Pravachansar-Hindi (Tamil transliteration). Gatha: 40-51.

< Previous Page   Next Page >


Combined PDF/HTML Page 6 of 28

 

Page 68 of 513
PDF/HTML Page 101 of 546
single page version

அதேந்த்ரியஜ்ஞாநஸ்யைவ ப்ரலீநமநுத்பந்நஂ ச ஜ்ஞாதுமஶக்யமிதி விதர்கயதி —
அத்தஂ அக்கணிவதிதஂ ஈஹாபுவ்வேஹிஂ ஜே விஜாணஂதி .
தேஸிஂ பரோக்கபூதஂ ணாதுமஸக்கஂ தி பண்ணத்தஂ ..௪௦..
அர்தமக்ஷநிபதிதமீஹாபூர்வைர்யே விஜாநந்தி .
தேஷாஂ பரோக்ஷபூதஂ ஜ்ஞாதுமஶக்யமிதி ப்ரஜ்ஞப்தம் ..௪௦..
யே கலு விஷயவிஷயிஸந்நிபாதலக்ஷணமிந்த்ரியார்தஸந்நிகர்ஷமதிகம்ய க்ரமோபஜாயமாநே-
நேஹாதிகப்ரக்ரமேண பரிச்சிந்தந்தி, தே கிலாதிவாஹிதஸ்வாஸ்தித்வகாலமநுபஸ்திதஸ்வாஸ்தித்வகாலஂ வா
ந ஜாநாதீதி விசாரயதி ---அத்தஂ கடபடாதிஜ்ஞேயபதார்தஂ . கதஂபூதஂ . அக்கணிவதிதஂ அக்ஷநிபதிதஂ இந்த்ரியப்ராப்தஂ
இந்த்ரியஸஂபத்தஂ . இத்தஂபூதமர்தஂ ஈஹாபுவ்வேஹிஂ ஜே விஜாணஂதி அவக்ரஹேஹாவாயாதிக்ரமேண யே புருஷா விஜாநந்தி ஹி
ஸ்பு டஂ . தேஸிஂ பரோக்கபூதஂ தேஷாஂ ஸம்பந்தி ஜ்ஞாநஂ பரோக்ஷபூதஂ ஸத் ணாதுமஸக்கஂ தி பண்ணத்தஂ ஸூக்ஷ்மாதிபதார்தாந்
ஜ்ஞாதுமஶக்யமிதி ப்ரஜ்ஞப்தஂ கதிதம் . கைஃ . ஜ்ஞாநிபிரிதி . தத்யதா --சக்ஷுராதீந்த்ரியஂ கடபடாதிபதார்தபார்ஶ்வே
கத்வா பஶ்சாதர்தஂ ஜாநாதீதி ஸந்நிகர்ஷலக்ஷணஂ நையாயிகமதே . அதவா ஸஂக்ஷேபேணேந்த்ரியார்தயோஃ ஸஂபந்தஃ
ஸந்நிகர்ஷஃ ஸ ஏவ ப்ரமாணம் . ஸ ச ஸந்நிகர்ஷ ஆகாஶாத்யமூர்தபதார்தேஷு தேஶாந்தரிதமேர்வாதி-
௧. பரோக்ஷ = அக்ஷஸே பர அர்தாத் அக்ஷஸே தூர ஹோவே ஐஸா; இந்த்ரிய அகோசர .
௨. ஸந்நிபாத = மிலாப; ஸஂபஂத ஹோநா வஹ .௩. ஸந்நிகர்ஷ = ஸஂபஂத, ஸமீபதா .
ஈஹாதிபூர்வக ஜாணதா ஜே அக்ஷபதித பதார்தநே,
தேநே பரோக்ஷ பதார்த ஜாணவுஂ ஶக்ய நா — ஜிநஜீ கஹே .௪௦.
அப, இந்த்ரியஜ்ஞாநகே லியே நஷ்ட ஔர அநுத்பந்நகா ஜாநநா அஶக்ய ஹை (அர்தாத் இந்த்ரியஜ்ஞாந
ஹீ நஷ்ட ஔர அநுத்பந்ந பதார்தோஂகோ -பர்யாயோஂகோ நஹீஂ ஜாந ஸகதா) ஐஸா ந்யாயஸே நிஶ்சித கரதே ஹைஂ .
அந்வயார்த : — [யே ] ஜோ [அக்ஷநிபதிதஂ ] அக்ஷபதித அர்தாத் இந்த்ரியகோசர [அர்தஂ ]
பதார்தகோ [ஈஹாபூர்வைஃ ] ஈஹாதிக த்வாரா [விஜாநந்தி ] ஜாநதே ஹைஂ, [தேஷாஂ ] உநகே லியே [பரோக்ஷபூதஂ ]
௧பரோக்ஷபூத பதார்தகோ [ஜ்ஞாதுஂ ] ஜாநநா [அஶக்யஂ ] அஶக்ய ஹை [இதி ப்ரஜ்ஞப்தஂ ] ஐஸா ஸர்வஜ்ஞதேவநே
கஹா ஹை ..௪௦..
டீகா : — விஷய ஔர விஷயீகா ௨ஸந்நிபாத ஜிஸகா லக்ஷண (-ஸ்வரூப) ஹை, ஐஸே
இந்த்ரிய ஔர பதார்தகே ௩ஸந்நிகர்ஷகோ ப்ராப்த கரகே, ஜோ அநுக்ரமஸே உத்பந்ந ஈஹாதிககே க்ரமஸே ஜாநதே
ஹைஂ வே உஸே நஹீஂ ஜாந ஸகதே ஜிஸகா ஸ்வ -அஸ்தித்வகால பீத கயா ஹை ததா ஜிஸகா ஸ்வ-
அஸ்தித்வகால உபஸ்தித நஹீஂ ஹுஆ ஹை க்யோஂகி (-அதீத -அநாகத பதார்த ஔர இந்த்ரியகே) யதோக்த

Page 69 of 513
PDF/HTML Page 102 of 546
single page version

யதோதிதலக்ஷணஸ்ய க்ராஹ்யக்ராஹகஸஂபந்தஸ்யாஸஂபவதஃ பரிச்சேத்துஂ ந ஶக்நுவந்தி ..௪௦..
அதாதீந்த்ரியஜ்ஞாநஸ்ய து யத்யதுச்யதே தத்தத்ஸஂபவதீதி ஸஂபாவயதி —
அபதேஸஂ ஸபதேஸஂ முத்தமமுத்தஂ ச பஜ்ஜயமஜாதஂ .
பலயஂ கதஂ ச ஜாணதி தஂ ணாணமதிஂதியஂ பணியஂ ..௪௧..
அப்ரதேஶஂ ஸப்ரதேஶஂ மூர்தமமூர்தஂ ச பர்யயமஜாதம் .
ப்ரலயஂ கதஂ ச ஜாநாதி தஜ்ஜ்ஞாநமதீந்த்ரியஂ பணிதம் ..௪௧..
இந்த்ரியஜ்ஞாநஂ நாம உபதேஶாந்தஃகரணேந்த்ரியாதீநி விரூபகாரணத்வேநோபலப்திஸஂஸ்காராதீந்
பதார்தேஷு காலாந்தரிதராமராவணாதிஷு ஸ்வபாவாந்தரிதபூதாதிஷு ததைவாதிஸூக்ஷ்மேஷு பரசேதோவ்ருத்தி-
புத்கலபரமாண்வாதிஷு ச ந ப்ரவர்ததே . கஸ்மாதிதி சேத் . இந்த்ரியாணாஂ ஸ்தூலவிஷயத்வாத், ததைவ
மூர்தவிஷயத்வாச்ச . ததஃ காரணாதிந்த்ரியஜ்ஞாநேந ஸர்வஜ்ஞோ ந பவதி . தத ஏவ சாதீந்த்ரியஜ்ஞாநோத்பத்திகாரணஂ
ராகாதிவிகல்பரஹிதஂ ஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநஂ விஹாய பஞ்சேந்த்ரியஸுகஸாதநபூதேந்த்ரியஜ்ஞாநே நாநாமநோரதவிகல்ப-
ஜாலரூபே மாநஸஜ்ஞாநே ச யே ரதிஂ குர்வந்தி தே ஸர்வஜ்ஞபதஂ ந லபந்தே இதி ஸூத்ராபிப்ராயஃ ..௪௦..
௧. இந்த்ரியகோசர பதார்த க்ராஹ்ய ஹை ஔர இந்த்ரியா஁ க்ராஹக ஹைஂ .
ஜே ஜாணதுஂ அப்ரதேஶநே, ஸப்ரதேஶ, மூர்த, அமூர்தநே,
பர்யாய நஷ்ட -அஜாதநே, பாக்யுஂ அதீஂத்ரிய ஜ்ஞாந தே . ௪௧.
லக்ஷண (-யதோக்தஸ்வரூப, ஊ பர கஹா கயா ஜைஸா) ௧க்ராஹ்யக்ராஹகஸம்பந்தகா அஸஂபவ ஹை .
பாவார்த : — இந்த்ரியோஂகே ஸாத பதார்தகா (அர்தாத் விஷயீகே ஸாத விஷயகா) ஸந்நிகர்ஷ
ஸம்பந்த ஹோ தபீ (அவக்ரஹ -ஈஹா -அவாய -தாரணாரூப க்ரமஸே) இந்த்ரிய ஜ்ஞாந பதார்தகோ ஜாந ஸகதா
ஹை . நஷ்ட ஔர அநுத்பந்ந பதார்தோஂகே ஸாத இந்த்ரியோஂகா ஸந்நிகர்ஷ -ஸம்பந்த ந ஹோநேஸே இந்த்ரிய ஜ்ஞாந உந்ஹேஂ
நஹீஂ ஜாந ஸகதா . இஸலியே இந்த்ரியஜ்ஞாந ஹீந ஹை, ஹேய ஹை ..௪௦..
அப, ஐஸா ஸ்பஷ்ட கரதே ஹைஂ கி அதீந்த்ரிய ஜ்ஞாநகே லியே ஜோ ஜோ கஹா ஜாதா ஹை வஹ (ஸப)
ஸஂபவ ஹை : —
அந்வயார்த : — [அப்ரதேஶஂ ] ஜோ ஜ்ஞாந அப்ரதேஶகோ, [ஸப்ரதேஶஂ ] ஸப்ரதேஶகோ, [மூர்தஂ ]
மூர்தகோ, [அமூர்தஃ ச ] ஔர அமூர்தகோ ததா [அஜாதஂ ] அநுத்பந்ந [ச ] ஔர [ப்ரலயஂகதஂ ] நஷ்ட
[பர்யாயஂ ] பர்யாயகோ [ஜாநாதி ] ஜாநதா ஹை, [தத் ஜ்ஞாநஂ ] வஹ ஜ்ஞாந [அதீந்த்ரியஂ ] அதீந்த்ரிய
[பணிதம் ] கஹா கயா ஹை ..௪௧..
டீகா : — இந்த்ரியஜ்ஞாந உபதேஶ, அந்தஃகரண ஔர இந்த்ரிய இத்யாதிகோ

Page 70 of 513
PDF/HTML Page 103 of 546
single page version

அந்தரஂகஸ்வரூபகாரணத்வேநோபாதாய ப்ரவர்ததே; ப்ரவர்தமாநஂ ச ஸப்ரதேஶமேவாத்யவஸ்யதி ஸ்தூலோபலம்பக-
த்வாந்நாப்ரதேஶம்; மூர்தமேவாவகச்சதி ததாவிதவிஷயநிபந்தநஸத்பாவாந்நாமூர்தம்; வர்தமாநமேவ பரிச்சி-
நத்தி விஷயவிஷயிஸந்நிபாதஸத்பாவாந்ந து வ்ருத்தஂ வர்த்ஸ்யச்ச . யத்து புநரநாவரணமதீந்த்ரியஂ ஜ்ஞாநஂ தஸ்ய
ஸமித்ததூமத்வஜஸ்யேவாநேகப்ரகாரதாலிஂகிதஂ தாஹ்யஂ தாஹ்யதாநதிக்ரமாத்தாஹ்யமேவ யதா ததாத்மநஃ அப்ரதேஶஂ
ஸப்ரதேஶஂ மூர்தமமூர்தமஜாதமதிவாஹிதஂ ச பர்யாயஜாதஂ ஜ்ஞேயதாநதிக்ரமாத்பரிச்சேத்யமேவ பவதீதி ..௪௧..
அதாதீந்த்ரியஜ்ஞாநமதீதாநாகதஸூக்ஷ்மாதிபதார்தாந் ஜாநாதீத்யுபதிஶதி ---அபதேஸஂ அப்ரதேஶஂ காலாணுபரமாண்வாதி
ஸபதேஸஂ ஶுத்தஜீவாஸ்திகாயாதிபஞ்சாஸ்திகாயஸ்வரூபஂ முத்தஂ மூர்தஂ புத்கலத்ரவ்யஂ அமுத்தஂ ச அமூர்தஂ ச
ஶுத்தஜீவத்ரவ்யாதி பஜ்ஜயமஜாதஂ பலயஂ கதஂ ச பர்யாயமஜாதஂ பாவிநஂ ப்ரலயஂ கதஂ சாதீதமேதத்ஸர்வஂ பூர்வோக்தஂ ஜ்ஞேயஂ
வஸ்து ஜாணதி ஜாநாதி யத்ஜ்ஞாநஂ கர்த்ரு தஂ ணாணமதிஂதியஂ பணியஂ தத்ஜ்ஞாநமதீந்த்ரியஂ பணிதஂ, தேநைவ ஸர்வஜ்ஞோ
பவதி . தத ஏவ ச பூர்வகாதோதிதமிந்த்ரியஜ்ஞாநஂ மாநஸஜ்ஞாநஂ ச த்யக்த்வா யே நிர்விகல்பஸமாதி-
ரூபஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநே ஸமஸ்தவிபாவபரிணாமத்யாகேந ரதிஂ குர்வந்தி த ஏவ பரமாஹ்லாதைகலக்ஷணஸுகஸ்வபாவஂ
ஸர்வஜ்ஞபதஂ லபந்தே இத்யபிப்ராயஃ ..௪௧.. ஏவமதீதாநாகதபர்யாயா வர்தமாநஜ்ஞாநே ப்ரத்யக்ஷா ந பவந்தீதி
௧. விரூப = ஜ்ஞாநகே ஸ்வரூபஸே பிந்ந ஸ்வரூபவாலே . (உபதேஶ, மந ஔர இந்த்ரியா஁ பௌத்கலிக ஹோநேஸே உநகா ரூப
ஜ்ஞாநகே ஸ்வரூபஸே பிந்ந ஹை . வே இந்த்ரியஜ்ஞாநமேஂ பஹிரஂக காரண ஹைஂ .)
௨. உபலப்தி = ஜ்ஞாநாவரணீய கர்மகே க்ஷயோபஶமகே நிமித்தஸே பதார்தோஂகோ ஜாநநேகீ ஶக்தி. (யஹ ‘லப்த’ ஶக்தி
ஜப ‘உபயுக்த’ ஹோதீ ஹைஂ தபீ பதார்த ஜாநநேமேஂ ஆதே ஹை .)
௩. ஸஂஸ்கார = பூதகாலமேஂ ஜாநே ஹுயே பதார்தோஂகீ தாரணா .
௧விரூப - காரணதாஸே (க்ரஹண கரகே) ஔர ௨உபலப்தி (-க்ஷயோபஶம), ௩ஸஂஸ்கார இத்யாதிகோ
அஂதரங்க ஸ்வரூப -காரணதாஸே க்ரஹண கரகே ப்ரவ்ருத்த ஹோதா ஹை; ஔர வஹ ப்ரவ்ருத்த ஹோதா ஹுஆ ஸப்ரதேஶகோ
ஹீ ஜாநதா ஹை க்யோஂகி வஹ ஸ்தூலகோ ஜாநநேவாலா ஹை, அப்ரதேஶகோ நஹீஂ ஜாநதா, (க்யோஂகி வஹ
ஸூக்ஷ்மகோ ஜாநநேவாலா நஹீஂ ஹை ); வஹ மூர்தகோ ஹீ ஜாநதா ஹை க்யோஂகி வைஸே (மூர்திக) விஷயகே
ஸாத உஸகா ஸம்பந்த ஹை, வஹ அமூர்தகோ நஹீஂ ஜாநதா (க்யோஂகி அமூர்திக விஷயகே ஸாத
இந்த்ரியஜ்ஞாநகா ஸம்பந்த நஹீஂ ஹை ); வஹ வர்தமாநகோ ஹீ ஜாநதா ஹை, க்யோஂகி விஷய -விஷயீகே
ஸந்நிபாத ஸத்பாவ ஹை, வஹ ப்ரவர்தித ஹோ சுகநேவாலேகோ ஔர பவிஷ்யமேஂ ப்ரவ்ருத்த ஹோநேவாலேகோ நஹீஂ
ஜாநதா (க்யோஂகி இந்த்ரிய ஔர பதார்தகே ஸந்நிகர்ஷகா அபாவ ஹை )
.
பரந்து ஜோ அநாவரண அதீந்த்ரிய ஜ்ஞாந ஹை உஸே அபநே அப்ரதேஶ, ஸப்ரதேஶ, மூர்த ஔர அமூர்த
(பதார்த மாத்ர) ததா அநுத்பந்ந ஏவஂ வ்யதீத பர்யாயமாத்ர, ஜ்ஞேயதாகா அதிக்ரமண ந கரநேஸே ஜ்ஞேய
ஹீ ஹை — ஜைஸே ப்ரஜ்வலித அக்நிகோ அநேக ப்ரகாரகா ஈஂதந, தாஹ்யதாகா அதிக்ரமண ந கரநேஸே
தாஹ்ய ஹீ ஹை . (ஜைஸே ப்ரதீப்த அக்நி தாஹ்யமாத்ரகோ — ஈஂதநமாத்ரகோ — ஜலா தேதீ ஹை, உஸீப்ரகார
நிராவரண ஜ்ஞாந ஜ்ஞேயமாத்ரகோ — த்ரவ்யபர்யாயமாத்ரகோ — ஜாநதா ஹை ) ..௪௧..

