Page 168 of 513
PDF/HTML Page 201 of 546
single page version
த்ருஷ்டயோ மநுஷ்ய ஏவாஹமேஷ மமைவைதந்மநுஷ்யஶரீரமித்யஹஂகாரமமகாராப்யாஂ விப்ரலப்யமாநா அவிசலித-
சேதநாவிலாஸமாத்ராதாத்மவ்யவஹாராத
மித்யாத்ருஷ்டயோ பவந்தீதி
ப்ரதி ஹீ பலவாந ஹைஂ ), வே
அவிசலிதசேதநாவிலாஸமாத்ர
Page 169 of 513
PDF/HTML Page 202 of 546
single page version
ஸமஸ்தைகாந்தத்ருஷ்டிபரிக்ரஹக்ரஹா மநுஷ்யாதிகதிஷு தத்விக்ரஹேஷு சாவிஹிதாஹஂகாரமமகாரா
அநேகாபவரகஸஂசாரிதரத்நப்ரதீபமிவைகரூபமேவாத்மாநமுபலபமாநா அவிசலிதசேதநாவிலாஸ-
மாத்ரமாத்மவ்யவஹாரமுரரீக்ருத்ய க்ரோடீக்ருதஸமஸ்தக்ரியாகுடும்பகஂ மநுஷ்யவ்யவஹாரமநாஶ்ரயந்தோ விஶ்ராந்த-
ராகத்வேஷோந்மேஷதயா பரமமௌதாஸீந்யமவலஂபமாநா நிரஸ்தஸமஸ்தபரத்ரவ்யஸஂகதிதயா ஸ்வத்ரவ்யேணைவ கேவலேந
ஸஂகதத்வாத்ஸ்வஸமயா ஜாயந்தே
ச மமேதி மமகாரோ பண்யதே, தாப்யாஂ பரிணதாஃ மமகாராஹங்காரரஹிதபரமசைதந்யசமத்காரபரிணதேஶ்ச்யுதா யே தே
க ர்மோதயஜநிதபரபர்யாயநிரதத்வாத்பரஸமயா மித்யாத்ருஷ்டயோ பண்யந்தே
பர்யாயபரிணதிரஹிதத்வாத்ஸ்வஸமயா பவந்தீத்யர்தஃ
அஂகீகார கரகே, ஜிஸமேஂ ஸமஸ்த க்ரியாகலாபஸே பேஂட கீ ஜாதீ ஹை ஐஸே மநுஷ்யவ்யவஹாரகா ஆஶ்ரய
நஹீஂ கரதே ஹுயே, ராகத்வேஷகா உந்மேஷ (ப்ராகடய) ருக ஜாநேஸே பரம உதாஸீநதாகா ஆலம்பந லேதே
ஹுயே, ஸமஸ்த பரத்ரவ்யோஂகீ ஸஂகதி தூர கர தேநேஸே மாத்ர ஸ்வத்ரவ்யகே ஸாத ஹீ ஸஂகததா ஹோநேஸே வாஸ்தவமேஂ
ஹோநேவாலா ஆத்மா ஏகரூப ஹீ ஹை, வஹ கிஂசித்மாத்ர பீ ஶரீரரூப நஹீஂ ஹோதா ஔர ந ஶரீரகீ க்ரியா கரதா
ஹை
Page 170 of 513
PDF/HTML Page 203 of 546
single page version
ஹை; ‘மாத்ர அசலித சேதநா வஹ ஹீ மைஂ ஹூ’ ஐஸா மாநநா
பரஸமய ஹைஂ; ஔர ஜோ பகவாந ஆத்மஸ்வபாவமேஂ ஹீ ஸ்தித ஹைஂ வே அநேகாந்தத்ருஷ்டிவாலே லோக
மநுஷ்யவ்யவஹாரகா ஆஶ்ரய நஹீஂ கரகே ஆத்மவ்யவஹாரகா ஆஶ்ரய கரதே ஹைஂ, இஸலியே ராகீ -த்வேஷீ நஹீஂ
ஹோதே அர்தாத் பரம உதாஸீந ரஹதே ஹைஂ ஔர இஸப்ரகார பரத்ரவ்யரூப கர்மகே ஸாத ஸம்பந்த ந கரகே
மாத்ர ஸ்வத்ரவ்யகே ஸாத ஹீ ஸம்பந்த கரதே ஹைஂ, இஸலியே வே ஸ்வஸமய ஹைஂ
குணயுக்த ஔர பர்யாயஸஹித ஹை, [தத் ] உஸே [த்ரவ்யம் இதி ] ‘த்ரவ்ய’ [ப்ருவந்தி ] கஹதே ஹைஂ
வளீ குண நே பர்யய ஸஹித ஜே, ‘த்ரவ்ய’ பாக்யுஂ தேஹநே. ௯௫.
