Page 348 of 513
PDF/HTML Page 381 of 546
single page version
ஶாத்வலஶிலீந்த்ரஶக்ரகோபாதிபாவைஃ பரிணமந்தே, ததா யதாயமாத்மா ராகத்வேஷவஶீக்ருதஃ ஶுபாஶுப- பாவேந பரிணமதி ததா அந்யே யோகத்வாரேண ப்ரவிஶந்தஃ கர்மபுத்கலாஃ ஸ்வயமேவ ஸமுபாத்தவைசித்ர்யை- ர்ஜ்ஞாநாவரணாதிபாவைஃ பரிணமந்தே . அதஃ ஸ்வபாவக்ருதஂ கர்மணாஂ வைசித்ர்யஂ, ந புநராத்மக்ருதம் ..௧௮௭..
ப்ராப்த ஹரியாலீ, குகுரமுத்தா (சத்தா), ஔர இந்த்ரகோப (சாதுர்மாஸமேஂ உத்பந்ந லால கீா) ஆதிரூப
பரிணமித ஹோதா ஹை, இஸீப்ரகார ஜப யஹ ஆத்மா ராகத்வேஷகே வஶீபூத ஹோதா ஹுஆ ஶுபாஶுபபாவரூப
பரிணமித ஹோதா ஹை, தப அந்ய, யோகத்வாரோஂமேஂ ப்ரவிஷ்ட ஹோதே ஹுஏ கர்மபுத்கல ஸ்வயமேவ விசித்ரதாகோ ப்ராப்த
ஜ்ஞாநாவரணாதி பாவரூப பரிணமித ஹோதே ஹைஂ .
இஸஸே (யஹ நிஶ்சித ஹுஆ கி) கர்மோஂகீ விசித்ரதா (விவிததா)கா ஹோநா ௧ஸ்வபாவக்ருத ஹை, கிந்து ஆத்மக்ருத நஹீஂ ..௧௮௭..
அந்வயார்த : — [ஸப்ரதேஶஃ ] ப்ரதேஶயுக்த [ஸஃ ஆத்மா ] வஹ ஆத்மா [ஸமயே ] யதாகால [மோஹராகத்வேஷைஃ ] மோஹ – ராக – த்வேஷகே த்வாரா [கஷாயிதஃ ] கஷாயித ஹோநேஸே [கர்ம -ரஜோபிஃ ஶ்லிஷ்டஃ ] கர்மரஜஸே லிப்த யா பத்த ஹோதா ஹுஆ [பஂத இதி ப்ரரூபிதஃ ] ‘பஂத கஹா கயா ஹை ..௧௮௮.. ௧. ஸ்வபாவக்ருத = கர்மோஂகே அபநே ஸ்வபாவஸே கியா ஹுஆ .
ஸஂபஂத பாமீ கர்மரஜநோ, பஂதரூப கதாய சே. ௧௮௮.
Page 349 of 513
PDF/HTML Page 382 of 546
single page version
யதாத்ர ஸப்ரதேஶத்வே ஸதி லோத்ராதிபிஃ கஷாயிதத்வாத் மஂஜிஷ்டரஂகாதிபிருபஶ்லிஷ்டமேகஂ ரக்தஂ த்ருஷ்டஂ வாஸஃ, ததாத்மாபி ஸப்ரதேஶத்வே ஸதி காலே மோஹராகத்வேஷைஃ கஷாயிதத்வாத் கர்மரஜோபி- ருபஶ்லிஷ்ட ஏகோ பந்தோ த்ரஷ்டவ்யஃ, ஶுத்தத்ரவ்யவிஷயத்வாந்நிஶ்சயஸ்ய ..௧௮௮..
அணுபாகோ அநுபாகஃ பலதாநஶக்திவிஶேஷஃ பவதீதி க்ரியாத்யாஹாரஃ . கதம்பூதோ பவதி . திவ்வோ தீவ்ரஃ ப்ரக்ருஷ்டஃ பரமாம்ருதஸமாநஃ . காஸாஂ ஸஂபந்தீ . ஸுஹபயடீணஂ ஸத்வேத்யாதிஶுபப்ரக்ருதீநாம் . கயா காரண- பூதயா . விஸோஹீ தீவ்ரதர்மாநுராகரூபவிஶுத்தயா . அஸுஹாண ஸஂகிலேஸம்மி அஸத்வேத்யாத்யஶுபப்ரக்ருதீநாஂ து மித்யா- த்வாதிரூபதீவ்ரஸஂக்லேஶே ஸதி தீவ்ரோ ஹாலாஹலவிஷஸத்ருஶோ பவதி . விவரீதோ து ஜஹண்ணோ விபரீதஸ்து ஜகந்யோ குடநிம்பரூபோ பவதி . ஜகந்யவிஶுத்தயா ஜகந்யஸஂக்லேஶேந ச மத்யமவிஶுத்தயா மத்யமஸஂக்லேஶேந து ஶுபா- ஶுபப்ரக்ருதீநாஂ கண்டஶர்கராரூபஃ காஞ்ஜீரவிஷரூபஶ்சேதி . ஏவஂவிதோ ஜகந்யமத்யமோத்க்ருஷ்டரூபோநுபாகஃ காஸாஂ ஸஂபந்தீ பவதி . ஸவ்வபயடீணஂ மூலோத்தரப்ரக்ருதிரஹிதநிஜபரமாநந்தைகஸ்வபாவலக்ஷணஸர்வப்ரகாரோபாதேயபூதபரமாத்ம- த்ரவ்யாத்பிந்நாநாஂ ஹேயபூதாநாஂ ஸர்வமூலோத்தரகர்மப்ரக்ருதீநாமிதி கர்மஶக்திஸ்வரூபஂ ஜ்ஞாதவ்யம் ..“ “ “ “ “
நயேந பந்தகாரணபூதராகாதிபரிணதாத்மைவ பந்தோ பண்யத இத்யாவேதயதி — ஸபதேஸோ லோகாகாஶப்ரமிதாஸஂக்யேய- ப்ரதேஶத்வாத்ஸப்ரதேஶஸ்தாவத்பவதி ஸோ அப்பா ஸ பூர்வோக்தலக்ஷண ஆத்மா . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டஃ . கஸாயிதோ
டீகா : — ஜைஸே ஜகதமேஂ வஸ்த்ர ஸப்ரதேஶ ஹோநேஸே லோத, பி டகரீ ஆதிஸே ௧கஷாயித ஹோதா ஹை, ஜிஸஸே வஹ மஂஜீடாதிகே ரஂகஸே ஸஂபத்த ஹோதா ஹுஆ அகேலா ஹீ ரஂகா ஹுஆ தேகா ஜாதா ஹை, இஸீப்ரகார ஆத்மா பீ ஸப்ரதேஶ ஹோநேஸே யதாகால மோஹ – ராக – த்வேஷகே த்வாரா கஷாயித ஹோநேஸே கர்மரஜகே த்வாரா ஶ்லிஷ்ட ஹோதா ஹுஆ அகேலா ஹீ பஂத ஹை; ஐஸா தேகநா (-மாநநா) சாஹியே, க்யோஂகி நிஶ்சயகா விஷய ஶுத்த த்ரவ்ய ஹை ..௧௮௮..
அப நிஶ்சய ஔர வ்யவஹாரகா அவிரோத பதலாதே ஹைஂ : — ௧. கஷாயித = ரஂகா ஹுஆ, உபரக்த, மலிந .
அர்ஹஂததேவே யோகீநே; வ்யவஹார அந்ய ரீதே கஹ்யோ. ௧௮௯.
Page 350 of 513
PDF/HTML Page 383 of 546
single page version
ராகபரிணாம ஏவாத்மநஃ கர்ம, ஸ ஏவ புண்யபாபத்வைதம் . ராகபரிணாமஸ்யைவாத்மா கர்தா, தஸ்யைவோபாதாதா ஹாதா சேத்யேஷ ஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மகோ நிஶ்சயநயஃ . யஸ்து புத்கலபரிணாம ஆத்மநஃ கர்ம, ஸ ஏவ புண்யபாபத்வைதஂ . புத்கலபரிணாமஸ்யாத்மா கர்தா, தஸ்யோபாதாதா ஹாதா சேதி ஸோஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மகோ வ்யவஹாரநயஃ . உபாவப்யேதௌ ஸ்தஃ, ஶுத்தாஶுத்தத்வேநோபயதா த்ரவ்யஸ்ய ப்ரதீயமாநத்வாத் . கிந்த்வத்ர நிஶ்சயநயஃ ஸாதகதமத்வாதுபாத்தஃ, ஸாத்யஸ்ய ஹி ஶுத்தத்வேந த்ரவ்யஸ்ய கஷாயிதஃ பரிணதோ ரஞ்ஜிதஃ . கைஃ . மோஹராகதோஸேஹிஂ நிர்மோஹஸ்வஶுத்தாத்மதத்த்வபாவநாப்ரதிபந்திபிர்மோஹ- ராகத்வைஷைஃ . புநஶ்ச கிஂரூபஃ . கம்மரஜேஹிஂ ஸிலிட்டோ கர்மரஜோபிஃ ஶ்லிஷ்டஃ கர்மவர்கணாயோக்யபுத்கலரஜோபிஃ ஸஂஶ்லிஷ்டோ பத்தஃ . பஂதோ த்தி பரூவிதோ அபேதேநாத்மைவ பந்த இதி ப்ரரூபிதஃ. க்வ . ஸமயே பரமாகமே . அத்ரேதஂ பணிதஂ பவதி – யதா வஸ்த்ரஂ லோத்ராதித்ரவ்யைஃ கஷாயிதஂ ரஞ்ஜிதஂ ஸந்மஞ்ஜீஷ்டாதிரங்கத்ரவ்யேண ரஞ்ஜிதஂ ஸதபேதேந ரக்தமித்யுச்யதே ததா வஸ்த்ரஸ்தாநீய ஆத்மா லோத்ராதித்ரவ்யஸ்தாநீயமோஹராகத்வேஷைஃ கஷாயிதோ ரஞ்ஜிதஃ பரிணதோ மஞ்ஜீஷ்டஸ்தாநீயகர்மபுத்கலைஃ ஸஂஶ்லிஷ்டஃ ஸஂபத்தஃ ஸந் பேதேப்யபேதோபசாரலக்ஷணேநாஸத்பூதவ்யவஹாரேண பந்த இத்யபிதீயதே . கஸ்மாத் . அஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணார்தவிஷயத்வாதஸத்பூதவ்யவஹாரநயஸ்யேதி ..௧௮௮.. அத நிஶ்சயவ்யவஹாரயோரவிரோதஂ தர்ஶயதி — ஏஸோ பஂதஸமாஸோ ஏஷ பந்தஸமாஸஃ . ஏஷ பஹுதா பூர்வோக்த- ப்ரகாரோ ராகாதிபரிணதிரூபோ பந்தஸஂக்ஷேபஃ . கேஷாஂ ஸஂபந்தீ . ஜீவாணஂ ஜீவாநாம் . ணிச்சயேண ணித்திட்டோ நிஶ்சயநயேந நிர்திஷ்டஃ கதிதஃ . கைஃ கர்த்ருபூதைஃ . அரஹஂதேஹிஂ அர்ஹத்பிஃ நிர்தோஷிபரமாத்மபிஃ . கேஷாம் .
அந்வயார்த : — [ஏஷஃ ] யஹ (பூர்வோக்த ப்ரகாரஸே), [ஜீவாநாஂ ] ஜீவோஂகே [பஂதஸமாஸஃ ] பஂதகா ஸஂக்ஷேப [நிஶ்சயேந ] நிஶ்சயஸே [அர்ஹத்பிஃ ] அர்ஹந்தபகவாநநே [யதீநாஂ ] யதியோஂஸே [நிர்திஷ்டஃ ] கஹா ஹை; [வ்யவஹாரஃ ] வ்யவஹார [அந்யதா ] அந்யப்ரகாரஸே [பணிதஃ ] கஹா ஹை ..௧௮௯..