Page 71 of 513
PDF/HTML Page 104 of 546
single page version

அத ஜ்ஞேயார்தபரிணமநலக்ஷணா க்ரியா ஜ்ஞாநாந்ந பவதீதி ஶ்ரத்ததாதி —
பரிணமதி ணேயமட்டஂ ணாதா ஜதி ணேவ காஇகஂ தஸ்ஸ .
ணாணஂ தி தஂ ஜிணிஂதா கவயஂதஂ கம்மமேவுத்தா ..௪௨..
பரிணமதி ஜ்ஞேயமர்தஂ ஜ்ஞாதா யதி நைவ க்ஷாயிகஂ தஸ்ய .
ஜ்ஞாநமிதி தஂ ஜிநேந்த்ராஃ க்ஷபயந்தஂ கர்மைவோக்தவந்தஃ ..௪௨..
பரிச்சேத்தா ஹி யத்பரிச்சேத்யமர்தஂ பரிணமதி தந்ந தஸ்ய ஸகலகர்மகக்ஷக்ஷயப்ரவ்ருத்தஸ்வாபாவிக-
பரிச்சேதநிதாநமதவா ஜ்ஞாநமேவ நாஸ்தி தஸ்ய; யதஃ ப்ரத்யர்தபரிணதித்வாரேண ம்ருகத்ருஷ்ணாம்போபார-
ஸஂபாவநாகரணமாநஸஃ ஸுதுஃஸஹஂ கர்மபாரமேவோபபுஂஜாநஃ ஸ ஜிநேந்த்ரைருத்கீதஃ ..௪௨..
பௌத்தமதநிராகரணமுக்யத்வேந காதாத்ரயஂ, ததநந்தரமிந்த்ரியஜ்ஞாநேந ஸர்வஜ்ஞோ ந பவத்யதீந்த்ரியஜ்ஞாநேந பவதீதி
நையாயிகமதாநுஸாரிஶிஷ்யஸஂபோதநார்தஂ ச காதாத்வயமிதி ஸமுதாயேந பஞ்சமஸ்தலே காதாபஞ்சகஂ கதம் ..
அத ராகத்வேஷமோஹாஃ பந்தகாரணஂ, ந ச ஜ்ஞாநமித்யாதிகதநரூபேண காதாபஞ்சகபர்யந்தஂ வ்யாக்யாநஂ கரோதி .
தத்யதா --யஸ்யேஷ்டாநிஷ்டவிகல்பரூபேண கர்மபந்தகாரணபூதேந ஜ்ஞேயவிஷயே பரிணமநமஸ்தி தஸ்ய க்ஷாயிகஜ்ஞாநஂ
நாஸ்தீத்யாவேதயதி ---பரிணமதி ணேயமட்டஂ ணாதா ஜதி நீலமிதஂ பீதமிதமித்யாதிவிகல்பரூபேண யதி ஜ்ஞேயார்தஂ
பரிணமதி ஜ்ஞாதாத்மா ணேவ காஇகஂ தஸ்ஸ ணாணஂ தி தஸ்யாத்மநஃ க்ஷாயிகஜ்ஞாநஂ நைவாஸ்தி . அதவா ஜ்ஞாநமேவ
நாஸ்தி . கஸ்மாந்நாஸ்தி . தஂ ஜிணிஂதா கவயஂதஂ கம்மமேவுத்தா தஂ புருஷஂ கர்மதாபந்நஂ ஜிநேந்த்ராஃ கர்தாரஃ உக்தவஂதஃ .
அப, ஐஸீ ஶ்ரத்தா வ்யக்த கரதே ஹைஂ கி ஜ்ஞேய பதார்தரூப பரிணமந ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸீ
(ஜ்ஞேயார்தபரிணமநஸ்வரூப) க்ரியா ஜ்ஞாநமேஂஸே உத்பந்ந நஹீஂ ஹோதீ : —
அந்வயார்த : — [ஜ்ஞாதா ] ஜ்ஞாதா [யதி ] யதி [ஜ்ஞேயஂ அர்தஂ ] ஜ்ஞேய பதார்தரூப [பரிணமதி ]
பரிணமித ஹோதா ஹோ தோ [தஸ்ய ] உஸகே [க்ஷாயிகஂ ஜ்ஞாநஂ ] க்ஷாயிக ஜ்ஞாந [ந ஏவ இதி ] ஹோதா ஹீ
நஹீஂ . [ஜிநேந்த்ரா:] ஜிநேந்த்ரதேவோஂநே [தஂ ] உஸே [கர்ம ஏவ ] கர்மகோ ஹீ [க்ஷபயந்தஂ ] அநுபவ
கரநேவாலா [உக்தவந்தஃ ] கஹா ஹை ..௪௨..
டீகா : – யதி ஜ்ஞாதா ஜ்ஞேய பதார்தரூப பரிணமித ஹோதா ஹோ , தோ உஸே ஸகல கர்மவநகே
க்ஷயஸே ப்ரவர்தமாந ஸ்வாபாவிக ஜாநபநேகா காரண (க்ஷாயிக ஜ்ஞாந) நஹீஂ ஹை; அதவா உஸே ஜ்ஞாந ஹீ
நஹீஂ ஹை; க்யோஂகி ப்ரத்யேக பதார்தரூபஸே பரிணதிகே த்வாரா ம்ருகத்ருஷ்ணாமேஂ ஜலஸமூஹகீ கல்பநா கரநேகீ
பாவநாவாலா வஹ (ஆத்மா) அத்யந்த துஃஸஹ கர்மபாரகோ ஹீ போகதா ஹை ஐஸா ஜிநேந்த்ரோஂநே கஹா ஹை .
ஜோ ஜ்ஞேய அர்தே பரிணமே ஜ்ஞாதா, ந க்ஷாயிக ஜ்ஞாந சே;
தே கர்மநே ஜ அநுபவே சே ஏம ஜிநதேவோ கஹே .௪௨.

Page 72 of 513
PDF/HTML Page 105 of 546
single page version

அத குதஸ்தர்ஹி ஜ்ஞேயார்தபரிணமநலக்ஷணா க்ரியா தத்பலஂ ச பவதீதி விவேசயதி —
உதயகதா கம்மஂஸா ஜிணவரவஸஹேஹிஂ ணியதிணா பணியா .
தேஸு விமூடோ ரத்தோ துட்டோ வா பஂதமணுபவதி ..௪௩..
உதயகதாஃ கர்மாஂஶா ஜிநவரவ்ருஷபைஃ நியத்யா பணிதாஃ .
தேஷு விமூடோ ரக்தோ துஷ்டோ வா பந்தமநுபவதி ..௪௩..
ஸஂஸாரிணோ ஹி நியமேந தாவதுதயகதாஃ புத்கலகர்மாஂஶாஃ ஸந்த்யேவ . அத ஸ ஸத்ஸு தேஷு
கிஂ குர்வந்தம் . க்ஷபயந்தமநுபவந்தம் . கிமேவ . கர்மைவ . நிர்விகாரஸஹஜாநந்தைகஸுகஸ்வபாவாநுபவநஶூந்யஃ
ஸந்நுதயாகதஂ ஸ்வகீயகர்மைவ ஸ அநுபவந்நாஸ்தே ந ச ஜ்ஞாநமித்யர்தஃ . அதவா த்விதீயவ்யாக்யாநம் — யதி
ஜ்ஞாதா ப்ரத்யர்தஂ பரிணம்ய பஶ்சாதர்தஂ ஜாநாதி ததா அர்தாநாமாநந்த்யாத்ஸர்வபதார்தபரிஜ்ஞாநஂ நாஸ்தி . அதவா
த்ருதீயவ்யாக்யாநம் – பஹிரங்கஜ்ஞேயபதார்தாந் யதா சத்மஸ்தாவஸ்தாயாஂ சிந்தயதி ததா ராகாதிவிகல்பரஹிதஂ
ஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநஂ நாஸ்தி, ததபாவே க்ஷாயிகஜ்ஞாநமேவ நோத்பத்யதே இத்யபிப்ராயஃ ..௪௨.. அதாநந்தபதார்த-
பரிச்சித்திபரிணமநேபி ஜ்ஞாநஂ பந்தகாரணஂ ந பவதி, ந ச ராகாதிரஹிதகர்மோதயோபீதி நிஶ்சிநோதி —
உதயகதா கம்மஂஸா ஜிணவரவஸஹேஹிஂ ணியதிணா பணியா உதயகதா உதயஂ ப்ராப்தாஃ கர்மாஂஶா
பாவார்த : — ஜ்ஞேய பதார்தரூபஸே பரிணமந கரநா அர்தாத் ‘யஹ ஹரா ஹை, யஹ பீலா ஹை’
இத்யாதி விகல்பரூபஸே ஜ்ஞேய பதார்தோஂமேஂ பரிணமந கரநா வஹ கர்மகா போகநா ஹை, ஜ்ஞாநகா நஹீஂ .
நிர்விகார ஸஹஜ ஆநந்தமேஂ லீந ரஹகர ஸஹஜரூபஸே ஜாநதே ரஹநா வஹீ ஜ்ஞாநகா ஸ்வரூப ஹை; ஜ்ஞேய
பதார்தோஂமேஂ ருகநா — உநகே ஸந்முக வ்ருத்தி ஹோநா, வஹ ஜ்ஞாநகா ஸ்வரூப நஹீஂ ஹை ..௪௨..
(யதி ஐஸா ஹை ) தோ பி ர ஜ்ஞேய பதார்தரூப பரிணமந ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸீ
(ஜ்ஞேயார்தபரிணமநஸ்வரூப) க்ரியா ஔர உஸகா பல கஹா஁ஸே (கிஸ காரணஸே) உத்பந்ந ஹோதா ஹை,
ஐஸா அப விவேசந கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [உதயகதாஃ கர்மாஂஶாஃ ] (ஸஂஸாரீ ஜீவகே) உதயப்ராப்த கர்மாஂஶ
(ஜ்ஞாநாவரணீய ஆதி புத்கலகர்மகே பேத) [நியத்யா ] நியமஸே [ஜிநவரவ்ருஷபைஃ ] ஜிநவர வ்ருஷபோஂநே
[பணிதாஃ] கஹே ஹைஂ . [தேஷு ] ஜீவ உந கர்மாஂஶோஂகே ஹோநே பர [விமூடஃ ரக்தஃ துஷ்டஃ வா ] மோஹீ, ராகீ
அதவா த்வேஷீ ஹோதா ஹுஆ [பந்தஂ அநுபவதி ] பந்தகா அநுபவ கரதா ஹை ..௪௩..
டீகா : — ப்ரதம தோ, ஸஂஸாரீகே நியமஸே உதயகத புத்கல கர்மாஂஶ ஹோதே ஹீ ஹைஂ . அப
பாக்யாஂ ஜிநே கர்மோ உதயகத நியமதீ ஸஂஸாரீநே,
தே கர்ம ஹோதாஂ மோஹீ -ராகீ -த்வேஷீ பஂத அநுபவே .௪௩.

