਅਨੇਕ
ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਵਿਕਾਰੀ ਪਰਿਣਮਨ ਹੈ ਉਸਸੇ ਸਰ੍ਵਥਾ ਵ੍ਯਾਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਹੁਯੇ ਆਤ੍ਮਾਕੇ (
Page 297 of 513
PDF/HTML Page 330 of 546
single page version
ਗਾਥਾਤ੍ਰਯਮ੍
ਪਰ੍ਯਾਯਃ ] ਵਹ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੈ
ਜੇ ਅਰ੍ਥ ਤੇ ਪਰ੍ਯਾਯ ਛੇ, ਜ੍ਯਾਂ ਭੇਦ ਸਂਸ੍ਥਾਨਾਦਿਨੋ. ੧੫੨
Page 298 of 513
PDF/HTML Page 331 of 546
single page version
ਸ੍ਖਲਿਤਸ੍ਯਾਨ੍ਤਰਵਭਾਸਨਾਤ
ਇਤ੍ਥਂਭੂਤਪਰ੍ਯਾਯੋ ਜੀਵਸ੍ਯ
ਅਨੇਕਦ੍ਰਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕ ਪਰ੍ਯਾਯ ਵਾਸ੍ਤਵਮੇਂ, ਜੈਸੇ ਪੁਦ੍ਗਲਕੀ ਅਨ੍ਯ ਪੁਦ੍ਗਲਮੇਂ (ਅਨੇਕਦ੍ਰਵ੍ਯਾਤ੍ਮਕ ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ
ਹੋਤੀ ਹੁਈ ਦੇਖੀ ਜਾਤੀ ਹੈ ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ, ਜੀਵਕੀ ਪੁਦ੍ਗਲਮੇਂ ਸਂਸ੍ਥਾਨਾਦਿਸੇ ਵਿਸ਼ਿਸ਼੍ਟਤਯਾ (-ਸਂਸ੍ਥਾਨ
ਇਤ੍ਯਾਦਿਕੇ ਭੇਦ ਸਹਿਤ) ਉਤ੍ਪਨ੍ਨ ਹੋਤੀ ਹੁਈ ਅਨੁਭਵਮੇਂ ਅਵਸ਼੍ਯ ਆਤੀ ਹੈ
ਏਕਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯ ਹੀ ਅਨੇਕ ਦ੍ਰਵ੍ਯੋਂਕੇ ਸਂਯੋਗਾਤ੍ਮਕਰੂਪਸੇ ਭੀਤਰ ਅਵਭਾਸਿਤ ਹੋਤੀ ਹੈ
ਜੀਵਕੀ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੇ ਸਂਬਂਧਸੇ ਦੇਵਾਦਿਕ ਪਰ੍ਯਾਯ ਹੋਤੀ ਹੈ
ਜੀਵ ਕਹੀਂ ਪੁਦ੍ਗਲੋਂਕੇ ਸਾਥ ਏਕਰੂਪ ਪਰ੍ਯਾਯ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ, ਪਰਨ੍ਤੁ ਵਹਾਁ ਭੀ ਮਾਤ੍ਰ ਜੀਵਕੀ
(-ਪੁਦ੍ਗਲਪਰ੍ਯਾਯਸੇ ਭਿਨ੍ਨ-) ਅਸ੍ਖਲਿਤ (-ਅਪਨੇਸੇ ਚ੍ਯੁਤ ਨ ਹੋਨੇਵਾਲੀ) ਏਕਦ੍ਰਵ੍ਯਪਰ੍ਯਾਯ ਹੀ ਸਦਾ
ਪ੍ਰਵਰ੍ਤਮਾਨ ਰਹਤੀ ਹੈ
Page 299 of 513
PDF/HTML Page 332 of 546
single page version
ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਹੈਂ
ਤ੍ਰੁਸ਼ਕੀ ਅਗ੍ਨਿ ਔਰ ਅਂਗਾਰ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਅਗ੍ਨਿਕੀ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਚੂਰਾ ਔਰ ਡਲੀ ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਆਕਾਰੋਂਸੇ ਅਨ੍ਯ-