டீகா : — ராகபரிணாம ஹீ ஆத்மாகா கர்ம ஹை, வஹீ புண்ய – பாபரூப த்வைத ஹை, ஆத்மா ராகபரிணாமகா ஹீ கர்தா ஹை, உஸீகா க்ரஹண கரநேவாலா ஹை ஔர உஸீகா த்யாக கரநேவாலா ஹை; — யஹ, ✽ஶுத்தத்ரவ்யகா நிரூபணஸ்வரூப நிஶ்சயநய ஹை . ஔர ஜோ புத்கலபரிணாம ஆத்மாகா கர்ம ஹை, வஹீ புண்ய – பாபரூப த்வைத ஹை, ஆத்மா புத்கலபரிணாமகா கர்தா ஹை, உஸகா க்ரஹண கரநேவாலா ஔர சோநேவாலா ஹை; — ஐஸா ஜோ நய வஹ ✽அஶுத்தத்ரவ்யகே நிரூபணஸ்வரூப வ்யவஹாரநய ஹை . யஹ தோநோஂ ✽நிஶ்சயநய மாத்ர ஸ்வத்ரவ்யகே பரிணாமகோ பதலாதா ஹை, இஸலியே உஸே ஶுத்தத்ரவ்யகா கதந கரநேவாலா கஹா ஹை, ஔர வ்யவஹாரநய பரத்ரவ்யகே பரிணாமகோ ஆத்மபரிணாம பதலாதா ஹை இஸலியே உஸே அஶுத்தத்ரவ்யகா கதந கரநேவாலா கஹா ஹை . யஹா ஶுத்தத்ரவ்யகா கதந ஏக த்ரவ்யாஶ்ரித பரிணாமகீ அபேக்ஷாஸே ஜாநநா சாஹியே, ஔர
Page 351 of 513
PDF/HTML Page 384 of 546
single page version
ஶுத்தத்வத்யோதகத்வாந்நிஶ்சயநய ஏவ ஸாதகதமோ, ந புநரஶுத்தத்வத்யோதகோ வ்யவஹாரநயஃ ..௧௮௯..
ஜதீணஂ ஜிதேந்த்ரியத்வேந ஶுத்தாத்மஸ்வரூபே யத்நபராணாஂ கணதரதேவாதியதீநாம் . வவஹாரோ த்ரவ்யகர்மரூபவ்யஹாரபந்தஃ அண்ணஹா பணிதோ நிஶ்சயநயாபேக்ஷயாந்யதா வ்யவஹாரநயேநேதி பணிதஃ . கிஂச ராகாதீநேவாத்மா கரோதி தாநேவ புங்க்தே சேதி நிஶ்சயநயலக்ஷணமிதம் . அயஂ து நிஶ்சயநயோ த்ரவ்யகர்மபந்தப்ரதிபாதகாஸத்பூதவ்யவஹார- நயாபேக்ஷயா ஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மகோ விவக்ஷிதநிஶ்சயநயஸ்ததைவாஶுத்தநிஶ்சயஶ்ச பண்யதே . த்ரவ்யகர்மாண்யாத்மா (நய) ஹைஂ; க்யோஂகி ஶுத்தரூப ஔர அஶுத்தரூப — தோநோஂ ப்ரகாரஸே த்ரவ்யகீ ப்ரதீதி கீ ஜாதீ ஹை . கிந்து யஹா நிஶ்சயநய ஸாதகதம (உத்க்ருஷ்ட ஸாதக) ஹோநேஸே ✽க்ரஹண கியா கயா ஹை; (க்யோஂகி) ஸாத்யகே ஶுத்த ஹோநேஸே த்ரவ்யகே ஶுத்தத்வகா த்யோதக (ப்ரகாஶக) ஹோநேஸே நிஶ்சயநய ஹீ ஸாதகதம ஹை, கிந்து அஶுத்தத்வகா த்யோதக வ்யவஹாரநய ஸாதகதம நஹீஂ ஹை ..௧௮௯..
அப ஐஸா கஹதே ஹைஂ கி அஶுத்தநயஸே அஶுத்த ஆத்மாகீ ஹீ ப்ராப்தி ஹோதீ ஹை : — ✽நிஶ்சயநய உபாதேய ஹை ஔர வ்யவஹாரநய ஹேய ஹை . ப்ரஶ்ந : — த்ரவ்ய ஸாமாந்யகா ஆலம்பந ஹீ உபாதேய ஹை, பி ர பீ யஹா ராகபரிணாமகீ க்ரஹண – த்யாகரூப பர்யாயோஂகோ
உத்தர : — ‘ராகபரிணாமகா கர்தா பீ ஆத்மா ஹீ ஹை ஔர வீதராக பரிணாமகா பீ; அஜ்ஞாநதஶா பீ ஆத்மா ஸ்வதஂத்ரதயா
ஹை, வஹ ஜீவ பரத்ரவ்யஸே ஸஂயுக்த நஹீஂ ஹோதா, ஔர த்ரவ்யஸாமாந்யகே பீதர பர்யாயோஂகோ டுபாகர, ஸுவிஶுத்த ஹோதா
ஹை . இஸப்ரகார பர்யாயோஂகே யதார்த ஜ்ஞாநமேஂ த்ரவ்யஸாமாந்யகா ஜ்ஞாந அபேக்ஷித ஹோநேஸே ஔர த்ரவ்ய – பர்யாயோஂகே யதார்தஜ்ஞாநமேஂ
Page 352 of 513
PDF/HTML Page 385 of 546
single page version
யோ ஹி நாம ஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மகநிஶ்சயநயநிரபேக்ஷோஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மக- வ்யவஹாரநயோபஜநிதமோஹஃ ஸந் அஹமிதஂ மமேதமித்யாத்மாத்மீயத்வேந தேஹத்ரவிணாதௌ பரத்ரவ்யே மமத்வஂ ந ஜஹாதி ஸ கலு ஶுத்தாத்மபரிணதிரூபஂ ஶ்ராமண்யாக்யஂ மார்கஂ தூராதபஹாயாஶுத்தாத்மபரிணதி- ரூபமுந்மார்கமேவ ப்ரதிபத்யதே . அதோவதார்யதே அஶுத்தநயாதஶுத்தாத்மலாப ஏவ ..௧௯௦.. கரோதி புங்க்தே சேத்யஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மகாஸத்பூதவ்யவஹாரநயோ பண்யதே . இதஂ நயத்வயஂ தாவதஸ்தி . கிஂத்வத்ர நிஶ்சயநய உபாதேயஃ, ந சாஸத்பூதவ்யவஹாரஃ . நநு ராகாதீநாத்மா கரோதி புங்க்தே சேத்யேவஂலக்ஷணோ நிஶ்சயநயோ வ்யாக்யாதஃ ஸ கதமுபாதேயோ பவதி . பரிஹாரமாஹ --ராகதீநேவாத்மா கரோதி, ந ச த்ரவ்யகர்ம, ராகாதய ஏவ பந்தகாரணமிதி யதா ஜாநாதி ஜீவஸ்ததா ராகத்வேஷாதிவிகல்பஜாலத்யாகேந ராகாதிவிநாஶார்தஂ நிஜ- ஶுத்தாத்மாநஂ பாவயதி . ததஶ்ச ராகாதிவிநாஶோ பவதி . ராகாதிவிநாஶே சாத்மா ஶுத்தோ பவதி . ததஃ பரஂபரயா ஶுத்தாத்மஸாதகத்வாதயமஶுத்தநயோப்யுபசாரேண ஶுத்தநயோ பண்யதே, நிஶ்சயநயோ பண்யதே, ததைவோபாதேயோ பண்யதே இத்யபிப்ராயஃ ..௧௮௯.. ஏவமாத்மா ஸ்வபரிணாமாநாமேவ கர்தா, ந ச த்ரவ்யகர்மணாமிதி கதந- முக்யதயா காதாஸப்தகேந ஷஷ்டஸ்தலஂ கதம் . இதி ‘அரஸமரூவஂ’ இத்யாதிகாதாத்ரயேண பூர்வஂ ஶுத்தாத்மவ்யாக்யாநே க்ருதே ஸதி ஶிஷ்யேண யதுக்தமமூர்தஸ்யாத்மநோ மூர்தகர்மணா ஸஹ கதஂ பந்தோ பவதீதி தத்பரிஹாரார்தஂ நய- விபாகேந பந்தஸமர்தநமுக்யதயைகோநவிஂஶதிகாதாபிஃ ஸ்தலஷட்கேந த்ருதீயவிஶேஷாந்தராகிகாரஃ ஸமாப்தஃ . அதஃ பரஂ த்வாதஶகாதாபர்யந்தஂ சதுர்பிஃ ஸ்தலைஃ ஶுத்தாத்மாநுபூதிலக்ஷணாவிஶேஷபேதபாவநாரூபசூலிகாவ்யாக்யாநஂ
அந்வயார்த : — [யஃ து ] ஜோ [தேஹத்ரவிணேஷு ] தேஹ – தநாதிகமேஂ [அஹஂ மம இதம் ] ‘மைஂ யஹ ஹூ ஔர யஹ மேரா ஹை’ [இதி மமதாஂ ] ஐஸீ மமதாகோ [ந த்யஜதி ] நஹீஂ சோதா, [ஸஃ ] வஹ [ஶ்ராமண்யஂ த்யக்த்வா ] ஶ்ரமணதாகோ சோகர [உந்மார்க ப்ரதிபந்நஃ பவதி ] உந்மார்ககா ஆஶ்ரய லேதா ஹை ..௧௯௦..
