Page 188 of 513
PDF/HTML Page 221 of 546
single page version
ச பரஸ்பராநுஸ்யூதிஸூத்ரிதைகப்ரவாஹதயாததுபயாத்மக இதி
வத்
நித்யவ்ருத்திநிவர்தமாநே த்ரவ்யே ஸமஸ்தேஷ்வபி ஸ்வாவஸரேஷூச்சகாஸத்ஸு பரிணாமேஷூத்தரோத்தரேஷ்வவஸரேஷூத்தரோத்தர-
பரிணாமாநாமுதயநாத்பூர்வபூர்வபரிணாமாநாமநுதயநாத
அநுபயஸ்வரூப ஹை
ப்ரகட ஹோதே ஹைஂ இஸலியே, ஔர பஹலே -பஹலேகே மோதீ ப்ரகட நஹீஂ ஹோதே இஸலியே, ததா ஸர்வத்ர பரஸ்பர
அநுஸ்யூதிகா ரசயிதா ஸூத்ர அவஸ்தித ஹோநேஸே த்ரிலக்ஷணத்வ ப்ரஸித்திகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை
ஹைஂ இஸலியே, ஔர பஹலே -பஹலேகே பரிமாம நஹீஂ ப்ரகட ஹோதே ஹைஂ இஸலியே, ததா ஸர்வத்ர பரஸ்பர
அநுஸ்யூதி ரசநேவாலா ப்ரவாஹ அவஸ்தித ஹோநேஸே த்ரிலக்ஷணபநா ப்ரஸித்திகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை
Page 189 of 513
PDF/HTML Page 222 of 546
single page version
கதநேந த்ருதீயா, உத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யத்வேபி ஸத்தைவ த்ரவ்யஂ பண்யத இதி கதநேந சதுர்தீதி காதாசதுஷ்டயேந
ப்ரத்யேக பரிணாம உத்பாத -விநாஶஸே ரஹித ஏகரூப
உத்பாத -வ்யய -த்ரௌவ்யாத்மக ஹை
உத்பாத [அபி ச ] ததா [பங்கஃ ] பஂக [த்ரௌவ்யேண அர்தேந விநா ] த்ரௌவ்ய பதார்தகே பிநா [ந ]
நஹீஂ ஹோதே
உத்பாத தேம ஜ பஂக, த்ரௌவ்ய -பதார்த விண வர்தே நஹீஂ. ௧௦௦
Page 190 of 513
PDF/HTML Page 223 of 546
single page version
பாஸநாத
தர்ஹ்யுபாதாநகாரணரஹிதாநாஂ கபுஷ்பாதீநாமப்யுத்பாதோ பவது
(அர்தாத் நாஶ அந்யபாவகே உத்பாதரூப ஸ்வபாவஸே ப்ரகாஶித ஹை
‘‘வ்யதிரேகாணாமந்வயாநதிக்ரமணாத்
Page 191 of 513
PDF/HTML Page 224 of 546
single page version
அந்ய ஹை, ஸஂஹார அந்ய ஹை, ஸ்திதி அந்ய ஹை
உச்சேத ஹோகா
Page 192 of 513
PDF/HTML Page 225 of 546
single page version
மவஶ்யமநுமந்தவ்யம்
கிஸீ பாவகா ஸஂஹார ஹீ நஹீஂ ஹோகா,
ஜாயகா
ஜாய,
த்ரிலக்ஷணதாரூப
ஸகதா
Page 193 of 513
PDF/HTML Page 226 of 546
single page version
வஸ்தாரூபேண ஸ்திதிரித்யுக்தலக்ஷணாஸ்த்ரயோ பங்காஃ கர்தாரஃ
[தஸ்மாத் ] இஸலியே [ஸர்வஂ ] வஹ ஸப [த்ரவ்யஂ பவதி ] த்ரவ்ய ஹை
பர்யாயேஂ த்ரவ்யகே ஆஶ்ரயஸே ஹைஂ); இஸலியே யஹ ஸப ஏக ஹீ த்ரவ்ய ஹை, த்ரவ்யாந்தர நஹீஂ
நே பர்யயோ த்ரவ்யே நியமதீ, ஸர்வ தேதீ த்ரவ்ய சே.
