Page 448 of 513
PDF/HTML Page 481 of 546
single page version
పరితాపః, ఇదం మమోత్కర్షణమిదమపకర్షణమయం మమాకించిత్కర ఇదముపకారకమిదం మమాత్మధారణమయ-
సమతా హై, [సమలోష్టకాఞ్చనః ] జిసే లోష్ట (మిట్టీకా ఢేలా) ఔర సువర్ణ సమాన హై, [పునః ] తథా
[జీవితమరణే సమః ] జీవన
(-కీర్తి) హై, యహ అపకర్షణ (-అకీర్తి) హై,’ (౪) ‘యహ ముఝే అకించిత్కర హై, యహ ఉపకారక
(-ఉపయోగీ) హై,’ (౫) ‘యహ మేరా స్థాయిత్వ హై, యహ అత్యన్త వినాశ హై’ ఇసప్రకార మోహకే
Page 449 of 513
PDF/HTML Page 482 of 546
single page version
జ్ఞేయత్వేనాక్రమ్య జ్ఞానాత్మన్యాత్మన్యచలితవృత్తేర్యత్కిల సర్వతః సామ్యం తత్సిద్ధాగమజ్ఞానతత్త్వార్థశ్రద్ధాన-
సంయతత్వయౌగపద్యాత్మజ్ఞానయౌగపద్యస్య సంయతస్య లక్షణమాలక్షణీయమ్
తదేవ పరమాగమజ్ఞానతత్త్వార్థశ్రద్ధానసంయతత్వానాం యౌగపద్యేన తథా నిర్వికల్పాత్మజ్ఞానేన చ పరిణతతపోధనస్య
లక్షణం జ్ఞాతవ్యమితి
ఆత్మాకా అనుభవ కరతా హై, ఔర (ఇసప్రకార) శత్రు
(సామ్య) సంయతకా లక్షణ సమఝనా చాహియే
ఏకాగ్రతాలక్షణవాలా శ్రామణ్య హై :
ప్రాప్త హై
Page 450 of 513
PDF/HTML Page 483 of 546
single page version
త్రిభిరపి యౌగపద్యేన భావ్యభావకభావవిజృమ్భితాతినిర్భ̄రేతరేతరసంవలనబలాదంగాంగిభావేన
పరిణతస్యాత్మనో యదాత్మనిష్ఠత్వే సతి సంయతత్వం తత్పానకవదనేకాత్మకస్యైకస్యానుభూయమాన-
తాయామపి సమస్తపరద్రవ్యపరావర్తత్వాదభివ్యక్తైకాగ
ద్రవ్యం తదేవ మమోపాదేయమితిరుచిరూపం సమ్యగ్దర్శనమ్, తత్రైవ పరిచ్ఛిత్తిరూపం సమ్యగ్జ్ఞానం, తస్మిన్నేవ స్వరూపే
నిశ్చలానుభూతిలక్షణం చారిత్రం చేత్యుక్తస్వరూపం సమ్యగ్దర్శనజ్ఞానచారిత్రత్రయం పానకవదనేకమప్యభేదనయేనైకం యత్
తత్సవికల్పావస్థాయాం వ్యవహారేణైకాగ్
జిసకా లక్షణ హై వహ జ్ఞానపర్యాయ హై; జ్ఞేయ ఔర జ్ఞాతాకీ
అనేక వస్తుఓంకా స్వాద ఆతా హై
Page 451 of 513
PDF/HTML Page 484 of 546
single page version
మాస్కన్దత్యచిరాద్వికాశమతులం యేనోల్లసన్త్యాశ్చితేః
అభేదాత్మక హోనేసే ‘ఏకాగ్రతా మోక్షమార్గ హై’ ఇసప్రకార ద్రవ్యప్రధాన నిశ్చయనయసే ఉసకా ప్రజ్ఞాపన హై;
సమస్త హీ పదార్థ భేదాభేదాత్మక హోనేసే వే దోనోం, (సమ్యగ్దర్శన
ఉల్లసిత చేతనాకే అతుల వికాసకో అల్పకాలమేం ప్రాప్త హో
Page 452 of 513
PDF/HTML Page 485 of 546
single page version
వా ] రాగ కరతా హై, [ద్వేష్టి వా ] అథవా ద్వేష కరతా హై, తో వహ [వివిధైః కర్మభిః ] వివిధ