டீகா : — ஜோ ஆத்மா ஶுத்தத்ரவ்யகே நிரூபணஸ்வரூப ௧நிஶ்சயநயஸே நிரபேக்ஷ ரஹகர அஶுத்தத்ரவ்யகே நிரூபணஸ்வரூப வ்யவஹாரநயஸே ஜிஸே மோஹ உத்பந்ந ஹுஆ ஹை ஐஸா வர்ததா ஹுஆ ‘மைஂ யஹ ஹூ ஔர யஹ மேரா ஹை’ இஸப்ரகார ௨ஆத்மீயதாஸே தேஹ தநாதிக பரத்ரவ்யமேஂ மமத்வ நஹீஂ சோதா வஹ ஆத்மா வாஸ்தவமேஂ ஶுத்தாத்மபரிணதிரூப ஶ்ராமண்யநாமக மார்ககோ தூரஸே சோகர அஶுத்தாத்மபரிணதிரூப உந்மார்ககா ஹீ ஆஶ்ரய லேதா ஹை . இஸஸே நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி அஶுத்தநயஸே அஶுத்தாத்மாகீ ஹீ ப்ராப்தி ஹோதீ ஹை ..௧௯௦.. ௧. நிஶ்சயநயஸே நிரபேக்ஷ = நிஶ்சயநயகே ப்ரதி உபேக்ஷாவாந்; உஸே ந கிநநே – மாநநேவாலா . ௨. ஆத்மீயதாஸே = நிஜரூபஸே (அஜ்ஞாநீ ஜீவ ஶரீர, தந இத்யாதி பரத்ரவ்யகோ அபநா மாநகர உஸமேஂ மமத்வ
Page 353 of 513
PDF/HTML Page 386 of 546
single page version
யோ ஹி நாம ஸ்வவிஷயமாத்ரப்ரவ்ருத்தாஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மகவ்யவஹாரநயாவிரோதமத்யஸ்தஃ, ஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மகநிஶ்சயநயாபஹஸ்திதமோஹஃ ஸந், நாஹஂ பரேஷாமஸ்மி, ந பரே மே ஸந்தீதி ஸ்வபரயோஃ பரஸ்பரஸ்வஸ்வாமிஸம்பந்தமுத்தூய, ஶுத்தஜ்ஞாநமேவைகமஹமித்யநாத்மாநமுத்ஸ்ருஜ்யாத்மாநமேவாத்ம- கரோதி . தத்ர ஶுத்தாத்மபாவநாப்ரதாநத்வேந ‘ண சயதி ஜோ து மமத்திஂ’ இத்யாதிபாடக்ரமேண ப்ரதமஸ்தலே காதா சதுஷ்டயம் . ததநந்தரஂ ஶுத்தாத்மோபலம்பபாவநாபலேந தர்ஶநமோஹக்ரந்திவிநாஶஸ்ததைவ சாரித்ரமோஹக்ரந்திவிநாஶஃ க்ரமேண ததுபயவிநாஶோ பவதீதி கதநமுக்யத்வேந ‘ஜோ ஏவஂ ஜாணித்தா’ இத்யாதி த்விதீயஸ்தலே காதாத்ரயம் . ததஃ பரஂ கேவலித்யாநோபசாரகதநரூபேண ‘ணிஹதகணகாதிகம்மோ’ இத்யாதி த்ருதீயஸ்தலே காதாத்வயம் . ததநந்தரஂ தர்ஶநாதிகாரோபஸஂஹாரப்ரதாநத்வேந ‘ஏவஂ ஜிணா ஜிணிஂதா’ இத்யாதி சதுர்தஸ்தலே காதாத்வயம் . ததஃ பரஂ ‘தஂஸணஸஂஸுத்தாணஂ’ இத்யாதி நமஸ்காரகாதா சேதி த்வாதஶகாதாபிஶ்சதுர்தஸ்தலே விஶேஷாந்தராதிகாரே ஸமுதாயபாதநிகா . அதாஶுத்தநயாதஶுத்தாத்மலாப ஏவ பவதீத்யுபதிஶதி — ண சயதி ஜோ து மமத்திஂ ந த்யஜதி யஸ்து மமதாம் . மமகாராஹஂகாராதிஸமஸ்தவிபாவரஹிதஸகலவிமலகேவலஜ்ஞாநாத்யநந்தகுணஸ்வரூப- நிஜாத்மபதார்தநிஶ்சலாநுபூதிலக்ஷணநிஶ்சயநயரஹிதத்வேந வ்யவஹாரமோஹிதஹ்ருதயஃ ஸந் மமதாஂ மமத்வபாவஂ ந
அந்வயார்த : — ‘[அஹஂ பரேஷாஂ ந பவாமி ] மைஂ பரகா நஹீஂ ஹூ, [பரே மே ந ஸந்தி ] பர மேரே நஹீஂ ஹைஂ, [ஜ்ஞாநம் அஹம் ஏகஃ ] மைஂ ஏக ஜ்ஞாந ஹூ’ [இதி யஃ த்யாயதி ] இஸப்ரகார ஜோ த்யாந கரதா ஹை, [ஸஃ த்யாதா ] வஹ த்யாதா [த்யாநே ] த்யாநகாலமேஂ [ஆத்மா பவதி ] ஆத்மா ஹோதா ஹை ..௧௯௧..
டீகா : — ஜோ ஆத்மா, மாத்ர அபநே விஷயமேஂ ப்ரவர்தமாந அஶுத்தத்ரவ்யநிரூபணாத்மக (அஶுத்தத்ரவ்யகே நிரூபணஸ்வரூப) வ்யவஹாரநயமேஂ அவிரோதரூபஸே மத்யஸ்த ரஹகர, ஶுத்தத்ரவ்யகே நிரூபணஸ்வரூப நிஶ்சயநயகே த்வாரா ஜிஸநே மோஹகோ தூர கியா ஹை ஐஸா ஹோதா ஹுஆ, ‘மைஂ பரகா நஹீஂ ஹூ, பர மேரே நஹீஂ ஹைஂ’ இஸப்ரகார ஸ்வ – பரகே பரஸ்பர ௧ஸ்வஸ்வாமிஸம்பந்தகோ சோகர, ‘ஶுத்தஜ்ஞாந ஹீ ௧. ஜிஸ பர ஸ்வாமித்வ ஹை வஹ பதார்த ஔர ஸ்வாமீகே பீசகே ஸஂபஂதகோ; ஸ்வ – ஸ்வாமி ஸஂபஂத கஹா ஜாதா ஹை .
ஜே ஏம த்யாவே, த்யாநகாளே தேஹ ஶுத்தாத்மா பநே. ௧௯௧.
Page 354 of 513
PDF/HTML Page 387 of 546
single page version
த்வேநோபாதாய பரத்ரவ்யவ்யாவ்ருத்தத்வாதாத்மந்யேவைகஸ்மிந்நக்ரே சிந்தாஂ நிருணத்தி, ஸ கல்வேகாக்ரசிந்தா- நிரோதக ஸ்தஸ்மிந்நேகாக்ரசிந்தாநிரோதஸமயே ஶுத்தாத்மா ஸ்யாத் . அதோவதார்யதே ஶுத்தநயாதேவ ஶுத்தாத்ம- லாபஃ ..௧௯௧..
பிந்நத்வகே காரண ஆத்மாரூப ஹீ ஏக ௧அக்ரமேஂ சிந்தாகோ ரோகதா ஹை, வஹ ஏகாக்ரசிந்தாநிரோதக
அந்வயார்த : — [அஹம் ] மைஂ [ஆத்மகஂ ] ஆத்மாகோ [ஏவஂ ] இஸப்ரகார [ஜ்ஞாநாத்மாநஂ ] ஜ்ஞாநாத்மக, [தர்ஶநபூதம் ] தர்ஶநபூத, [அதீந்த்ரியமஹார்தஂ ] அதீந்த்ரிய மஹா பதார்த [த்ருவம் ] த்ருவ, [அசலம் ] அசல, [அநாலம்பஂ ] நிராலம்ப ஔர [ஶுத்தம் ] ஶுத்த [மந்யே ] மாநதா ஹூ ..௧௯௨.. ௧. அக்ர = விஷய; த்யேய; ஆலம்பந . ௨. ஏகாக்ரசிந்தாநிரோத = ஏக ஹீ விஷயமேஂ – த்யேயமேஂ – விசாரகோ ரோகநா; [ஏகாக்ரசிந்தாநிரோத நாமக த்யாந ஹை .]]
Page 355 of 513
PDF/HTML Page 388 of 546
single page version
ஆத்மநோ ஹி ஶுத்த ஆத்மைவ ஸதஹேதுகத்வேநாநாத்யநந்தத்வாத் ஸ்வதஃஸித்தத்வாச்ச த்ருவோ, ந கிஂசநாப்யந்யத் . ஶுத்தத்வஂ சாத்மநஃ பரத்ரவ்யவிபாகேந ஸ்வதர்மாவிபாகேந சைகத்வாத் . தச்ச ஜ்ஞாநாத்மக- த்வாத்தர்ஶநபூதத்வாததீந்த்ரியமஹார்தத்வாதசலத்வாதநாலம்பத்வாச்ச . தத்ர ஜ்ஞாநமேவாத்மநி பிப்ரதஃ ஸ்வயஂ தர்ஶநபூதஸ்ய சாதந்மயபரத்ரவ்யவிபாகேந ஸ்வதர்மாவிபாகேந சாஸ்த்யேகத்வம் . ததா ப்ரதிநியதஸ்பர்ஶரஸ- கந்தவர்ணகுணஶப்தபர்யாயக்ராஹீண்யநேகாநீந்த்ரியாண்யதிக்ரம்ய ஸர்வஸ்பர்ஶரஸகந்தவர்ணகுணஶப்தபர்யாயக்ராஹக- ஸ்யைகஸ்ய ஸதோ மஹதோர்தஸ்யேந்த்ரியாத்மகபரத்ரவ்யவிபாகேந ஸ்பர்ஶாதிக்ரஹணாத்மகஸ்வதர்மாவிபாகேந ஸ்வாத்மாநுபூதிலக்ஷணநிஶ்சயநயபலேந பூர்வமபஹாய நிராக்ருத்ய . பஶ்சாத் கிஂ கரோதி . ணாணமஹமேக்கோ ஜ்ஞாநமஹமேகஃ, ஸகலவிமலகேவலஜ்ஞாநமேவாஹஂ பாவகர்மத்ரவ்யகர்மநோகர்மரஹிதத்வேநைகஶ்ச . இதி ஜோ ஜாயதி இத்யநேந ப்ரகாரேண யோஸௌ த்யாயதி சிந்தயதி பாவயதி . க்க . ஜாணே நிஜஶுத்தாத்மத்யாநே ஸ்திதஃ ஸோ அப்பாணஂ ஹவதி ஜாதா ஸ ஆத்மாநஂ பவதி த்யாதா . ஸ சிதாநந்தைகஸ்வபாவபரமாத்மாநஂ த்யாதா பவதீதி . ததஶ்ச பரமாத்மத்யாநாத்தாத்ருஶமேவ பரமாத்மாநஂ லபதே . ததபி கஸ்மாத் . உபாதாநகாரணஸத்தஶஂ கார்யமிதி வசநாத் . ததோ ஜ்ஞாயதே ஶுத்தநயாச்சுத்தாத்மலாப இதி ..௧௯௧.. அத த்ருவத்வாச்சுத்தாத்மாநமேவ பாவயேஹமிதி விசாரயதி — ‘மண்ணே’ இத்யாதிபதகண்டநாரூபேண வ்யாக்யாநஂ க்ரியதே — மண்ணே மந்யே த்யாயாமி ஸர்வப்ரகாரோ-
டீகா : — ஶுத்தாத்மா ௧ஸத் ஔர ௨அஹேதுக ஹோநேஸே அநாதி – அநந்த ஔர ஸ்வதஃஸித்த ஹை, இஸலியே ஆத்மாகே ஶுத்தாத்மா ஹீ த்ருவ ஹை, (உஸகே) தூஸரா குச பீ த்ருவ நஹீஂ ஹை . ஆத்மா ஶுத்த இஸலியே ஹை கி உஸே பரத்ரவ்யஸே விபாக (பிந்நத்வ) ஔர ஸ்வதர்மஸே அவிபாக ஹை இஸலியே ஏகத்வ ஹை . வஹ ஏகத்வ ஆத்மாகே (௧) ஜ்ஞாநாத்மகபநேகே காரண, (௨) தர்ஶநபூதபநேகே காரண, (௩) அதீந்த்ரிய மஹா பதார்தபநேகே காரண, (௪) அசலபநேகே காரண, ஔர (௫) நிராலம்பபநேகே காரண ஹை .