Page 194 of 513
PDF/HTML Page 227 of 546
single page version
பர்யாயைராலம்பிதமேவ ப்ரதிபாதி
த்ரவ்யஸ்யோச்சித்யமாநோத்பத்யமாநாவதிஷ்டமாநபாவலக்ஷணாஸ்த்ரயோஂஶா பஂகோத்பாதத்ரௌவ்யலக்ஷணைராத்மதர்மைரா-
லம்பிதாஃ ஸமமேவ ப்ரதிபாந்தி
பங்கஸ்ததுபயாதாராத்மத்ரவ்யத்வாவஸ்தாரூபபர்யாயேண த்ரௌவ்யஂ சேத்யுக்தலக்ஷணஸ்வகீயஸ்வகீயபர்யாயேஷு
தேதா ஹை, இஸீப்ரகார ஸமுதாயீ த்ரவ்ய பர்யாயோஂகா ஸமுதாயஸ்வரூப ஹோநேஸே பர்யாயோஂகே த்வாரா ஆலம்பித
ஹீ பாஸித ஹோதா ஹை
நஷ்ட ஹோதா ஹுஆ பாவ, உத்பந்ந ஹோதா ஹுஆ பாவ, ஔர அவஸ்தித ரஹநேவாலா பாவ;
ஜாய தோ ஸாரா
Page 195 of 513
PDF/HTML Page 228 of 546
single page version
த்ரவ்யஂ பவதி
ஜாயகா) அதவா அஸத்கா உத்பாத ஹோ ஜாயகா; (௩) யதி த்ரவ்யகா ஹீ த்ரௌவ்ய மாநா ஜாய தோ
க்ரமஶஃ ஹோநேவாலே பாவோஂகே அபாவகே காரண த்ரவ்யகா அபாவ ஆயகா, அதவா க்ஷணிகபநா ஹோகா
அஂகுர ஔர வ்ருக்ஷத்வஸே பிந்ந பதார்தரூப நஹீஂ ஹை
Page 196 of 513
PDF/HTML Page 229 of 546
single page version
யஶ்ச நாஶக்ஷணஃ ஸ தூத்பத்யாவஸ்தாய ச நஶ்யதோ ஜந்மக்ஷணஃ ஸ்திதிக்ஷணஶ்ச ந பவதி;
பிப்ராயஃ
ப்ருதக் ஹீ ஹோதா ஹை); ஜோ ஸ்திதிக்ஷண ஹோ வஹ தோநோஂகே அந்தராலமேஂ (உத்பாதக்ஷண ஔர
நாஶக்ஷணகே பீச) த்ருதயா ரஹதா ஹை, இஸலியே (வஹ) ஜந்மக்ஷண ஔர நாஶக்ஷண நஹீஂ ஹை; ஔர
ஜோ நாஶக்ஷண ஹை வஹ,
Page 197 of 513
PDF/HTML Page 230 of 546
single page version
ரூடஸ்ய ம்ருத்திகாத்வஸ்ய ஸ்திதிக்ஷணஃ, ததா அந்தரஂகபஹிரஂகஸாதநாரோப்யமாணஸஂஸ்காரஸந்நிதௌ ய
ஏவோத்தரபர்யாயஸ்ய ஜந்மக்ஷணஃ, ஸ ஏவ ப்ராக்தநபர்யாயஸ்ய நாஶக்ஷணஃ, ஸ ஏவ ச கோடித்வயாதிரூடஸ்ய
த்ரவ்யத்வஸ்ய ஸ்திதிக்ஷணஃ
ஹோதா ஹை, ஸ்வயஂ ஹீ த்ருவ ரஹதா ஹை ஔர ஸ்வயஂ ஹீ நாஶகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை !’ கிந்து ஐஸா தோ
மாநா நஹீஂ கயா ஹை; (க்யோஂகி யஹ ஸ்வீகார ஔர ஸித்த கியா கயா ஹை கி) பர்யாயோஂகே ஹீ
