Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 84 of 513
PDF/HTML Page 117 of 546

 

nibandhanA . ath ya sarvadravyaparyAyanibandhanAnantavisheShavyApipratibhAsamayamahAsAmAnyarUp- mAtmAnan svAnubhavapratyakShan na karoti sa ka than pratibhAsamayamahAsAmAnyavyApyapratibhAsamayAnanta- visheShanibandhanabhUtasarvadravyaparyAyAn pratyakShIkuryAt . evametadAyAti ya AtmAnan na jAnAti sa sarvan na jAnAti . ath sarvagnAnAdAtmagnAnamAtmagnAnAtsarvagnAnamityavatiShThate . evan cha sati gnAnamayatven svasanchetakatvAdAtmano gnAtRugneyayorvastutvenAnyatve satyapi pratibhAsapratibhAsya- mAnayo svasyAmavasthAyAmanyonyasamvalanenAtyantamashakyavivechanatvAtsarvamAtmani nikhAtamiv pratibhAti . yadyevan na syAt tadA gnAnasya paripUrNAtmasanchetanAbhAvAt paripUrNasyaikasyAtmanopi gnAnan na siddhayet ..49.. anantadravyasamUhAn kidh so savvANi jANAdi kathan sa sarvAn jAnAti jugavan yugapadekasamaye, na kathamapIti . tathA hi --AtmalakShaNan tAvajgnAnan tachchAkhaNDapratibhAsamayan sarvajIvasAdhAraNan mahAsAmAnyam . tachcha mahAsAmAnyan gnAnamayAnantavisheShavyApi . te cha gnAnavisheShA anantadravyaparyAyANAn viShayabhUtAnAn ananta visheShommen vyApta honevAle pratibhAsamay mahAsAmAnyarUp AtmAkA svAnubhav pratyakSha nahIn karatA, vah (puruSh) pratibhAsamay mahAsAmAnyake dvArA 1vyApya (-vyApya hone yogya) jo pratibhAsamay ananta visheSh hai unakI nimittabhUt sarva dravya paryAyonko kaise pratyakSha kar sakegA ? (nahIn kar sakegA) isase aisA phalit huA ki jo AtmAko nahIn jAnatA vah sabako nahIn jAnatA .

ab, isase aisA nishchit hotA hai ki sarvake gnAnase AtmAkA gnAn aur AtmAke gnAnase sarvakA gnAn (hotA hai); aur aisA honese, AtmA gnAnamayatAke kAraN svasanchetak honese, gnAtA aur gneyakA vasturUpase anyatva hone par bhI pratibhAs aur pratibhAsyamAnakar apanI avasthAmen anyonya milan honeke kAraN (gnAn aur gney, AtmAkIgnAnakI avasthAmen paraspar mishrit ekamekarUp honese) unhen bhinna karanA atyanta ashakya honese mAno sab kuchh AtmAmen 2nikhAt (praviShTa) ho gayA ho isaprakAr pratibhAsit hotA haignAt hotA hai . (AtmA gnAnamay honese vah apaneko anubhav karatA haijAnatA hai, aur apaneko jAnanepar samasta gney aise gnAt hote hainmAnon ve gnAnamen sthit hI hon, kyonki gnAnakI avasthAmense gneyAkAronko bhinna karanA ashakya hai .) yadi aisA na ho to (yadi AtmA sabako na jAnatA ho to) gnAnake paripUrNa AtmasanchetanakA abhAv honese paripUrNa ek AtmAkA bhI gnAn siddha na ho .

84pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-

1. gnAn sAmAnya vyApak hai, aur gnAn visheSh -bhed vyApya hain . un gnAnavisheShonke nimitta gneyabhUt sarva dravya aur paryAyen hain .

2. nikhAt = khodak ra bhItar gaharA utar gayA huvA; bhItar praviShTa huA .