Pravachansar-Hindi (English transliteration).

< Previous Page   Next Page >


Page 103 of 513
PDF/HTML Page 136 of 546

 

kahAnajainashAstramAlA ]
gnAnatattva -pragnApan
103

mAkulan bhavati . tato na tat paramArthata saukhyam . idan tu punaranAdignAnasAmAnya- svabhAvasyopari mahAvikAshenAbhivyApya svat ev vyavasthitatvAtsvayam jAyamAnamAtmAdhInatayA, samantAtmapradeshAn paramasamakShagnAnopayogIbhUyAbhivyApya vyavasthitatvAtsamantam asheShadvArA- pAvaraNen, prasabhan nipItasamastavastugneyAkAran paraman vaishvarUpyamabhivyApya vyavasthitatvAdanantArtha- vistRutan samastArthAbubhutsayA, sakalashaktipratibandhakakarmasAmAnyaniShkrAntatayA parispaShTa- prakAshabhAsvaran svabhAvamabhivyApya vyavasthitatvAdvimalan samyagavabodhen, yugapatsamarpit- traisamayikAtmasvarUpan lokAlokamabhivyApya vyavasthitatvAdavagrahAdirahitan kramakRutArthagrahaN- khedAbhAven pratyakShan gnAnamanAkulan bhavati . tatastatpAramArthikan khalu saukhyam ..59.. rahitam . punarapi kIdRuk . rahiyan tu oggahAdihin avagrahAdirahitan cheti . evan panychavisheShaNavishiShTan yatkevalagnAnan suhan ti egantiyan bhaNidan tatsukhan bhaNitam . kathambhUtam . aikAntikan niyameneti . tathAhi paranirapekShatven chidAnandaikasvabhAvan nijashuddhAtmAnamupAdAnakAraNan kRutvA samutpadyamAnatvAtsvayam jAyamAnan Akul hai; isaliye vah paramArthase sukh nahIn hai .

aur yah pratyakSha gnAn to anAkul hai, kyonki(1) anAdi gnAnasAmAnyarUp svabhAv par mahA vikAsase vyApta hokar svata hI rahanese ‘svayam utpanna hotA hai,’ isaliye AtmAdhIn hai, (aur AtmAdhIn honese AkulatA nahIn hotI); (2) samasta Atmapradeshommen param 1samakSha gnAnopayogarUp hokar, vyApta honese ‘samant hai’, isaliye asheSh dvAr khule hue hain (aur isaprakAr koI dvAr banda na honese AkulatA nahIn hotI); (3) samasta vastuonke gneyAkAronko sarvathA pI jAnese 2param vividhatAmen vyApta hokar rahanese ‘ananta padArthommen vistRut hai,’ isaliye sarva padArthonko jAnanekI ichchhAkA abhAv hai (aur isaprakAr kisI padArthako jAnanekI ichchhA na honese AkulatA nahIn hotI); (4) sakal shaktiko rokanevAlA karmasAmAnya (gnAnamense) nikal jAnese (gnAn) atyanta spaShTa prakAshake dvArA prakAshamAn (-tejasvI) svabhAvamen vyApta hokar rahanese ‘vimal hai’ isaliye samyakrUpase (-barAbar) jAnatA hai (aur isaprakAr sanshayAdi rahitatAse jAnaneke kAraN AkulatA nahIn hotI); tathA (5) jinane trikAlakA apanA svarUp yugapat samarpit kiyA hai (-ek hI samay batAyA hai) aise lokAlokamen vyApta hokar rahanese ‘avagrahAdi rahit hai’ isaliye kramasha honevAle padArtha grahaNake khedakA abhAv hai .isaprakAr (uparokta pAnch kAraNonse) pratyakSha gnAn anAkul hai . isaliye vAstavamen vah pAramArthik sukh hai .

.

1. samakSha = pratyakSha
2. paramavividhatA = samasta padArthasamUh jo ki ananta vividhatAmay hai