Page 171 of 513
PDF/HTML Page 204 of 546
single page version
ஸக்ரி யத்வமக்ரி யத்வஂ சேதநத்வமசேதநத்வஂ கர்த்ருத்வமகர்த்ருத்வஂ போக்த்ருத்வமபோக்த்ருத்வமகுருலகுத்வஂ சேத்யாதயஃ
ஸாமாந்யகுணாஃ, அவகாஹஹேதுத்வஂ கதிநிமித்ததா ஸ்திதிகாரணத்வஂ வர்தநாயதநத்வஂ ரூபாதிமத்தா
சேதநத்வமித்யாதயோ விஶேஷகுணாஃ
ஶுத்தாத்மோபலம்பவ்யக்திரூபகார்யஸமயஸாரஸ்யோத்பாதஃ காரணஸமயஸாரஸ்ய வ்யயஸ்ததுபயாதாரபூதபரமாத்மத்ரவ்ய-
த்வேந த்ரௌவ்யஂ ச
அப்ரதேஶத்வ, மூர்தத்வ, அமூர்தத்வ, ஸக்ரியத்வ, அக்ரியத்வ, சேதநத்வ, அசேதநத்வ, கர்த்ருத்வ, அகர்த்ருத்வ,
போக்த்ருத்வ, அபோக்த்ருத்வ, அகுருலகுத்வ, இத்யாதி ஸாமாந்யகுண ஹைஂ; அவகாஹஹேதுத்வ, கதிநிமித்ததா,
ஸ்திதிகாரணத்வ, வர்தநாயதநத்வ, ரூபாதிமத்த்வ, சேதநத்வ இத்யாதி விஶேஷ குண ஹைஂ
Page 172 of 513
PDF/HTML Page 205 of 546
single page version
ஸமுபாத்தப்ராக்தநாவஸ்தஂ ஸமுசிதபஹிரஂகஸாதநஸந்நிதிஸத்பாவே விசித்ரபஹுதராவஸ்தாநஂ ஸ்வரூபகர்த்ருகரண-
ஸாமர்த்யஸ்வபாவேநாந்தரஂகஸாதநதாமுபாகதேநாநுக்ருஹீதமுத்தராவஸ்தயோத்பத்யமாநஂ தேநோத்பாதேந லக்ஷ்யதே, ந ச
தேந ஸஹ ஸ்வரூபபேதமுபவ்ரஜதி, ஸ்வரூபத ஏவ ததாவிதத்வமவலம்பதே
ஸஂஜ்ஞாலக்ஷணப்ரயோஜநாதிபிர்பேதஂ குர்வந்தி ததாபி ஸத்தாஸ்வரூபேண பேதஂ ந குர்வந்தி, ஸ்வபாவத ஏவ
ததாவிதத்வமவலம்பந்தே
உஸ உத்பாதகே ஸாத ஸ்வரூப பேத நஹீஂ ஹை, ஸ்வரூபஸே ஹீ வைஸா ஹை (அர்தாத் ஸ்வயஂ உத்பாதரூபஸே
ஹீ பரிணத ஹை); உஸீப்ரகார ஜிஸநே பூர்வ அவஸ்தா ப்ராப்த கீ ஹை ஐஸா த்ரவ்ய பீ
அவஸ்தாயேஂ கரதா ஹை வஹ
ஹை; கிந்து உஸகா உஸ உத்பாதகே ஸாத ஸ்வரூபபேத நஹீஂ ஹை, ஸ்வரூபஸே ஹீ வைஸா ஹை
ஹுஆ உஸ வ்யயஸே லக்ஷித ஹோதா ஹை, பரந்து உஸகா உஸ வ்யயகே ஸாத ஸ்வரூபபேத நஹீஂ ஹை,
ஸ்வரூபஸே ஹீ வைஸா ஹை; உஸீப்ரகார வஹீ த்ரவ்ய பீ உத்தர அவஸ்தாஸே உத்பந்ந ஹோதா ஹுஆ ஔர பூர்வ
அவஸ்தாஸே வ்யயகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹுஆ உஸ வ்யயஸே லக்ஷித ஹோதா ஹை; பரந்து உஸகா உஸ வ்யயகே
Page 173 of 513
PDF/HTML Page 206 of 546
single page version