ਅਨ੍ਯ ਪ੍ਰਕਾਰਕੀ ਹੋਤੀ ਹੈਂ, ਉਸੀਪ੍ਰਕਾਰ ਜੀਵਕੀ ਵੇ ਨਾਰਕਾਦਿ ਪਰ੍ਯਾਯੇਂ ਸਂਸ੍ਥਾਨਾਦਿਕੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ਅਨ੍ਯ-
ਅਨ੍ਯ ਪ੍ਰਕਾਰਕੀ ਹੀ ਹੋਤੀ ਹੈਂ
Page 300 of 513
PDF/HTML Page 333 of 546
single page version
[ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਂ ] ਦ੍ਰਵ੍ਯਸ੍ਵਭਾਵਕੋ [ਜਾਨਾਤਿ ] ਜਾਨਤਾ ਹੈ, [ਸਃ ] ਵਹ [ਅਨ੍ਯਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ] ਅਨ੍ਯ ਦ੍ਰਵ੍ਯਮੇਂ
[ਨ ਮੁਹ੍ਯਤਿ ] ਮੋਹਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ
ਬਨਾ ਹੁਆ) ਹੈ
ਜੇ ਜਾਣਤੋ, ਤੇ ਆਤਮਾ ਨਹਿ ਮੋਹ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯੇ ਲਹੇ. ੧੫੪
Page 301 of 513
PDF/HTML Page 334 of 546
single page version
ਪੂਰ੍ਵੋਤ੍ਤਰਵ੍ਯਤਿਰੇਕਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਿਨਾ ਚੇਤਨਤ੍ਵੇਨ ਸ੍ਥਿਤਿਰ੍ਯਾਵੁਤ੍ਤਰਪੂਰ੍ਵਵ੍ਯਤਿਰੇਕਤ੍ਵੇਨ ਚੇਤਨਸ੍ਯੋਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯੌ
ਤਤ੍ਤ੍ਰਯਾਤ੍ਮਕਂ ਚ ਸ੍ਵਰੂਪਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਂ ਯਸ੍ਯ ਨੁ ਸ੍ਵਭਾਵੋਹਂ ਸ ਖਲ੍ਵਯਮਨ੍ਯਃ
ਪੂਰ੍ਵੋਤ੍ਤਰਵ੍ਯਤਿਰੇਕਸ੍ਪਰ੍ਸ਼ਿਨਾਚੇਤਨਤ੍ਵੇਨ ਸ੍ਥਿਤਿਰ੍ਯਾਵੁਤ੍ਤਰਪੂਰ੍ਵਵ੍ਯਤਿਰੇਕਤ੍ਵੇਨਾਚੇਤਨਸ੍ਯੋਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯੌ ਤਤ੍ਤ੍ਰਯਾਤ੍ਮਕਂ
ਚ ਸ੍ਵਰੂਪਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਂ ਯਸ੍ਯ ਤੁ ਸ੍ਵਭਾਵਃ ਪੁਦ੍ਗਲਸ੍ਯ ਸ ਖਲ੍ਵਯਮਨ੍ਯਃ
ਸ਼ੁਦ੍ਧੋਤ੍ਪਾਦਵ੍ਯਯਧ੍ਰੌਵ੍ਯਤ੍ਰਯਾਤ੍ਮਕਂ ਚ ਯਤ੍ਪੂਰ੍ਵੋਕ੍ਤਂ ਸ੍ਵਰੂਪਾਸ੍ਤਿਤ੍ਵਂ ਤੇਨ ਕ੍ਰੁਤ੍ਵਾ ਤ੍ਰਿਧਾ ਸਮ੍ਯਗਾਖ੍ਯਾਤਂ ਕਥਿਤਂ
ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਿਤਮ੍
ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ ਐਸੀ ਜੋ ਪਰ੍ਯਾਯ
ਹੈ ਐਸਾ ਜੋ ਗੁਣ ਔਰ (੩) ਅਚੇਤਨਤ੍ਵਕਾ ਵ੍ਯਤਿਰੇਕ ਜਿਸਕਾ ਲਕ੍ਸ਼ਣ ਹੈ ਐਸੀ ਜੋ ਪਰ੍ਯਾਯ
ਅਚੇਤਨਤ੍ਵਰੂਪਸੇ ਜੋ ਧ੍ਰੌਵ੍ਯ ਔਰ (੨
ਅਪੇਕ੍ਸ਼ਾਸੇ ਵ੍ਯਯ ਹੈ
Page 302 of 513
PDF/HTML Page 335 of 546
single page version
ਕਥ੍ਯਤੇ
Page 303 of 513
PDF/HTML Page 336 of 546
