Pravachansar (Hindi). Gatha: 230.

< Previous Page   Next Page >


Page 424 of 513
PDF/HTML Page 457 of 546

 

४२४प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
अथोत्सर्गापवादमैत्रीसौस्थित्यमाचरणस्योपदिशति
बालो वा वुड्ढो वा समभिहदो वा पुणो गिलाणो वा
चरियं चरदु सजोग्गं मूलच्छेदो जधा ण हवदि ।।२३०।।
बालो वा वृद्धो वा श्रमाभिहतो वा पुनर्ग्लानो वा
चर्यां चरतु स्वयोग्यां मूलच्छेदो यथा न भवति ।।२३०।।

भणित इत्यध्याहारः स कः उववादो व्यवहारनयेनोत्पादः किंविशिष्टः संतत्तियं सान्ततिको निरन्तरः केषां संबन्धी णिगोदाणं निश्चयेन शुद्धबुद्धैकस्वभावानामनादिनिधनत्वेनोत्पादव्यय- रहितानामपि निगोदजीवानाम् पुनरपि कथंभूतानाम् तज्जादीणं तद्वर्णतद्गन्धतद्रसतत्स्पर्शत्वेन तज्जातीनां मांसजातीनाम् कास्वधिकरणभूतासु मंसपेसीसु मांसपेशीषु मांसखण्डेषु कथंभूतासु पक्केसु अ आमेसु अ विपच्चमाणासु पक्वासु चामासु च विपच्यमानास्विति प्रथमगाथा जो पक्कमपक्कं वा यः कर्ता पक्वामपक्वां वा पेसीं पेशीं खण्डम् कस्य मंसस्स मांसस्य खादि निजशुद्धात्मभावनोत्पन्न- सुखसुधाहारमलभमानः सन् खादति भक्षति, फासदि वा स्पर्शति वा, सो किल णिहणदि पिंडं स कर्ता किल लोकोक्त्या परमागमोक्त्या वा निहन्ति पिण्डम् केषाम् जीवाणं जीवानाम् कति- संख्योपेतानाम् अणेगकोडीणं अनेककोटीनामिति अत्रेदमुक्तं भवतिशेषकन्दमूलाद्याहाराः केचनानन्त- काया अप्यग्निपक्वाः सन्तः प्रासुका भवन्ति, मांसं पुनरनन्तकायं भवति तथैव चाग्निपक्वमपक्वं पच्यमानं वा प्रासुकं न भवति तेन कारणेनाभोज्यमभक्षणीयमिति ।।“३२३३।। अथ पाणिगताहारः प्रासुकोऽप्यन्यस्मै न दातव्य इत्युपादिशति

अप्पडिकु ट्ठं पिंडं पाणिगयं णेव देयमण्णस्स
दत्ता भोत्तुमजोग्गं भुत्तो वा होदि पडिकु ट्ठो ।।“३४।।
अब उत्सर्ग और अपवादकी मैत्री द्वारा आचरणके सुस्थितपनेका उपदेश करते है :

अन्वयार्थ :[बालः वा ] बाल, [वृद्धः वा ] वृद्ध [श्रमाभिहतः वा ] श्रांत [पुनः ग्लानः वा ] या ग्लान श्रमण [मूलच्छेदः ] मूलका छेद [यथा न भवति ] जैसा न हो उसप्रकारसे [स्वयोग्यां ] अपने योग्य [चर्यां चरतु ] आचरण आचरो ।।२३०।। . श्रान्त = श्रमित; परिश्रमी थका; हुआ २. ग्लान = व्याधिग्रस्त; रोगी; दुर्बल

वृद्धत्व, बाळपणा विषे, ग्लानत्व, श्रांत दशा विषे,
चर्या चरो निजयोग्य, जे रीत मूळछेद न थाय छे. २३०
.