இநமேஂஸே (௧ – ௨) ஜோ ஜ்ஞாநகோ ஹீ அபநேமேஂ தாரண கர ரகதா ஹை ஔர ஜோ ஸ்வயஂ தர்ஶநபூத ஹை ஐஸே ஆத்மாகா அதந்மய (ஜ்ஞாந – தர்ஶந ரஹித ஐஸா) பரத்ரவ்யஸே பிந்நத்வ ஹை ஔர ஸ்வதர்மஸே அபிந்நத்வ ஹை, இஸலியே உஸகே ஏகத்வ ஹை; (௩) ஔர ஜோ ப்ரதிநிஶ்சித ஸ்பர்ஶ – ரஸ – கஂத – வர்ணரூப குண ததா ஶப்தரூப பர்யாயகோ க்ரஹண கரநேவாலீ அநேக இந்த்ரியோஂகா அதிக்ரம (உல்லஂகந) கரகே, ஸமஸ்த ஸ்பர்ஶ – ரஸ – கஂத – வர்ணரூப குணோஂ ஔர ஶப்தரூப பர்யாயகோ க்ரஹண கரநேவாலா ஏக ஸத் மஹா பதார்த ஹை, ஐஸே ஆத்மாகா இந்த்ரியாத்மக பரத்ரவ்யஸே விபாக ஹை, ஔர ஸ்பர்ஶாதிகே க்ரஹணஸ்வரூப (ஜ்ஞாநஸ்வரூப) ஸ்வதர்மஸே அவிபாக ஹை, இஸலியே உஸகே ஏகத்வ ஹை, (௪) ஔர க்ஷணவிநாஶரூபஸே ப்ரவர்தமாந ஜ்ஞேயபர்யாயோஂகோ (ப்ரதிக்ஷண நஷ்ட ஹோநேவாலீ ஜ்ஞாதவ்ய பர்யாயோஂகோ) க்ரஹண கரநே ஔர சோநேகா ௧. ஸத் = வித்யமாந; அஸ்தித்வவாலா; ஹோநேவாலா . ௨. அஹேதுக = ஜிஸகா கோஈ காரண நஹீஂ ஹை ஐஸா; அகாரண . ௩. ப்ரதிநிஶ்சித = ப்ரதிநியத . (ப்ரத்யேக இந்த்ரிய அபநே – அபநே நியத விஷயகோ க்ரஹண கரதீ ஹை; ஜைஸே சக்ஷு வர்ணகோ
Page 356 of 513
PDF/HTML Page 389 of 546
single page version
சாஸ்த்யேகத்வம் . ததா க்ஷணக்ஷயப்ரவ்ருத்தபரிச்சேத்யபர்யாயக்ரஹணமோக்ஷணாபாவேநாசலஸ்ய பரிச்சேத்யபர்யாயாத்மக- பரத்ரவ்யவிபாகேந தத்ப்ரத்யயபரிச்சேதாத்மக ஸ்வதர்மாவிபாகேந சாஸ்த்யேக த்வம் . ததா நித்யப்ரவ்ருத்தபரிச்சேத்ய- த்ரவ்யாலம்பநாபாவேநாநாலம்பஸ்ய பரிச்சேத்யபரத்ரவ்யவிபாகேந தத்ப்ரத்யயபரிச்சேதாத்மகஸ்வதர்மாவிபாகேந சாஸ்த்யேகத்வம் . ஏவஂ ஶுத்த ஆத்மா, சிந்மாத்ரஶுத்தநயஸ்ய தாவந்மாத்ரநிரூபணாத்மகத்வாத் . அயமேக ஏவ ச த்ருவத்வாதுபலப்தவ்யஃ . கிமந்யைரத்வநீநாஂகஸஂகச்சமாநாநேகமார்கபாதபச்சாயாஸ்தாநீயைரத்ருவைஃ ..௧௯௨.. பாதேயத்வேந பாவயே . ஸ கஃ . அஹஂ அஹஂ கர்தா . கஂ கர்மதாபந்நம் . அப்பகஂ ஸஹஜபரமாஹ்நா----- தைகலக்ஷணநிஜாத்மாநம் . கிஂவிஶிஷ்டம் . ஸுத்தஂ ராகாதிஸமஸ்தவிபாவரஹிதம் . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டம் . துவஂ டங்கோத்கீர்ணஜ்ஞாயகைகஸ்வபாவத்வேந த்ருவமவிநஶ்வரம் . புநரபி கதஂபூதம் . ஏவஂ ணாணப்பாணஂ தஂஸணபூதஂ ஏவஂ பஹுவிதபூர்வோக்தப்ரகாரேணாகண்டைகஜ்ஞாநதர்ஶநாத்மகம் . புநஶ்ச கிஂரூபம் . அதிஂதியஂ அதீந்த்ரியஂ, மூர்தவிநஶ்வரா- நேகேந்த்ரியரஹிதத்வேநாமூர்தாவிநஶ்வரேகாதீந்த்ரியஸ்வபாவம் . புநஶ்ச கீத்ரஶம் . மஹத்தஂ மோக்ஷலக்ஷணமஹாபுருஷார்த- ஸாதகத்வாந்மஹார்தம் . புநரபி கிஂஸ்வபாவம் . அசலஂ அதிசபலசஞ்சலமநோவாக்காயவ்யாபாரரஹிதத்வேந ஸ்வஸ்வரூபே நிஶ்சலஂ ஸ்திரம் . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டம் . அணாலஂபஂ ஸ்வாதீநத்ரவ்யத்வேந ஸாலம்பநஂ பரிதாவஸ்தமபி ஸமஸ்தபராதீநபரத்ரவ்யாலம்பநரஹிதத்வேந நிராலம்பநமித்யர்தஃ ..௧௯௨.. அதாத்மநஃ ப்ருதக்பூதஂ தேஹாதிகம-அதாத்மநஃ ப்ருதக்பூதஂ தேஹாதிகம- அபாவ ஹோநேஸே ஜோ அசல ஹை ஐஸே ஆத்மாகோ ஜ்ஞேயபர்யாயஸ்வரூப பரத்ரவ்யஸே விபாக ஹை ஔர ௧தந்நிமித்தக ஜ்ஞாநஸ்வரூப ஸ்வதர்மஸே அவிபாக ஹை, இஸலியே உஸகே ஏகத்வ ஹை; (௫) ஔர நித்யரூபஸே ப்ரவர்தமாந (ஶாஶ்வத ஐஸா) ஜ்ஞேயத்ரவ்யோஂகே ஆலம்பநகா அபாவ ஹோநேஸே ஜோ நிராலம்ப ஹை ஐஸே ஆத்மாகா ஜ்ஞேய பரத்ரவ்யோஂஸே விபாக ஹை ஔர தந்நிமித்தக ஜ்ஞாநஸ்வரூப ஸ்வதர்மஸே அவிபாக ஹை, இஸலியே உஸகே ஏகத்வ ஹை .
இஸப்ரகார ஆத்மா ஶுத்த ஹை க்யோஂகி சிந்மாத்ர ஶுத்தநய உதநா ஹீ மாத்ர நிரூபணஸ்வரூப ஹை (அர்தாத் சைதந்யமாத்ர ஶுத்தநய ஆத்மாகோ மாத்ர ஶுத்த ஹீ நிரூபித கரதா ஹை ) . ஔர யஹ ஏக ஹீ (யஹ ஶுத்தாத்மா ஏக ஹீ) த்ருவத்வகே காரண உபலப்த கரநே யோக்ய ஹை . கிஸீ பதிககே ஶரீரகே அஂகோஂகே ஸாத ஸஂஸர்கமேஂ ஆநேவாலீ மார்ககே வ்ருக்ஷோஂகீ அநேக சாயாகே ஸமாந அந்ய ஜோ அத்ருவ (-அந்ய ஜோ அத்ருவ பதார்த) உநஸே க்யா ப்ரயோஜந ஹை ?
பாவார்த : — ஆத்மா (௧) ஜ்ஞாநாத்மக, (௨) தர்ஶநரூப, (௩) இந்த்ரியோஂகே விநா ஹீ ஸபகோ ஜாநநேவாலா மஹா பதார்த, (௪) ஜ்ஞேய – பரபர்யாயோஂகா க்ரஹண – த்யாக ந கரநேஸே அசல ஔர (௫) ஜ்ஞேய – பரத்ரவ்யோஂகா ஆலம்பந ந லேநேஸே நிராலம்ப ஹை; இஸலியே வஹ ஏக ஹை .
இஸப்ரகார ஏக ஹோநேஸே வஹ ஶுத்த ஹை . ஐஸா ஶுத்தாத்மா த்ருவ ஹோநேஸே, வஹீ ஏக உபலப்த கரநே யோக்ய ஹை ..௧௯௨.. ௧. ஜ்ஞேய பர்யாயேஂ ஜிஸகீ நிமித்த ஹைஂ ஐஸா ஜோ ஜ்ஞாந, உஸ – ஸ்வரூப ஸ்வதர்மஸே (ஜ்ஞாநஸ்வரூப நிஜதர்மஸே) ஆத்மாகீ
Page 357 of 513
PDF/HTML Page 390 of 546
single page version
ஆத்மநோ ஹி பரத்ரவ்யாவிபாகேந பரத்ரவ்யோபரஜ்யமாநஸ்வதர்மவிபாகேந சாஶுத்தத்வநிபந்தநஂ ந கிஂசநாப்யந்யதஸத்தேதுமத்த்வேநாத்யந்தவத்த்வாத்பரதஃஸித்தத்வாச்ச த்ருவமஸ்தி . த்ருவ உபயோகாத்மா ஶுத்த ஆத்மைவ . அதோத்ருவஂ ஶரீராதிகமுபலப்யமாநமபி நோபலபே, ஶுத்தாத்மாநமுபலபே த்ருவம் ..௧௯௩.. த்ருவத்வாந்ந பாவநீயமித்யாக்யாதி — ண ஸஂதி துவா த்ருவா அவிநஶ்வரா நித்யா ந ஸந்தி . கஸ்ய . ஜீவஸ்ஸ ஜீவஸ்ய . கே தே . தேஹா வா தவிணா வா தேஹா வா த்ரவ்யாணி வா, ஸர்வப்ரகாரஶுசிபூதாத்தேஹரஹிதாத்பரமாத்மநோ
அப, ஐஸா உபதேஶ தேதே ஹைஂ கி அத்ருவபநேகே காரண ஆத்மாகே அதிரிக்த தூஸரா குச பீ உபலப்த கரநே யோக்ய நஹீஂ ஹை : —
அந்வயார்த : — [தேஹாஃ வா ] ஶரீர, [த்ரவிணாநி வா ] தந, [ஸுகதுஃகே ] ஸுக -துஃக [வா அத ] அதவா [ஶத்ருமித்ரஜநாஃ ] ஶத்ருமித்ரஜந (யஹ குச) [ஜீவஸ்ய ] ஜீவகே [த்ருவாஃ ந ஸந்தி ] த்ருவ நஹீஂ ஹைஂ; [த்ருவஃ ] த்ருவ தோ [உபயோகாத்மகஃ ஆத்மா ] உபயோகாத்மக ஆத்மா ஹை ..௧௯௩..
டீகா : — ஜோ பரத்ரவ்யஸே அபிந்ந ஹோநேகே காரண ஔர பரத்ரவ்யகே த்வாரா ௧உபரக்த ஹோநேவாலே ஸ்வதர்மஸே பிந்ந ஹோநேகே காரண ஆத்மாகோ அஶுத்தபநேகா காரண ஹை, ஐஸா (ஆத்மாகே அதிரிக்த) தூஸரா கோஈ பீ த்ருவ நஹீஂ ஹை, க்யோஂகி வஹ ௨அஸத் ஔர ௩ஹேதுமாந் ஹோநேஸே ஆதி – அந்தவாலா ஔர பரதஃஸித்த ஹை; த்ருவ தோ உபயோகாத்மக ஶுத்த ஆத்மா ஹீ ஹை . ஐஸா ஹோநேஸே மைஂ உபலப்யமாந அத்ருவ ஐஸே ஶரீராதிகோ — வே உபலப்த ஹோநே பர பீ — உபலப்த நஹீஂ கரதா, ஔர த்ருவ ஐஸே ஶுத்தாத்மாகோ உபலப்த கரதா ஹூ ..௧௯௩.. ௧. உபரக்த = மலிந; விகாரீ [பரத்ரவ்யகே நிமித்தஸே ஆத்மாகா ஸ்வதர்ம உபரக்த ஹோதா ஹை .]] ௨. அஸத் = அஸ்தித்வ ரஹித (அநித்ய); [தந – தேஹாதிக புத்கல பர்யாய ஹைஂ, இஸலியே அஸத் ஹைஂ, இஸீலியே
ஆதிஅந்தவாலீ ஹைஂ .]] ௩. ஹேதுமாந் = ஸஹேதுக; ஜிஸகீ உத்பத்திமேஂ கோஈ பீ நிமித்த ஹோ ஐஸா . [தேஹ – தநாதிகீ உத்பத்திமேஂ கோஈ பீ நிமித்த
ஜீவநே நதீ கஂஈ த்ருவ, த்ருவ உபயோக – ஆத்மக ஜீவ சே. ௧௯௩.