ப்ராக்தநாவஸ்தயா வ்யயமாநஂ தேந வ்யயேந லக்ஷ்யதே, ந ச தேந ஸஹ ஸ்வரூபபேதமுபவ்ரஜதி, ஸ்வரூபத ஏவ
ததாவிதத்வமவலம்பதே
ஸ்வரூபபேதமுபவ்ரஜதி, ஸ்வரூபத ஏவ ததாவிதத்வமவலம்பதே, ததைவ ததேவ த்ரவ்யமப்யேககால-
முத்தராவஸ்தயோத்பத்யமாநஂ ப்ராக்தநாவஸ்தயா வ்யயமாநமவஸ்தாயிந்யா த்ரவ்யத்வாவஸ்தயா த்ரௌவ்யமாலம்பமாநஂ
த்ரௌவ்யேண லக்ஷ்யதே, ந ச தேந ஸஹ ஸ்வரூபபேதமுபவ்ரஜதி, ஸ்வரூபத ஏவ ததாவிதத்வமவலம்பதே
தைஃ ஸஹ ஸ்வரூபபேதமுபவ்ரஜதி, ஸ்வரூபத ஏவ ததாவிதத்வம -வலம்பதே
ஸ்வரூபத ஏவ ததாவிதத்வமவலம்பதே; ததைவ ததேவ த்ரவ்யமப்யாயதவிஶேஷாத்மகைஃ பர்யாயைர்லக்ஷ்யதே, ந ச
தைஃ ஸஹ ஸ்வரூபபேதமுபவ்ரஜதி, ஸ்வரூபத ஏவ ததாவிதத்வமவலம்பதே
டிகநேவாலீ ஐஸீ வஸ்த்ரத்வ -அவஸ்தாஸே த்ருவ ரஹதா ஹுஆ த்ரௌவ்யஸே லக்ஷித ஹோதா ஹை; பரந்து உஸகா
உஸ த்ரௌவ்யகே ஸாத ஸ்வரூபபேத நஹீஂ ஹை, ஸ்வரூபஸே ஹீ வைஸா ஹை; இஸீப்ரகார வஹீ த்ரவ்ய பீ ஏக
ஹீ ஸமய உத்தர அவஸ்தாஸே உத்பந்ந ஹோதா ஹுஆ, பூர்வ அவஸ்தாஸே வ்யய ஹோதா ஹுஆ, ஔர டிகநேவாலீ
ஐஸீ த்ரவ்யத்வஅவஸ்தாஸே த்ருவ ரஹதா ஹுஆ த்ரௌவ்யஸே லக்ஷித ஹோதா ஹை
பீ விஸ்தாரவிஶேஷஸ்வரூப குணோஂஸே லக்ஷித ஹோதா ஹை; கிந்து உஸகா உந குணோஂகே ஸாத ஸ்வரூபபேத நஹீஂ
ஹை, வஹ ஸ்வரூபஸே ஹீ வைஸா ஹை
ஹை, வஹ ஸ்வரூபஸே ஹீ வைஸா ஹை
வர்ணாதிகுணநவஜீர்ணாதிபர்யாயஸஹிதஂ ச ஸத் தைருத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யைஸ்ததைவ ச ஸ்வகீயகுணபர்யாயைஃ ஸஹ
ஸஂஜ்ஞாதிபேதேபி ஸதி ஸத்தாரூபேண பேதஂ ந கரோதி
Page 174 of 513
PDF/HTML Page 207 of 546
single page version
ஸத்பாவஃ ] த்ரவ்யகா ஜோ அஸ்தித்வ ஹை, [ஹி ] வஹ வாஸ்தவமேஂ [ஸ்வபாவஃ ] ஸ்வபாவ ஹை
அஸ்தித்வ த்ரவ்யநுஂ ஸர்வதா ஜே, தேஹ த்ரவ்யஸ்வபாவ சே
Page 175 of 513
PDF/HTML Page 208 of 546
single page version
ஸித்தியுக்தத்வாத்தேஷாமஸ்தித்வமேகமேவ, கார்தஸ்வரவத்
ப்ரவ்ருத்தியுக்தஸ்ய கார்தஸ்வராஸ்தித்வேந நிஷ்பாதிதநிஷ்பத்தியுக்தைஃ பீததாதிகுணைஃ குண்டலாதிபர்யாயைஶ்ச
யதஸ்தித்வஂ கார்தஸ்வரஸ்ய ஸ ஸ்வபாவஃ, ததா ஹி த்ரவ்யேண வா க்ஷேத்ரேண வா காலேந வா பாவேந வா