కర్మోంసే [బధ్యతే ] బఁధతా హై
జ్ఞానసే భ్రష్ట వహ స్వయం అజ్ఞానీ హోతా హుఆ మోహ కరతా హై, రాగ కరతా హై, అథవా ద్వేష కరతా హై; ఔర
ఐసా (-మోహీ రాగీ అథవా ద్వేషీ) హోతా హుఆ బంధకో హీ ప్రాప్త హోతా హై; పరన్తు ముక్త నహీం హోతా
వా రాగనే వా ద్వేషనే, తో వివిధ బాంధే కర్మనే. ౨౪౩
Page 453 of 513
PDF/HTML Page 486 of 546
single page version
చిన్తాభావాన్నిర్వికారచిచ్చమత్కారమాత్రాచ్చ్యుతో న భవతి
పశ్చాద్భవిష్యతీతి
హోతా హై [సః ] తో వహ [నియతం ] నియమసే (నిశ్చిత) [వివిధాని కర్మాణి ] వివిధ కర్మోంకో
[క్షపయతి ] ఖపాతా హై
తో నియమథీ మునిరాజ ఏ విధవిధ కర్మో క్షయ కరే. ౨౪౪
Page 454 of 513
PDF/HTML Page 487 of 546
single page version
(-అమోహీ, అరాగీ, అద్వేషీ) వర్తతా హుఆ (వహ) ముక్త హీ హోతా హై, పరన్తు బఁధతా నహీం హై
ఉనమేం భీ [శుద్ధోపయుక్తాః అనాస్రవాః ] శుద్ధోపయోగీ నిరాస్రవ హైం, [శేషాః సాస్రవాః ] శేష సాస్రవ
హైం, (అర్థాత్ శుభోపయోగీ ఆస్రవ సహిత హైం
శుద్ధోపయోగీ ఛే నిరాస్రవ, శేష సాస్రవ జాణవా. ౨౪౫
Page 455 of 513
PDF/HTML Page 488 of 546
single page version
తదుపకణ్ఠనివిష్టాః, కషాయకుణ్ఠీకృతశక్తయో, నితాన్తముత్కణ్ఠులమనసః, శ్రమణాః కిం భవేయుర్న
వేత్యత్రాభిధీయతే
చకారసముచ్చయవ్యాఖ్యానేన గౌణత్వమ్
హైం, వే
కషాయకణ అవినష్ట హోనేసే సాస్రవ
Page 456 of 513
PDF/HTML Page 489 of 546
single page version
జాతా హై
శుద్ధోపయోగీ జీవోంకీ ముఖ్యతా హై ఔర శుభోపయోగీ జీవోంకీ గౌణతా హై; క్యోంకి శుద్ధోపయోగీ
నిజశుద్ధాత్మభావనాకే బలసే సమస్త శుభాశుభ సంకల్ప
పుణ్యాస్రవయుక్త హైం
[విద్యతే ] పాయా జాతా హై తో [సా ] వహ [శుభయుక్తా చర్యా ] శుభయుక్త చర్యా (శుభోపయోగీ
Page 457 of 513
PDF/HTML Page 490 of 546
single page version
ప్రతిపాదకేషు ప్రవచనాభియుక్తేషు చ భక్త్యా వత్సలతయా చ ప్రచలితస్య, తావన్మాత్రరాగ-
ప్రవర్తితపరద్రవ్యప్రవృత్తిసంవలితశుద్ధాత్మవృత్తేః, శుభోపయోగి చారిత్రం స్యాత
పరిణతేషు, తథైవ శుద్ధోపయోగారాధకేషు చ యాసౌ భక్తిస్తచ్ఛుభోపయోగిశ్రమణానాం లక్షణమితి
శుద్ధాత్మపరిణతరూపసే రహనేకా ప్రతిపాదన కరనేవాలే ప్రవచనరత జీవోంకే ప్రతి (౧) భక్తి తథా
(౨) వాత్సల్యసే చంచల హై ఉస (శ్రమణ) కే, మాత్ర ఉతనే రాగసే ప్రవర్తమాన పరద్రవ్యప్రవృత్తికే సాథ