single page version
ਤੀਵ੍ਰਕਸ਼ਾਯਰੂਪ ਐਸਾ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰਕਾ ਹੈ )
ਨੇ ਪਾਪਸਂਚਯ ਅਸ਼ੁਭਥੀ; ਜ੍ਯਾਂ ਉਭਯ ਨਹਿ ਸਂਚਯ ਨਹੀਂ. ੧੫੬
Page 304 of 513
PDF/HTML Page 337 of 546
single page version
ਯਤਿ
ਯਦਿ ਅਸ਼ੁਭ ਹੋ [ਪਾਪਂ ] ਤੋ ਪਾਪ ਸਂਚਯ ਹੋਤਾ ਹੈ
ਪੁਣ੍ਯ ਔਰ ਪਾਪਰੂਪਸੇ ਦ੍ਵਿਵਿਧਤਾਕੋ ਪ੍ਰਾਪ੍ਤ ਹੋਤਾ ਹੈ ਐਸਾ ਜੋ ਪਰਦ੍ਰਵ੍ਯ ਉਸਕੇ ਸਂਯੋਗਕੇ ਕਾਰਣਰੂਪਸੇ
ਕਾਮ ਕਰਤਾ ਹੈ
ਹੋਤਾ ਹੈ
Page 305 of 513
PDF/HTML Page 338 of 546
single page version
[ਪਸ਼੍ਯਤਿ ] ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਕਰਤਾ ਹੈ, [ਜੀਵੇਸ਼ੁ ਸਾਨੁਕਮ੍ਪਃ ] ਔਰ ਜੀਵੋਂਕੇ ਪ੍ਰਤਿ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਯੁਕ੍ਤ ਹੈ, [ਤਸ੍ਯ ]
ਉਸਕੇ [ਸਃ ] ਵਹ [ਸ਼ੁਭਃ ਉਪਯੋਗਃ ] ਸ਼ੁਭ ਉਪਯੋਗ ਹੈ
ਸ਼੍ਰਦ੍ਧਾ ਕਰਨੇਮੇਂ ਤਥਾ ਸਮਸ੍ਤ ਜੀਵਸਮੂਹਕੀ ਅਨੁਕਮ੍ਪਾਕਾ ਆਚਰਣ ਕਰਨੇਮੇਂ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤ ਹੈ, ਵਹ ਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗ
ਹੈ
ਜੇ ਸਾਨੁਕਂਪ ਜੀਵੋ ਪ੍ਰਤਿ, ਉਪਯੋਗ ਛੇ ਸ਼ੁਭ ਤੇਹਨੇ. ੧੫੭
Page 306 of 513
PDF/HTML Page 339 of 546
single page version
ਦੁਃਸ਼੍ਰਵਣਦੁਰਾਸ਼ਯਦੁਸ਼੍ਟਸੇਵਨੋਗ੍ਰਤਾਚਰਣੇ ਚ ਪ੍ਰਵ੍ਰੁਤ੍ਤੋਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗਃ
ਕਾਮਭੋਗਚਿਨ੍ਤਾਪਰਿਣਤਂ ਰਾਗਾਦ੍ਯਪਧ੍ਯਾਨਂ ਵਾ; ਪਰਮਚੈਤਨ੍ਯਪਰਿਣਤੇਰ੍ਵਿਨਾਸ਼ਿਕਾ ਦੁਸ਼੍ਟਗੋਸ਼੍ਠੀ, ਤਤ੍ਪ੍ਰਤਿਪਕ੍ਸ਼ਭੂਤ-
ਕੁਸ਼ੀਲਪੁਰੁਸ਼ਗੋਸ਼੍ਠੀ ਵਾ
ਕੁਸਂਗਤਿਮੇਂ ਲਗਾ ਹੁਆ ਹੈ, [ਉਗ੍ਰਃ ] ਉਗ੍ਰ ਹੈ ਤਥਾ [ਉਨ੍ਮਾਰ੍ਗਪਰਃ ] ਉਨ੍ਮਾਰ੍ਗਮੇਂ ਲਗਾ ਹੁਆ ਹੈ, [ਸਃ
ਅਸ਼ੁਭਃ ] ਉਸਕਾ ਵਹ ਅਸ਼ੁਭੋਪਯੋਗ ਹੈ
ਭਟ੍ਟਾਰਕ, ਮਹਾ ਦੇਵਾਧਿਦੇਵ, ਪਰਮੇਸ਼੍ਵਰ ਐਸੇ ਅਰ੍ਹਂਤ, ਸਿਦ੍ਧ ਔਰ ਸਾਧੁਕੇ ਅਤਿਰਿਕ੍ਤ ਅਨ੍ਯ
Page 307 of 513
PDF/HTML Page 340 of 546
single page version
ਸ਼ੁਭੋਪਯੁਕ੍ਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਹੁਆ [ਜ੍ਞਾਨਾਤ੍ਮਕਮ੍ ] ਜ੍ਞਾਨਾਤ੍ਮਕ [ਆਤ੍ਮਕਂ ] ਆਤ੍ਮਾਕੋ [ਧ੍ਯਾਯਾਮਿ ]
ਧ੍ਯਾਤਾ ਹੂਁ
ਸ਼ੁਭਮਾਂ ਅਯੁਕ੍ਤ, ਹੁਁ ਧ੍ਯਾਉਁ ਛੁਂ ਨਿਜ ਆਤ੍ਮਨੇ ਜ੍ਞਾਨਾਤ੍ਮਨੇ. ੧੫੯