अथोत्सर्गापवादमैत्रीसौस्थित्यमाचरणस्योपदिशति —
बालो वा वुड्ढो वा समभिहदो वा पुणो गिलाणो वा ।
चरियं चरदु सजोग्गं मूलच्छेदो जधा ण हवदि ।।२३०।।
बालो वा वृद्धो वा श्रमाभिहतो वा पुनर्ग्लानो वा ।
चर्यां चरतु स्वयोग्यां मूलच्छेदो यथा न भवति ।।२३०।।
भणित इत्यध्याहारः । स कः । उववादो व्यवहारनयेनोत्पादः । किंविशिष्टः । संतत्तियं सान्ततिको
निरन्तरः । केषां संबन्धी । णिगोदाणं निश्चयेन शुद्धबुद्धैकस्वभावानामनादिनिधनत्वेनोत्पादव्यय-
रहितानामपि निगोदजीवानाम् । पुनरपि कथंभूतानाम्। तज्जादीणं तद्वर्णतद्गन्धतद्रसतत्स्पर्शत्वेन तज्जातीनां
मांसजातीनाम् । कास्वधिकरणभूतासु । मंसपेसीसु मांसपेशीषु मांसखण्डेषु । कथंभूतासु । पक्केसु अ
आमेसु अ विपच्चमाणासु पक्वासु चामासु च विपच्यमानास्विति प्रथमगाथा । जो पक्कमपक्कं वा यः कर्ता
पक्वामपक्वां वा पेसीं पेशीं खण्डम् । कस्य । मंसस्स मांसस्य । खादि निजशुद्धात्मभावनोत्पन्न-
सुखसुधाहारमलभमानः सन् खादति भक्षति, फासदि वा स्पर्शति वा, सो किल णिहणदि पिंडं स कर्ता
किल लोकोक्त्या परमागमोक्त्या वा निहन्ति पिण्डम् । केषाम् । जीवाणं जीवानाम् । कति-
संख्योपेतानाम् । अणेगकोडीणं अनेककोटीनामिति । अत्रेदमुक्तं भवति – शेषकन्दमूलाद्याहाराः केचनानन्त-
काया अप्यग्निपक्वाः सन्तः प्रासुका भवन्ति, मांसं पुनरनन्तकायं भवति तथैव चाग्निपक्वमपक्वं पच्यमानं
वा प्रासुकं न भवति । तेन कारणेनाभोज्यमभक्षणीयमिति ।।“३२ – ३३।। अथ पाणिगताहारः
प्रासुकोऽप्यन्यस्मै न दातव्य इत्युपादिशति —
अप्पडिकु ट्ठं पिंडं पाणिगयं णेव देयमण्णस्स ।
दत्ता भोत्तुमजोग्गं भुत्तो वा होदि पडिकु ट्ठो ।।“३४।।
४२४प्रवचनसार[ भगवानश्रीकुंदकुंद-
अब उत्सर्ग और अपवादकी मैत्री द्वारा आचरणके सुस्थितपनेका उपदेश करते है : —
अन्वयार्थ : — [बालः वा ] बाल, [वृद्धः वा ] वृद्ध [श्रमाभिहतः वा ] १श्रांत [पुनः
ग्लानः वा ] या २ग्लान श्रमण [मूलच्छेदः ] मूलका छेद [यथा न भवति ] जैसा न हो
उसप्रकारसे [स्वयोग्यां ] अपने योग्य [चर्यां चरतु ] आचरण आचरो ।।२३०।।
१. श्रान्त = श्रमित; परिश्रमी थका; हुआ ।
२. ग्लान = व्याधिग्रस्त; रोगी; दुर्बल ।
वृद्धत्व, बाळपणा विषे, ग्लानत्व, श्रांत दशा विषे,
चर्या चरो निजयोग्य, जे रीत मूळछेद न थाय छे. २३०.