த்ரவ்யாத்ப்ருதகநுபலப்யமாநைஃ கர்த்ருகரணாதிகரணரூபேண குணாநாஂ பர்யாயாணாஂ ச ஸ்வரூபமுபாதாய
மோக்ஷமோக்ஷமார்காதாரபூதாந்வயத்ரவ்யத்வலக்ஷணஂ த்ரௌவ்யஂ சேத்யுக்தலக்ஷணோத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யைஶ்ச ஸஹ பிந்நஂ ந பவதி
ஸ்வபாவ ஹீ க்யோஂ ந ஹோ ? (அவஶ்ய ஹோ
ஹோதே ஹைஂ இஸலியே
ஸுவர்ணகே அஸ்தித்வஸே ஜிநகீ உத்பத்தி ஹோதீ ஹை,
பாவஸே ஜோ த்ரவ்யஸே ப்ருதக் திகாஈ நஹீஂ தேதே, கர்தா -கரண-
Page 176 of 513
PDF/HTML Page 209 of 546
single page version
ஸ்வபாவஃ
ப்ரவர்தமாநப்ரவ்ருத்தியுக்தைஃ பீததாதிகுணைஃ குண்டலாதிபர்யாயைஶ்ச நிஷ்பாதிதநிஷ்பத்தியுக்தஸ்ய கார்தஸ்வரஸ்ய
மூலஸாதநதயா தைர்நிஷ்பாதிதஂ யதஸ்தித்வஂ ஸ ஸ்வபாவஃ, ததா த்ரவ்யேண வா க்ஷேத்ரேண வா காலேந
வா பாவேந வா குணேப்யஃ பர்யாயேப்யஶ்ச ப்ருதகநுபலப்யமாநஸ்ய கர்த்ருகரணாதிகரணரூபேண
ஸுவர்ணஸ்ய ஸத்பாவஃ, ததா ஸ்வகீயத்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவைஃ பரமாத்மத்ரவ்யாதபிந்நாநாஂ கேவலஜ்ஞாநாதிகுணகிஂசிதூந-
சரமஶரீராகாராதிபர்யாயாணாஂ ஸஂபந்தி யதஸ்தித்வஂ ஸ ஏவ முக்தாத்மத்ரவ்யஸ்ய ஸத்பாவஃ
ஹை, க்யோஂகி பீதத்வாதிககே ஔர குண்டலாதிககே ஸ்வரூபகோ ஸுவர்ண ஹீ தாரண கரதா ஹை, இஸலியே
ஸுவர்ணகே அஸ்தித்வஸே ஹீ பீதத்வாதிககீ ஔர குண்டலாதிககீ நிஷ்பத்தி
த்ரவ்யஸே பிந்ந நஹீஂ திகாஈ தேநேவாலே குணோஂ ஔர பர்யாயோஂகா அஸ்தித்வ வஹ த்ரவ்யகா ஹீ அஸ்தித்வ ஹை,
க்யோஂகி குணோஂ ஔர பர்யாயோஂகே ஸ்வரூபகோ த்ரவ்ய ஹீ தாரண கரதா ஹை, இஸலியே த்ரவ்யகே அஸ்தித்வஸே
ஹீ குணோஂகீ ஔர பர்யாயோஂகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை, த்ரவ்ய ந ஹோ தோ குண ஔர பர்யாயேஂ பீ ந ஹோஂ
கரகே ப்ரவர்தமாந பீதத்வாதிகுணோஂ ஔர குண்டலாதிபர்யாயோஂஸே ஜிஸகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை,
Page 177 of 513
PDF/HTML Page 210 of 546
single page version
மூலஸாதநதயா தைர்நிஷ்பாதிதஂ யதஸ்தித்வஂ ஸ ஸ்வபாவஃ
