ath kevalinAmiv sarveShAmapi svabhAvavighAtAbhAvan niShedhayati — jadi so suho va asuho Na havadi AdA sayan sahAveN .
yadi sa shubho vA ashubho na bhavati AtmA svayam svabhAven .
sansAropi na vidyate sarveShAn jIvakAyAnAm ..46..
yadi khalvekAnten shubhAshubhabhAvasvabhAven svayamAtmA na pariNamate tadA sarvadaiv sarvathA nirvighAten shuddhasvabhAvenaivAvatiShThate . tathA cha sarva ev bhUtagrAmA samastabandhasAdhan- shUnyatvAdAjavanjavAbhAvasvabhAvato nityamuktatAn pratipadyeran . tachcha nAbhyupagamyate; Atmana kRute sati dUShaNadvAreN parihAran dadAti ---jadi so suho va asuho Na havadi AdA sayan sahAveN yathaiv shuddhanayenAtmA shubhAshubhAbhyAn na pariNamati tathaivAshuddhanayenApi svayam svakIyopAdAnakAraNen svabhAvenAshuddhanishchayarUpeNApi yadi na pariNamati tadA . kin dUShaNan bhavati . sansAro vi Na vijjadi nissansArashuddhAtmasvarUpAtpratipakShabhUto vyavahAranayenApi sansAro na vidyate . keShAm . savvesin jIvakAyANan sarveShAn jIvasanghAtAnAmiti . tathA hi --AtmA tAvatpariNAmI, sa cha karmopAdhinimitte sati spha TikamaNirivopAdhin gRuhNAti, tata kAraNAtsansArAbhAvo na bhavati . ath matam ---sansArAbhAva
ab, kevalIbhagavAnakI bhAnti samasta jIvonke svabhAv vighAtakA abhAv honekA niShedh karate hain : —
anvayArtha : — [yadi ] yadi (aisA mAnA jAye ki) [sa AtmA ] AtmA [svayam ] svayam [svabhAven ] svabhAvase (-apane bhAvase) [shubha vA ashubha ] shubh yA ashubh [na bhavati ] nahIn hotA (shubhAshubh bhAvamen pariNamit hI nahIn hotA) [sarveShAn jIvakAyAnAn ] to samasta jIvanikAyonke [sansAra api ] sansAr bhI [na vidyate ] vidyamAn nahIn hai aisA siddha hogA ..46..
TIkA : — yadi ekAntase aisA mAnA jAye ki shubhAshubhabhAvarUp svabhAvamen (-apane bhAvamen ) AtmA svayam pariNamit nahIn hotA, to yah siddha huA ki (vah) sadA hI sarvathA nirvighAt shuddhasvabhAvase hI avasthit hai; aur isaprakAr samasta jIvasamUh, samasta bandhakAraNonse rahit siddha honese sansAr abhAvarUp svabhAvake kAraN nityamuktatAko prApta ho