Page 73 of 513
PDF/HTML Page 106 of 546
single page version

ஸஂசேதயமாநோ மோஹராகத்வேஷபரிணதத்வாத் ஜ்ஞேயார்தபரிணமநலக்ஷணயா க்ரியயா யுஜ்யதே . தத ஏவ ச
க்ரியாபலபூதஂ பந்தமநுபவதி . அதோ மோஹோதயாத் க்ரியாக்ரியாபலே, ந து ஜ்ஞாநாத் ..௪௩..
அத கேவலிநாஂ க்ரியாபி க்ரியாபலஂ ந ஸாதயதீத்யநுஶாஸ்தி —
டாணணிஸேஜ்ஜவிஹாரா தம்முவதேஸோ ய ணியதயோ தேஸிஂ .
அரஹஂதாணஂ காலே மாயாசாரோ வ்வ இத்தீணஂ ..௪௪..
ஜ்ஞாநாவரணாதிமூலோத்தரகர்மப்ரக்ருதிபேதாஃ ஜிநவரவ்ருஷபைர்நியத்யா ஸ்வபாவேந பணிதாஃ, கிஂது ஸ்வகீய-
ஶுபாஶுபபலஂ தத்வா கச்சந்தி, ந ச ராகாதிபரிணாமரஹிதாஃ ஸந்தோ பந்தஂ குர்வந்தி . தர்ஹி கதஂ பந்தஂ கரோதி
ஜீவஃ இதி சேத் . தேஸு விமூடோ ரத்தோ துட்டோ வா பந்தமணுபவதி தேஷு உதயாகதேஷு ஸத்ஸு கர்மாஂஶேஷு
மோஹராகத்வேஷவிலக்ஷணநிஜஶுத்தாத்மதத்த்வபாவநாரஹிதஃ ஸந் யோ விஶேஷேண மூடோ ரக்தோ துஷ்டோ வா பவதி ஸஃ
கேவலஜ்ஞாநாத்யநந்தகுணவ்யக்திலக்ஷணமோக்ஷாத்விலக்ஷணஂ ப்ரக்ருதிஸ்தித்யநுபாகப்ரதேஶபேதபிந்நஂ பந்தமநுபவதி . ததஃ
ஸ்திதமேதத் ஜ்ஞாநஂ பந்தகாரணஂ ந பவதி கர்மோதயோபி, கிஂது ராகாதயோ பந்தகாரணமிதி ..௪௩.. அத
கேவலிநாஂ ராகாத்யபாவாத்தர்மோபதேஶாதயோபி பந்தகாரணஂ ந பவந்தீதி கதயதி ---டாணணிஸேஜ்ஜவிஹாரா தம்முவதேஸோ
ய ஸ்தாநமூர்த்வஸ்திதிர்நிஷத்யா சாஸநஂ ஶ்ரீவிஹாரோ தர்மோபதேஶஶ்ச ணியதயோ ஏதே வ்யாபாரா நியதயஃ ஸ்வபாவா
પ્ર. ૧૦
வஹ ஸஂஸாரீ, உந உதயகத கர்மாஂஶோஂகே அஸ்தித்வமேஂ, சேததே -ஜாநதே -அநுபவ கரதே ஹுஏ, மோஹ -ராக-
த்வேஷமேஂ பரிணத ஹோநேஸே ஜ்ஞேய பதார்தோஂமேஂ பரிணமந ஜிஸகா லக்ஷண ஹை ஐஸீ (ஜ்ஞேயார்தபரிணமநஸ்வரூப)
க்ரியாகே ஸாத யுக்த ஹோதா ஹை; ஔர இஸீலியே க்ரியாகே பலபூத பந்தகா அநுபவ கரதா ஹை . இஸஸே
(ஐஸா கஹா ஹை கி) மோஹகே உதயஸே ஹீ (மோஹகே உதயமேஂ யுக்த ஹோநேகே காரணஸே ஹீ) க்ரியா ஔர
க்ரியாபல ஹோதா ஹை, ஜ்ஞாநஸே நஹீஂ .
பாவார்த : — ஸமஸ்த ஸஂஸாரீ ஜீவோஂகே கர்மகா உதய ஹை, பரந்து வஹ உதய வந்தகா காரண
நஹீஂ ஹை . யதி கர்மநிமித்தக இஷ்ட -அநிஷ்ட பாவோஂமேஂ ஜீவ ராகீ -த்வேஷீ -மோஹீ ஹோகர பரிணமந கரே தோ
பந்த ஹோதா ஹை . இஸஸே யஹ பாத ஸித்த ஹுஈ கி ஜ்ஞாந, உதய ப்ராப்த பௌத்கலிக கர்ம யா கர்மோதயஸே
உத்பந்ந தேஹாதிகீ க்ரியாஏ஁ பந்தகா காரண நஹீஂ ஹைஂ, பந்தகே காரண மாத்ர ராக -த்வேஷ -மோஹபாவ ஹைஂ .
இஸலியே வே பாவ ஸர்வப்ரகாரஸே த்யாகநே யோக்ய ஹை ..௪௩..
அப, ஐஸா உபதேஶ தேதே ஹைஂ கி கேவலீபகவாநகே க்ரியா பீ க்ரியாபல (-பந்த) உத்பந்ந
நஹீஂ கரதீ : —
தர்மோபதேஶ, விஹார, ஆஸந, ஸ்தாந ஶ்ரீ அர்ஹஂதநே
வர்தே ஸஹஜ தே காலமாஂ, மாயாசரண ஜ்யம நாரீநே . ௪௪.

Page 74 of 513
PDF/HTML Page 107 of 546
single page version

ஸ்தாநநிஷத்யாவிஹாரா தர்மோபதேஶஶ்ச நியதயஸ்தேஷாம் .
அர்ஹதாஂ காலே மாயாசார இவ ஸ்த்ரீணாம் ..௪௪..
யதா ஹி மஹிலாநாஂ ப்ரயத்நமந்தரேணாபி ததாவிதயோக்யதாஸத்பாவாத் ஸ்வபாவபூத ஏவ
மாயோபகுண்டநாகுண்டிதோ வ்யவஹாரஃ ப்ரவர்ததே, ததா ஹி கேவலிநாஂ ப்ரயத்நமந்தரேணாபி ததாவித-
யோக்யதாஸத்பாவாத் ஸ்தாநமாஸநஂ விஹரணஂ தர்மதேஶநா ச ஸ்வபாவபூதா ஏவ ப்ரவர்தந்தே . அபி
சாவிருத்தமேததம்போதரத்ருஷ்டாந்தாத் . யதா கல்வம்போதராகாரபரிணதாநாஂ புத்கலாநாஂ கமநமவஸ்தாநஂ
கர்ஜநமம்புவர்ஷஂ ச புருஷப்ரயத்நமந்தரேணாபி த்ருஶ்யந்தே, ததா கேவலிநாஂ ஸ்தாநாதயோபுத்திபூர்வகா ஏவ
த்ருஶ்யந்தே . அதோமீ ஸ்தாநாதயோ மோஹோதயபூர்வகத்வாபாவாத் க்ரியாவிஶேஷா அபி கேவலிநாஂ
க்ரியாபலபூதபந்தஸாதநாநி ந பவந்தி ..௪௪..
அநீஹிதாஃ . கேஷாம் . தேஸிஂ அரஹஂதாணஂ தேஷாமர்ஹதாஂ நிர்தோஷிபரமாத்மநாம் . க்வ . காலே அர்ஹதவஸ்தாயாம் . க
இவ . மாயாசாரோ வ்வ இத்தீணஂ மாயாசார இவ ஸ்த்ரீணாமிதி . ததா ஹி — யதா ஸ்த்ரீணாஂ ஸ்த்ரீவேதோதய-
ஸத்பாவாத்ப்ரயத்நாபாவேபி மாயாசாரஃ ப்ரவர்ததே, ததா பகவதாஂ ஶுத்தாத்மதத்த்வப்ரதிபக்ஷபூதமோஹோதயகார்யேஹாபூர்வ-
அந்வயார்த : — [தேஷாம் அர்ஹதாஂ ] உந அரஹந்த பகவந்தோஂகே [காலே ] உஸ ஸமய
[ஸ்தாநநிஷத்யாவிஹாராஃ ] க஡ே ரஹநா, பைடநா, விஹார [தர்மோபதேஶஃ ச ] ஔர தர்மோபதேஶ-[ஸ்த்ரீணாஂ
மாயாசாரஃ இவ ] ஸ்த்ரியோஂகே மாயாசாரகீ பா஁தி, [நியதயஃ ] ஸ்வாபாவிக ஹீ — ப்ரயத்ந பிநா ஹீ —
ஹோதா ஹை ..௪௪..
டீகா : — ஜைஸே ஸ்த்ரியோஂகே, ப்ரயத்நகே பிநா பீ, உஸ ப்ரகார யோக்யதாகா ஸத்பாவ ஹோநேஸே
ஸ்வபாவபூத ஹீ மாயாகே டக்கநஸே ட஁கா ஹுஆ வ்யவஹார ப்ரவர்ததா ஹை, உஸீப்ரகார கேவலீபகவாநகே,
ப்ரயத்நகே பிநா ஹீ ( – ப்ரயத்ந ந ஹோநேபர பீ) உஸ ப்ரகாரகீ யோக்யதாகா ஸத்பாவ ஹோநேஸே க஡ே ரஹநா,
பைடநா, விஹார ஔர தர்மதேஶநா ஸ்வபாவபூத ஹீ ப்ரவர்ததே ஹைஂ ஔர யஹ (ப்ரயத்நகே பிநா ஹீ விஹாராதிகா
ஹோநா), பாதலகே த்ருஷ்டாந்தஸே அவிருத்த ஹை . ஜைஸே பாதலகே ஆகாரரூப பரிணமித புத்கலோஂகா கமந,
ஸ்திரதா, கர்ஜந ஔர ஜலவ்ருஷ்டி புருஷ -ப்ரயத்நகே பிநா பீ தேகீ ஜாதீ ஹை, உஸீப்ரகார கேவலீபகவாநகே
க஡ே ரஹநா இத்யாதி அபுத்திபூர்வக ஹீ (இச்சாகே பிநா ஹீ) தேகா ஜாதா ஹை . இஸலியே யஹ ஸ்தாநாதிக
( – க஡ே ரஹநே -பைடநே இத்யாதிகா வ்யாபார), மோஹோதயபூர்வக ந ஹோநேஸே, க்ரியாவிஶேஷ ( – க்ரியாகே
ப்ரகார) ஹோநே பர பீ கேவலீ பகவாநகே க்ரியாபலபூத பந்தகே ஸாதந நஹீஂ ஹோதே .
பாவார்த : — கேவலீ பகவாநகே ஸ்தாந, ஆஸந ஔர விஹார, யஹ காயயோகஸம்பந்தீ
க்ரியாஏ஁ ததா திவ்யத்வநிஸே நிஶ்சய -வ்யவஹாரஸ்வரூப தர்மகா உபதேஶ – வசநயோக ஸம்பந்தீ க்ரியா-

Page 75 of 513
PDF/HTML Page 108 of 546
single page version

அதைவஂ ஸதி தீர்தக்ருதாஂ புண்யவிபாகோகிஂசித்கர ஏவேத்யவதாரயதி —
புண்ணபலா அரஹஂதா தேஸிஂ கிரியா புணோ ஹி ஓதஇயா .
மோஹாதீஹிஂ விரஹிதா தம்ஹா ஸா காஇக த்தி மதா ..௪௫..
புண்யபலா அர்ஹந்தஸ்தேஷாஂ க்ரியா புநர்ஹி ஔதயிகீ .
மோஹாதிபிஃ விரஹிதா தஸ்மாத் ஸா க்ஷாயிகீதி மதா ..௪௫..
அர்ஹந்தஃ கலு ஸகலஸம்யக்பரிபக்வபுண்யகல்பபாதபபலா ஏவ பவந்தி . க்ரியா து தேஷாஂ
யா காசந ஸா ஸர்வாபி ததுதயாநுபாவஸஂபாவிதாத்மஸஂபூதிதயா கிலௌதயிக்யேவ . அதைவஂபூதாபி ஸா
ப்ரயத்நாபாவேபி ஶ்ரீவிஹாராதயஃ ப்ரவர்தந்தே . மேகாநாஂ ஸ்தாநகமநகர்ஜநஜலவர்ஷணாதிவத்வா . ததஃ ஸ்திதமேதத்
மோஹாத்யபாவாத் க்ரியாவிஶேஷா அபி பந்தகாரணஂ ந பவந்தீதி ..௪௪.. அத பூர்வஂ யதுக்தஂ ராகாதி-
ரஹிதகர்மோதயோ பந்தகாரணஂ ந பவதி விஹாராதிக்ரியா ச, தமேவார்தஂ ப்ரகாராந்தரேண த்ருடயதி ---புண்ணபலா
அரஹஂதா பஞ்சமஹாகல்யாணபூஜாஜநகஂ த்ரைலோக்யவிஜயகரஂ யத்தீர்தகரநாம புண்யகர்ம தத்பலபூதா அர்ஹந்தோ
பவந்தி . தேஸிஂ கிரியா புணோ ஹி ஓதஇயா தேஷாஂ யா திவ்யத்வநிரூபவசநவ்யாபாராதிக்ரியா ஸா நிஃக்ரியஶுத்தாத்ம-
அகாதிகர்மகே நிமித்தஸே ஸஹஜ ஹீ ஹோதீ ஹை . உஸமேஂ கேவலீ பகவாநகீ கிஂசித் மாத்ர இச்சா நஹீஂ
ஹோதீ, க்யோஂகி ஜஹா஁ மோஹநீய -கர்மகா ஸர்வதா க்ஷய ஹோ கயா ஹை வஹா஁ உஸகீ கார்யபூத இச்சா கஹா஁ஸே
ஹோகீ ? இஸப்ரகார இச்சாகே பிநா ஹீ — மோஹ -ராக -த்வேஷகே பிநா ஹீ — ஹோநேஸே கேவலீ -பகவாநகே
லியே வே க்ரியாஏ஁ பந்தகா காரண நஹீஂ ஹோதீஂ ..௪௪..
இஸப்ரகார ஹோநேஸே தீர்தஂகரோஂகே புண்யகா விபாக அகிஂசித்கர ஹீ ஹை (-குச கரதா நஹீஂ
ஹை, ஸ்வபாவகா கிஂசித் காத நஹீஂ கரதா) ஐஸா அப நிஶ்சித கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [அர்ஹந்தஃ ] அரஹந்தபகவாந [புண்யபலாஃ ] புண்யபலவாலே ஹைஂ [புநஃ ஹி ]
ஔர [தேஷாஂ க்ரியா ] உநகீ க்ரியா [ஔதயிகீ ] ஔதயிகீ ஹை; [மோஹாதிபிஃ விரஹிதா ]
மோஹாதிஸே ரஹித ஹை [தஸ்மாத் ] இஸலியே [ஸா ] வஹ [க்ஷாயிகீ ] க்ஷாயிகீ [இதி மதா ] மாநீ கஈ
ஹை ..௪௫..
டீகா : — அரஹந்தபகவாந ஜிநகே வாஸ்தவமேஂ புண்யரூபீ கல்பவ்ருக்ஷகே ஸமஸ்த பல
பலீபா஁தி பரிபக்வ ஹுஏ ஹைஂ ஐஸே ஹீ ஹைஂ, ஔர உநகீ ஜோ பீ க்ரியா ஹை வஹ ஸப உஸகே
சே புண்யபல அர்ஹஂத, நே அர்ஹஂதகிரியா உதயிகீ;
மோஹாதிதீ விரஹித தேதீ தே க்ரியா க்ஷாயிக கணீ .௪௫.