உத்பாதாதி ஹைஂ; (தப பி ர) வஹா க்ஷணபேத -கஹாஸே ஹோ ஸகதா ஹை ? யஹ ஸமஜதே ஹைஂ :
வஹீ தோநோஂ
ஹோதா ஹை வஹீ பூர்வ பர்யாயகா நாஶ க்ஷண ஹோதா ஹை, ஔர வஹீ தோநோஂ கோடியோஂமேஂ ரஹநேவாலே
த்ரவ்யத்வகா ஸ்திதிக்ஷண ஹோதா ஹை
(ஸபீ ஏக ஸாத) ஏக ஸமயமேஂ ஹீ தேகே ஜாதே ஹைஂ; இஸீப்ரகார உத்தர பர்யாயமேஂ, பூர்வ பர்யாயமேஂ
ஔர த்ரவ்யத்வமேஂ உத்பாத, வ்யய ஔர த்ரௌவ்ய ப்ரத்யேகதயா (ஏக -ஏக) ப்ரவர்தமாந ஹோநே பர பீ
Page 198 of 513
PDF/HTML Page 231 of 546
single page version
ஸமய ஏவாவலோக்யந்தே
ர்தாந்தரம்
உத்பாத, வ்யய ஔர த்ரௌவ்ய த்ரவ்ய ஹீ ஹைஂ, அந்ய பதார்த நஹீஂ
[ததபி ] பி ர பீ [த்ரவ்யஂ ] த்ரவ்ய [ப்ரணஷ்டஂ ந ஏவ ] ந தோ நஷ்ட ஹை, [உத்பந்நஂ ந ] ந உத்பந்ந ஹை (-
வஹ த்ருவ ஹை
பண த்ரவ்ய தோ நதீ நஷ்ட கே உத்பந்ந த்ரவ்ய நதீ தஹீஂ
Page 199 of 513
PDF/HTML Page 232 of 546
single page version
ஸமாநஜாதீயா த்ரவ்யபர்யாயா விநஶ்யந்தி ப்ரஜாயந்தே ச, ஸமாநஜாதீநி த்ரவ்யாணி த்வவிநஷ்டாநு-
த்பந்நாந்யேவாவதிஷ்டந்தே
ஸர்வேப்யஸமாநஜாதீயா த்ரவ்யபர்யாயா விநஶ்யந்தி ப்ரஜாயந்தே ச, அஸமாநஜாதீநி த்ரவ்யாணி
த்வவிநஷ்டாநுத்பந்நாந்யேவாவதிஷ்டந்தே
த்வயணுகாதிஸ்க ந்தரூபஸ்வஜாதீயவிபாவத்ரவ்யபர்யாயாணாஂ விநாஶோத்பாதேபி நிஶ்சயேந ந சோத்பந்நஂ ந ச
விநஷ்டமிதி
அவிநஷ்ட ஔர அநுத்பந்ந ஹீ ரஹதே ஹைஂ (-த்ருவ ஹைஂ )
அவிநஷ்ட ஔர அநுத்பந்ந ஹீ ரஹதே ஹைஂ, இஸீப்ரகார ஸபீ அஸமாநஜாதீய த்ரவ்ய -பர்யாயேஂ விநஷ்ட ஹோ ஜாதீ
ஹைஂ ஔர உத்பந்ந ஹோதீ ஹைஂ, பரந்து அஸமாநஜாதீய த்ரவ்ய தோ அவிநஷ்ட ஔர அநுத்பந்ந ஹீ ரஹதே ஹைஂ
Page 200 of 513
PDF/HTML Page 233 of 546
single page version
ஹீ ஏக குணபர்யாயமேஂஸே அந்ய குணபர்யாயரூப பரிணமித ஹோதா ஹை, ஔர உஸகீ ஸத்தா குணபர்யாயோஂகீ
ஸத்தாகே ஸாத அவிஶிஷ்ட