ஜ்ஞாநாதிகுணகிஂசிதூநசரமஶரீராகாரபர்யாயேப்யஃ ஸகாஶாதபிந்நஸ்ய முக்தாத்மத்ரவ்யஸ்ய ஸஂபந்தி யதஸ்தித்வஂ ஸ
ஏவ கேவலஜ்ஞாநாதிகுணகிஂசிதூநசரமஶரீராகாரபர்யாயாணாஂ ஸ்வபாவோ ஜ்ஞாதவ்யஃ
ஔர குண்டலாதிக ஹீ தாரண கரதே ஹைஂ, இஸலியே பீதத்வாதிக ஔர குண்டலாதிககே அஸ்தித்வஸே
ஹீ ஸுவர்ணகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை, பீதத்வாதிக ஔர குண்டலாதிக ந ஹோஂ தோ ஸுவர்ண பீ ந ஹோ;
இஸீப்ரகார குணோஂஸே ஔர பர்யாயோஂஸே பிந்ந ந திகாஈ தேநேவாலே த்ரவ்யகா அஸ்தித்வ வஹ குணோஂ ஔர
பர்யாயோஂகா ஹீ அஸ்தித்வ ஹை, க்யோஂகி த்ரவ்யகே ஸ்வரூபகோ குண ஔர பர்யாயேஂ ஹீ தாரண கரதீ ஹைஂ
இஸலியே குணோஂ ஔர பர்யாயோஂகே அஸ்தித்வஸே ஹீ த்ரவ்யகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை
ஔர உத்பாத -வ்யய -த்ரௌவ்யகா பீ ஏக ஹீ அஸ்தித்வ ஹை
Page 178 of 513
PDF/HTML Page 211 of 546
single page version
பீததாத்யுத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யைர்யதஸ்தித்வஂ கார்தஸ்வரஸ்ய ஸ ஸ்வபாவஃ, ததா ஹி த்ரவ்யேண வா க்ஷேத்ரேண வா
காலேந வா பாவேந வா த்ரவ்யாத்ப்ருதகநுபலப்யமாநைஃ கர்த்ருகரணாதிகரணரூபேணோத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யாணாஂ
ஸ்வரூபமுபாதாய ப்ரவர்தமாநப்ரவ்ருத்தியுக்தஸ்ய த்ரவ்யாஸ்தித்வேந நிஷ்பாதிதநிஷ்பத்தியுக்தைருத்பாதவ்யய-
த்ரௌவ்யைர்யதஸ்தித்வஂ த்ரவ்யஸ்ய ஸ ஸ்வபாவஃ
ஸ்வரூபமுபாதாய ப்ரவர்தமாநப்ரவ்ருத்தியுக்தைஃ குண்டலாஂகதபீததாத்யுத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யைர்நிஷ்பாதிதநிஷ்பத்தியுக்தஸ்ய
கார்தஸ்வரஸ்ய மூலஸாதநதயா தைர்நிஷ்பாதிதஂ யதஸ்தித்வஂ ஸ ஸ்வபாவஃ, ததா த்ரவ்யேண வா க்ஷேத்ரேண வா
பூதபரமாத்மத்ரவ்யத்வலக்ஷணத்ரௌவ்யாணாஂ ஸஂபந்தி யதஸ்தித்வஂ ஸ ஏவ முக்தாத்மத்ரவ்யஸத்பாவஃ
யதஸ்தித்வஂ ஸ ஏவ கடகபர்யாயோத்பாதகங்கணபர்யாயவ்யயததுபயாதாரபூதஸுவர்ணத்வலக்ஷணத்ரௌவ்யாணாஂ ஸ்வபாவஃ,
ததா ஸ்வத்ரவ்யாதிசதுஷ்டயேந மோக்ஷபர்யாயோத்பாதமோக்ஷமார்கபர்யாயவ்யயததுபயாதாரபூதமுக்தாத்மத்ரவ்யத்வலக்ஷண-
த்ரௌவ்யேப்யஃ ஸகாஶாதபிந்நஸ்ய பரமாத்மத்ரவ்யஸ்ய ஸஂபந்தி யதஸ்தித்வஂ ஸ ஏவ