Page 76 of 513
PDF/HTML Page 109 of 546
single page version

ஸமஸ்தமஹாமோஹமூர்தாபிஷிக்தஸ்கந்தாவாரஸ்யாத்யந்தக்ஷயே ஸஂபூதத்வாந்மோஹராகத்வேஷரூபாணாமுபரஂஜகாநாம-
பாவாச்சைதந்யவிகாரகாரணதாமநாஸாதயந்தீ நித்யமௌதயிகீ கார்யபூதஸ்ய பந்தஸ்யாகாரணபூததயா
கார்யபூதஸ்ய மோக்ஷஸ்ய காரணபூததயா ச க்ஷாயிக்யேவ கதஂ ஹி நாம நாநுமந்யேத . அதாநுமந்யேத
சேத்தர்ஹி கர்மவிபாகோபி ந தேஷாஂ ஸ்வபாவவிகாதாய ..௪௫..
தத்த்வவிபரீதகர்மோதயஜநிதத்வாத்ஸர்வாப்யௌதயிகீ பவதி ஹி ஸ்பு டம் . மோஹாதீஹிஂ விரஹிதா நிர்மோஹ-
ஶுத்தாத்மதத்த்வப்ரச்சாதகமமகாராஹங்காரோத்பாதநஸமர்தமோஹாதிவிரஹிதத்வாத்யதஃ தம்ஹா ஸா காயக த்தி மதா தஸ்மாத்
ஸா யத்யப்யௌதயிகீ ததாபி நிர்விகாரஶுத்தாத்மதத்த்வஸ்ய விக்ரியாமகுர்வதீ ஸதீ க்ஷாயிகீதி மதா . அத்ராஹ
ஶிஷ்யஃ ---‘ஔதயிகா பாவாஃ பந்தகாரணம்’ இத்யாகமவசநஂ தர்ஹி வ்ருதா பவதி . பரிஹாரமாஹ --ஔதயிகா
பாவா பந்தகாரணஂ பவந்தி, பரஂ கிஂது மோஹோதயஸஹிதாஃ . த்ரவ்யமோஹோதயேபி ஸதி யதி ஶுத்தாத்மபாவநாபலேந
பாவமோஹேந ந பரிணமதி ததா பஂதோ ந பவதி . யதி புநஃ கர்மோதயமாத்ரேண பந்தோ பவதி தர்ஹி ஸஂஸாரிணாஂ
ஸர்வதைவ கர்மோதயஸ்ய வித்யமாநத்வாத் ஸர்வதைவ பந்த ஏவ, ந மோக்ஷ இத்யபிப்ராயஃ ..௪௫.. அத யதார்ஹதாஂ
ஶுபாஶுபபரிணாமவிகாரோ நாஸ்தி ததைகாந்தேந ஸஂஸாரிணாமபி நாஸ்தீதி ஸாஂக்யமதாநுஸாரிஶிஷ்யேண பூர்வபக்ஷே
௧. உபரஂஜகோஂ = உபராக -மலிநதா கரநேவாலே (விகாரீபாவ) .
( – புண்யகே) உதயகே ப்ரபாவஸே உத்பந்ந ஹோநேகே காரண ஔதயிகீ ஹீ ஹை . கிந்து ஐஸீ (புண்யகே
உதயஸே ஹோநேவாலீ) ஹோநே பர பீ வஹ ஸதா ஔதயிகீ க்ரியா மஹாமோஹராஜாகீ ஸமஸ்த ஸேநாகே
ஸர்வதா க்ஷயஸே உத்பந்ந ஹோதீ ஹை இஸலியே மோஹராகத்வேஷரூபீ ௧உபரஂஜகோஂகா அபாவ ஹோநேஸே சைதந்யகே
விகாரகா காரண நஹீஂ ஹோதீ இஸலியே கார்யபூத பந்தகீ அகாரணபூததாஸே ஔர கார்யபூத மோக்ஷகீ
காரணபூததாஸே க்ஷாயிகீ ஹீ க்யோஂ ந மாநநீ சாஹியே ? (அவஶ்ய மாநநீ சாஹியே) ஔர ஜப
க்ஷாயிகீ ஹீ மாநே தப கர்மவிபாக (-கர்மோதய) பீ உநகே (அரஹந்தோஂகே) ஸ்வபாவவிகாதகா
காரண நஹீஂ ஹோதா (ஐஸை நிஶ்சித ஹோதா ஹை ) .
பாவார்த : — அரஹந்தபகவாநகே ஜோ திவ்யத்வநி, விஹார ஆதி க்ரியாஏ஁ ஹைஂ வே நிஷ்க்ரிய
ஶுத்த ஆத்மதத்த்வகே ப்ரதேஶபரிஸ்பஂதமேஂ நிமித்தபூத பூர்வபத்த கர்மோதயஸே உத்பந்ந ஹோதீ ஹைஂ இஸலியே
ஔதயிகீ ஹைஂ . வே க்ரியாஏ஁ அரஹந்தபகவாநகே சைதந்யவிகாரரூப பாவகர்ம உத்பந்ந நஹீஂ கரதீஂ,
க்யோஂகி (உநகே) நிர்மோஹ ஶுத்த ஆத்மதத்த்வகே ராகத்வேஷமோஹரூப விகாரமேஂ நிமித்தபூத
மோஹநீயகர்மகா க்ஷய ஹோ சுகா ஹை . ஔர வே க்ரியாஏ஁ உந்ஹேஂ, ராகத்வேஷமோஹகா அபாவ ஹோ ஜாநேஸே
நவீந பந்தமேஂ காரணரூப நஹீஂ ஹோதீஂ, பரந்து வே பூர்வகர்மோஂகே க்ஷயமேஂ காரணரூப ஹைஂ க்யோஂகி ஜிந
கர்மோஂகே உதயஸே வே க்ரியாஏ஁ ஹோதீ ஹைஂ வே கர்ம அபநா ரஸ தேகர கிர ஜாதே ஹைஂ . இஸப்ரகார
மோஹநீயகர்மகே க்ஷயஸே உத்பந்ந ஹோநேஸே ஔர கர்மோஂகே க்ஷயமேஂ காரணபூத ஹோநேஸே அரஹஂதபகவாநகீ
வஹ ஔதயிகீ க்ரியா க்ஷாயிகீ கஹலாதீ ஹை ..௪௫..

Page 77 of 513
PDF/HTML Page 110 of 546
single page version

அத கேவலிநாமிவ ஸர்வேஷாமபி ஸ்வபாவவிகாதாபாவஂ நிஷேதயதி —
ஜதி ஸோ ஸுஹோ வ அஸுஹோ ண ஹவதி ஆதா ஸயஂ ஸஹாவேண .
ஸஂஸாரோ வி ண விஜ்ஜதி ஸவ்வேஸிஂ ஜீவகாயாணஂ ..௪௬..
யதி ஸ ஶுபோ வா அஶுபோ ந பவதி ஆத்மா ஸ்வயஂ ஸ்வபாவேந .
ஸஂஸாரோபி ந வித்யதே ஸர்வேஷாஂ ஜீவகாயாநாம் ..௪௬..
யதி கல்வேகாந்தேந ஶுபாஶுபபாவஸ்வபாவேந ஸ்வயமாத்மா ந பரிணமதே ததா ஸர்வதைவ ஸர்வதா
நிர்விகாதேந ஶுத்தஸ்வபாவேநைவாவதிஷ்டதே . ததா ச ஸர்வ ஏவ பூதக்ராமாஃ ஸமஸ்தபந்தஸாதந-
ஶூந்யத்வாதாஜவஂஜவாபாவஸ்வபாவதோ நித்யமுக்ததாஂ ப்ரதிபத்யேரந் . தச்ச நாப்யுபகம்யதே; ஆத்மநஃ
க்ருதே ஸதி தூஷணத்வாரேண பரிஹாரஂ ததாதி ---ஜதி ஸோ ஸுஹோ வ அஸுஹோ ண ஹவதி ஆதா ஸயஂ ஸஹாவேண யதைவ
ஶுத்தநயேநாத்மா ஶுபாஶுபாப்யாஂ ந பரிணமதி ததைவாஶுத்தநயேநாபி ஸ்வயஂ ஸ்வகீயோபாதாநகாரணேந
ஸ்வபாவேநாஶுத்தநிஶ்சயரூபேணாபி யதி ந பரிணமதி ததா . கிஂ தூஷணஂ பவதி . ஸஂஸாரோ வி ண விஜ்ஜதி
நிஸ்ஸஂஸாரஶுத்தாத்மஸ்வரூபாத்ப்ரதிபக்ஷபூதோ வ்யவஹாரநயேநாபி ஸஂஸாரோ ந வித்யதே . கேஷாம் . ஸவ்வேஸிஂ ஜீவகாயாணஂ
ஸர்வேஷாஂ ஜீவஸஂகாதாநாமிதி . ததா ஹி --ஆத்மா தாவத்பரிணாமீ, ஸ ச கர்மோபாதிநிமித்தே ஸதி
ஸ்ப டிகமணிரிவோபாதிஂ க்ருஹ்ணாதி, ததஃ காரணாத்ஸஂஸாராபாவோ ந பவதி . அத மதம் ---ஸஂஸாராபாவஃ
அப, கேவலீபகவாநகீ பா஁தி ஸமஸ்த ஜீவோஂகே ஸ்வபாவ விகாதகா அபாவ ஹோநேகா நிஷேத
கரதே ஹைஂ : —
அந்வயார்த : — [யதி ] யதி (ஐஸா மாநா ஜாயே கி) [ஸஃ ஆத்மா ] ஆத்மா
[ஸ்வயஂ ] ஸ்வயஂ [ஸ்வபாவேந ] ஸ்வபாவஸே (-அபநே பாவஸே) [ஶுபஃ வா அஶுபஃ ] ஶுப யா
அஶுப [ந பவதி ] நஹீஂ ஹோதா (ஶுபாஶுப பாவமேஂ பரிணமித ஹீ நஹீஂ ஹோதா) [ஸர்வேஷாஂ ஜீவகாயாநாஂ ]
தோ ஸமஸ்த ஜீவநிகாயோஂகே [ஸஂஸாரஃ அபி ] ஸஂஸார பீ [ந வித்யதே ] வித்யமாந நஹீஂ ஹை ஐஸா ஸித்த
ஹோகா ..௪௬..
டீகா : — யதி ஏகாந்தஸே ஐஸா மாநா ஜாயே கி ஶுபாஶுபபாவரூப ஸ்வபாவமேஂ
(-அபநே பாவமேஂ ) ஆத்மா ஸ்வயஂ பரிணமித நஹீஂ ஹோதா, தோ யஹ ஸித்த ஹுஆ கி (வஹ) ஸதா ஹீ
ஸர்வதா நிர்விகாத ஶுத்தஸ்வபாவஸே ஹீ அவஸ்தித ஹை; ஔர இஸப்ரகார ஸமஸ்த ஜீவஸமூஹ, ஸமஸ்த
பந்தகாரணோஂஸே ரஹித ஸித்த ஹோநேஸே ஸஂஸார அபாவரூப ஸ்வபாவகே காரண நித்யமுக்ததாகோ ப்ராப்த ஹோ
ஆத்மா ஸ்வயஂ நிஜ பாவதீ ஜோ ஶுப -அஶுப பநே நஹீஂ,
தோ ஸர்வ ஜீவநிகாயநே ஸஂஸார பண வர்தே நஹீஂ ! ௪௬.

Page 78 of 513
PDF/HTML Page 111 of 546
single page version

பரிணாமதர்மத்வேந ஸ்ப டிகஸ்ய ஜபாதாபிச்சராகஸ்வபாவத்வவத் ஶுபாஶுபஸ்வபாவத்வத்யோதநாத் ..௪௬..
அத புநரபி ப்ரக்ருதமநுஸ்ருத்யாதீந்த்ரியஜ்ஞாநஂ ஸர்வஜ்ஞத்வேநாபிநந்ததி —
ஜஂ தக்காலியமிதரஂ ஜாணதி ஜுகவஂ ஸமஂததோ ஸவ்வஂ .
அத்தஂ விசித்தவிஸமஂ தஂ ணாணஂ காஇயஂ பணியஂ ..௪௭..
யத்தாத்காலிகமிதரஂ ஜாநாதி யுகபத்ஸமந்ததஃ ஸர்வம் .
அர்தஂ விசித்ரவிஷமஂ தத் ஜ்ஞாநஂ க்ஷாயிகஂ பணிதம் ..௪௭..
ஸாஂக்யாநாஂ தூஷணஂ ந பவதி, பூஷணமேவ . நைவம் . ஸஂஸாராபாவோ ஹி மோக்ஷோ பண்யதே, ஸ ச ஸஂஸாரிஜீவாநாஂ
ந த்ருஶ்யதே, ப்ரத்யக்ஷவிரோதாதிதி பாவார்தஃ ..௪௬.. ஏவஂ ராகாதயோ பந்தகாரணஂ, ந ச ஜ்ஞாநமித்யாதி-
வ்யாக்யாநமுக்யத்வேந ஷஷ்டஸ்தலே காதாபஞ்சகஂ கதம் . அத ப்ரதமஂ தாவத் கேவலஜ்ஞாநமேவ ஸர்வஜ்ஞஸ்வரூபஂ,
ஜாயேஂகே அர்தாத் நித்யமுக்த ஸித்த ஹோவேஂகே ! கிந்து ஐஸா ஸ்வீகார நஹீஂ கியா ஜா ஸகதா; க்யோஂகி
ஆத்மா பரிணாமதர்மவாலா ஹோநேஸே, ஜைஸே ஸ்ப டிகமணி, ஜபாகுஸும ஔர தமாலபுஷ்பகே ரஂக -ரூப
ஸ்வபாவயுக்ததாஸே ப்ரகாஶித ஹோதா ஹை உஸீப்ரகார, உஸே (ஆத்மாகே) ஶுபாஶுப -ஸ்வபாவயுக்ததா
ப்ரகாஶித ஹோதீ ஹை . (ஜைஸே ஸ்ப டிகமணி லால ஔர காலே பூ லகே நிமித்தஸே லால ஔர காலே
ஸ்வபாவமேஂ பரிணமித திகாஈ தேதா ஹை உஸீப்ரகார ஆத்மா கர்மோபாதிகே நிமித்தஸே ஶுபாஶுப
ஸ்வபாவரூப பரிணமித ஹோதா ஹுஆ திகாஈ தேதா ஹை) .
பாவார்த : — ஜைஸே ஶுத்தநயஸே கோஈ ஜீவ ஶுபாஶுப பாவரூப பரிணமித நஹீஂ ஹோதா
உஸீப்ரகார யதி அஶுத்தநயஸே பீ பரிணமித ந ஹோதா ஹோ தோ வ்யவஹாரநயஸே பீ ஸமஸ்த ஜீவோஂகே
ஸஂஸாரகா அபாவ ஹோ ஜாயே ஔர ஸபீ ஜீவ ஸதா முக்த ஹீ ஸித்த ஹோஜாவேஂ ! கிந்து யஹ தோ ப்ரத்யக்ஷ
விருத்த ஹை . இஸலியே ஜைஸே கேவலீபகவாநகே ஶுபாஶுப பரிணாமோஂகா அபாவ ஹை உஸீப்ரகார ஸபீ
ஜீவோஂகே ஸர்வதா ஶுபாஶுப பரிணாமோஂகா அபாவ நஹீஂ ஸமஜநா சாஹியே ..௪௬..
அப, புநஃ ப்ரக்ருதகா ( – சாலு விஷயகா) அநுஸரண கரகே அதீந்த்ரிய ஜ்ஞாநகோ ஸர்வஜ்ஞரூபஸே
அபிநந்தந கரதே ஹைஂ . (அர்தாத் அதீந்த்ரிய ஜ்ஞாந ஸபகா ஜ்ஞாதா ஹை ஐஸீ உஸகீ ப்ரஶஂஸா கரதே ஹைஂ )
அந்வயார்த : — [யத் ] ஜோ [யுகபத் ] ஏக ஹீ ஸாத [ஸமந்ததஃ ] ஸர்வதஃ (ஸர்வ
ஆத்மப்ரதேஶோஂஸே) [தாத்காலிகஂ ] தாத்காலிக [இதரஂ ] யா அதாத்காலிக, [விசித்ரவிஷமஂ ]
ஸௌ வர்தமாந – அவர்தமாந, விசித்ர, விஷம பதார்தநே
யுகபத ஸரவதஃ ஜாணதுஂ, தே ஜ்ஞாந க்ஷாயிக ஜிந கஹே . ௪௭.