த்வாரா அபநீ ஸத்தாகா அநுபவ கரதா ஹை, இஸலியே ஹரிதபாவ ஔர பீதபாவகே ஸாத
Page 201 of 513
PDF/HTML Page 234 of 546
single page version
குணஂ பரிணமத்பூர்வோத்தராவஸ்தாவஸ்திதகுணாப்யாஂ தாப்யாமநுபூதாத்மஸத்தாகஂ பூர்வோத்தராவஸ்தாவஸ்தித-
குணாப்யாஂ ஸமமவிஶிஷ்டஸத்தாகதயைகமேவ த்ரவ்யஂ, ந த்ரவ்யாந்தரம்
ஸஹகாரபலஂ, ததைவோத்பத்யமாநமுத்தராவஸ்தாவஸ்திதகுணேந வ்யயமாநஂ பூர்வாவஸ்தாவஸ்திதகுணேநாவதிஷ்டமாநஂ
த்ரவ்யத்வகுணேநோத்பாதவ்யயத்ரௌவ்யாண்யேகத்ரவ்யபர்யாயத்வாரேண த்ரவ்யஂ பவதி
தேபி த்ரவ்யமேவ பவந்தி
ஔர உத்தர அவஸ்தாமேஂ அவஸ்தித உந குணோஂகே த்வாரா அபநீ ஸத்தாகா அநுபவ கரதா ஹை,
இஸலியே பூர்வ ஔர உத்தர அவஸ்தாமேஂ அவஸ்தித குணோஂகே ஸாத அவஶிஷ்ட ஸத்தாவாலா ஹோநேஸே ஏக
ஹீ த்ரவ்ய ஹை, த்ரவ்யாந்தர நஹீஂ
ஹை, இஸலியே பூர்வ ஔர உத்தர குணபர்யாயோஂகே ஸாத அபிந்ந அஸ்தித்வ ஹோநேஸே ஏக ஹீ த்ரவ்ய ஹை
த்ரவ்யாந்தர நஹீஂ; அர்தாத் வே வே குணபர்யாயேஂ ஔர த்ரவ்ய ஏக ஹீ த்ரவ்யரூப ஹைஂ, பிந்ந -பிந்ந த்ரவ்ய
நஹீஂ ஹைஂ
அவஸ்தாமேஂ அவஸ்தித குணஸே உத்பந்ந, பூர்வ அவஸ்தாமேஂ அவஸ்தித குணஸே நஷ்ட ஔர த்ரவ்யத்வ குணஸே
ஸ்திர ஹோநேஸே, த்ரவ்ய ஏகத்ரவ்யபர்யாயகே த்வாரா உத்பாத -வ்யய -த்ரௌவ்ய ஹை
Page 202 of 513
PDF/HTML Page 235 of 546
single page version
ஹரிதகுணஂ த்யக்த்வா பாண்டுரகுணாந்தரமாம்ரபலமிவேதி பாவார்தஃ
பவதி ] வஹ ஸத்தாஸே அந்ய (ப்ருதக்) ஹோ ! (ஸோ பீ கைஸே ஹோ ஸகதா ஹை ?) [தஸ்மாத் ] இஸலியே
[த்ரவ்யஂ ஸ்வயஂ ] த்ரவ்ய ஸ்வயஂ ஹீ [ஸத்தா ] ஹை
Page 203 of 513
PDF/HTML Page 236 of 546
single page version
ப்ரயோஜந ஹை ஐஸீ
ஸ்வயஂ ஸ்திர (-வித்யமாந) ரஹதா ஹுஆ, இதநா ஹீ மாத்ர ஜிஸகா ப்ரயோஜந ஹை ஐஸீ ஸத்தாகோ உதித
(ஸித்த) கரதா ஹை
ஸமஜநா சாஹியே
Page 204 of 513
PDF/HTML Page 237 of 546
single page version
ஸமவாயஂ கரோது, ந ச ததா
