Pravachansar-Hindi (English transliteration). Gatha: 55.

< Previous Page   Next Page >


Page 95 of 513
PDF/HTML Page 128 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
95
tikramAdyathoditAnubhAvamanubhavattat ken nAm nivAryet . atastadupAdeyam ..54..
athendriyasaukhyasAdhanIbhUtamindriyagnAnan heyan praNindati

jIvo sayan amutto muttigado teN muttiNA muttan .

ogeNhittA joggan jANadi vA tan Na jANAdi ..55..
jIva svayamamUrto mUrtigatasten mUrten mUrtam .
avagRuhya yogyan jAnAti vA tanna jAnAti ..55..

indriyagnAnan hi mUrtopalambhakan mUrtopalabhyan cha . tadvAn jIva svayamamUrtopi kathanamukhyatvenaikagAthayA dvitIyasthalan gatam ..54.. ath heyabhUtasyendriyasukhasya kAraNatvAdalpa- viShayatvAchchendriyagnAnan heyamityupadishati ---jIvo sayan amutto jIvastAvachchhaktirUpeN shuddhadravyArthik- sakatA hai ? (arthAt koI nahIn rok sakatA .) isaliye vah (atIndriy gnAn) upAdey hai ..54..

ab, indriyasukhakA sAdhanabhUt (-kAraNarUp) indriyagnAn hey haiisaprakAr usakI nindA karate hain

anvayArtha :[svayam amUrta ] svayam amUrta aisA [jIva ] jIv [mUrtigata ] mUrta sharIrako prApta hotA huA [ten mUrten ] us mUrta sharIrake dvArA [yogya mUrtan ] yogya mUrta padArthako [avagrahya ] 1avagrah karake (indriyagrahaNayogya mUrta padArthakA avagrah karake) [tat ] use [jAnAti ] jAnatA hai [vA na jAnAti ] athavA nahIn jAnatA (kabhI jAnatA hai aur kabhI nahIn jAnatA) ..55..

TIkA :indriyagnAnako 2upalambhak bhI mUrta hai aur 3upalabhya bhI mUrta hai . vah

pote amUrtik jIv mUrtasharIragat e mUrtathI,
kadI yogya mUrta avagrahI jANe, kadIk jANe nahIn . 55.

1. avagrah = matignAnase kisI padArthako jAnanekA prArambha hone par pahale hI avagrah hotA hai kyonki matignAn avagrah, IhA, avAy aur dhAraNAis kramase jAnatA hai .

2. upalambhak = batAnevAlA, jAnanemen nimittabhUt . (indriyagnAnako padArthonke jAnanemen nimittabhUt mUrta panchendriyAtmak sharIr hai) .

3. upalabhya = janAne yogya .