Page 79 of 513
PDF/HTML Page 112 of 546
single page version

தத்காலகலிதவ்ருத்திகமதீதோதர்ககாலகலிதவ்ருத்திகஂ சாப்யேகபத ஏவ ஸமந்ததோபி
ஸகலமப்யர்தஜாதஂ, ப்ருதக்த்வவ்ருத்தஸ்வலக்ஷணலக்ஷ்மீகடாக்ஷிதாநேகப்ரகாரவ்யஂஜிதவைசித்ர்யமிதரேதரவிரோத-
தாபிதாஸமாநஜாதீயத்வோத்தாமிதவைஷம்யஂ க்ஷாயிகஂ ஜ்ஞாநஂ கில ஜாநீயாத்; தஸ்ய ஹி க்ரம-
ப்ரவ்ருத்திஹேதுபூதாநாஂ க்ஷயோபஶமாவஸ்தாவஸ்திதஜ்ஞாநாவரணீயகர்மபுத்கலாநாமத்யந்தாபாவாத்தாத்காலி-
கமதாத்காலிகஂ வாப்யர்தஜாதஂ துல்யகாலமேவ ப்ரகாஶேத; ஸர்வதோ விஶுத்தஸ்ய ப்ரதிநியத-
தேஶவிஶுத்தேரந்தஃப்லவநாத் ஸமந்ததோபி ப்ரகாஶேத; ஸர்வாவரணக்ஷயாத்தேஶாவரணக்ஷயோபஶமஸ்யாந-
வஸ்தாநாத்ஸர்வமபி ப்ரகாஶேத; ஸர்வப்ரகாரஜ்ஞாநாவரணீயக்ஷயாதஸர்வப்ரகாரஜ்ஞாநாவரணீயக்ஷயோபஶமஸ்ய
விலயநாத்விசித்ரமபி ப்ரகாஶேத; அஸமாநஜாதீயஜ்ஞாநாவரணக்ஷயாத்ஸமாநஜாதீயஜ்ஞாநாவரணீய-
ததநந்தரஂ ஸர்வபரிஜ்ஞாநே ஸதி ஏகபரிஜ்ஞாநஂ, ஏகபரிஜ்ஞாநே ஸதி ஸர்வபரிஜ்ஞாநமித்யாதிகதநரூபேண
காதாபஞ்சகபர்யந்தஂ வ்யாக்யாநஂ கரோதி . தத்யதா --அத்ர ஜ்ஞாநப்ரபஞ்சவ்யாக்யாநஂ ப்ரக்ருதஂ தாவத்தத்ப்ரஸ்துதமநுஸ்ருத்ய
புநரபி கேவலஜ்ஞாநஂ ஸர்வஜ்ஞத்வேந நிரூபயதி --ஜஂ யஜ்ஜ்ஞாநஂ கர்த்ரு ஜாணதி ஜாநாதி . கம் . அத்தஂ அர்தஂ
௧. த்ரவ்யோஂகே பிந்ந -பிந்ந வர்தநேவாலே நிஜ -நிஜ லக்ஷண உந த்ரவ்யோஂகீ லக்ஷ்மீ -ஸம்பத்தி -ஶோபா ஹைஂ .
விசித்ர (-அநேக ப்ரகாரகே) ஔர விஷம (மூர்த, அமூர்த ஆதி அஸமாந ஜாதிகே) [ஸர்வஂ அர்தஂ ]
ஸமஸ்த பதார்தோஂகோ [ஜாநாதி ] ஜாநதா ஹை [தத் ஜ்ஞாநஂ ] உஸ ஜ்ஞாநகோ [க்ஷாயிகஂ பணிதம் ] க்ஷாயிக
கஹா ஹை ..௪௭..
டீகா : — க்ஷாயிக ஜ்ஞாந வாஸ்தவமேஂ ஏக ஸமயமேஂ ஹீ ஸர்வதஃ (ஸர்வ ஆத்மப்ரதேஶோஂஸே),
வதர்மாநமேஂ வர்ததே ததா பூத -பவிஷ்யத காலமேஂ வர்ததே உந ஸமஸ்த பதார்தோஂகோ ஜாநதா ஹை ஜிநமேஂ
௧ப்ருதகரூபஸே வர்ததே ஸ்வலக்ஷணரூப லக்ஷ்மீஸே ஆலோகித அநேக ப்ரகாரோஂகே காரண வைசித்ர்ய ப்ரகட
ஹுஆ ஹை ஔர ஜிநமேஂ பரஸ்பர விரோதஸே உத்பந்ந ஹோநேவாலீ அஸமாநஜாதீயதாகே காரண வைஷம்ய ப்ரகட
ஹுஆ ஹை . (இஸீ பாதகோ யுக்திபூர்வக ஸமஜாதே ஹைஂ : — ) க்ரம -ப்ரவ்ருத்திகே ஹேதுபூத, க்ஷயோபஶம-
அவஸ்தாமேஂ ரஹநேவாலே ஜ்ஞாநாவரணீய கர்மபுத்கலோஂகா உஸகே (க்ஷாயிக ஜ்ஞாநகே) அத்யந்த அபாவ
ஹோநேஸே வஹ தாத்காலிக யா அதாத்காலிக பதார்த -மாத்ரகோ ஸமகாலமேஂ ஹீ ப்ரகாஶித கரதா ஹை;
(க்ஷாயிக ஜ்ஞாந) ஸர்வதஃ விஶுத்த ஹோநேகே காரண ப்ரதிநியத ப்ரதேஶோஂகீ விஶுத்தி (ஸர்வதஃ விஶுத்தி)
கே பீதர டூப ஜாநேஸே வஹ ஸர்வதஃ (ஸர்வ ஆத்மப்ரதேஶோஂஸே) பீ ப்ரகாஶித கரதா ஹை; ஸர்வ ஆவரணோஂகா
க்ஷய ஹோநேஸே, தேஶ -ஆவரணகா க்ஷயோபஶம ந ரஹநேஸே வஹ ஸபகோ பீ ப்ரகாஶித கரதா ஹை, ஸர்வப்ரகார
ஜ்ஞாநாவரணகே க்ஷயகே காரண (-ஸர்வ ப்ரகாரகே பதார்தோஂகோ ஜாநநேவாலே ஜ்ஞாநகே ஆவரணமேஂ நிமித்தபூத
கர்மகே க்ஷய ஹோநேஸே) அஸர்வப்ரகாரகே ஜ்ஞாநாவரணகா க்ஷயோபஶம (-அமுக ஹீ ப்ரகாரகே பதார்தோஂகோ
ஜாநநேவாலே ஜ்ஞாநகே ஆவரணமேஂ நிமித்தபூத கர்மோஂகா க்ஷயோபஶம) விலயகோ ப்ராப்த ஹோநேஸே வஹ விசித்ர
கோ பீ (-அநேக ப்ரகாரகே பதார்தோஂ கோ பீ) ப்ரகாஶித கரதா ஹை; அஸமாநஜாதீய -ஜ்ஞாநாவரணகே

Page 80 of 513
PDF/HTML Page 113 of 546
single page version

க்ஷயோபஶமஸ்ய விநாஶநாத்விஷமமபி ப்ரகாஶேத . அலமதவாதிவிஸ்தரேண, அநிவாரிதப்ரஸரப்ரகாஶ-
ஶாலிதயா க்ஷாயிகஜ்ஞாநமவஶ்யமேவ ஸர்வதா ஸர்வத்ர ஸர்வதா ஸர்வமேவ ஜாநீயாத் ..௪௭..
அத ஸர்வமஜாநந்நேகமபி ந ஜாநாதீதி நிஶ்சிநோதி —
ஜோ ண விஜாணதி ஜுகவஂ அத்தே திக்காலிகே திஹுவணத்தே .
ணாதுஂ தஸ்ஸ ண ஸக்கஂ ஸபஜ்ஜயஂ தவ்வமேகஂ வா ..௪௮..
யோ ந விஜாநாதி யுகபதர்தாந் த்ரைகாலிகாந் த்ரிபுவநஸ்தாந் .
ஜ்ஞாதுஂ தஸ்ய ந ஶக்யஂ ஸபர்யயஂ த்ரவ்யமேகஂ வா ..௪௮..
பதார்தமிதி விஶேஷ்யபதம் . கிஂவிஶிஷ்டம் . தக்காலியமிதரஂ தாத்காலிகஂ வர்தமாநமிதரஂ சாதீதாநாகதம் . கதஂ
ஜாநாதி . ஜுகவஂ யுகபதேகஸமயே ஸமஂததோ ஸமந்ததஃ ஸர்வாத்மப்ரதேஶைஃ ஸர்வப்ரகாரேண வா . கதிஸஂக்யோபேதம் . ஸவ்வஂ
ஸமஸ்தம் . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டம் . விசித்தஂ நாநாபேதபிந்நம் . புநரபி கிஂரூபம் . விஸமஂ
மூர்தாமூர்தசேதநாசேதநாதிஜாத்யந்தரவிஶேஷைர்விஸத்தஶஂ . தஂ ணாணஂ காஇயஂ பணியஂ யதேவஂகுணவிஶிஷ்டஂ ஜ்ஞாநஂ தத்க்ஷாயிகஂ
க்ஷயகே காரண (-அஸமாநஜாதிகே பதார்தோஂகோ ஜாநநேவாலே ஜ்ஞாநகே ஆவரணமேஂ நிமித்தபூத கர்மோஂகே
க்ஷயகே காரண) ஸமாநஜாதீய ஜ்ஞாநாவரணகா க்ஷயோபஶம (-ஸமாந ஜாதிகே ஹீ பதார்தோஂகோ
ஜாநநேவாலே ஜ்ஞாநகே ஆவரணமேஂ நிமித்தபூத கர்மோஂகா க்ஷயோபஶம) நஷ்ட ஹோ ஜாநேஸே வஹ விஷம கோ பீ
(-அஸமாநஜாதிகே பதார்தோஂகோ பீ) ப்ரகாஶித கரதா ஹை . அதவா, அதிவிஸ்தாரஸே பூரா படே (குச
லாப நஹீஂ) ? ஜிஸகா அநிவார (ரோகா ந ஜா ஸகே ஐஸா அமர்யாதித) பை லாவ ஹை ஐஸா ப்ரகாஶமாந
ஹோநேஸே க்ஷாயிக ஜ்ஞாந அவஶ்யமேவ ஸர்வதா ஸர்வத்ர ஸர்வதா ஸர்வகோ ஜாநதா ஹை .
பாவார்த : — க்ரமபூர்வக ஜாநநா, நியத ஆத்மப்ரதேஶோஂஸே ஹீ ஜாநநா, அமுககோ ஹீ
— இத்யாதி மர்யாதாயேஂ மதி – ஶ்ருதாதி க்ஷாயோபஶமிக ஜ்ஞாநமேஂ ஹீ ஸஂபவ ஹைஂ . க்ஷாயிகஜ்ஞாநகே
அமர்யாதித ஹோநேஸே ஏக ஹீ ஸாத ஸர்வ ஆத்மப்ரதேஶோஂஸே தீநோஂ காலகீ பர்யாயோஂகே ஸாத ஸர்வ பதார்தோஂகோ —
உந பதார்தோஂகே அநேக ப்ரகாரகே ஔர விருத்த ஜாதிகே ஹோநே பர பீ ஜாநதா ஹை அர்தாத் கேவலஜ்ஞாந ஏக
ஹீ ஸமயமேஂ ஸர்வ ஆத்மப்ரதேஶோஂஸே ஸமஸ்த த்ரவ்ய -க்ஷேத்ர -கால -பாவகோ ஜாநதா ஹை ..௪௭..
அப, ஐஸா நிஶ்சித கரதே ஹைஂ கி ஜோ ஸபகோ நஹீஂ ஜாநதா வஹ ஏககோ பீ நஹீஂ ஜாநதா : —
அந்வயார்த : — [ய ] ஜோ [யுகபத் ] ஏக ஹீ ஸாத [த்ரைகாலிகாந் த்ரிபுவநஸ்தாந் ]
த்ரைகாலிக த்ரிபுவநஸ்த (-தீநோஂ காலகே ஔர தீநோஂ லோககே) [அர்தாந் ] பதார்தோஂகோ [ந
ஜாணே நஹி யுகபத த்ரிகாலிக த்ரிபுவநஸ்த பதார்த நே,
தேநே ஸபர்யய ஏக பண நஹி த்ரவ்ய ஜாணவுஂ ஶக்ய சே .௪௮.