இஸலியே வே ஏக நஹீஂ ஹைஂ
Page 205 of 513
PDF/HTML Page 238 of 546
single page version
த்ரவ்யஸ்ய குணிந இதி தயோர்ந ப்ரதேஶவிபாகஃ
யச்ச கிலாகிலேந்த்ரியக்ராமகோசரீபூதமுத்தரீயஂ பவதி, ந கலு ஸ ஏகசக்ஷுரிந்த்ரியவிஷயமாபத்யமாநஃ
ஸமஸ்தேதரேந்த்ரியக்ராமகோசரமதிக்ராந்தஃ ஶுக்லோ குணோ பவதீதி தயோஸ்தத்பாவஸ்யாபாவஃ; ததா யா
உஸீப்ரகார த்ரவ்யமேஂ ஸத்தா ஹை
வஸ்த்ர நஹீஂ ஹை; ஔர ஜோ ஸமஸ்த இந்த்ரியஸமூஹகோ கோசர ஹோநேவாலா வஸ்த்ர ஹை வஹ ஏக சக்ஷுஇந்த்ரியகே
விஷயமேஂ ஆநேவாலா ததா அந்ய ஸமஸ்த இந்த்ரியோஂகே ஸமூஹகோ கோசர ந ஹோநேவாலா ஐஸா ஶுக்லத்வ
குண நஹீஂ ஹை, இஸலியே உநகே தத்பாவகா அபாவ ஹை; இஸீப்ரகார,
Page 206 of 513
PDF/HTML Page 239 of 546
single page version
ந கலு ததநாஶ்ரித்ய வர்தி குணவதநேககுணஸமுதிதஂ விஶேஷ்யஂ விதீயமாநஂ வ்ருத்திமத்ஸ்வரூபஂ ச த்ரவ்யஂ
பவதி; யத்து கிலாநாஶ்ரித்ய வர்தி குணவதநேககுணஸமுதிதஂ விஶேஷ்யஂ விதீயமாநஂ வ்ருத்திமத்ஸ்வரூபஂ ச
த்ரவ்யஂ பவதி, ந கலு ஸாஶ்ரித்ய வர்திநீ நிர்குணைககுணஸமுதிதா விஶேஷணஂ விதாயிகா வ்ருத்திஸ்வரூபா
ச ஸத்தா பவதீதி தயோஸ்தத்பாவஸ்யாபாவஃ
கிஸீகே ஆஶ்ரித ரஹநேவாலீ, நிர்குண, ஏக குணஸே நிர்மித, விஶேஷண, விதாயக ஔர வ்ருத்திஸ்வரூப
ஐஸீ ஸத்தா நஹீஂ ஹை, இஸலியே உநகே தத்பாவகா அபாவ ஹை
ஸ்பர்ஶ கியா ஜாதா ஹை
நஹீஂ ஹை
விஶேஷதாஓஂஸே ஜ்ஞாத ஹோதீ ஹுஈ, உந பேதோஂஸே பேதித ஹோதீ ஹுஈ ஏக பதார்த ஹை; ஔர ஜைஸே ஜ்ஞாந, தர்ஶந, சாரித்ர,
வீர்ய இத்யாதி ஆத்மாகே விஶேஷண ஹை ஔர ஆத்மா உந விஶேஷணோஂஸே விஶேஷித ஹோதா ஹுஆ (லக்ஷித, பேதித,
பஹசாநா ஜாதா ஹுஆ) பதார்த ஹை, உஸீப்ரகார ஸத்தா விஶேஷண ஹை ஔர த்ரவ்ய விஶேஷ்ய ஹை
Page 207 of 513
PDF/HTML Page 240 of 546
single page version
குணீ -ரூபஸே அநேக ஹீ ஹை, ஐஸா அர்த ஹை
ஹோதீ
(கதஂசித்) த்ரவ்ய குணரூப நஹீஂ ஹை ஔர குண வஹ த்ரவ்யரூப நஹீஂ ஹை