ayamatra siddhAnto yaddivyavaikriyikatvepi sharIran na khalu sukhAy kalpyetetIShTAnAm- niShTAnAn vA viShayANAn vashen sukhan vA dukhan vA svayamevAtmA syAt ..66.. athAtmana svayamev sukhapariNAmashaktiyogitvAdviShayANAmakinchitkaratvan dyotayati — timiraharA jai diTThI jaNassa dIveN Natthi kAyavvan .
tah sokkhan sayamAdA visayA kin tattha kuvvanti ..67.. punarachetanatvAtsukhan na bhavatIti . ayamatrArtha – karmAvRutasansArijIvAnAn yadindriyasukhan tatrApi jIv upAdAnakAraNan, na cha deha . dehakarmarahitamuktAtmanAn punaryadanantAtIndriyasukhan tatra visheSheNAtmaiv kAraNamiti ..65.. ath manuShyasharIran mA bhavatu, devasharIran divyan tatkil sukhakAraNan bhaviShyatItyAshangkAn nirAkaroti — eganteN hi deho suhan Na dehissa kuNadi ekAnten hi sphu Tan deha kartA sukhan na karoti . kasya . dehina sansArijIvasya . kva . sagge vA AstAn tAvanmanuShyANAn manuShyadeha sukhan na karoti, svarge
anvayArtha : — [ekAnten hi ] ekAntase arthAt niyamase [svarge vA ] svargamen bhI [deha ] sharIr [dehina ] sharIrI (-AtmAko) [sukhan na karoti ] sukh nahIn detA [viShayavashen tu ] parantu viShayonke vashase [saukhyan dukhan vA ] sukh athavA dukharUp [svayam AtmA bhavati ] svayam AtmA hotA hai ..66..
TIkA : — yahAn yah siddhAnt hai ki — bhale hI divya vaikriyik tA prApta ho tathApi ‘sharIr sukh nahIn de sakatA’; isaliye, AtmA svayam hI iShTa athavA aniShTa viShayonke vashase sukh athavA dukharUp svayam hI hotA hai .
bhAvArtha : — sharIr sukh -dukh nahIn detA . devonkA uttam vaikriyik sharIr sukhakA kAraN nahIn hai aur nArakiyonkA sharIr dukhakA kAraN nahIn hai . AtmA svayam hI iShTa -aniShTa viShayonke vash hokar sukh -dukhakI kalpanArUpamen pariNamit hotA hai ..66..
ab, AtmA svayam hI sukhapariNAmakI shaktivAlA honese viShayonkI akinchitkaratA batalAte hain : —
jyAn jIv svayam sukh pariName, viShayo kare chhe shun tahIn ? .67.