Page 81 of 513
PDF/HTML Page 114 of 546
single page version

இஹ கிலைகமாகாஶத்ரவ்யமேகஂ தர்மத்ரவ்யமேகமதர்மத்ரவ்யமஸஂக்யேயாநி காலத்ரவ்யாண்யநந்தாநி
ஜீவத்ரவ்யாணி . ததோப்யநந்தகுணாநி புத்கலத்ரவ்யாணி . ததைஷாமேவ ப்ரத்யேகமதீதாநாகதாநுபூய-
மாநபேதபிந்நநிரவதிவ்ருத்திப்ரவாஹபரிபாதிநோநந்தாஃ பர்யாயாஃ . ஏவமேதத்ஸமஸ்தமபி ஸமுதிதஂ ஜ்ஞேயம் .
இஹைவைகஂ கிஂசிஜ்ஜீவத்ரவ்யஂ ஜ்ஞாத்ரு . அத யதா ஸமஸ்தஂ தாஹ்யஂ தஹந் தஹநஃ ஸமஸ்ததாஹ்யஹேதுக-
ஸமஸ்ததாஹ்யாகாரபர்யாயபரிணதஸகலைகதஹநாகாரமாத்மாநஂ பரிணமதி, ததா ஸமஸ்தஂ ஜ்ஞேயஂ ஜாநந்
ஜ்ஞாதா ஸமஸ்தஜ்ஞேயஹேதுகஸமஸ்தஜ்ஞேயாகாரபர்யாயபரிணதஸகலைகஜ்ஞாநாகாரஂ சேதநத்வாத் ஸ்வாநுபவ-
ப்ரத்யக்ஷமாத்மாநஂ பரிணமதி . ஏவஂ கில த்ரவ்யஸ்வபாவஃ . யஸ்து ஸமஸ்தஂ ஜ்ஞேயஂ ந ஜாநாதி ஸ ஸமஸ்தஂ
பணிதம் . அபேதநயேந ததேவ ஸர்வஜ்ஞஸ்வரூபஂ ததேவோபாதேயபூதாநந்தஸுகாத்யநந்தகுணாநாமாதாரபூதஂ ஸர்வ-
ப்ரகாரோபாதேயரூபேண பாவநீயம் இதி தாத்பர்யம் ..௪௭.. அத யஃ ஸர்வஂ ந ஜாநாதி ஸ ஏகமபி ந
ஜாநாதீதி விசாரயதி — ஜோ ண விஜாணதி யஃ கர்தா நைவ ஜாநாதி . கதம் . ஜுகவஂ யுகபதேகக்ஷணே . காந் .
அத்தே அர்தாந் . கதஂபூதாந் . திக்காலிகே த்ரிகாலபர்யாயபரிணதாந் . புநரபி கதஂபூதாந் . திஹுவணத்தே
த்ரிபுவநஸ்தாந் . ணாதுஂ தஸ்ஸ ண ஸக்கஂ தஸ்ய புருஷஸ்ய ஸம்பந்தி ஜ்ஞாநஂ ஜ்ஞாதுஂ ஸமர்தஂ ந பவதி . கிம் . தவ்வஂ
௧. நிரவதி = அவதி – ஹத – மர்யாதா அந்தரஹித .
௨. வ்ருத்தி = வர்தந கரநா; உத்பாத – வ்யய – த்ரௌவ்ய; அஸ்தித்வ, பரிணதி .
௩. தஹந = ஜலாநா, தஹநா .
௪. ஸகல = ஸாரா; பரிபூர்ண .
ப்ர. ௧௧
விஜாநாதி ] நஹீஂ ஜாநதா, [தஸ்ய ] உஸே [ஸபர்யயஂ ] பர்யாய ஸஹித [ஏகஂ த்ரவ்யஂ வா ] ஏக த்ரவ்ய
பீ [ஜ்ஞாதுஂ ந ஶக்யஂ ] ஜாநநா ஶக்ய நஹீஂ ஹை ..௪௮..
டீகா : — இஸ விஶ்வமேஂ ஏக ஆகாஶத்ரவ்ய, ஏக தர்மத்ரவ்ய, ஏக அதர்மத்ரவ்ய, அஸஂக்ய
காலத்ரவ்ய ஔர அநந்த ஜீவத்ரவ்ய ததா உநஸே பீ அநந்தகுநே புத்கல த்ரவ்ய ஹைஂ, ஔர உந்ஹீஂகே
ப்ரத்யேககே அதீத, அநாகத ஔர வர்தமாந ஐஸே (தீந) ப்ரகாரோஂஸே பேதவாலீ ௧நிரவதி ௨வ்ருத்திப்ரவாஹகே
பீதர ப஡நேவாலீ (-ஸமா ஜாநேவாலீ) அநந்த பர்யாயேஂ ஹைஂ . இஸப்ரகார யஹ ஸமஸ்த (த்ரவ்யோஂ ஔர
பர்யாயோஂகா) ஸமுதாய ஜ்ஞேய ஹை . உஸீமேஂ ஏக கோஈ பீ ஜீவத்ரவ்ய ஜ்ஞாதா ஹை . அப யஹா஁, ஜைஸே ஸமஸ்த
தாஹ்யகோ தஹகதீ ஹுஈ அக்நி ஸமஸ்த -தாஹ்யஹேதுக (-ஸமஸ்த தாஹ்ய ஜிஸகா நிமித்த ஹை ஐஸா) ஸமஸ்த
தாஹ்யாகாரபர்யாயரூப பரிணமித ஸகல ஏக ௩தஹந ஜிஸகா ஆகார (ஸ்வரூப) ஹை ஐஸே அபநே
ரூபமேஂ (-அக்நிரூபமேஂ ) பரிணமித ஹோதீ ஹை, வைஸே ஹீ ஸமஸ்த ஜ்ஞேயோகோ ஜாநதா ஹுஆ ஜ்ஞாதா
(-ஆத்மா) ஸமஸ்தஜ்ஞேயஹேதுக ஸமஸ்த ஜ்ஞேயாகாரபர்யாயரூப பரிணமித ௪ஸகல ஏக ஜ்ஞாந ஜிஸகா
ஆகார (ஸ்வரூப) ஹை ஐஸே நிஜரூபஸே — ஜோ சேதநதாகே காரண ஸ்வாநுபவப்ரத்யக்ஷ ஹை உஸ -ரூப —
பரிணமித ஹோதா ஹை . இஸப்ரகார வாஸ்தவமேஂ த்ரவ்யகா ஸ்வபாவ ஹை . கிந்து ஜோ ஸமஸ்த ஜ்ஞேயகோ நஹீஂ
ஜாநதா வஹ (ஆத்மா), ஜைஸே ஸமஸ்த தாஹ்யகோ ந தஹதீ ஹுஈ அக்நி ஸமஸ்ததாஹ்யஹேதுக

Page 82 of 513
PDF/HTML Page 115 of 546
single page version

தாஹ்யமதஹந் ஸமஸ்ததாஹ்யஹேதுகஸமஸ்ததாஹ்யாகாரபர்யாயபரிணதஸகலைகதஹநாகாரமாத்மாநஂ தஹந இவ
ஸமஸ்தஜ்ஞேயஹேதுகஸமஸ்தஜ்ஞேயாகாரபர்யாயபரிணதஸகலைகஜ்ஞாநாகாரமாத்மாநஂ சேதநத்வாத் ஸ்வாநுபவ-
ப்ரத்யக்ஷத்வேபி ந பரிணமதி . ஏவமேததாயாதி யஃ ஸர்வஂ ந ஜாநாதி ஸ ஆத்மாநஂ ந ஜாநாதி ..௪௮..
ஜ்ஞேயத்ரவ்யம் . கிஂவிஶிஷ்டம் . ஸபஜ்ஜயஂ அநந்தபர்யாயஸஹிதம் . கதிஸஂக்யோபேதம் . ஏகஂ வா ஏகமபீதி . ததா
ஹி ---ஆகாஶத்ரவ்யஂ தாவதேகஂ, தர்மத்ரவ்யமேகஂ, ததைவாதர்மத்ரவ்யஂ ச, லோகாகாஶப்ரமிதாஸஂக்யேயகாலத்ரவ்யாணி,
ததோநந்தகுணாநி ஜீவத்ரவ்யாணி, தேப்யோப்யநந்தகுணாநி புத்கலத்ரவ்யாணி . ததைவ ஸர்வேஷாஂ ப்ரத்யேகமநந்த-
பர்யாயாஃ, ஏதத்ஸர்வஂ ஜ்ஞேயஂ தாவத்தத்ரைகஂ விவக்ஷிதஂ ஜீவத்ரவ்யஂ ஜ்ஞாத்ரு பவதி . ஏவஂ தாவத்வஸ்துஸ்வபாவஃ . தத்ர யதா
தஹநஃ ஸமஸ்தஂ தாஹ்யஂ தஹந் ஸந் ஸமஸ்ததாஹ்யஹேதுகஸமஸ்ததாஹ்யாகாரபர்யாயபரிணதஸகலைகதஹநஸ்வரூபமுஷ்ண-
பரிணதத்ருணபர்ணாத்யாகாரமாத்மாநஂ (ஸ்வகீயஸ்வபாவஂ) பரிணமதி, ததாயமாத்மா ஸமஸ்தஂ ஜ்ஞேயஂ ஜாநந் ஸந்
ஸமஸ்தஜ்ஞேயஹேதுகஸமஸ்தஜ்ஞேயாகாரபர்யாயபரிணதஸகலைகாகண்டஜ்ஞாநரூபஂ ஸ்வகீயமாத்மாநஂ பரிணமதி ஜாநாதி
பரிச்சிநத்தி . யதைவ ச ஸ ஏவ தஹநஃ பூர்வோக்த லக்ஷணஂ தாஹ்யமதஹந் ஸந் ததாகாரேண ந பரிணமதி,
ததாத்மாபி பூர்வோக்தலக்ஷணஂ ஸமஸ்தஂ ஜ்ஞேயமஜாநந் பூர்வோக்தலக்ஷணமேவ ஸகலைகாகண்டஜ்ஞாநாகாரஂ
ஸ்வகீயமாத்மாநஂ ந பரிணமதி ந ஜாநாதி ந பரிச்சிநத்தி . அபரமப்யுதாஹரணஂ தீயதே ---யதா கோப்யந்தக
ஆதித்யப்ரகாஶ்யாந் பதார்தாநபஶ்யந்நாதித்யமிவ, ப்ரதீபப்ரகாஶ்யாந் பதார்தாநபஶ்யந் ப்ரதீபமிவ, தர்பணஸ்த-
பிம்பாந்யபஶ்யந் தர்பணமிவ, ஸ்வகீயத்ருஷ்டிப்ரகாஶ்யாந் பதார்தாநபஶ்யந் ஹஸ்தபாதாத்யவயவபரிணதஂ ஸ்வகீய-
தேஹாகாரமாத்மாநஂ ஸ்வகீயத்ருஷ்டயா ந பஶ்யதி, ததாயஂ விவக்ஷிதாத்மாபி கேவலஜ்ஞாநப்ரகாஶ்யாந் பதார்தாநஜாநந்
ஸமஸ்ததாஹ்யாகாரபர்யாயரூப பரிணமித ஸகல ஏக தஹந ஜிஸகா ஆகார ஹை ஐஸே அபநே ரூபமேஂ
பரிணமித நஹீஂ ஹோதா உஸீப்ரகார ஸமஸ்தஜ்ஞேயஹேதுக ஸமஸ்தஜ்ஞேயாகாரபர்யாயரூப பரிணமித ஸகல ஏக
ஜ்ஞாந ஜிஸகா ஆகார ஹை ஐஸே அபநே ரூபமேஂ — ஸ்வயஂ சேதநாகே காரண ஸ்வாநுபவப்ரத்யக்ஷ ஹோநே பர பீ
பரிணமித நஹீஂ ஹோதா, (அபநேகோ பரிபூர்ண தயா அநுபவ நஹீஂ கரதா — நஹீஂ ஜாநதா) இஸ ப்ரகார
யஹ பலித ஹோதா ஹை கி ஜோ ஸபகோ நஹீஂ ஜாநதா வஹ அபநேகோ (-ஆத்மாகோ) நஹீஂ ஜாநதா .
பாவார்த : — ஜோ அக்நி காஷ்ட, த்ருண, பத்தே இத்யாதி ஸமஸ்த தாஹ்யபதார்தோஂகோ நஹீஂ ஜலாதா,
உஸகா தஹநஸ்வபாவ (காஷ்டாதிக ஸமஸ்த தாஹ்ய ஜிஸகா நிமித்த ஹை ஐஸா) ஸமஸ்த
தாஹ்யாகாரபர்யாயரூப பரிணமித ந ஹோநேஸே அபூர்ணரூபஸே பரிணமித ஹோதா ஹை — பரிபூர்ணரூபஸே பரிணமித
நஹீஂ ஹோதா, இஸலியே பரிபூர்ண ஏக தஹந ஜிஸகா ஸ்வரூப ஹை ஐஸீ வஹ அக்நி அபநே ரூப ஹீ பூர்ண
ரீதிஸே பரிணமித நஹீஂ ஹோதீ; உஸீ ப்ரகார யஹ ஆத்மா ஸமஸ்த த்ரவ்ய -பர்யாயரூப ஸமஸ்த ஜ்ஞேயகோ நஹீஂ
ஜாநதா, உஸகா ஜ்ஞாந (ஸமஸ்த ஜ்ஞேய ஜிஸகா நிமித்த ஹை ஐஸே) ஸமஸ்தஜ்ஞேயாகாரபர்யாயரூப பரிணமித
ந ஹோநேஸே அபூர்ணரூபஸே பரிணமித ஹோதா ஹை – பரிபூர்ண ரூபஸே பரிணமித நஹீஂ ஹோதா, இஸலியே பரிபூர்ண
ஏக ஜ்ஞாந ஜிஸகா ஸ்வரூப ஹை ஐஸா வஹ ஆத்மா அபநே ரூபஸே ஹீ பூர்ண ரீதிஸே பரிணமித நஹீஂ ஹோதா
அர்தாத் நிஜகோ ஹீ பூர்ண ரீதிஸே அநுபவ நஹீஂ கரதா — நஹீஂ ஜாநதா . இஸப்ரகார ஸித்த ஹுஆ கி
ஜோ ஸபகோ நஹீஂ ஜாநதா வஹ ஏககோ — அபநேகோ (பூர்ண ரீதிஸே) நஹீஂ ஜாநதா ..௪௮..