శుద్ధాత్మపరిణతిమిలిత హోనేకే కారణ, శుభోపయోగీ చారిత్ర హై
హైం ఉస శ్రమణకే శుభోపయోగీ చారిత్ర హై, క్యోంకి శుద్ధాత్మపరిణతి పరద్రవ్యప్రవృత్తి (పరద్రవ్యమేం ప్రవృత్తి)
కే సాథ మిలీ హుఈ హై, అర్థాత్ వహ శుభభావకే సాథ మిశ్రిత హై
వళీ శ్రమనివారణ ఛే న నిందిత రాగయుత చర్యా విషే. ౨౪౭
Page 458 of 513
PDF/HTML Page 491 of 546
single page version
న దుష్యేత
నహీం హై
(వైయావృత్యరూప) ప్రవృత్తి హై, వహ శుభోపయోగియోంకే లియే దూషిత (దోషరూప, నిన్దిత) నహీం హై
Page 459 of 513
PDF/HTML Page 492 of 546
single page version
[జినేన్ద్రపూజోపదేశః ] జినేన్ద్రకీ పూజాకా ఉపదేశ [హి ] వాస్తవమేం [సరాగాణాం చర్యా ] సరాగియోంకీ
చర్యా హై
హై, శుద్ధోపయోగియోంకే నహీం
చఉవిధ సాధుసంఘనే, తే శ్రమణ రాగప్రధాన ఛే. ౨౪౯
కథం విశేషో భేదో జ్ఞాయత ఇతి
Page 460 of 513
PDF/HTML Page 493 of 546
single page version
క్రమేణ
భవతి
[ఉపకరోతి ] ఉపకార కరతా హై, [సః అపి ] వహ భీ [సరాగప్రధానః స్యాత్ ] రాగకీ
ప్రధానతావాలా హై
నహీం
శ్రమణ యతి హైం ఔర సామాన్య సాధు వహ అనగార హైం
Page 461 of 513
PDF/HTML Page 494 of 546
single page version
స్థాయోగ్యే ధర్మకార్యే నేచ్ఛతి తదా తస్య సమ్యక్త్వమేవ నాస్తీతి
భవతి ] శ్రమణ నహీం హై, [అగారీ భవతి ] గృహస్థ హై; (క్యోంకి) [సః ] వహ (ఛహ కాయకీ
విరాధనా సహిత వైయావృత్తి) [శ్రావకాణాం ధర్మః స్యాత్ ] శ్రావకోంకా ధర్మ హై
హోనేసే శ్రామణ్యసే చ్యుత హోతా హై
తో శ్రమణ నహి, పణ ఛే గృహీ; తే శ్రావకోనో ధర్మ ఛే. ౨౫౦
Page 462 of 513
PDF/HTML Page 495 of 546
single page version
చాహియే కి జిససే సంయమకీ విరాధనా న హో
నిరపేక్షతాపూర్వక కరో ఉపకార అనుకంపా వడే. ౨౫౧
Page 463 of 513
PDF/HTML Page 496 of 546
single page version
సకలనిరపేక్షతయైవాల్పలేపాప్యప్రతిషిద్ధా; న పునరల్పలేపేతి సర్వత్ర సర్వథైవాప్రతిషిద్ధా, తత్ర
తథాప్రవృత్త్యా శుద్ధాత్మవృత్తిత్రాణస్య పరాత్మనోరనుపపత్తేరితి
ప్రవృత్తి అనిషిద్ధ హో ఐసా నహీం హై, క్యోంకి వహాఁ (అర్థాత్ యది సబకే ప్రతి సభీ ప్రకారసే కీ
జాయ తో) ఉస ప్రకారకీ ప్రవృత్తిసే పరకే ఔర నిజకే శుద్ధాత్మపరిణతికీ రక్షా నహీం హో సకతీ
శుద్ధాత్మాకీ ఉపలబ్ధికీ అపేక్షాసే హీ, వహ ప్రవృత్తి కీ జాతీ హో తో శుభోపయోగీకే ఉసకా నిషేధ
నహీం హై