ப்ருதக் திகாஈ நஹீஂ தேதே, கர்தா -கரண -அதிகரணரூபஸே உத்பாத -வ்யய -த்ரௌவ்யோஂகே ஸ்வரூபகோ
தாரண கரகே ப்ரவர்தமாந த்ரவ்யகே அஸ்தித்வஸே ஜிநகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை,
அஸ்தித்வ ஹை; க்யோஂகி உத்பாத, வ்யய ஔர த்ரௌவ்யோஂகே ஸ்வரூபகோ த்ரவ்ய ஹீ தாரண கரதா ஹை,
இஸலிஏ த்ரவ்யகே அஸ்தித்வஸே ஹீ உத்பாத, வ்யய ஔர த்ரௌவ்யோஂகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை
ஸுவர்ணகே ஸ்வரூபகோ தாரண கரகே ப்ரவர்தமாந குண்டலாதி -உத்பாதோஂ, பாஜூபஂதாதி வ்யயோஂ ஔர
பீதத்வாதி த்ரௌவ்யோஂஸே ஜிஸகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை,
Page 179 of 513
PDF/HTML Page 212 of 546
single page version
த்ரவ்யஸ்வரூபமுபாதாய ப்ரவர்தமாநப்ரவ்ருத்தியுக்தைருத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யைர்நிஷ்பாதிதநிஷ்பத்தியுக்தஸ்ய த்ரவ்யஸ்ய மூல-
ஸாதநதயா தைர்நிஷ்பாதிதஂ யதஸ்தித்வஂ ஸ ஸ்வபாவஃ
த்ரௌவ்யோஂகா ஹீ அஸ்தித்வ ஹை; க்யோஂகி த்ரவ்யகே ஸ்வரூபகோ உத்பாத, வ்யய ஔர த்ரௌவ்ய ஹீ தாரண கரதே
ஹைஂ, இஸலியே உத்பாத -வ்யய ஔர த்ரௌவ்யோஂகே அஸ்தித்வஸே ஹீ த்ரவ்யகீ நிஷ்பத்தி ஹோதீ ஹை
பிந்ந ப்ரகாரகா ஹை; ஐஸா ஹோநேஸே அஸ்தித்வ த்ரவ்யகா ஸ்வபாவ ஹீ ஹை
உத்பந்ந ஹோதே ஹைஂ, ஔர த்ரவ்ய உத்பாத -வ்யய -த்ரௌவ்யோஂஸே ஹீ உத்பந்ந ஹோதா ஹை
Page 180 of 513
PDF/HTML Page 213 of 546
single page version
வ்ருத்தஂ ப்ரதித்ரவ்யமாஸூத்ரிதஂ ஸீமாநஂ பிந்தத்ஸதிதி ஸர்வகதஂ ஸாமாந்யலக்ஷணபூதஂ ஸாத்ருஶ்யாஸ்தித்வமேகஂ
கல்வவபோதவ்யம்
ஸ்யாத்
விசித்ரதாகே விஸ்தாரகோ அஸ்த கரதா ஹுஆ, ஸர்வ த்ரவ்யோஂமேஂ ப்ரவ்ருத்த ஹோகர ரஹநேவாலா, ஔர ப்ரத்யேக
த்ரவ்யகீ பதீ ஹுஈ ஸீமாகீ அவகணநா கரதா ஹுஆ, ‘ஸத்’ ஐஸா ஜோ ஸர்வகத ஸாமாந்யலக்ஷணபூத
ஸாத்ருஶ்யாஸ்தித்வ ஹை வஹ வாஸ்தவமேஂ ஏக ஹீ ஜாநநா சாஹிஏ
ஔர கோஈ அவாச்ய ஹோநா சாஹியே; கிந்து வஹ தோ விருத்த ஹீ ஹை, ஔர யஹ (‘ஸத்’ ஐஸா கதந
ஔர ஜ்ஞாநகே ஸர்வபதார்தபராமர்ஶீ ஹோநேகீ பாத) தோ ஸித்த ஹோ ஸகதீ ஹை, வ்ருக்ஷகீ பாதி