Page 358 of 513
PDF/HTML Page 391 of 546
single page version
அமுநா யதோதிதேந விதிநா ஶுத்தாத்மாநஂ த்ருவமதிகச்சதஸ்தஸ்மிந்நேவ ப்ரவ்ருத்தேஃ ஶுத்தாத்மத்வஂ ஸ்யாத்; ததோநந்தஶக்திசிந்மாத்ரஸ்ய பரமஸ்யாத்மந ஏகாக்ரஸஂசேசேதநலக்ஷணஂ த்யாநஂ ஸ்யாத்; ததஃ விலக்ஷணா ஔதாரிகாதிபஞ்சதேஹாஸ்ததைவ ச பஞ்சேந்த்ரியபோகோபபோகஸாதகாநி பரத்ரவ்யாணி ச . ந கேவலஂ தேஹாதயோ த்ருவா ந பவந்தி, ஸுஹதுக்கா வா நிர்விகாரபரமாநந்தைகலக்ஷணஸ்வாத்மோத்தஸுகாம்ருதவிலக்ஷணாநி ஸாஂஸாரிகஸுகதுஃகாநி வா . அத அஹோ பவ்யாஃ ஸத்துமித்தஜணா ஶத்ருமித்ராதிபாவரஹிதாதாத்மநோ பிந்நாஃ ஶத்ரு- மித்ராதிஜநாஶ்ச . யத்யேதத் ஸர்வமத்ருவஂ தர்ஹி கிஂ த்ருவமிதி சேத் . துவோ த்ருவஃ ஶாஶ்வதஃ . ஸ கஃ . அப்பா நிஜாத்மா . கிஂவிஶிஷ்டஃ . உவஓகப்பகோ த்ரைலோக்யோதரவிவரவர்தித்ரிகாலவிஷயஸமஸ்தத்ரவ்யகுணபர்யாயயுகபத்- பரிச்சித்திஸமர்தகேவலஜ்ஞாநதர்ஶநோபயோகாத்மக இதி . ஏவமத்ருவத்வஂ ஜ்ஞாத்வா த்ருவஸ்வபாவே ஸ்வாத்மநி பாவநா கர்தவ்யேதி தாத்பர்யம் ..௧௯௩.. ஏவமஶுத்தநயாதஶுத்தாத்மலாபோ பவதீதி கதநேந ப்ரதமகாதா . ஶுத்தநயாச்சுத்தாத்மலாபோ பவதீதி கதநேந த்விதீயா . த்ருவத்வாதாத்மைவ பாவநீய இதி ப்ரதிபாதநேந த்ருதீயா . ஆத்மாநோந்யதத்ருவஂ ந பாவநீயமிதி கதநேந சதுர்தீ சேதி ஶுத்தாத்மவ்யாக்யாநமுக்யத்வேந ப்ரதமஸ்தலே காதாசதுஷ்டயஂ கதம் . அதைவஂ பூர்வோக்தப்ரகாரேண ஶுத்தாத்மோபலம்பே ஸதி கிஂ பலஂ பவதீதி ப்ரஶ்நே ப்ரத்யுத்தரமாஹ — ஜாதி த்யாயதி ஜோ யஃ கர்தா . கம் . அப்பகஂ நிஜாத்மாநம் . கதஂபூதம் . பரஂ
அந்வயார்த : — [யஃ ] ஜோ [ஏவஂ ஜ்ஞாத்வா ] ஐஸா ஜாநகர [விஶுத்தாத்மா ] விஶுத்தாத்மா ஹோதா ஹுஆ [பரமாத்மாநஂ ] பரம ஆத்மாகா [த்யாயதி ] த்யாந கரதா ஹை, [ஸஃ ] வஹ – [ஸாகாரஃ அநாகாரஃ ] ஸாகார ஹோ யா அநாகார — [மோஹதுர்க்ரஂதிஂ ] மோஹதுர்க்ரஂதிகா [க்ஷபயதி ] க்ஷய கரதா ஹை ..௧௯௪..
டீகா : — இஸ யதோக்த விதிகே த்வாரா ஜோ ஶுத்தாத்மாகோ த்ருவ ஜாநதா ஹை, உஸே உஸீமேஂ ப்ரவ்ருத்திகே த்வாரா ஶுத்தாத்மத்வ ஹோதா ஹை; இஸலியே அநந்தஶக்திவாலே ௧சிந்மாத்ர பரம ஆத்மாகா ௧. சிந்மாத்ர = சைதந்யமாத்ர [பரம ஆத்மா கேவல சைதந்யமாத்ர ஹை, ஜோ கி அநந்த ஶக்திவாலா ஹை .]]
Page 359 of 513
PDF/HTML Page 392 of 546
single page version
ஸாகாரோபயுக்தஸ்யாநாகாரோபயுக்தஸ்ய வாவிஶேஷேணைகாக்ரசேதநப்ரஸித்தேராஸஂஸாரபத்தத்ருடதரமோஹதுர்க்ரந்தேருத்- க்ரதநஂ ஸ்யாத் . அதஃ ஶுத்தாத்மோபலம்பஸ்ய மோஹக்ரந்திபேதஃ பலம் ..௧௯௪..
இஸஸே (ஐஸா கஹா கயா ஹை கி) மோஹக்ரஂதி பேத ( தர்ஶநமோஹரூபீ காடகா டூடநா) வஹ ஶுத்தாத்மாகீ உபலப்திகா பல ஹை ..௧௯௪..
அந்வயார்த : — [யஃ ] ஜோ [நிஹதமோஹக்ரஂதீ ] மோஹக்ரஂதிகோ நஷ்ட கரகே, [ராகப்ரத்வேஷௌ க்ஷபயித்வா ] ராக – த்வேஷகா க்ஷய கரகே, [ஸமஸுகதுஃகஃ ] ஸமஸுக – துஃக ஹோதா ஹுஆ [ஶ்ராமண்யே பவேத் ] ஶ்ரமணதா (முநித்வ) மேஂ பரிணமித ஹோதா ஹை, [ஸஃ ] வஹ [அக்ஷயஂ ஸௌக்யஂ ] அக்ஷய ஸௌக்யகோ ௧. ஏக அக்ரகா (விஷயகா, த்யேயகா) ஸஂசேதந அர்தாத் அநுபவந த்யாநகா லக்ஷண ஹை .
ஜீவ பரிணமே ஶ்ராமண்யமாஂ, தே ஸௌக்ய அக்ஷயநே லஹே. ௧௯௫.
Page 360 of 513
PDF/HTML Page 393 of 546
single page version
மோஹக்ரந்திக்ஷபணாத்தி தந்மூலராகத்வேஷக்ஷபணஂ; ததஃ ஸமஸுகதுஃகஸ்ய பரமமாத்யஸ்தலக்ஷணே ஶ்ராமண்யே பவநஂ; ததோநாகுலத்வலக்ஷணாக்ஷயஸௌக்யலாபஃ . அதோ மோஹக்ரந்திபேதாதக்ஷயஸௌக்யஂ பலம் ..௧௯௫..
அத தர்ஶநமோஹக்ரந்திபேதாத்கிஂ பவதீதி ப்ரஶ்நே ஸமாதாநஂ ததாதி — ஜோ ணிஹதமோஹகஂடீ யஃ பூர்வஸூத்ரோக்த- ப்ரகாரேண நிஹததர்ஶநமோஹக்ரந்திர்பூத்வா ராகபதோஸே கவீய நிஜஶுத்தாத்மநிஶ்சலாநுபூதிலக்ஷணவீதராகசாரித்ர- ப்ரதிபந்தகௌ சரித்ரமோஹஸஂஜ்ஞௌ ராகத்வேஷௌ க்ஷபயித்வா . க்வ . ஸாமண்ணே ஸ்வஸ்வபாவலக்ஷணே ஶ்ராமண்யே . புநரபி கிஂ க்ருத்வா . ஹோஜ்ஜஂ பூத்வா . கிஂவிஶிஷ்டஃ . ஸமஸுஹதுக்கோ நிஜஶுத்தாத்மஸஂவித்திஸமுத்பந்நராகாதிவிகல்போபாதி- ரஹிதபரமஸுகாம்ருதாநுபவேந ஸாஂஸாரிகஸுகதுஃகோத்பந்நஹர்ஷவிஷாதரஹிதத்வாத்ஸமஸுகதுஃகஃ . ஸோ ஸோக்கஂ அக்கயஂ லஹதி ஸ ஏவஂகுணவிஶிஷ்டோ பேதஜ்ஞாநீ ஸௌக்யமக்ஷயஂ லபதே . ததோ ஜ்ஞாயதே தர்ஶநமோஹக்ஷயாச்சாரித்ரமோஹஸஂஜ்ஞ- ராகத்வேஷவிநாஶஸ்ததஶ்ச ஸுகதுஃகாதிமாத்யஸ்த்யலக்ஷணஶ்ராமண்யயயயயேவஸ்தாநஂ தேநாக்ஷயஸுகலாபோ பவதீதி ..௧௯௫.. அத நிஜஶுத்தாத்மைகாக்க்க்க்க்ர்ர்ர்ர்ரயலக்ஷணத்யாநமாத்மநோத்யந்தவிஶுத்திஂ கரோதீத்யாவேதயதி — ஜோ கவிதமோஹகலுஸோ யஃ க்ஷபிதமோஹகலுஷஃ, மோஹோ தர்ஶநமோஹஃ கலுஷஶ்சாரித்ரமோஹஃ, பூர்வஸூத்ரத்வயகதிதக்ரமேண க்ஷபிதமோஹகலுஷௌ யேந [லபதே ] ப்ராப்த க ரதா ஹை ..௧௯௫..
டீகா : — மோஹக்ரஂதிகா க்ஷய கரநேஸே, மோஹக்ரஂதி ஜிஸகா மூல ஹை ஐஸே ராக – த்வேஷகா, க்ஷய ஹோதா ஹை; உஸஸே (ராக – த்வேஷகா க்ஷய ஹோநேஸே), ஸுக – துஃக ஸமாந ஹைஂ ஐஸே ஜீவகா பரம மத்யஸ்ததா ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸீ ஶ்ரமணதாமேஂ பரிணமந ஹோதா ஹை; ஔர உஸஸே (ஶ்ராமண்யமேஂ பரிணமநஸே) அநாகுலதா ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸே அக்ஷய ஸுககீ ப்ராப்தி ஹோதீ ஹை .
அப, ௧ஏகாக்ரஸஂசேதந ஜிஸகா லக்ஷண ஹை, ஐஸா த்யாந ஆத்மாமேஂ அஶுத்ததா நஹீஂ லாதா ஐஸா நிஶ்சித கரதே ஹைஂ : — ௧. ஏகாக்ர = ஜிஸகா ஏக ஹீ விஷய (ஆலஂபந) ஹோ ஐஸா .
ஆத்மஸ்வபாவே ஸ்தித சே, தே ஆத்மநே த்யாநார சே. ௧௯௬.
Page 361 of 513
PDF/HTML Page 394 of 546
single page version
ஆத்மநோ ஹி பரிக்ஷபிதமோஹகலுஷஸ்ய தந்மூலபரத்ரவ்யப்ரவ்ருத்த்யபாவாத்விஷயவிரக்தத்வஂ ஸ்யாத்; ததோதிகரணபூதத்ரவ்யாந்தராபாவாதுததிமத்யப்ரவ்ருத்தைகபோதபதத்ரிண இவ அநந்யஶரணஸ்ய மநஸோ நிரோதஃ ஸ்யாத்; ததஸ்தந்மூலசஂசலத்வவிலயாதநந்தஸஹஜசைதந்யாத்மநி ஸ்வபாவே ஸமவஸ்தாநஂ ஸ்யாத் . தத்து ஸ்வரூபப்ரவ்ருத்தாநாகுலைகாக்ரஸஂசேதநத்வாத் த்யாநமித்யுபகீயதே . அதஃ ஸ்வபாவாவஸ்தாநரூபத்வேந த்யாநமாத்மநோநந்யத்வாத் நாஶுத்தத்வாயேதி ..௧௯௬.. ஸ பவதி க்ஷபிதமோஹகலுஷஃ . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டஃ . விஸயவிரத்தோ மோஹகலுஷரஹிதஸ்வாத்மஸஂவித்திஸமுத்பந்ந- ஸுகஸுதாரஸாஸ்வாதபலேந கலுஷமோஹோதயஜநிதவிஷயஸுகாகாங்க்ஷாரஹிதத்வாத்விஷயவிரக்தஃ . புநரபி கதஂபூதஃ . ஸமவட்டிதோ ஸம்யகவஸ்திதஃ . க்வ . ஸஹாவே நிஜபரமாத்மத்ரவ்யஸ்வபாவே . கிஂ க்ருத்வா பூர்வம் . மணோ ணிருஂபித்தா விஷயகஷாயோத்பந்நவிகல்பஜாலரூபஂ மநோ நிருத்ய நிஶ்சலஂ க்ருத்வா . ஸோ அப்பாணஂ ஹவதி ஜாதா ஸ ஏவஂகுணயுக்தஃ புருஷஃ ஸ்வாத்மாநஂ பவதி த்யாதா . தேநைவ ஶுத்தாத்மத்யாநேநாத்யந்திகீஂ முக்திலக்ஷணாஂ ஶுத்திஂ லபத
அந்வயார்த : — [யஃ ] ஜோ [க்ஷபிதமோஹகலுஷஃ ] மோஹமலகா க்ஷய கரகே, [விஷயவிரக்தஃ ] விஷயஸே விரக்த ஹோகர, [மநஃ நிருத்ய ] மநகா நிரோத கரகே, [ஸ்வபாவே ஸமவஸ்திதஃ ] ஸ்வபாவமேஂ ஸமவஸ்தித ஹை, [ஸஃ ] வஹ [ஆத்மாநஂ ] ஆத்மாகா [த்யாதா பவதி ] த்யாந கரநேவாலா ஹை ..௧௯௬..