శుద్ధాత్మాకీ ఉపలబ్ధికే అతిరిక్త అన్య కిసీ భీ అపేక్షాసే, వహ ప్రవృత్తి కరనేకా శుభోపయోగీకే
నిషేధ హై, క్యోంకి ఇసప్రకారసే పరకో యా నిజకో శుద్ధాత్మపరిణతికీ రక్షా నహీం హోతీ
సాధు కరో సేవా స్వశక్తిప్రమాణ ఏ మునిరాజనీ. ౨౫౨
Page 464 of 513
PDF/HTML Page 497 of 546
single page version
[ఆత్మశక్త్యా ] అపనీ శక్తికే అనుసార [ప్రతిపద్యతామ్ ] వైయావృత్యాది కరో
ప్రాప్తికే లియే కేవల నివృత్తికా కాల హై
హై, ఔర శేష కాలమేం శుద్ధాత్మపరిణతికో ప్రాప్త కరనేకే లియే నిజ అనుష్ఠాన హోతా హై
హై ఔర కిస నిమిత్తసే నహీం, సో కహతే హైం ) :
Page 465 of 513
PDF/HTML Page 498 of 546
single page version
తదాకాలే తద్వైయావృత్త్యనిమిత్తం లౌకికజనైః సహ సంభాషణం కరోతి, న శేషకాల ఇతి భావార్థః
శుభోపయోగయుక్త [లౌకికజనసంభాషా ] లౌకిక జనోంకే సాథకీ బాతచీత [న నిన్దితా ] నిన్దిత
నహీం హై
తేనా వడే జ గృహస్థ పామే మోక్షసుఖ ఉత్కృష్టనే. ౨౫౪
Page 466 of 513
PDF/HTML Page 499 of 546
single page version
త్వాద్గౌణః శ్రమణానాం; గృహిణాం తు, సమస్తవిరతేరభావేన శుద్ధాత్మప్రకాశనస్యాభావాత్కషాయసద్భావా-
త్ప్రవర్తమానోపి, స్ఫ టికసమ్పర్కేణార్కతేజస ఇవైధసాం, రాగసంయోగేన శుద్ధాత్మనోనుభవాత
తపోధనసంసర్గేణ నిశ్చయవ్యవహారమోక్షమార్గోపదేశలాభో భవతి
భణితా ] ఐసా (శాస్త్రోంమేం) కహా హై; [తయా ఏవ ] ఉసీసే [పరం సౌఖ్యం లభతే ] (పరమ్పరాసే)
గృహస్థ పరమ సౌఖ్యకో ప్రాప్త హోతా హై
సద్భావకే కారణ ప్రవర్తిత హోతా హుఆ, గౌణ హోతా హై, క్యోంకి వహ శుభోపయోగ శుద్ధాత్మపరిణతిసే
విరుద్ధ ఐసే రాగకే సాథ సంబంధవాన హై; ఔర వహ శుభోపయోగ గృహస్థోంకే తో, సర్వవిరతికే అభావసే
Page 467 of 513
PDF/HTML Page 500 of 546
single page version
శుభోపయోగ ముఖ్య హై
శుద్ధాత్మద్రవ్యకే మంద ఆలమ్బనసే అశుభ పరిణతి బదలకర శుభ పరిణతి హోతీ హై ఔర
శుద్ధాత్మద్రవ్యకే ఉగ్ర ఆలమ్బనసే శుభపరిణతి భీ బదలకర శుభపరిణతి హో జాతీ హై
[ప్రశస్తభూతః రాగః ] ప్రశస్తభూత రాగ [వస్తువిశేషేణ ] వస్తు
భూమిమేం వహీ ఖరాబ హో జాతా హై యా ఉత్పన్న హీ నహీం హోతా), ఉసీప్రకార ప్రశస్తరాగస్వరూప శుభోపయోగ
జ్యోంకా త్యోం హోనే పర భీ పాత్రకీ విపరీతతాసే ఫలకీ విపరీతతా హోతీ హై, క్యోంకి కారణకే భేదసే
కార్యకా భేద అవశ్యమ్భావీ (అనివార్య) హై
నిష్పత్తి విపరీత హోయ భూమివిశేషథీ జ్యమ బీజనే. ౨౫౫