यः खल्वनेकान्तकेतनागमज्ञानबलेन सकलपदार्थज्ञेयाकारकरंबितविशदैकज्ञानाकार- मात्मानं श्रद्दधानोऽनुभवंश्चात्मन्येव नित्यनिश्चलां वृत्तिमिच्छन् समितिपंचकांकु शितप्रवृत्तिप्रवर्तित-
चागो य निजशुद्धात्मपरिग्रहं कृत्वा बाह्याभ्यन्तरपरिग्रहनिवृत्तिस्त्यागः । अणारंभो निःक्रियनिज- शुद्धात्मद्रव्ये स्थित्वा मनोवचनकायव्यापारनिवृत्तिरनारम्भः । विसयविरागो निर्विषयस्वात्मभावनोत्थसुखे तृप्तिं कृत्वा पञ्चेन्द्रियसुखाभिलाषत्यागो विषयविरागः। खओ कसायाणं निःकषायशुद्धात्मभावनाबलेन क्रोधादिकषायत्यागः कषायक्षयः । सो संजमो त्ति भणिदो स एवंगुणविशिष्टः संयम इति भणितः । पव्वज्जाए विसेसेण सामान्येनापि तावदिदं संयमलक्षणं, प्रव्रज्यायां तपश्चरणावस्थायां विशेषेणेति । अत्राभ्यन्तरशुद्धात्मसंवित्तिर्भावसंयमो, बहिरङ्गनिवृत्तिश्च द्रव्यसंयम इति ।।“३५।। अथागमज्ञानतत्त्वार्थ- अकिंचित्कर ही है ।।२३९।।
अब आगमज्ञान – तत्त्वार्थश्रद्धान – संयतत्त्वके युगपत्पनेके साथ आत्मज्ञानके युगपत्पनेको साधते हैं; (अर्थात् आगमज्ञान, तत्त्वार्थश्रद्धान और संयतत्त्व — इस त्रिकके साथ आत्मज्ञानके युगपत्पनेको सिद्ध करते हैं ) : —
अन्वयार्थ : — [पंचसमितिः ] पाँच समितियुक्त, [पंचेन्द्रिय -संवृतः ] पांच इन्द्रियोंका संवरवाला [त्रिगुप्तः ] तीन गुप्ति सहित, [जितकषायः ] कषायोंको जीतनेवाला, [दर्शनज्ञानसमग्रः ] दर्शनज्ञानसे परिपूर्ण — [श्रमणः ] ऐसा जो श्रमण [सः ] वह [संयतः ] संयत [भणितः ] कहा गया है ।।२४०।।
टीका : — जो पुरुष अनेकान्तकेतन आगमज्ञानके बलसे, सकल पदार्थोंके ज्ञेयाकारोंके साथ मिलित होता हुआ, विशद एक ज्ञान जिसका आकार है ऐसे आत्माका श्रद्धान
परिपूर्ण दर्शनज्ञानथी ते श्रमणने संयत कह्यो. २४०.