டீகா : — ஜிஸநே மோஹமலகா க்ஷய கியா ஹை ஐஸே ஆத்மாகே, மோஹமல ஜிஸகா மூல ஹை ஐஸீ ௧பரத்ரவ்யப்ரவ்ருத்திகா அபாவ ஹோநேஸே விஷயவிரக்ததா ஹோதீ ஹை; (உஸஸே அர்தாத் விஷய விரக்த ஹோநேஸே), ஸமுத்ரகே மத்யகத ஜஹாஜகே பக்ஷீகீ பாதி, அதிகரணபூத த்ரவ்யாந்தரோஂகா அபாவ ஹோநேஸே ஜிஸே அந்ய கோஈ ஶரண நஹீஂ ரஹா ஹை ஐஸே மநகா நிரோத ஹோதா ஹை . (அர்தாத் ஜைஸே ஸமுத்ரகே பீசமேஂ பஹுசே ஹுஏ கிஸீ ஏகாகீ ஜஹாஜ பர பைடே ஹுஏ பக்ஷீகோ உஸ ஜஹாஜகே அதிரிக்த அந்ய கிஸீ ஜஹாஜகா, வ்ருக்ஷகா யா பூமி இத்யாதிகா ஆதார ந ஹோநேஸே தூஸரா கோஈ ஶரண நஹீஂ ஹை, இஸலியே உஸகா உநா பந்த ஹோ ஜாதா ஹை, உஸீ ப்ரகார விஷயவிரக்ததா ஹோநேஸே மநகோ ஆத்மத்ரவ்யகே அதிரிக்த கிந்ஹீஂ அந்யத்ரவ்யோஂகா ஆதார நஹீஂ ரஹதா இஸலியே தூஸரா கோஈ ஶரண ந ரஹநேஸே மந நிரோதகோ ப்ராப்த ஹோதா ஹை ); ஔர இஸலியே (அர்தாத் மநகா நிரோத ஹோநேஸே), மந ஜிஸகா மூல ஹை ஐஸீ சஂசலதாகா விலய ஹோநேகே காரண அநந்தஸஹஜ – சைதந்யாத்மக ஸ்வபாவமேஂ ௨ஸமவஸ்தாந ஹோதா ஹை வஹ ஸ்வபாவஸமவஸ்தாந தோ ஸ்வரூபமேஂ ப்ரவர்தமாந, அநாகுல, ஏகாக்ர ஸஂசேதந ஹோநேஸே உஸே த்யாந கஹா ஜாதா ஹை .
இஸஸே (யஹ நிஶ்சித ஹுஆ கி – ) த்யாந, ஸ்வபாவஸமவஸ்தாநரூப ஹோநேகே காரண ஆத்மாஸே ௧. பரத்ரவ்ய ப்ரவ்ருத்தி = பரத்ரவ்யமேஂ ப்ரவர்தந . ௨. ஸமவஸ்தாந = ஸ்திரதயா – த்ருதயா ரஹநா – டிகநா . ப்ர. ௪௬
Page 362 of 513
PDF/HTML Page 395 of 546
single page version
லோகோ ஹி மோஹஸத்பாவே ஜ்ஞாநஶக்திப்ரதிபந்தகஸத்பாவே ச ஸத்ருஷ்ணத்வாதப்ரத்யக்ஷார்தத்வா- இதி . ததஃ ஸ்திதஂ ஶுத்தாத்மத்யாநாஜ்ஜீவோ விஶுத்தோ பவதீதி . கிஂச த்யாநேந கிலாத்மா ஶுத்தோ ஜாதஃ தத்ர விஷயே சதுர்விதவ்யாக்யாநஂ க்ரியதே . ததாஹி — த்யாநஂ த்யாநஸந்தாநஸ்ததைவ த்யாநசிந்தா த்யாநாந்வய- ஸூசநமிதி . தத்ரைகாக்ரசிந்தாநிரோதோ த்யாநம் . தச்ச ஶுத்தாஶுத்தரூபேண த்விதா . அத த்யாநஸந்தாநஃ கத்யதே — யத்ராந்தர்முஹூர்தபர்யந்தஂ த்யாநஂ, ததநந்தரமந்தர்முஹூர்தபர்யந்தஂ தத்த்வசிந்தா, புநரப்யந்தர்முஹூர்தபர்யந்தஂ த்யாநஂ, புநரபி தத்த்வசிந்தேதி ப்ரமத்தாப்ரமத்தகுணஸ்தாநவதந்தர்முஹூர்தேந்தர்முஹூர்தே கதே ஸதி பராவர்தநமஸ்தி ஸ த்யாநஸந்தாநோ பண்யதே . ஸ ச தர்ம்யத்யாநஸஂபந்தீ . ஶுக்லத்யாநஂ புநருபஶமஶ்ரேணிக்ஷபகஶ்ரேண்யாரோஹணே பவதி . தத்ர சால்பகாலத்வாத்பராவர்தநரூபத்யாநஸந்தாநோ ந கடதே . இதாநீஂ த்யாநசிந்தா கத்யதே – யத்ர த்யாநஸந்தாந- வத்தயாநபராவர்தோ நாஸ்தி, த்யாநஸஂபந்திநீ சிந்தாஸ்தி, தத்ர யத்யபி க்வாபி காலே த்யாநஂ கரோதி ததாபி ஸா த்யாநசிந்தா பண்யதே . அத த்யாநாந்வயஸூசநஂ கத்யதே — யத்ர த்யாநஸாமக்ரீபூதா த்வாதஶாநுப்ரேக்ஷா அந்யத்வா த்யாநஸஂபந்தி ஸஂவேகவைராக்யவசநஂ வ்யாக்யாநஂ வா தத் த்யாநாந்வயஸூசநமிதி . அந்யதா வா சதுர்விதஂ த்யாநவ்யாக்யாநஂ – த்யாதா த்யாநஂ பலஂ த்யேயமிதி . அதவார்தரௌத்ரதர்ம்யஶுக்லவிபேதேந சதுர்விதஂ த்யாநவ்யாக்யாநஂ அநந்ய ஹோநேஸே அஶுத்ததாகா காரண நஹீஂ ஹோதா ..௧௯௬..
அப, ஸூத்ரத்வாரா ஐஸா ப்ரஶ்ந கரதே ஹைஂ கி ஜிநநே ஶுத்தாத்மாகோ உபலப்த கியா ஹை ஐஸே ஸகலஜ்ஞாநீ (ஸர்வஜ்ஞ) க்யா த்யாதே ஹைஂ ? : —
அந்வயார்த : — [நிஹதகநகாதிகர்மா ] ஜிநநே கநகாதிகர்மகா நாஶ கியா ஹை, [ப்ரத்யக்ஷஂ ஸர்வபாவதத்வஜ்ஞஃ ] ஜோ ஸர்வ பதார்தோஂகே ஸ்வரூபகோ ப்ரத்யக்ஷ ஜாநதே ஹைஂ ஔர [ஜ்ஞேயாந்தகதஃ ] ஜோ ஜ்ஞேயோஂகே பாரகோ ப்ராப்த ஹைஂ, [அஸஂதேஹஃ ஶ்ரமணஃ ] ஐஸே ஸஂதேஹ ரஹித ஶ்ரமண [கம் அர்தஂ ] கிஸ பதார்தகோ [த்யாயதி ] த்யாதே ஹைஂ ? ..௧௯௭..
௧. ஜ்ஞாநாவரணீய கர்ம ஜ்ஞாநஶக்திகா ப்ரதிபஂதக அர்தாத் ஜ்ஞாநகே ருகநேமேஂ நிமித்தபூத ஹை .
ப்ரத்யக்ஷ ஸர்வ பதார்த நே ஜ்ஞேயாந்தப்ராந்த, நிஃஶஂக சே. ? ௧௯௭.
Page 363 of 513
PDF/HTML Page 396 of 546
single page version
நவச்சிந்நவிஷயத்வாப்யாஂ சாபிலஷிதஂ ஜிஜ்ஞாஸிதஂ ஸந்திக்தஂ சார்தஂ த்யாயந் த்ருஷ்டஃ, பகவாந் ஸர்வஜ்ஞஸ்து நிஹதகநகாதிகர்மதயா மோஹாபாவே ஜ்ஞாநஶக்திப்ரதிபந்தகாபாவே ச நிரஸ்தத்ருஷ்ணத்வாத்ப்ரத்யக்ஷஸர்வபாவ- தத்த்வஜ்ஞேயாந்தகதத்வாப்யாஂ ச நாபிலஷதி, ந ஜிஜ்ஞாஸதி, ந ஸந்திஹ்யதி ச; குதோபிலஷிதோ ஜிஜ்ஞாஸிதஃ ஸந்திக்தஶ்சார்தஃ . ஏவஂ ஸதி கிஂ த்யாயதி ..௧௯௭.. ததந்யத்ர கதிதமாஸ்தே ..௧௯௬.. ஏவமாத்மபரிஜ்ஞாநாத்தர்ஶநமோஹக்ஷபணஂ பவதீதி கதநரூபேண ப்ரதமகாதா, தர்ஶநமோஹக்ஷயாச்சாரித்ரமோஹக்ஷபணஂ பவதீதி கதநேந த்விதீயா, ததுபயக்ஷயேண மோக்ஷோ பவதீதி ப்ரதிபாதநேந த்ருதீயா சேத்யாத்மோபலம்பபலகதநரூபேண த்விதீயஸ்தலே காதாத்ரயஂ கதம் . அதோபலப்தஶுத்தாத்மதத்த்வஸகலஜ்ஞாநீ கிஂ த்யாயதீதி ப்ரஶ்நமாக்ஷேபத்வாரேண பூர்வபக்ஷஂ வா கரோதி — ணிஹதகணகாதிகம்மோ பூர்வஸூத்ரோதிதநிஶ்சலநிஜ- பரமாத்மதத்த்வபரிணதிரூபஶுத்தத்யாநேந நிஹதகநகாதிகர்மா . பச்சக்கஂ ஸவ்வபாவதச்சண்ஹூ ப்ரத்யக்ஷஂ யதா பவதி ததா ஸர்வபாவதத்த்வஜ்ஞஃ ஸர்வபதார்தபரிஜ்ஞாதஸ்வரூபஃ . ணேயஂதகதோ ஜ்ஞேயாந்தகதஃ ஜ்ஞேயபூதபதார்தாநாஂ பரிச்சித்திரூபேண பாரஂகதஃ. ஏவஂவிஶேஷணத்ரயவிஶிஷ்டஃ ஸமணோ ஜீவிதமரணாதிஸமபாவபரிணதாத்மஸ்வரூபஃ ஶ்ரமணோ மஹாஶ்ரமணஃ ஹை ஔர வஹ விஷயகோ ௧அவச்சேதபூர்வக நஹீஂ ஜாநதா, இஸலியே வஹ (லோக) ௨அபிலஷித, ௩ஜிஜ்ஞாஸித ஔர ௪ஸஂதிக்த பதார்தகா த்யாந கரதா ஹுஆ திகாஈ தேதா ஹை; பரந்து கநகாதிகர்மகா நாஶ கியா ஜாநேஸே (௧) மோஹகா அபாவ ஹோநேகே காரண ததா (௨) ஜ்ஞாநஶக்திகே ப்ரதிபந்தக கா அபாவ ஹோநேஸே, (௧) த்ருஷ்ணா நஷ்ட கீ கஈ ஹை ததா (௨) ஸமஸ்த பதார்தோஂகா ஸ்வரூப ப்ரத்யக்ஷ ஹை ததா ஜ்ஞேயோஂகா பார பா லியா ஹை, இஸலியே பகவாந ஸர்வஜ்ஞதேவ அபிலாஷா நஹீஂ கரதே, ஜிஜ்ஞாஸா நஹீஂ கரதே ஔர ஸஂதேஹ நஹீஂ கரதே; தப பி ர (உநகே) அபிலஷித, ஜிஜ்ஞாஸித ஔர ஸஂதிக்த பதார்த கஹாஸே ஹோ ஸகதா ஹை ? ஐஸா ஹை தப பி ர வே க்யா த்யாதே ஹைஂ ?