Page 181 of 513
PDF/HTML Page 214 of 546
single page version
லக்ஷணபூதேந ஸாத்ருஶ்யோத்பாஸிநாநோகஹத்வேநோத்தாபிதமேகத்வஂ திரியதி, ததா பஹூநாஂ பஹுவிதாநாஂ
த்ரவ்யாணாமாத்மீயாத்மீயஸ்ய விஶேஷலக்ஷணபூதஸ்ய ஸ்வரூபாஸ்தித்வஸ்யாவஷ்டம்பேநோத்திஷ்டந்நாநாத்வஂ ஸாமாந்ய-
லக்ஷணபூதேந ஸாத்ருஶ்யோத்பாஸிநா ஸதித்யஸ்ய பாவேநோத்தாபிதமேகத்வஂ திரியதி
விஶேஷலக்ஷணபூதஸ்ய ஸ்வரூபாஸ்தித்வஸ்யாவஷ்டம்பேநோத்திஷ்டந்நாநாத்வமுச்சகாஸ்தி, ததா ஸர்வத்ரவ்யாணாமபி
ஸாமாந்யலக்ஷணபூதேந ஸாத்ருஶ்யோத்பாஸிநா ஸதித்யஸ்ய பாவேநோத்தாபிதேநைகத்வேந திரோஹிதமபி விஶேஷ-
லக்ஷணபூதஸ்ய ஸ்வரூபாஸ்தித்வஸ்யாவஷ்டம்பேநோத்திஷ்டந்நாநாத்வமுச்சகாஸ்தி
ஸாமாந்யலக்ஷணபூத ஸாத்ருஶ்யதர்ஶக ‘ஸத்’ பநேஸே (-‘ஸத்’ ஐஸே பாவஸே, அஸ்தித்வஸே, ‘ஹை’ பநேஸே)
உத்பந்ந ஹோநேவாலா ஏகத்வ திரோஹித கர தேதா ஹை
விஶேஷலக்ஷணபூத ஸ்வரூபாஸ்தித்வகே அவலம்பநஸே உத்பந்ந ஹோநேவாலா அநேகத்வ ஸ்பஷ்டதயா ப்ரகாஶமாந
ரஹதா ஹை, (பநா ரஹதா ஹை, நஷ்ட நஹீஂ ஹோதா); உஸீப்ரகார ஸர்வ த்ரவ்யோஂகே விஷயமேஂ பீ ஸாமாந்யலக்ஷணபூத
ஸாத்ருஶ்யதர்ஶக ‘ஸத்’ பநேஸே உத்பந்ந ஹோநேவாலே ஏகத்வஸே திரோஹித ஹோநே பர பீ (அபநே -அபநே)
விஶேஷலக்ஷணபூத ஸ்வரூபாஸ்தித்வகே அவலம்பநஸே உத்பந்ந ஹோநேவாலா அநேகத்வ ஸ்பஷ்டதயா ப்ரகாஶமாந
ரஹதா ஹை
அநேகத்வ ஹை, பரந்து வ்ருக்ஷத்வ ஜோ கி ஸர்வ வ்ருக்ஷோஂகா ஸாமாந்யலக்ஷண ஹை ஔர ஜோ ஸர்வ வ்ருக்ஷோஂமேஂ ஸாத்ருஶ்ய
பதலாதா ஹை, உஸகீ அபேக்ஷாஸே ஸர்வ வ்ருக்ஷோஂமேஂ ஏகத்வ ஹை
Page 182 of 513
PDF/HTML Page 215 of 546
single page version
ஸித்தஜீவாநாஂ க்ரஹணஂ பவதி, ததா ‘ஸர்வஂ ஸத்’ இத்யுக்தே ஸஂக்ரஹநயேந ஸர்வபதார்தாநாஂ க்ரஹணஂ பவதி
யுகபத்க்ரஹணஂ பவதி, ததா ஸர்வஂ ஸதித்யுக்தே ஸதி ஸாத்ருஶ்யஸத்தாபிதாநேந மஹாஸத்தாரூபேண ஶுத்தஸஂக்ரஹ-
நயேந ஸர்வபதார்தாநாஂ ஸ்வஜாத்யவிரோதேந க்ரஹணஂ பவதீத்யர்தஃ
ஹை, பரந்து ஸத்பநா (-அஸ்தித்வபநா, ‘ஹை’ ஐஸா பாவ) ஜோ கி ஸர்வ த்ரவ்யோஂகா ஸாமாந்ய லக்ஷண ஹை ஔர