Page 83 of 513
PDF/HTML Page 116 of 546
single page version

அதைகமஜாநந் ஸர்வஂ ந ஜாநாதீதி நிஶ்சிநோதி —
தவ்வஂ அணஂதபஜ்ஜயமேகமணஂதாணி தவ்வஜாதாணி .
ண விஜாணதி ஜதி ஜுகவஂ கித ஸோ ஸவ்வாணி ஜாணாதி ..௪௯..
த்ரவ்யமநந்தபர்யாயமேகமநந்தாநி த்ரவ்யஜாதாநி .
ந விஜாநாதி யதி யுகபத் கதஂ ஸ ஸர்வாணி ஜாநாதி ..௪௯..
ஆத்மா ஹி தாவத்ஸ்வயஂ ஜ்ஞாநமயத்வே ஸதி ஜ்ஞாத்ருத்வாத் ஜ்ஞாநமேவ . ஜ்ஞாநஂ து ப்ரத்யாத்மவர்தி
ப்ரதிபாஸமயஂ மஹாஸாமாந்யம் . தத்து ப்ரதிபாஸமயாநந்தவிஶேஷவ்யாபி . தே ச ஸர்வத்ரவ்யபர்யாய-
ஸகலாகண்டைககேவலஜ்ஞாநரூபமாத்மாநமபி ந ஜாநாதி . தத ஏதத்ஸ்திதஂ யஃ ஸர்வஂ ந ஜாநாதி ஸ
ஆத்மாநமபி ந ஜாநாதீதி ..௪௮.. அதைகமஜாநந் ஸர்வஂ ந ஜாநாதீதி நிஶ்சிநோதி --தவ்வஂ த்ரவ்யஂ அணஂதபஜ்ஜயஂ
அநந்தபர்யாயஂ ஏகஂ ஏகஂ அணஂதாணி தவ்வஜாதீணி அநந்தாநி த்ரவ்யஜாதீநி ஜோ ண விஜாணதி யோ ந விஜாநாதி
ஜோ ஏக த்ரவ்ய அநஂதபர்யய தேம த்ரவ்ய அநஂதநே
யுகபத ந ஜாணே ஜீவ, தோ தே கேம ஜாணே ஸர்வநே ? ௪௯.
அப, ஐஸா நிஶ்சித கரதே ஹைஂ கி ஏககோ ந ஜாநநேவாலா ஸபகோ நஹீஂ ஜாநதா : —
அந்வயார்த : — [யதி ] யதி [அநந்தபர்யாயஂ ] அநந்த பர்யாயவாலே [ஏகஂ த்ரவ்யஂ ] ஏக
த்ரவ்யகோ (-ஆத்மத்ரவ்யகோ) [அநந்தாநி த்ரவ்யஜாதாநி ] ததா அநந்த த்ரவ்யஸமூஹகோ [யுகபத் ] ஏக
ஹீ ஸாத [ந விஜாநாதி ] நஹீஂ ஜாநதா [ஸஃ ] தோ வஹ புருஷ [ஸர்வாணி ] ஸப கோ (-அநந்த
த்ரவ்யஸமூஹகோ) [கதஂ ஜாநாதி ] கைஸே ஜாந ஸகேகா ? (அர்தாத் ஜோ ஆத்மத்ரவ்யகோ நஹீஂ ஜாநதா ஹோ
வஹ ஸமஸ்த த்ரவ்யஸமூஹகோ நஹீஂ ஜாந ஸகதா) ..௪௯..
ப்ரகாராந்தரஸே அந்வயார்த : — [யதி ] யதி [அநந்தபர்யாயஂ ] அநந்த பர்யாயவாலே [ஏகஂ
த்ரவ்யஂ ] ஏக த்ரவ்யகோ (-ஆத்மத்ரவ்யகோ) [ந விஜாநாதி ] நஹீஂ ஜாநதா [ஸஃ ] தோ வஹ புருஷ
[யுகபத் ] ஏக ஹீ ஸாத [ஸர்வாணி அநந்தாநி த்ரவ்யஜாதாநி ] ஸர்வ அநந்த த்ரவ்ய -ஸமூஹகோ [கதஂ
ஜாநாதி ] கைஸே ஜாந ஸகேகா ?
டீகா : — ப்ரதம தோ ஆத்மா வாஸ்தவமேஂ ஸ்வயஂ ஜ்ஞாநமய ஹோநேஸே ஜ்ஞாத்ருத்வகே காரண ஜ்ஞாந
ஹீ ஹை; ஔர ஜ்ஞாந ப்ரத்யேக ஆத்மாமேஂ வர்ததா (-ரஹதா) ஹுஆ ப்ரதிபாஸமய மஹாஸாமாந்ய ஹை . வஹ
ப்ரதிபாஸமய மஹாஸாமாந்ய ப்ரதிபாஸமய அநந்த விஶேஷோஂமேஂ வ்யாப்த ஹோநேவாலா ஹை; ஔர உந விஶேஷோஂகே
(-பேதோஂகே) நிமித்த ஸர்வ த்ரவ்யபர்யாய ஹைஂ . அப ஜோ புருஷ ஸர்வ த்ரவ்யபர்யாய ஜிநகே நிமித்த ஹைஂ ஐஸே

Page 84 of 513
PDF/HTML Page 117 of 546
single page version

நிபந்தநாஃ . அத யஃ ஸர்வத்ரவ்யபர்யாயநிபந்தநாநஂதவிஶேஷவ்யாபிப்ரதிபாஸமயமஹாஸாமாந்யரூப-
மாத்மாநஂ ஸ்வாநுபவப்ரத்யக்ஷஂ ந கரோதி ஸ க தஂ ப்ரதிபாஸமயமஹாஸாமாந்யவ்யாப்யப்ரதிபாஸமயாநந்த-
விஶேஷநிபந்தநபூதஸர்வத்ரவ்யபர்யாயாந் ப்ரத்யக்ஷீகுர்யாத் . ஏவமேததாயாதி ய ஆத்மாநஂ ந ஜாநாதி ஸ
ஸர்வஂ ந ஜாநாதி . அத ஸர்வஜ்ஞாநாதாத்மஜ்ஞாநமாத்மஜ்ஞாநாத்ஸர்வஜ்ஞாநமித்யவதிஷ்டதே . ஏவஂ ச ஸதி
ஜ்ஞாநமயத்வேந ஸ்வஸஂசேதகத்வாதாத்மநோ ஜ்ஞாத்ருஜ்ஞேயயோர்வஸ்துத்வேநாந்யத்வே ஸத்யபி ப்ரதிபாஸப்ரதிபாஸ்ய-
மாநயோஃ ஸ்வஸ்யாமவஸ்தாயாமந்யோந்யஸஂவலநேநாத்யந்தமஶக்யவிவேசநத்வாத்ஸர்வமாத்மநி நிகாதமிவ
ப்ரதிபாதி . யத்யேவஂ ந ஸ்யாத் ததா ஜ்ஞாநஸ்ய பரிபூர்ணாத்மஸஂசேதநாபாவாத் பரிபூர்ணஸ்யைகஸ்யாத்மநோபி
ஜ்ஞாநஂ ந ஸித்தயேத் ..௪௯..
அநந்தத்ரவ்யஸமூஹாந் கித ஸோ ஸவ்வாணி ஜாணாதி கதஂ ஸ ஸர்வாந் ஜாநாதி ஜுகவஂ யுகபதேகஸமயே, ந
கதமபீதி . ததா ஹி --ஆத்மலக்ஷணஂ தாவஜ்ஜ்ஞாநஂ தச்சாகண்டப்ரதிபாஸமயஂ ஸர்வஜீவஸாதாரணஂ மஹாஸாமாந்யம் .
தச்ச மஹாஸாமாந்யஂ ஜ்ஞாநமயாநந்தவிஶேஷவ்யாபி . தே ச ஜ்ஞாநவிஶேஷா அநந்தத்ரவ்யபர்யாயாணாஂ விஷயபூதாநாஂ
௧. ஜ்ஞாந ஸாமாந்ய வ்யாபக ஹை, ஔர ஜ்ஞாந விஶேஷ -பேத வ்யாப்ய ஹைஂ . உந ஜ்ஞாநவிஶேஷோஂகே நிமித்த ஜ்ஞேயபூத ஸர்வ த்ரவ்ய
ஔர பர்யாயேஂ ஹைஂ .
௨. நிகாத = கோதக ர பீதர கஹரா உதர கயா ஹுவா; பீதர ப்ரவிஷ்ட ஹுஆ .
அநந்த விஶேஷோஂமேஂ வ்யாப்த ஹோநேவாலே ப்ரதிபாஸமய மஹாஸாமாந்யரூப ஆத்மாகா ஸ்வாநுபவ ப்ரத்யக்ஷ நஹீஂ
கரதா, வஹ (புருஷ) ப்ரதிபாஸமய மஹாஸாமாந்யகே த்வாரா ௧வ்யாப்ய (-வ்யாப்ய ஹோநே யோக்ய) ஜோ
ப்ரதிபாஸமய அநந்த விஶேஷ ஹை உநகீ நிமித்தபூத ஸர்வ த்ரவ்ய பர்யாயோஂகோ கைஸே ப்ரத்யக்ஷ கர
ஸகேகா ? (நஹீஂ கர ஸகேகா) இஸஸே ஐஸா பலித ஹுஆ கி ஜோ ஆத்மாகோ நஹீஂ ஜாநதா வஹ
ஸபகோ நஹீஂ ஜாநதா .
அப, இஸஸே ஐஸா நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி ஸர்வகே ஜ்ஞாநஸே ஆத்மாகா ஜ்ஞாந ஔர ஆத்மாகே ஜ்ஞாநஸே
ஸர்வகா ஜ்ஞாந (ஹோதா ஹை); ஔர ஐஸா ஹோநேஸே, ஆத்மா ஜ்ஞாநமயதாகே காரண ஸ்வஸஂசேதக ஹோநேஸே, ஜ்ஞாதா
ஔர ஜ்ஞேயகா வஸ்துரூபஸே அந்யத்வ ஹோநே பர பீ ப்ரதிபாஸ ஔர ப்ரதிபாஸ்யமாநகர அபநீ அவஸ்தாமேஂ
அந்யோந்ய மிலந ஹோநேகே காரண (ஜ்ஞாந ஔர ஜ்ஞேய, ஆத்மாகீ – ஜ்ஞாநகீ அவஸ்தாமேஂ பரஸ்பர மிஶ்ரித –
ஏகமேகரூப ஹோநேஸே) உந்ஹேஂ பிந்ந கரநா அத்யந்த அஶக்ய ஹோநேஸே மாநோ ஸப குச ஆத்மாமேஂ ௨நிகாத
(ப்ரவிஷ்ட) ஹோ கயா ஹோ இஸப்ரகார ப்ரதிபாஸித ஹோதா ஹை — ஜ்ஞாத ஹோதா ஹை . (ஆத்மா ஜ்ஞாநமய ஹோநேஸே
வஹ அபநேகோ அநுபவ கரதா ஹை — ஜாநதா ஹை, ஔர அபநேகோ ஜாநநேபர ஸமஸ்த ஜ்ஞேய ஐஸே ஜ்ஞாத
ஹோதே ஹைஂ – மாநோஂ வே ஜ்ஞாநமேஂ ஸ்தித ஹீ ஹோஂ, க்யோஂகி ஜ்ஞாநகீ அவஸ்தாமேஂஸே ஜ்ஞேயாகாரோஂகோ பிந்ந கரநா
அஶக்ய ஹை .) யதி ஐஸா ந ஹோ தோ (யதி ஆத்மா ஸபகோ ந ஜாநதா ஹோ தோ) ஜ்ஞாநகே பரிபூர்ண
ஆத்மஸஂசேதநகா அபாவ ஹோநேஸே பரிபூர்ண ஏக ஆத்மாகா பீ ஜ்ஞாந ஸித்த ந ஹோ .

Page 85 of 513
PDF/HTML Page 118 of 546
single page version

அத க்ரமக்ருதப்ரவ்ருத்த்யா ஜ்ஞாநஸ்ய ஸர்வகதத்வஂ ந ஸித்தயதீதி நிஶ்சிநோதி —
உபஜ்ஜதி ஜதி ணாணஂ கமஸோ அட்டே படுச்ச ணாணிஸ்ஸ .
தஂ ணேவ ஹவதி ணிச்சஂ ண காஇகஂ ணேவ ஸவ்வகதஂ ..௫௦..
உத்பத்யதே யதி ஜ்ஞாநஂ க்ரமஶோர்தாந் ப்ரதீத்ய ஜ்ஞாநிநஃ .
தந்நைவ பவதி நித்யஂ ந க்ஷாயிகஂ நைவ ஸர்வகதம் ..௫௦..
ஜ்ஞேயபூதாநாஂ பரிச்சேதகா க்ராஹகாஃ . அகண்டைகப்ரதிபாஸமயஂ யந்மஹாஸாமாந்யஂ தத்ஸ்வபாவமாத்மாநஂ யோஸௌ
ப்ரத்யக்ஷஂ ந ஜாநாதி ஸ புருஷஃ ப்ரதிபாஸமயேந மஹாஸாமாந்யேந யே வ்யாப்தா அநந்தஜ்ஞாநவிஶேஷாஸ்தேஷாஂ
விஷயபூதாஃ யேநந்தத்ரவ்யபர்யாயாஸ்தாந் கதஂ ஜாநாதி, ந கதமபி . அத ஏததாயாதம் — யஃ ஆத்மாநஂ ந
ஜாநாதி ஸ ஸர்வஂ ந ஜாநாதீதி . ததா சோக்தம் --‘‘ஏகோ பாவஃ ஸர்வபாவஸ்வபாவஃ ஸர்வே பாவா
ஏகபாவஸ்வபாவாஃ . ஏகோ பாவஸ்தத்த்வதோ யேந புத்தஃ ஸர்வே பாவாஸ்தத்த்வதஸ்தேந புத்தாஃ ..’’ அத்ராஹ ஶிஷ்ய : –
ஆத்மபரிஜ்ஞாநே ஸதி ஸர்வபரிஜ்ஞாநஂ பவதீத்யத்ர வ்யாக்யாதஂ, தத்ர து பூர்வஸூத்ரே பணிதஂ ஸர்வபரிஜ்ஞாநே
ஸத்யாத்மபரிஜ்ஞாநஂ பவதீதி . யத்யேவஂ தர்ஹி சத்மஸ்தாநாஂ ஸர்வபரிஜ்ஞாநஂ நாஸ்த்யாத்மபரிஜ்ஞாநஂ கதஂ பவிஷ்யதி,
ஆத்மபரிஜ்ஞாநாபாவே சாத்மபாவநா கதஂ, ததபாவே கேவலஜ்ஞாநோத்பத்திர்நாஸ்தீதி . பரிஹாரமாஹ —
பரோக்ஷப்ரமாணபூதஶ்ருதஜ்ஞாநேந ஸர்வபதார்தா ஜ்ஞாயந்தே . கதமிதி சேத் --லோகாலோகாதிபரிஜ்ஞாநஂ வ்யாப்திஜ்ஞாநரூபேண
சத்மஸ்தாநாமபி வித்யதே, தச்ச வ்யாப்திஜ்ஞாநஂ பரோக்ஷாகாரேண கேவலஜ்ஞாநவிஷயக்ராஹகஂ கதஂசிதாத்மைவ பண்யதே .
பாவார்த : — ௪௮ ஔர ௪௯வீஂ காதாமேஂ ஐஸா பதாயா கயா ஹை கி ஸபகோ நஹீஂ ஜாநதா
வஹ அபநேகோ நஹீஂ ஜாநதா, ஔர ஜோ அபநேகோ நஹீஂ ஜாநதா வஹ ஸபகோ நஹீஂ ஜாநதா . அபநா ஜ்ஞாந
ஔர ஸபகா ஜ்ஞாந ஏக ஸாத ஹீ ஹோதா ஹை . ஸ்வயஂ ஔர ஸர்வ — இந தோமேஂஸே ஏககா ஜ்ஞாந ஹோ ஔர
தூஸரேகா ந ஹோ யஹ அஸம்பவ ஹை .
யஹ கதந ஏகதேஶ ஜ்ஞாநகீ அபேக்ஷாஸே நஹீஂ கிந்து பூர்ணஜ்ஞாநகீ (கேவலஜ்ஞாநகீ) அபேக்ஷாஸே
ஹை ..௪௯..
அப, ஐஸா நிஶ்சித கரதே ஹைஂ கி க்ரமஶஃ ப்ரவர்தமாந ஜ்ஞாநகீ ஸர்வகததா ஸித்த நஹீஂ ஹோதீ : —
அந்வயார்த : — [யதி ] யதி [ஜ்ஞாநிநஃ ஜ்ஞாநஂ ] ஆத்மாகா ஜ்ஞாந [க்ரமஶஃ ] க்ரமஶஃ
[அர்தாந் ப்ரதீத்ய ] பதார்தோஂகா அவலம்பந லேகர [உத்பத்யதே ] உத்பந்ந ஹோதா ஹோ [தத் ] தோ வஹ
(ஜ்ஞாந) [ ந ஏவ நித்யஂ பவதி ] நித்ய நஹீஂ ஹை, [ந க்ஷாயிகஂ ] க்ஷாயிக நஹீஂ ஹை, [ந ஏவ
ஸர்வகதம் ] ஔர ஸர்வகத நஹீஂ ஹை ..௫௦..
ஜோ ஜ்ஞாந ‘ஜ்ஞாநீ’நு ஊபஜே க்ரமஶஃ அரத அவலஂபீநே,
தோ நித்ய நஹி, க்ஷாயிக நஹி நே ஸர்வகத நஹி ஜ்ஞாந ஏ .௫௦.

