sarveShTopalambhAchcha . yato hi kevalAvasthAyAn sukhapratipattivipakShabhUtasya dukhasya sAdhanatAmup- gatamagnAnamakhilamev praNashyati, sukhasya sAdhanIbhUtan tu paripUrNan gnAnamupajAyate, tata kevalamev saukhyamityalan prapanchen ..61..
sukhapratipakShabhUtamAkulatvotpAdakamaniShTan dukhamagnAnan cha naShTan, yatashcha pUrvoktalakShaNasukhAvinAbhUtan trailokyodaravivaravartisamastapadArthayugapatprakAshakamiShTan gnAnan cha labdhan, tato gnAyate kevalinAn gnAnamev sukhamityabhiprAya ..61.. ath pAramArthikasukhan kevalinAmev, sansAriNAn ye manyante tebhavyA iti nirUpayati — No saddahanti naiv shraddadhati na manyante . kim . sokkhan nirvikAraparamAhlAdaikasukham . kathambhUtan na manyante . suhesu paraman ti sukheShu madhye tadev paramasukham . keShAn sambandhi yatsukham . vigadaghAdINan vigataghAtikarmaNAn kevalinAm . kin kRutvApi na manyante . suNidUN ‘jAdan sayan samattan’ ityAdi- pUrvoktagAthAtrayakathitaprakAreN shrutvApi . te abhavvA te abhavyA . te hi jIvA vartamAnakAle
(prakArAntarase kevalagnAnakI sukhasvarUpatA batalAte hain : — ) aur, keval arthAt kevalagnAn sukh hI hai, kyonki sarva aniShTonkA nAsh ho chukA hai aur sampUrNa iShTakI prApti ho chukI hai . keval -avasthAmen, sukhopalabdhike vipakShabhUt dukhonke sAdhanabhUt agnAnakA sampUrNatayA nAsh ho jAtA hai aur sukhakA sAdhanabhUt paripUrNa gnAn utpanna hotA hai, isaliye keval hI sukh hai . adhik vistArase bas ho ..61..
ab, aisI shraddhA karAte hain ki kevalagnAniyonko hI pAramArthik sukh hotA hai : —
anvayArtha : — ‘[vigataghAtinAn ] jinake ghAtikarma naShTa ho gaye hain unakA [saukhyan ] sukh [sukheShu paraman ] (sarva) sukhommen param arthAt utkRuShTa hai’ [iti shrutvA ] aisA vachan sunakar [na shraddadhati ] jo shraddhA nahIn karate [te abhavyA ] ve abhavya hain; [bhavyA vA ] aur bhavya [tat ] use [pratIchchhanti ] svIkAr (-Adar) karate hain – usakI shraddhA karate hain ..62..
suNI ‘ghAtikarmavihInanun sukh sau sukhe utkRuShTa chhe’, shraddhe na teh abhavya chhe, ne bhavya te sammat kare. 62.
108pravachanasAr[ bhagavAnashrIkundakund-