ஜோ ஸர்வத்ரவ்யோஂமேஂ ஸாத்ருஶ்ய பதலாதா ஹை உஸகீ அபேக்ஷாஸே ஸர்வத்ரவ்யோஂமேஂ ஏகத்வ ஹை
(ஸமஸ்த த்ரவ்யோஂகா ஸ்வரூப -அஸ்தித்வ ஸஂபஂதீ) அநேகத்வ ஸ்பஷ்டதயா ப்ரகாஶமாந ஹீ ரஹதா ஹை
கஹா ஹை; [ததா ] இஸப்ரகார [ஆகமதஃ ] ஆகமஸே [ஸித்தஂ ] ஸித்த ஹை; [யஃ ] ஜோ [ந இச்சதி ] இஸே
நஹீஂ மாநதா [ஸஃ ] வஹ [ஹி ] வாஸ்தவமேஂ [பரஸமயஃ ] பரஸமய ஹை
Page 183 of 513
PDF/HTML Page 216 of 546
single page version
யுக்தத்வாத்
ஸமரஸீபாவபரிணதஸர்வஶுத்தாத்மப்ரதேஶபரிதாவஸ்தேந ஶுத்தோபாதாநபூதேந ஸ்வகீயஸ்வபாவேந நிஷ்பந்நத்வாத்
நிஷ்பந்ந ஹுஏ பாவவாலா ஹை (
Page 184 of 513
PDF/HTML Page 217 of 546
single page version
ஸத்தாமேஂ பேத ஹோநேஸே) ஹோதீ ஹை தோ, வஹ கௌநஸா பேத ஹை ? ப்ராதேஶிக யா அதாத்பாவிக ?
ஸத்தாகே யோகஸே த்ரவ்ய ‘ஸத்தாவாலா’ (‘ஸத்’) ஹுஆ ஹை ஐஸா நஹீஂ ஹை
Page 185 of 513
PDF/HTML Page 218 of 546
single page version
மித்யாதிவத்ப்ரபஶ்யதஃ ஸமூல ஏவாதாத்பாவிகோ பேதோ நிமஜ்ஜதி
ராஶேர்ஜலகல்லோல இவ த்ரவ்யாந்ந வ்யதிரிக்தஂ ஸ்யாத
ஹை;
ஹை
தப பீ (வஹ) த்ரவ்யகே பர்யாயரூபஸே உந்மக்ந ஹோநேஸே,
Page 186 of 513
PDF/HTML Page 219 of 546
single page version
உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்ய ஸஹித [பரிணாமஃ ] பரிணாம ஹை [ஸஃ ] வஹ [அர்தேஷு ஸ்வபாவஃ ] பதார்தோஂகா
ஸ்வபாவ ஹை
Page 187 of 513
PDF/HTML Page 220 of 546
single page version
ஸூக்ஷ்மாஂஶாஃ பரிணாமாஃ
ஸஂஹாரத்ரௌவ்யாத்மகமாத்மாநஂ தாரயந்தி, ததைவ தே பரிணாமாஃ ஸ்வாவஸரே ஸ்வரூபபூர்வரூபாப்யா-
முத்பந்நோச்சந்நத்வாத்ஸர்வத்ர பரஸ்பராநுஸ்யூதிஸூத்ரிதைகப்ரவாஹதயாநுத்பந்நப்ரலீநத்வாச்ச ஸஂபூதிஸஂஹாரத்ரௌவ்யா-
த்மகமாத்மாநஂ தாரயந்தி
ஹோநேஸே ததா ஸர்வத்ர பரஸ்பர அநுஸ்யூதிஸே ரசித ஏக ப்ரவாஹபநே த்வாரா அநுத்பந்ந -அவிநஷ்ட ஹோநேஸே
உத்பத்தி -ஸஂஹார -த்ரௌவ்யாத்மக ஹைஂ
அநுஸ்யூதிஸே ரசித ஏக வாஸ்துபநே த்வாரா அநுபய ஸ்வரூப ஹை (அர்தாத் தோமேஂஸே ஏக பீ ஸ்வரூப நஹீஂ
ஹை), இஸீப்ரகார ப்ரவாஹகா ஜோ சோடேஸே சோடா அஂஶ பூர்வபரிணாமகே விநாஶஸ்வரூப ஹை வஹீ உஸகே