Page 86 of 513
PDF/HTML Page 119 of 546
single page version

யத்கில க்ரமேணைகைகமர்தமாலம்ப்ய ப்ரவர்ததே ஜ்ஞாநஂ ததேகார்தாலம்பநாதுத்பந்நமந்யார்தாலம்பநாத்
ப்ரலீயமாநஂ நித்யமஸத்ததா கர்மோதயாதேகாஂ வ்யக்திஂ ப்ரதிபந்நஂ புநர்வ்யக்த்யந்தரஂ ப்ரதிபத்யமாநஂ க்ஷாயிக-
மப்யஸதநந்தத்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவாநாக்ராந்துமஶக்தத்வாத் ஸர்வகதஂ ந ஸ்யாத் ..௫௦..
அத யௌகபத்யப்ரவ்ருத்த்யைவ ஜ்ஞாநஸ்ய ஸர்வகதத்வஂ ஸித்தயதீதி வ்யவதிஷ்டதே —
திக்காலணிச்சவிஸமஂ ஸயலஂ ஸவ்வத்தஸஂபவஂ சித்தஂ .
ஜுகவஂ ஜாணதி ஜோண்ஹஂ அஹோ ஹி ணாணஸ்ஸ மாஹப்பஂ ..௫௧..
த்ரைகால்யநித்யவிஷமஂ ஸகலஂ ஸர்வத்ரஸஂபவஂ சித்ரம் .
யுகபஜ்ஜாநாதி ஜைநமஹோ ஹி ஜ்ஞாநஸ்ய மாஹாத்ம்யம் ..௫௧..
அதவா ஸ்வஸஂவேதநஜ்ஞாநேநாத்மா ஜ்ஞாயதே, ததஶ்ச பாவநா க்ரியதே, தயா ராகாதிவிகல்பரஹிதஸ்வ-
ஸஂவேதநஜ்ஞாநபாவநயா கேவலஜ்ஞாநஂ ச ஜாயதே . இதி நாஸ்தி தோஷஃ ..௪௯.. அத க்ரமப்ரவ்ருத்தஜ்ஞாநேந ஸர்வஜ்ஞோ ந
பவதீதி வ்யவஸ்தாபயதி — உப்பஜ்ஜதி ஜதி ணாணஂ உத்பத்யதே ஜ்ஞாநஂ யதி சேத் . கமஸோ க்ரமஶஃ ஸகாஶாத் . கிஂகிஂ
௧. வ்யக்தி = ப்ரகடதா; விஶேஷ, பேத .
நித்யே விஷம, விதவித, ஸகல பதார்தகண ஸர்வத்ரநோ,
ஜிநஜ்ஞாந ஜாணே யுகபதே, மஹிமா அஹோ ஏ ஜ்ஞாநநோ ! .௫௧.
டீகா : — ஜோ ஜ்ஞாந க்ரமஶஃ ஏக ஏக பதார்தகா அவலம்பந லேகர ப்ரவ்ருத்தி கரதா ஹை
வஹ (ஜ்ஞாந) ஏக பதார்தகே அவலம்பநஸே உத்பந்ந ஹோகர தூஸரே பதார்தகே அவலம்பநஸே நஷ்ட ஹோ ஜாநேஸே
நித்ய நஹீஂ ஹோதா ததா கர்மோதயகே காரண ஏக ௧வ்யக்திகோ ப்ராப்த கரகே பி ர அந்ய வ்யக்திகோ ப்ராப்த
கரதா ஹை இஸலியே க்ஷாயிக பீ ந ஹோதா ஹுஆ, வஹ அநந்த த்ரவ்ய -க்ஷேத்ர -கால -பாவகோ ப்ராப்த ஹோநே
மேஂ (-ஜாநநே மேஂ ) அஸமர்த ஹோநேகே காரண ஸர்வகத நஹீஂ ஹை .
பாவார்த : — க்ரமஶஃ ப்ரவர்தமாந ஜ்ஞாந அநித்ய ஹை, க்ஷாயோபஶமிக ஹை; ஐஸா க்ரமிக
ஜ்ஞாநவாலா புருஷ ஸர்வஜ்ஞ நஹீஂ ஹோ ஸகதா ..௫௦..
அப ஐஸா நிஶ்சித ஹோதா ஹை கி யுகபத் ப்ரவ்ருத்திகே த்வாரா ஹீ ஜ்ஞாநகா ஸர்வகதத்வ ஸித்த ஹோதா
ஹை (அர்தாத் அக்ரமஸே ப்ரவர்தமாந ஜ்ஞாந ஹீ ஸர்வகத ஹோ ஸகதா ஹை ) : —
அந்வயார்த : — [த்ரைகால்யநித்யவிஷமஂ ] தீநோஂ காலமேஂ ஸதா விஷம (அஸமாந ஜாதிகே),
[ஸர்வத்ர ஸஂபவஂ ] ஸர்வ க்ஷேத்ரகே [சித்ரஂ ] அநேக ப்ரகாரகே [ஸகலஂ ] ஸமஸ்த பதார்தோஂகோ [ஜைநஂ ]
ஜிநதேவகா ஜ்ஞாந [யுகபத் ஜாநாதி ] ஏக ஸாத ஜாநதா ஹை [அஹோ ஹி ] அஹோ ! [ஜ்ஞாநஸ்ய
மாஹாத்ம்யம் ] ஜ்ஞாநகா மாஹாத்ம்ய ! ..௫௧..

Page 87 of 513
PDF/HTML Page 120 of 546
single page version

க்ஷாயிகஂ ஹி ஜ்ஞாநமதிஶயாஸ்பதீபூதபரமமாஹாத்ம்யம் . யத்து யுகபதேவ ஸர்வார்தாநாலம்ப்ய
ப்ரவர்ததே ஜ்ஞாநஂ தட்டஂகோத்கீர்ணந்யாயாவஸ்திதஸமஸ்தவஸ்துஜ்ஞேயாகாரதயாதிரோபிதநித்யத்வஂ ப்ரதிபந்நஸமஸ்த-
வ்யக்தித்வேநாபிவ்யக்தஸ்வபாவபாஸிக்ஷாயிகபாவஂ த்ரைகால்யேந நித்யமேவ விஷமீக்ருதாஂ ஸகலாமபி
ஸர்வார்தஸஂபூதிமநந்தஜாதிப்ராபிதவைசித்ர்யாஂ பரிச்சிந்ததக்ரமஸமாக்ராந்தாநந்தத்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவதயா
ப்ரகடீக்ருதாத்புதமாஹாத்ம்யஂ ஸர்வகதமேவ ஸ்யாத் ..௫௧..
க்ருத்வா . அட்டே படுச்ச ஜ்ஞேயார்தாநாஶ்ரித்ய . கஸ்ய . ணாணிஸ்ஸ ஜ்ஞாநிநஃ ஆத்மநஃ . தஂ ணேவ ஹவதி ணிச்சஂ
உத்பத்திநிமித்தபூதபதார்தவிநாஶே தஸ்யாபி விநாஶ இதி நித்யஂ ந பவதி . ண காஇகஂ ஜ்ஞாநாவரணீய-
கர்மக்ஷயோபஶமாதீநத்வாத் க்ஷாயிகமபி ந பவதி . ணேவ ஸவ்வகதஂ யத ஏவ பூர்வோக்தப்ரகாரேண பராதீநத்வேந நித்யஂ
ந பவதி, க்ஷயோபஶமாதீநத்வேந க்ஷாயிகஂ ச ந பவதி, தத ஏவ யுகபத்ஸமஸ்தத்ரவ்யக்ஷேத்ரகாலபாவாநாஂ
பரிஜ்ஞாநஸாமர்த்யாபாவாத்ஸர்வகதஂ ந பவதி . அத ஏதத்ஸ்திதஂ யத்ஜ்ஞாநஂ க்ரமேணார்தாந் ப்ரதீத்ய ஜாயதே தேந
ஸர்வஜ்ஞோ ந பவதி இதி ..௫௦.. அத யுகபத்பரிச்சித்திரூபஜ்ஞாநேநைவ ஸர்வஜ்ஞோ பவதீத்யாவேதயதி ---ஜாணதி
ஜாநாதி . கிஂ கர்த்ரு . ஜோண்ஹஂ ஜைநஜ்ஞாநம் . கதம் . ஜுகவஂ யுகபதேகஸமயே . அஹோ ஹி ணாணஸ்ஸ மாஹப்பஂ அஹோ
ஹி ஸ்பு டஂ ஜைநஜ்ஞாநஸ்ய மாஹாத்ம்யஂ பஶ்யதாம் . கிஂ ஜாநாதி . அர்தமித்யத்யாஹாரஃ . கதஂபூதம் . திக்காலணி-
ச்சவிஸயஂ த்ரிகாலவிஷயஂ த்ரிகாலகதஂ நித்யஂ ஸர்வகாலம் . புநரபி கிஂவிஶிஷ்டம் . ஸயலஂ ஸமஸ்தம் . புநரபி
கதஂபூதம் . ஸவ்வத்தஸஂபவஂ ஸர்வத்ர லோகே ஸஂபவஂ ஸமுத்பந்நஂ ஸ்திதம் . புநஶ்ச கிஂரூபம் . சித்தஂ நாநாஜாதிபேதேந
விசித்ரமிதி . ததா ஹி --யுகபத்ஸகலக்ராஹகஜ்ஞாநேந ஸர்வஜ்ஞோ பவதீதி ஜ்ஞாத்வா கிஂ கர்தவ்யம் . ஜ்யோதிஷ்க-
௧. டஂகோத்கீர்ண ந்யாய = பத்தரமேஂ டாஂகீஸே உத்கீர்ண ஆக்ருதிகீ பா஁தி .
டீகா : — வாஸ்தவமேஂ க்ஷாயிக ஜ்ஞாநகா, ஸர்வோத்க்ருஷ்டதாகா ஸ்தாநபூத பரம மாஹாத்ம்ய ஹை;
ஔர ஜோ ஜ்ஞாந ஏக ஸாத ஹீ ஸமஸ்த பதார்தோஂகா அவலம்பந லேகர ப்ரவ்ருத்தி கரதா ஹை வஹ ஜ்ஞாந —
அபநேமேஂ ஸமஸ்த வஸ்துஓஂகே ஜ்ஞேயாகார ௧டஂகோத்கீர்ண – ந்யாயஸே ஸ்தித ஹோநேஸே ஜிஸநே நித்யத்வ ப்ராப்த
கியா ஹை ஔர ஸமஸ்த வ்யக்திகோ ப்ராப்த கர லேநேஸே ஜிஸநே ஸ்வபாவப்ரகாஶக க்ஷாயிகபாவ ப்ரகட
கியா ஹை ஐஸா — த்ரிகாலமேஂ ஸதா விஷம ரஹநேவாலே (-அஸமாந ஜாதிரூபஸே பரிணமித ஹோநேவாலே)
ஔர அநந்த ப்ரகாரோஂகே காரண விசித்ரதாகோ ப்ராப்த ஸம்பூர்ண ஸர்வ பதார்தோஂகே ஸமூஹகோ ஜாநதா ஹுஆ,
அக்ரமஸே அநந்த த்ரவ்ய -க்ஷேத்ர -கால -பாவகோ ப்ராப்த ஹோநேஸே ஜிஸநே அத்புத மாஹாத்ம்ய ப்ரகட கியா
ஹை ஐஸா ஸர்வகத ஹீ ஹை .
பாவார்த : — அக்ரமஸே ப்ரவர்தமாந ஜ்ஞாந ஏக ஜ்ஞேயஸே தூஸரேகே ப்ரதி நஹீஂ பதலதா இஸலியே
நித்ய ஹை, அபநீ ஸமஸ்த ஶக்தியோஂகே ப்ரகட ஹோ ஜாநேஸே க்ஷாயிக ஹை, ஐஸே அக்ரமிக ஜ்ஞாநவாலா
புருஷ ஹீ ஸர்வஜ்ஞ ஹோ ஸகதா ஹை . ஸர்வஜ்ஞகே இஸ ஜ்ஞாநகா கோஈ பரம அத்புத மாஹாத்ம்ய ஹை ..௫௧..