பாவார்த : — லோககே (ஜகத்கே ஸாமாந்ய ஜீவ ஸமுதாயகே) மோஹகர்மகா ஸத்பாவ ஹோநேஸே வஹ த்ருஷ்ணா ஸஹித ஹை, இஸலியே உஸே இஷ்ட பதார்தகீ அபிலாஷா ஹோதீ ஹை; ஔர உஸகே ஜ்ஞாநாவரணீய கர்மகா ஸத்பாவ ஹோநேஸே வஹ பஹுதஸே பதார்தோஂகோ தோ ஜாநதா ஹீ நஹீஂ ஹை ததா ஜிஸ பதார்தகோ ஜாநதா ஹை உஸே பீ ப்ருதக்கரண பூர்வக — ஸூக்ஷ்மதாஸே — ஸ்பஷ்டதாஸே நஹீஂ ஜாநதா இஸலியே உஸே அஜ்ஞாத பதார்தகோ ஜாநநேகீ இச்சா (ஜிஜ்ஞாஸா) ஹோதீ ஹை, ஔர அஸ்பஷ்டதயா ஜாநே ஹுஏ பதார்தகே ஸஂபஂதமேஂ ஸஂதேஹ ஹோதா ஹை . ஐஸா ஹோநேஸே உஸகே அபிலஷித, ஜிஜ்ஞாஸித ஔர ஸஂதிக்த பதார்தகா த்யாந ஸஂபவித ஹோதா ஹை . பரந்து ஸர்வஜ்ஞ பகவாநகே தோ மோஹகர்மகா அபாவ ஹோநேஸே வே த்ருஷ்ணாரஹித ஹைஂ, இஸலியே உநகே அபிலாஷா நஹீஂ ஹை; ஔர உநகே ஜ்ஞாநாவரணீய கர்மகா அபாவ ஹோநேஸே வே ஸமஸ்த பதார்தோஂகோ ஜாநதே ஹைஂ ததா ப்ரத்யேக பதார்தகோ அத்யந்த ஸ்பஷ்டதாபூர்வக — பரிபூர்ணதயா ஜாநதே ஹைஂ இஸலியே உந்ஹேஂ ஜிஜ்ஞாஸா யா ஸந்தேஹ நஹீஂ ஹை . இஸப்ரகார உந்ஹேஂ கிஸீ பதார்தகே ப்ரதி அபிலாஷா, ஜிஜ்ஞாஸா யா ஸந்தேஹ நஹீஂ ஹோதா; தப பி ர உந்ஹேஂ கிஸ பதார்தகா த்யாந ஹோதா ஹை ? ..௧௯௭.. ௧. அவச்சேதபூர்வக = ப்ருதக்கரண கரகே; ஸூக்ஷ்மதாஸே; விஶேஷதாஸே; ஸ்பஷ்டதாஸே . ௨. அபிலஷித = ஜிஸகீ இச்சா –
Page 364 of 513
PDF/HTML Page 397 of 546
single page version
அயமாத்மா யதைவ ஸஹஜஸௌக்யஜ்ஞாநபாதாயதநாநாமஸார்வதிக்காஸகலபுருஷஸௌக்யஜ்ஞாநா- ஸர்வஜ்ஞஃ ஜாதி கமட்டஂ த்யாயதி கமர்தமிதி ப்ரஶ்நஃ . அதவா கமர்தஂ த்யாயதி, ந கமபீத்யாக்ஷேபஃ . கதஂபூதஃ ஸந் . அஸஂதேஹோ அஸந்தேஹஃ ஸஂஶயாதிரஹித இதி . அயமத்ரார்தஃ – யதா கோபி தேவதத்தோ விஷயஸுகநிமித்தஂ வித்யாராதநாத்யாநஂ கரோதி, யதா வித்யா ஸித்தா பவதி தத்பலபூதஂ விஷயஸுகஂ ச ஸித்தஂ பவதி ததாராதநாத்யாநஂ ந கரோதி, ததாயஂ பகவாநபி கேவலஜ்ஞாநவித்யாநிமித்தஂ தத்பலபூதாநந்தஸுகநிமித்தஂ ச பூர்வஂ சத்மஸ்தாவஸ்தாயாஂ ஶுத்தாத்மபாவநாரூபஂ த்யாநஂ க்ருதவாந், இதாநீஂ தத்தயாநேந கேவலஜ்ஞாநவித்யா ஸித்தா தத்பலபூதமநந்தஸுகஂ ச ஸித்தம்; கிமர்தஂ த்யாநஂ கரோதீதி ப்ரஶ்நஃ ஆக்ஷேபோ வா; த்விதீயஂ ச காரணஂ – பரோக்ஷேர்தே த்யாநஂ பவதி, பகவதஃ ஸர்வஂ ப்ரத்யக்ஷஂ, கதஂ த்யாநமிதி பூர்வபக்ஷத்வாரேண காதா கதா ..௧௯௭.. அதாத்ர பூர்வபக்ஷே பரிஹாரஂ ததாதி — ஜாதி த்யாயதி ஏகாகாரஸமரஸீபாவேந பரிணமத்யநுபவதி . ஸ கஃ
அப, ஸூத்ர த்வாரா (உபரோக்த காதாகே ப்ரஶ்நகா) உத்தர தேதே ஹைஂ கி — ஜிஸநே ஶுத்தாத்மாகோ உபலப்த கியா ஹை வஹ ஸகலஜ்ஞாநீ (ஸர்வஜ்ஞ ஆத்மா) இஸ (பரம ஸௌக்ய) கா த்யாந கரதா ஹை : —
அந்வயார்த : — [அநக்ஷஃ ] அநிந்த்ரிய ஔர [அக்ஷாதீதஃ பூதஃ ] இந்த்ரியாதீத ஹுஆ ஆத்மா [ஸர்வாபாதவியுக்தஃ ] ஸர்வ பாதா ரஹித ஔர [ஸமஂதஸர்வாக்ஷஸௌக்யஜ்ஞாநாடயஃ ] ஸம்பூர்ண ஆத்மாமேஂ ஸமஂத (ஸர்வப்ரகாரகே, பரிபூர்ண) ஸௌக்ய ததா ஜ்ஞாநஸே ஸம்ருத்த வர்ததா ஹுஆ [பரஂ ஸௌக்யஂ ] பரம ஸௌக்யகா [த்யாயதி ] த்யாந கரதா ஹை ..௧௯௮..
டீகா : — ஜப யஹ ஆத்மா, ஜோ ஸஹஜ ஸுக ஔர ஜ்ஞாநகீ பாதாகே ௧ஆயதந ஹைஂ (ஐஸீ) ததா ஜோ ௨அஸகல ஆத்மாமேஂ ௩அஸர்வப்ரகாரகே ஸுக ஔர ஜ்ஞாநகே ஆயதந ஹைஂ ஐஸீ ௧ ஆயதந = நிவாஸ; ஸ்தாந . ௨ அஸகல ஆத்மாமேஂ = ஆத்மாகே ஸர்வ ப்ரதேஶோஂமேஂ நஹீஂ கிந்து தோே ஹீ ப்ரதேஶோஂமேஂ . ௩ அஸர்வப்ரகாரகே = ஸபீ ப்ரகாரகே நஹீஂ கி ந்து அமுக ஹீ ப்ரகாரகே; அபூர்ண [யஹ அபூர்ண ஸுக பரமார்ததஃ
இந்த்ரிய – அதீத அநிஂத்ரி தே த்யாவே பரம ஆநஂதநே. ௧௯௮.
Page 365 of 513
PDF/HTML Page 398 of 546
single page version
யதநாநாஂ சாக்ஷாணாமபாவாத்ஸ்வயமநக்ஷத்வேந வர்ததே ததைவ பரேஷாமக்ஷாதீதோ பவந் நிராபாத- ஸஹஜஸௌக்யஜ்ஞாநத்வாத் ஸர்வாபாதவியுக்தஃ, ஸார்வதிக்கஸகலபுருஷஸௌக்யஜ்ஞாநபூர்ணத்வாத்ஸமந்தஸர்வாக்ஷ- ஸௌக்யஜ்ஞாநாடயஶ்ச பவதி . ஏவஂபூதஶ்ச ஸர்வாபிலாஷஜிஜ்ஞாஸாஸந்தேஹாஸம்பவேப்யபூர்வமநாகுலத்வலக்ஷணஂ பரமஸௌக்யஂ த்யாயதி . அநாகுலத்வஸஂகதைகாக்ரஸஂசேதநமாத்ரேணாவதிஷ்டத இதி யாவத் . ஈத்ருஶ- மவஸ்தாநஂ ச ஸஹஜஜ்ஞாநாநந்தஸ்வபாவஸ்ய ஸித்தத்வஸ்ய ஸித்திரேவ ..௧௯௮.. கர்தா . பகவாந் . கிஂ த்யாயதி . ஸோக்கஂ ஸௌக்யம் . கிஂவிஶிஷ்டம் . பரஂ உத்க்ருஷ்டஂ, ஸர்வாத்மப்ரதேஶாஹ்லாதக- பரமாநந்தஸுகம் . கஸ்மிந்ப்ரஸ்தாவே . யஸ்மிந்நேவ க்ஷணே பூதோ பூதஃ ஸஂஜாதஃ . கிஂவிஶிஷ்டஃ . அக்காதீதோ அக்ஷாதீதஃ இந்த்ரியரஹிதஃ . ந கேவலஂ ஸ்வயமதீந்த்ரியோ ஜாதஃ பரேஷாஂ ச அணக்கோ அநக்ஷஃ இந்த்ரியவிஷயோ ந பவதீத்யர்தஃ . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டஃ . ஸவ்வாபாதவிஜுத்தோ ப்ராக்ருதலக்ஷணபலேந பாதாஶப்தஸ்ய ஹ்ர்ர்ர்ர்ரஸ்வத்வஂ ஸர்வாபாதா- வியுக்த : . ஆஸமந்தாத்பாதாஃ பீடா ஆபாதாஃ ஸர்வாஶ்ச தா ஆபாதாஶ்ச ஸர்வாபாதாஸ்தாபிர்வியுக்தோ ரஹிதஃ ஸர்வாபாதாவியுக்த : . புநஶ்ச கிஂரூபஃ . ஸமஂதஸவ்வக்கஸோக்கணாணட்டோ ஸமந்ததஃ ஸாமஸ்த்யேந ஸ்பர்ஶநாதி- ஸர்வாக்ஷஸௌக்யஜ்ஞாநாடயஃ . ஸமந்ததஃ ஸர்வாத்மப்ரதேஶைர்வா ஸ்பர்ஶநாதிஸர்வேந்த்ரியாணாஂ ஸம்பந்தித்வேந யே ஜ்ஞாநஸௌக்யே த்வே தாப்யாமாடயஃ பரிபூர்ணஃ இத்யர்தஃ . தத்யதா — அயஂ பகவாநேகதேஶோத்பவஸாஂஸாரிகஜ்ஞாநஸுககாரணபூதாநி ஸர்வாத்மப்ரதேஶோத்பவஸ்வாபாவிகாதீந்த்ரியஜ்ஞாநஸுகவிநாஶகாநி ச யாநீந்த்ரியாணி நிஶ்சயரத்நத்ரயாத்மக காரண- இந்த்ரியோஂகே அபாவகே காரண ஸ்வயஂ ‘அநிந்த்ரிய’ ரூபஸே வர்ததா ஹை, உஸீ ஸமய வஹ தூஸரோஂகோ ‘இந்த்ரியாதீத’ (இந்த்ரியஅகோசர) வர்ததா ஹுஆ, நிராபாத ஸஹஜஸுக ஔர ஜ்ஞாநவாலா ஹோநேஸே ‘ஸர்வபாதா ரஹித’ ததா ஸகல ஆத்மாமேஂ ஸர்வப்ரகாரகே (பரிபூர்ண) ஸுக ஔர ஜ்ஞாநஸே பரிபூர்ண ஹோநேஸே ‘ஸமஸ்த ஆத்மாமேஂ ஸஂமத ஸௌக்ய ஔர ஜ்ஞாநஸே ஸம்ருத்த’ ஹோதா ஹை . இஸப்ரகாரகா வஹ ஆத்மா ஸர்வ அபிலாஷா, ஜிஜ்ஞாஸா ஔர ஸஂதேஹகா அஸஂபவ ஹோநே பர பீ அபூர்வ ஔர அநாகுலத்வலக்ஷண பரமஸௌக்யகா த்யாந கரதா ஹை; அர்தாத் அநாகுலத்வஸஂகத ஏக ‘அக்ர’கே ஸஂசேதநமாத்ரரூபஸே அவஸ்தித ரஹதா ஹை, (அர்தாத் அநாகுலதாகே ஸாத ரஹநேவாலே ஏக ஆத்மாரூபீ விஷயகே அநுபவநரூப ஹீ மாத்ர ஸ்தித ரஹதா ஹை ) ஔர ஐஸா அவஸ்தாந ஸஹஜஜ்ஞாநாநந்தஸ்வபாவ ஸித்தத்வகீ ஸித்தி ஹீ ஹை (அர்தாத் இஸப்ரகார ஸ்தித ரஹநா, ஸஹஜஜ்ஞாந ஔர ஆநந்த ஜிஸகா ஸ்வபாவ ஹை ஐஸே ஸித்தத்வகீ ப்ராப்தி ஹீ ஹை .)
பாவார்த : — ௧௯௭வீஂ காதாமேஂ ப்ரஶ்ந உபஸ்தித கியா கயா தா கி ஸர்வஜ்ஞபகவாநகோ கிஸீ பதார்தகே ப்ரதி அபிலாஷா, ஜிஜ்ஞாஸா யா ஸந்தேஹ நஹீஂ ஹை தப பி ர வே கிஸ பதார்தகா த்யாந கரதே ஹைஂ ? உஸகா உத்தர இஸ காதாமேஂ இஸப்ரகார தியா கயா ஹை கி : — ஏக அக்ர (விஷய) கா ஸஂவேதந த்யாந ஹை . ஸர்வ ஆத்மப்ரதேஶோஂமேஂ பரிபூர்ண ஆநந்த ஔர ஜ்ஞாநஸே பரே ஹுஏ ஸர்வஜ்ஞ பகவாந பரமாநந்தஸே அபிந்ந ஐஸே நிஜாத்மாரூபீ ஏக விஷயகா ஸஂவேதந கரதே ஹைஂ இஸலியே உநகே பரமாநந்தகா த்யாந ஹை, அர்தாத் வே பரமஸௌக்யகா த்யாந கரதே ஹைஂ ..௧௯௮..
Page 366 of 513
PDF/HTML Page 399 of 546
single page version
யதஃ ஸர்வ ஏவ ஸாமாந்யசரமஶரீராஸ்தீர்தகராஃ அசரமஶரீரா முமுக்ஷவஶ்சாமுநைவ யதோதி- தேந ஶுத்தாத்மதத்த்வப்ரவ்ருத்திலக்ஷணேந விதிநா ப்ரவ்ருத்தமோக்ஷஸ்ய மார்கமதிகம்ய ஸித்தா பபூவுஃ, ந புநரந்யதாபி, ததோவதார்யதே கேவலமயமேக ஏவ மோக்ஷஸ்ய மார்கோ, ந த்விதீய இதி . அலஂ ச ஸமயஸாரபலேநாதிக்ராமதி விநாஶயதி யதா தஸ்மிந்நேவ க்ஷணே ஸமஸ்தபாதாரஹிதஃ ஸந்நதீந்த்ரியமநந்த- மாத்மோத்தஸுகஂ த்யாயத்யநுபவதி பரிணமதி . ததோ ஜ்ஞாயதே கேவலிநாமந்யச்சிந்தாநிரோதலக்ஷணஂ த்யாநஂ நாஸ்தி, கிஂத்விதமேவ பரமஸுகாநுபவநஂ வா த்யாநகார்யபூதாஂ கர்மநிர்ஜராஂ த்ருஷ்டவா த்யாநஶப்தேநோபசர்யதே . யத்புநஃ ஸயோகிகேவலிநஸ்த்ருதீயஶுக்லத்யாநமயோகிகேவலிநஶ்சதுர்தஶுக்லத்யாநஂ பவதீத்யுக்தஂ ததுபசாரேண ஜ்ஞாதவ்யமிதி ஸூத்ராபிப்ராயஃ ..௧௯௮.. ஏவஂ கேவலீ கிஂ த்யாயதீதி ப்ரஶ்நமுக்யத்வேந ப்ரதமகாதா . பரமஸுகஂ த்யாயத்யநுபவதீதி பரிஹாரமுக்யத்வேந த்விதீயா சேதி த்யாநவிஷயபூர்வபக்ஷபரிஹாரத்வாரேண த்ருதீயஸ்தலே காதாத்வயஂ கதம் . அதாயமேவ நிஜஶுத்தாத்மோபலப்திலக்ஷணமோக்ஷமார்கோ, நாந்ய இதி விஶேஷேண ஸமர்தயதி — ஜாதா ஜாதா உத்பந்நாஃ . கதஂபூதாஃ. ஸித்தா ஸித்தாஃ ஸித்தபரமேஷ்டிநோ முக்தாத்மாந இத்யர்தஃ . கே கர்தாரஃ . ஜிணா ஜிநாஃ அநாகாரகேவலிநஃ . ஜிணிஂதா ந கேவலஂ ஜிநா ஜிநேந்த்ராஶ்ச தீர்தகரபரமதேவாஃ . கதஂபூதாஃ ஸந்தஃ ஏதே ஸித்தா
அப, யஹ நிஶ்சித கரதே ஹைஂ கி – ‘யஹீ (பூர்வோக்த ஹீ) ஶுத்த ஆத்மாகீ உபலப்தி ஜிஸகா லக்ஷண ஹை, ஐஸா மோக்ஷகா மார்க ஹை’ : —
அந்வயார்த : — [ஜிநாஃ ஜிநேந்த்ராஃ ஶ்ரமணாஃ ] ஜிந, ஜிநேந்த்ர ஔர ஶ்ரமண (அர்தாத் ஸாமாந்யகேவலீ, தீர்தஂகர ஔர முநி) [ஏவஂ ] இஸ (பூர்வோக்த ஹீ) ப்ரகாரஸே [மார்க ஸமுத்திதாஃ ] மார்கமேஂ ஆரூ ஹோதே ஹுஏ [ஸித்தாஃ ஜாதாஃ ] ஸித்த ஹுஏ [நமோஸ்து ] நமஸ்கார ஹோ [தேப்யஃ ] உந்ஹேஂ [ச ] ஔர [தஸ்மை நிர்வாணமார்காய ] உஸ நிர்வாணமார்ககோ ..௧௯௯..
டீகா : — ஸபீ ஸாமாந்ய சரமஶரீரீ, தீர்தஂகர ஔர அசரமஶரீரீ முமுக்ஷு இஸீ யதோக்த ஶுத்தாத்மதத்த்வப்ரவ்ருத்திலக்ஷண (ஶுத்தாத்மதத்த்வமேஂ ப்ரவ்ருத்தி ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸீ) விதிஸே ப்ரவர்தமாந மோக்ஷமார்ககோ ப்ராப்த கரகே ஸித்த ஹுஏ; கிந்து ஐஸா நஹீஂ ஹை கி கிஸீ தூஸரீ விதிஸே பீ ஸித்த ஹுஏ
ஸித்தி வர்யா; நமுஂ தேமநே, நிர்வாணநா தே மார்கநே. ௧௯௯.
Page 367 of 513
PDF/HTML Page 400 of 546
single page version
ப்ரபஂசேந . தேஷாஂ ஶுத்தாத்மதத்த்வப்ரவ்ருத்தாநாஂ ஸித்தாநாஂ தஸ்ய ஶுத்தாத்மதத்த்வப்ரவ்ருத்திரூபஸ்ய மோக்ஷமார்கஸ்ய ச ப்ரத்யஸ்தமிதபாவ்யபாவகவிபாகத்வேந நோஆகமபாவநமஸ்காரோஸ்து . அவதாரிதோ மோக்ஷமார்கஃ, க்ருத்யமநுஷ்டீயதே ..௧௯௯..
அதோபஸம்பத்யே ஸாம்யமிதி பூர்வப்ரதிஜ்ஞாஂ நிர்வஹந் மோக்ஷமார்கபூதாஂ ஸ்வயமபி ஶுத்தாத்ம- ப்ரவ்ருத்திமாஸூத்ரயதி —
மோக்ஷமார்ககோ, ஜிஸமேஂஸே ௧பாவ்ய ஔர பாவககா விபாக அஸ்த ஹோ கயா ஹை ஐஸா
அப, ‘ஸாம்யகோ ப்ராப்த கரதா ஹூ’ ஐஸீ (பாசவீஂ காதாமேஂ கீ கஈ) பூர்வப்ரதிஜ்ஞாகா நிர்வஹண கரதே ஹுஏ (ஆசார்யதேவ) ஸ்வயஂ பீ மோக்ஷமார்கபூத ஶுத்தாத்மப்ரவ்ருத்தி கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [தஸ்மாத் ] ஐஸா ஹோநேஸே (அர்தாத் ஶுத்தாத்மாமேஂ ப்ரவ்ருத்திகே த்வாரா ஹீ மோக்ஷ ஹோதா ஹோநேஸே) [ததா ] இஸப்ரகார [ஆத்மாநஂ ] ஆத்மாகோ [ஸ்வபாவேந ஜ்ஞாயகஂ ] ஸ்வபாவஸே ஜ்ஞாயக [ஜ்ஞாத்வா ] ஜாநகர [நிர்மமத்வே உபஸ்திதஃ ] மைஂ நிர்மமத்வமேஂ ஸ்தித ரஹதா ஹுஆ [மமதாஂ பரிவர்ஜயாமி ] மமதாகா பரித்யாக கரதா ஹூ ..௨௦௦.. ௧. பாவ்ய = க்யேய; பாவக = த்யாதா; பாவ்ய -பாவககே அர்தகே லியே தேகோ ப்ரு௦ ௬ மேஂ பு டநோட .
நிர்மமபணே ரஹீ ஸ்தித ஆ பரிவர்ஜுஂ சுஂ ஹுஂ மமத்வநே. ௨௦௦.